Vísir - 03.11.1918, Blaðsíða 2

VÍSIR

) tv'jACá;
Í&
Til ágóða fyrir Barnauppeldissjóðmn lieldur
Thorvaldsensfélag-ið
fjölbreytta útsölu
mánudaginn 4. növember írú kl. 1 eíðdegis
n Tliorvaldsensbazarnum i Austurstr. 4.
Á útsölunni verður meðal margs annars, mjög mikið af allskonar hannyrðum
og Útsaum, sérlega fallegt og íjölbreytt. Venjnlegar bazarvörnr verða ekki aígr. þennan dag.
Stjórn Thorvaldsensfélagsins.
iö, aö skipa nú þegar mann til aö
stjórna upplausn hersins (director
of demobilization). Hann á aö
stjórna breytingmn þeim, sem gera
veröur á iönaöinum, er ófriönum
lýkur, greiöa fyrir því aö her-
mennirnir fái atvinnu o. s. frv-
Serbar komnir til Belgrad.
London 2. nóv.
1 opinberri tilkynningu Serba
■er skýrt frá því, aö Serbaher sé
kominn að ytri varnarvirkjum
Bélgrad. - - (
Verkfall.
Á hvaða mælikvarða er rétt-
.-ast að mæla peningagildi vinn-
unnar?
í>ó eg vildi reyna að svara
þessari spurningu eftir bestu
sannfæringu, þá yrði ebki rúm
til þess hér, að fara ítarlegn út
i það. Ea eg vil þó nefna tvent,
sem beinast liggur við, ef leita
skal að þeim mælikvarða.
Annað er arðsemí þeirra nt-
vinnugreina, sem vinnan er
!ögð í.
Hitt er kostnaðurinn við dag-
ílegt líf þeirra sem vinna.
Ef eg nota vél til vinnu, þá
veit eg upp á hár hve mikinn
aflgjafa hún þarf. Mér dettur ekki
1 hug að draga neitt úr því og
heldur ekki að bæta við það;
svona mikið þarf hún, hvorki
meira né minna. — Nú er því
likt fariö um manninn og vélina,
nð hann þarf aflgjafa til að
iramleiða orkn.
En þó að líkja megi mannin-
um við vél að ýmsu leyti, þa er
hann þó allmjög frábrugðinn
henni í ýmsu.
Mennirnir hafa sál. Mennirnir
hugsa, elska, vona og þrá, og
margar eru þær þarfir, sem
myndast af því, að maðurinn er
hugsandi vera, með m a n n leg-
um tiiflnningum.
Rúgmjöl Hveiti Haframjöl Kartöflamjöi Sveskjnr Sætsaft . « os 5 •O 5 s ® S> *> g, ® g £ •o *o Vindlar Vindlingar Neftóbak Reyktóbak Mnnntóbak er best að kanpa i
V erslunin vörur. Vegamót
Langaveg 19. S q <o • o -O c*- Langaveg 19.
Góðir vindlar & QJ9A Ljúiíengast Chocolade
Lanknr, u* Skotfæri
Pipar ™ CD o — a Speglar
Eggjapúlver öí *ö P « a — > -2 Myndir
Kardemommnr æ oð > H3 .. © « 33 Myndarammar
Sápa > * 2 n Kantlamir
Ofnsverta Skúrbnrstar
Heildverslun
Garðars Gíslasonar
hefir miklar birgðir af
allskonar pappír og bréfpoknm
og ýmsum ritföiigum
á Iverfisgöiu 4. iími 224.
ekki að láta eftir sig einhverja
andlega og líkamlega aumingja,
til byrði sjálfum sér og öðrum.
Þessar kröfur finst mér verða að
gera, til þess, að þjóðfélagið fúni
ekki niður.
Ef eg leita mælikvarðans að
eins í hinu: Hvað kostar daglegt
líf verkamannsins, þá fer, að
minu áliti, munurinn á manni
og vél, að verða of lítill. Þetta
þarftu í dag og þetta á morgun.
