Vísir - 13.03.1919, Page 2

WfemaM
LEREFT
bleikjað r
varí:
1,35-1,00 pr.mtr. ^
Smjörlér. 0,50mtr.
Egill Jacobsen
Á lager:
KveasliM
Karlmauussliísi
Drengj asliísí
Hálshnappar
lOr jóstíiiiappai*
4
IVlíinc iiett txliriíii>par
og eru þvi falar svo aflmiklar sem
hver vill hafa.
Þess ber líka aS gæta, aö þó aö
ió h. a. dráttarvélum fylgi 3 plóg-
ar, — af þvi að þær megna oftast
aö draga þá alla á eftir sér, auk
þess að knýja sig sjálfar áfram —
þá stendur oft svo á, að þeim er
ofraun aö draga nema aö eins 2
viöeigandi plóga, — 2 brotplóga
til að brjóta með, eða 2 moldar-
plóga á plægða jörð, — ef að jörð-
in, sem plægð er, er óvenjulega
þétt eða stíf fyrir, eða mjög ó-
greiðfær yfirferðar, — eða ef
dýpra er plægt en venjulega. —
Þetta er nú svo sjálfsagt og í aug-
um uppi, að flestum mun vera
það skiljanlegt ósagt. Og þá þvx
fremur það, að 16 h. a. dráttarvél
sé ofraun að plægja þýfða mýri
með þrem moldarplógum (óviðeig-
andi plógum til þess að brjóta með
óunnið land, og þá einkum mýri).
— Og eir það öllum tegundurn
dráttarvéla sameiginlegt, eins og
auðvitað er; og er þvi langsamlega
yfirgengilegt, að þurfa að eyða
orðum um svo sjálfsagða hluti,
við ærlega nxenn með fullu viti.
Allir geta nú séð, hvernig
„Tíminn“ leikur sér að því, að
rangfæra alt til ógildis þessari vél.
Það segir sig þvi sjálft, að það
getur ekki verið i mína þágu, að
hann taki svo mikið sem „eitt orð“
aftur —- hvað þá meira :— áf þvi,
sem hann hefir hér um skrifað.
svo framarlega sem hann álítur að
það alt sé sæmd hans og virðingu
samboðið. — En sjálfs sin vegna
ætti hann sannaidega að gera það.
Enn um dráttarvélar.
Svar til „Tímans". , -
„Tíminn“ tilkynnir 21. des. f. á.,
að hann sjái enga ástæðu til að
fcaka aftur eitt orð af því, er hann
hafi áður sagt um (eða i sam-
bandi við) dráttarvélina, sem eg
útvegaði til Akraness s. 1. sumar.
—■ Og svo endurtekur hann það,
að hún eigi ekki við íslenska stað-
háttu, vegna þess, að henni hafi
verið „ofraun“ að brjóta þýfða
mýri með 3 samsíða moldarplóg-
iSffl.
Nú er það kunnugt, — „Tíma“-
ritstjóranum máske sem öðrum,
meðal annars af þvi, sem aörir en
„Tíminn“ hafa sagt opinberlega
um þessa dráttarvél, — að engri
vél, né heldur hestum, er ætlað að
brjóta óplægða jörð (hvað þá
mýri) með moldarplógum (akur-
plqgum). — Til Jxess eru brot-
ptógar einkum ætlaðir, — og þeirra
er von, ásamt fleiru vélarpöntun
f>essari tilheyrandi, með einhverri
ræstu ferð frá New York, eins og
eg hefi áður skýrt frá. — Og það
'veit „Timinn,,, en vill ekki látast
vita það né viðurkenna, en heldur
1 þess stað dauðahaldi i það afl
henni sé „ofraun“ að brjóta þýfða
mýri með 3 moldarplógum; og á-
íyktar svo, að því er virðist, —
heint gegn betri vitund, — að hún
eigi, þar af leiðandi, ekki við ís-
íenska staðháttu. — Og má hann
þ j vita það, að þessi vél er ein af
þeim aflminstu af þeirri tegund,
ems og eg hefi áður tekið fram.
