Vísir - 19.01.1919, Blaðsíða 3

EflllÉiP^
Lítið i gluggann á Laugaveg 26.
— HARMONIUM —
atór eg meðalstór
besta tegimd fyrir Nanugjarnt verð
fyrirliggjandi.
Brúkuð tekin í skiftum.
ljAöfsei*a,hti.eiÖ — Hótel íaland — Aðalstr.
Fer'Samaður, sem kemur til Ber-
Jínar, lilýtur fyrst aö taka eftir
óró þeirri, sem þar ríkir. Menu
þykjast geta átt von á hverju, sem
vera skal, og hinar kynlegustu
tröllasögur ganga þar nunna á
milli, sem óyggjndi sannleikur; af
þessti veröur almenningsálitiö
mjög breytlegt.
Um JiriÖ söfnuöu menn aö sér
bankaseölum, svo aö seölar ríkis-
bankans sáust aö siöustu alls ekki
i umferö, og vortt þá notaöir seöl-
ar, sem borgarstjórnin gaf út. Þá
gaus sá kvittur upp, aö rikisbank-
inn ætlaöi aö gefa út nýja seöla
og ónýta þá gömlu. Þaö varö til'
þess, aö þeir, sem safnaö höföu
seðlutn, keptust viö að losa sig við
þá, en söfnuöu í þeirra stað borg'-
arstjórnarseölunum, og nú hurfu
þeir seölar alveg úr utnferöinni.
Menn hugsa sem allra minst um
Framtíöina og láta hverjuni degi
uægja sína þjáning. Eins fjölment
og nú heíir lietdur aldrei veriö á
veitingastööum og skemtistööuin
borgarinnar. Slíkir staöir eru altaf
fullir, og gætu menn því ætlaö, aö
allar hörmungar ófriöarins væru
löngtt gleymdar.
Ölltt er variö i mat. — Ólögleg
verslun meö matvöru heffr a'rorer
veriö eins mikil og rcglununt utn
úthlutun matvæta og birgöir ein-
stakra manha er enginn gaumtu-
gefinrt. Og menn láta sig það einu
gilda, l>ó aö upp komist ttm þá, aö
'þeir brjóti lögin i J>essu efni, en
kaupa allan mat, sem þeir ná í.
Þaö er cins og menn hafi alveg
gleymt matvælaskortinum, sem all-
ir Itöföu oröiö aö búa við áður.
Og það er eíns og tuenn liafi líka
gleymt þvi, að matvælaskorturinn
fer stööugt vaxandi. Verkalýöur-
inn haföi unniö fyrir afarháu kaupi
meöan á ófriðnum stóö, en hefir
engu safnað. Þaö hefr alt fariö í
mat. Margir verlcamenn hafa alið
sig miklu betur meöan á öfriðnum
stóö ett átSur.
Opinberir starfsmenn og menn
meö föstu kaupi hafa veriö mikltt
ver haldnir. Þeir hafa márgir bú-
ið viö hung-ur á ófriöartímunum, en
nú, eftir aö byltingin hófst, Itafa
þeir komiö fram tneð kröfur sínar
um launauppttætur, frá ófriöar-
byrjtin, Mikiö bar ekki á því i
íyrstu. — En svo voru gerð
verkföll í nokkrum stórum verlc-
smiöjum, og þá fórti fleiri aö gera
kröfur. Og nú ertt slíkar lcröfur
orönar almennar og hefir af þvi
leitt, aö mörgum verslunarfyrir-
tækjum hefir veriö lokaö.
Alveg sérkennilegl er þaö, aö |
alstaöar eru stofnuö ný „ráö“. —
Hver sétt ntanna stofnar sitl „ráö“,
eins og verkamenn og hermenu.
Banlcaþjónar . þjónar eínstakra
tnanna, lögregluþjónar og ýmsar
aörar stéttir hafa stofnað þessi
„ráö1'. í alþektu veitingahúsi einu,
sem tnikið er sótt af skáldum og
listamönnum, með mikiö hár og
skegg, en ekki í álita aö sama
skapt, var kosið eitt „ráöiö“, til
þess að sjá hag þessara „verka-
inanna í víngaröi fagurra iista
borgiö.
Allir eru óánægöir meö ástand-
iö, sem er í borginni. Allur þorinn
kennir Liebknecht um það. Mjög
er aö því fundið, aö leiötogar lýös-
ins noti sér stööu sína óspart til
aö bæta hag sinn. Það er fullyrt,
aö þeir hafi ákveöiö sér afarhá
laun, og alment er álitiö, að marg-
ir noti sér byltingarástandið, til
að auöga sjálfa sig.
Eins og kunnugt er, þá hefir
landsstjórn og landsverslun átt
mikil viöskifti viö Breta síðustu
tvö árin, einkum síðan landsversl-
ttnin tók að mestu t sínar hendur
innflutning á kolum og salti.
I.andi8 hefir því oröið aö liafa
umboðsmann í Englandi, til þess <
að annast um þessi viöskifti fyrir
sina hönd. Og augljóst cr, írre
þýðingarmikiö starf þess umboös-
manns hefir verið.
Þetta starf haföi fyvst á hendi
. enskur stórkaupma'öur, alþekttir
af öllum útgerðarmönnum héc J'
landi. Hann heitir Marr, og' mtöt
hafa verið umboösmaöur flestra
botnvörpungaeigenda hér, og hefit
ekki annars verið getið, en að þeiœ
hafi talliö vel að skifta við. hamfc.