Þú færð það og þá er þór borgið,
alveg eins og vélinni. sem geng-
ur allan daginn, ef eg læt á
hana svo og svo marga lítra að
morgni.J
Eig verð að segja, að eg alít
þennan mælikvarða alveg óhæf-
an á „normal“-timum.
Núna þessa dagana stendur
yfir verkfall hjá trésmiðum í
Reyjavík. Smiðirnir hafa farið frá
þeim sem þeir unnu hjá, vegna
þess að þeir hafa ekki fengið
uppfylta kröfu um hækkun á
kaupgjaldi úr kr. 0,85 upp í 1,05
og úr 0,95 upp í 1,15 á klst.
I þessu máli eins og flestum
öðrum, sýnist auðvitað sitt hverj
um, og aðal deiluefnið er þetta:
Er þessi krafa sanngjörn og eðli-
leg?
Ef úr því á að skera þarf ein-
hvern mælikvarða.
Af því að tímarnir eru núna
eins og allir vita, þá ætla eg nú
ekki að verða kröfuharðári en svo,
að leggja einföldustu daglegar
þarfir til grundvallar.
Eg ætla að gera ráð fyrir, að
núna sem stendur sé svo örðugt
um alla framleiðslu og fram-
kvæmdir yflrleitt, að ekki sé verfc
að gera betur en að skamta
smiðunum eins og vélunum.
Tilgangur minn með þessum
línum er eá, að sýna atvinnu-
veitendum og almenningi fram
á að krafa þessi sé sanngjörn og
komi fram af knýjandi þörf, en
ekki at ágirnd einni eins og sum-
ir virðast ætla, e£ verða mætti
til þess að greiða veg til sam-
komulags, því ekki dylst mér
það, að verkfall þetta er ilt, og
óskandi er beggja aðila vegna að
það stæði ekki lengi.
Eg ætla nú að setja hér nokkr-
ar tölur til athugunar.
Heimili með 6 niönnum kalla
eg meðal heimili.
l>að sem komast má af með af
mat á 5 manna heimili geri eg
hér ráð fyrir að sé:
Nýr fiskur 20 pd. á 0,15 kr. 3,00
Af því að maðurinn er nú
gæddur þessu framyfir önnur
dýr, sem vinna, og framyfir vél-
ar, og á! því að a i 1 i r menn
hafa svo afarmargt sameiginlegt,
þá þætti mér eðlilegast að leita
mælikvarðans í hinu fyrtalda —
arðsemi atvinnuveganna — þann-
ig, að öllum, sern vinna a8 sama
fyrirtæki, geti liðið vel, hvort
sem það ereigandinn, verkstjór-
inn eða daglaunamaðurinn.
Ef atvinnuvegurinn er svo
arðsamur, að lrann geri eigand-
ann auðugann, þá vildi egraega
mælast til þess, að yerkamönn-
unum só látið liða vel.
Með vellíðun á eg liér við það,
að maðurinn sem vinnur, geti
vitað og munað, að hann er
ma’ður með sál, en ekki
ófullkomið dýr. eða vól. Að hann
geti trygt sig og heimili sitt
fyrir sjúkdómum og elli, svo að
hann þurfi ekki að fara á vonar-
völ þegar starfsþrótturinn rénar,
og að hann geti alið upp sóma-
samlega nokkur böru, eu þurfi
Salt-fiskur 10
Kartöflur 10
Kjöt
Haframjöl
Grjón
Hveiti
Sykur
Brauð
súrbr.
Kaffi
Mjólk
Feiti
0,45 „ 4,50
- 0,20 „ 2,00
- 0,80 „ 6,40
: 0,50 „ 1,00
- 0,60 „ 1,20
- 0,55 „ 11,0
- 0,75 „ 5,26
rágbr. og
8,54
2 25
5,60
2V, pd. á kr. 2,00 pd. 5,00
alls á viku kr. 45,84
Yfir árið kr 2383,68
2