— Hún er sem sé sú næst minsta
af þeim, eða að eins x6 h. a. En
hii'.ar stærri af þeirri sömu tegund
etr; alt að 60 h. a„ og þar yfir,
Enn fremur segir „Tíminn“ þ.
21. des. f. á., að hafi sá verið til-
gangur ininn, fyrst og fremst nxeð
útvégun véla frá Ameríku undan-
farin ár, — „sem hafi gert tölu-
vert gagn“, — að létta mönnum
vinnu og reisa við landbúnaðinn,
þá ætti eg að mega vel við una.
— En hvað ætti eg vel við að una,
út af því, að áliti „Timans"? —-
Hvort það, að þeim góða tilgangi
værí náð, og að það ætti að nægja
mér, — eða það, að geta nú vænst
þess, að launum, fyrir það óeigin-
gjarna 20 ára starf, að verða nú
sendur til Ameríku i vélaútvegan-
ir, sem launaður embættismaður
þjóðarinnar, sem sjálfkjörinn öll-
um öðrum fremur til þeirrar far-
ar ? — Eða jxað, að vera nú svift-
ur því starfi eða rægður frá því,
(að því er dráttarvélar snertir a.
m. k.), algelega að ástæðulausu?
Urn það gefur „Tíminn“ engar
skýringar.
Setjum nú svo, að eg mætti og
vildi vel við það una, að hafa náð
hinum einkar góða tilgangi mín-
um, þjóðinni til heilla, með véla-
útvegunum mínum hin síðari ár-
in, — þar með talið það, að hafa
vakið hugmyndina um notkun
dráttarvéla hér, til viðiæisnar land-
búnaðinum, og að útvega hingað
þá fyrstu. -— En virðist þá ekki
svo gagnlegt starf þá ómaklega
launað, með því nú að svifta mig j
því bótalaust, einmitt þegar loks :
virðist að þvi komið, að fólk hér ‘ \
sé farið að skilja nauðsjm véla •
svo, að nokkurs verðra ómaks- j
launa sé að vænta fyrir útvegun ,
þeirra í framtíðinni? Svo mundi j
liklega flestum þykja, og ,,Tíma“- j
ristjóranum lika, ef að hann væri ;
hér i mínum sporum.
En þótt nú eg vildi möglunar- ‘
laust una vel við slika ósvífni, !
slíka illgirni og óþakklæti, — af j
fágætri undirgefni undir hinn ;
gráðuga vilja „Tima“-ritstjórans, j
sem píslarvottur íslenskra fram- |
fara-hugmynda, — sem naumast j
ar „trakteringar" eru vissulega i
engum manni boðlegar, og þá ekki
heldur mér. — Þá væri það mér
og því síður þjóðfélaginu nokkur
sæmd eða ávinningur, og „Tíma“-
ritstjóranum jafnvel ekki heldur,
þó hann kynni með þvi að ávinna
sér eða flokki sínum einn eða tvo
undirgefna skjólstæðinga til, í
hátt launuðum óþörfum embætt-
um á kostnað þjóðarinnar.
i
En ef svo hefði verið, að til-
gangurinn með vélaútvegunum
mínum hefði verið af algengustu
tegund, n. 1. fyrst og fi-emst sa,
að ávinna mér tekjur og þær sem
riflegastar, þá hefði það starf eigi
að siður átt að hafa fullan rétt á
sér (og hefir það að lögum líka),
sem hver annar, algengur, heiðar-
legur atvinnurekstrur. — Og jafn-
vel þvi fremur, ef hann var stofn-
aður með fiam með nokkru tilliti
til almenningsheilla.