En af einhverjum ástæðum, sem
Vísi eru ókunnar, hefir landsversf-
unin ekki getað notað liann leng*
ttr, og hefir því sagl lionurn upp;
fyrirvaralaust rneð símskevti, a*
því er sagt er. \H§
Viö starfi hans hefir tekið ung-
ur maöttr, íslenskur, Þórður Flyg-
enring að nafrn, sonur Ágúste
Flygenrings, Iandsverslunarfbr<
stjóra. Hafði hann áður verið á
skrifstofu Eimskipafél. í Leith og
er hann talinn efnilegur piltur.
Mun það fágætt, aö svo unguœ
manni sé falið svo ábyrgðartnikiíf
starf, því að viðskiftaveltan nemitr
mörgutn miljónum, eins og kuiuv-
ugt er. — Auðvitaö er starfimr
vel launaður og líklegur til að afla
hinum unga manni „fjá'r og franta“r
ef vel gengur. • t
Mannaskifti þessi nrðu í vor
sem fcitt. _ i *
322
íega og óumflýjanlega að fara á höfuðið.
Staða rnin var ágaetlega launuð, og hana
hefði eg að sjálfsögðu mist, ef firmað hefði
oltið um kolí. pess vegna fór eg að falsa
ba.‘k umar og var alt af að vonast eflir, að
eitthvað stórhapp bæri að höndum. en for-
maðurinn var aJla tíð slysinn og óláns-
maður.“
Málfærslurnaðurinn brosti sem áður og
hristi höfuðið enn ákafar.
’Ln þar að rak. að þetta dugði ekld leng-
ur, enrfa stoða falsttðar bækur næsta lítið
þegar til lengdar lætur og engir eru pen-
ingamir. Og þá tók eg það tiJ bragðs, tit
‘þess að haktn firmanu upp úr, að stela
tveim miljómun dollara, sem alls ekki
voru til, og eg bjargaði finnamt frá hruni.
þvi að lánardrotuarnir gáfu því frest.“
Nú hló málafærsluxnaðurinn upp >dir
sig.
^Eg lét elta mig sem niil jóuaþjóf nærfelt
tvö ár, þangað til firmað var búið að oá
sér aftur, en það sá eg í verðskránni. Við
höfðuin nefnilega flaskað á koparverð-
bréfuin, sem við keypium. En nú eru þessi
koparverðbrt'f komin í htlmingi hænra
verð en þau varu í, þegar við keypttun þau
■og firmað Stockes & Yarker steudur sig
bú ágætlega og er eflaust löngu búið að
þorgo þessai- tvæv miljónir aftiU'. pes;>
323
vegna lét eg teynilögregluinanninn ná
mér.“
„pað er dásamlegt!" hrópóði málfærslu-
maðurinn frá sjer numinu. „petta er blátt
áfmm undraverð saga og við hel’ðum ekki
getað búið til aðra betri. Ef þessi saga væri
sönn, þá yrðuð þér undir eias sýknaður.“
„Hún e r sönn,“ kallaði Pétur ösku-
vondur.
„Gott og vel!“ sagði málfærslumaður-
inn stillilega. „Vrið skulum þá láta svo sem
hún sé sönn, en þvi fást nú samt dómar-
amir ekki til að triia nema þvi að eins, að
einhverjar sannanir séu fyrir hendi. pér
kveðist hafa falsað bækuraar, en þá verðið
þér að geta bent á tölurnar, sem falsaðar
eru.“
„Eg kann þær allar utau að,“ svaraði
Pétur og fór að þylja þær upp fyrir mál-
færshunanninum.
„Nú fáum við einhveru „slcriftlærðan“
til að athuga þetta betur og síðan fer eg
að kryfja formann firmans sagna.“
„Já, farið þér bara að finna hann,“ sagði
Pétur. „pað er besl að segja hverja sögu
eins og hún gengur og það spillir ekki til,
þó að hann fái að heyra söguna eins og hún
gerðist.“
Tveimum tirnum siðar kom mátfærslu-
324
tnaðurinn af tur á harða spretti inn í Ideftr
Péturs.
„Eg ætla að fara fram á það, að þér
verðið sýknaður," hrópaði hann áður en
hann var kominn inn úr dyrunum. „Eg
er nú búinn að segja formanní firmans
Stockes & Yarker þessa sögu — þessa ólrú-
legu sögu — þessa hrifandi og hjartmemu
sögu um gjaldkerann, sem lagði sjálfa»>
sig í sölurnar fyrir finna sitt — þessw
dásamlegu sögu, seni ætti að þýðast á öll
venildarinnar tungumál — og hver liaktið
þér að árangurinn hafi orðið? ,Iú, Hann
trúði nvjer blátt áfram — tók það ult
saman gott og gilt!! Hann hristi ekki eiiiu
sinni höfuðið! Annars kvaðst íiann furða
sig mest á því, a'ð hann hefði látið jafntrw*
an gjaldkerá vera á flækiugi um allan
hnöttinn svo að segja i tvö ár. Hann ætlar
jafnveí að taka svari yðar af ítrasta megni
og nú hefi jeg góða von um a'ð fá yður
sýknaðan. Herra Stockes hefir sýnt það
og sannað, ao það er hægt .cggja trún-
að á sögu yðar jáfnótrúleg og hún virðist
og eg skal sjá svo inn, að t cirí hluti dóm-
aranna í'ari að hans dæmi.“
„pað er nú einmitt það, sem alt veltur
á,“ sagði Pétur og tók í höndina á honum.
„Eg lvefi auðvitað orðið brotlegiu' við lögia
að ýmsu leyti. notað folsuð vegíibrjel’ og