Hver svo sem tilgangur „Tim-
ans“ kann að hafa verið, með á-
minstum fullyrðingum um van-
gildi þessai-ar dráttarvélar, —
hvort sá, að gera mig eða ein-
hvern annan, að vélaerindreka ís-
lands i Ameríku, eða eitthvað enn
annað, — þá er það augljóst öll-
um þeim, sem fylgst hafa með 5
]iví máli, að fullyrðingar þær hafa
við alls engin rök að styðjast, eins
og eg hefi nú og fvrri sýnt ljós-
lega fram á. þvi að það eina, sem
að vél þessari hefir rerið fundið,
ef nokkuð, er það, að hún hafi
raynst heldur afllitil til þess að
plægja (brjóta) þýfða mýri með 3
samsíða moldarplógttm í eftirdragi.
En frásögn þessi var reyndar
aldrei gefin út til þess, að rýra
gildi vélarinnar að neinu levti, að
þvi er mér skiidist, heldur að eins
blátt áfram sem írásögn um það,
sem og hvert annað atriði viö.
reynslu hennar hér, sem til greina
væri takandi, þó að „Tíminn“ hafi
gert sér gott af því, á þann hátt
sem kunnugt er. Nú er það upp-
lýst, að vélar þessar fást með því
afli sem hver óskar, og vegna þess
kemur það gildi þeirra og ágæti
lítið við yfirleitt, hve marga eða
fáa plóga sú næst rninsta af þeini
getur dregið á eftir sér í þýfðri
mýri, fyr en þá að verð og afl-
megin hennar er metið til saman-
burðar. Og svo að endingu vil eg
taka það fram, að eg útvega hverj-
um sem er dráttarvélar af þeim
geröum og með því afli (10—80
h. a.), sem hver vill, með verk-
smiðju vei-ði, framfærslu laust al-
veg, og án nokkurra fjáríramlaga
af landssjóði (ef vill) til þeirra
hluta, — úr þvi að hann gat látið
sér sæma — og Bún.fél. ísl. einn-
ig — að neita nauðsynlegum og
sjálfsögðum stuðningi til útvegun-
ar þeirra fyrstu.
Vilji „Tíminn“ samt sem áð-
ur halda því til streitu, að fá stofn-
að sérstakt véla-konsúlsembætti,
að óþörfu, handa mér eða öðrum,
þá er vonandi að hann reyni að
finna eitthvað veigameira og sann-
ara því til stuðnings en það, að
jiessi dráttarvél eigi ekki við ís-
lenska staðháttu, eftir þeirri
reynslu, sem þegar er af henni
fengin.
Rvík, 4. mars 1919.
Stefán B. Jónssou.
BolshYikingaliræðsla.
| Óttinn við bolshvikingastefnuna
er afskaplegmr úti um heiminn. —
Bæði í Englendi og Bandaríkjun-
um er verið að gera sérstakar ráð-
stafanir, til þesS að koma í veg
fyrir innflutning og útbreiðslu
hennar. Alstaðar, þar sem „þessa
heims gæðum“ er svo misjafnt
skift, að annar helmingur þjóðar-
innar lifir við auð og allsnægtir,
en hinn við sult og seyru, þar er
góður jarðvegur fyrir kenningar
bolshvikinga. Hitt skiftir minna
máli, hvernig stjói'narfyrirkomu-
lagið er.
Hér á landi virðist jarðvegunnn
fyrir bolshvíkingastefnuna vera
íremur lélegur. Allmikill munur er
hér að visu á lífskjörum manna,
en þó miklu minni en meðal stór-
þjóðanna. Og hér vantar algerlega
aflið, til að bera stefnuna fram tií
sigurs, afl Öreigalýðs og skrils
stórborganna. Það stoðaði þvi lit-
ið, þó að hér risi upp einhver
bolshvíkinga-spámaður, heima-al-
inn eða aðsendur; hann mundi
vafalaust fá marga tilheyrendur, en
fylgismenn fáa eða enga, þegai-
til sfórræðanna ætti að taka.
Þó hefir óttinn við bolshvíkinga
einnig gert vart við sig hér „norð-