Vísir - 01.04.1919, Blaðsíða 2

V í S I R
London 31. mars.
Á lager;
G-ardínútau
HöfUÖfÖt (karla, kvenna og drengja)
Tvínni
i
r"j i Bltisur í
seljast með pTT
m í 30°/0 aíslsetti. i
| Egill Jacobsen.
Sími 119. J
4....
0
Gyðingar
og landíð ibelga.
Gyöingar allra landa hafa stofn-
að með sér öflugt félag, til þess aö
vernda hagsmuni sína og kaupa
sér örugt friðland. Jdretastjórn hét
þeim þvi seint á árinu 1917, aö
gera alt, sem i hennar valdi stæði,
til að greiða fyrir þvi, aö Pa.lestína j
yrði gerö að þjóðlegu heimkynni
Gyðinga, aö ]>vi tilskildu, aö þeir
(Gyöingar) létu alla aðra trúar-
flokka þar i landi njóta fullkomins
réttar i trúmálum og borgaraleg-
um efnum.
Oröin „þjóðernislegt heimkynni"
1>er ekki að skilja svo, sem Gyð-
ingar eigi að stofna sérstakt riki.
Svo sem ktinnugt er, hafa Gyðing-
ar saett hinum verstu ofsóknum.
er hófust á dögum keisaraveldis-
ins i Róm. en urðu hvað grimmi-
legastar, þegar þeíiu var stökt frá
Spáni 1492. — Einhversstaðar
urðu „vondir að vera", en þá var
þeim hönnuö landsvist í flestum
löndum, Flýðu þeir þá einkum til
eyja i Miöjarðarha fninu og sumir
til Bagdad, en suinir komust til
Hollands og þaðan til Rnglands á
dögum Gromwells, sem fyrstur
leyfði þeini þar landvist. frá þvi
er Játvarður fyrsti hafði gert þá
landræka. Á siðustu áratugum hafa
þeir flykst til Ameriku, einkum frá
Rússlandi og Póllandi, þar sem
þeir hafa sætt miklum ofsókhum.
Það má heita, að flestar þjóðir
hafi horn i síðh Gvðinga og þess
vegna hefir það verið þrá þeirra
og framtíðardraumur, að eignast
einhversstaðar óhult athvarf, þar
sem þeir mætti sjáifráðir og í friði
lifa Iífi sínu og leggja stund á þjóð-
lega fræði og siðu.
f-and það. sem þeim er nú kjör-
i« i þessu efni, er Palestína. Þar
eiga allir Gyðingar að eiga athvarf.
sem vilja yfirgefa þau lönd. sem
þeir hyg-gja nú. Þeir eru víða eins
og „landflótta og flakkandi",. t. d.
i Saloníku. þar sent 80 þúsundir
þeirra hafa nýlega orðið húsviltar,
vegna eldsvoða. Bandamenn telja
sér skylt, aö sjá þeim fyrir öruggu
athvarfi, en nú er svo komið, að
þeir fá ekki, fremur en aðrar þjóð-
ir, Jandvist í Amcrtku að svo
stöddu, og það mun skoðun helstu
manna á friðarráðstefnunni. að
þeir eigi niest tilka.ll til Palestínu,
ættlands forfeðra þeirra.
Gyðingum er það ltið mesta á-
hugamál. að eiga sér þjóðernislegt
athvarí. þar sem ]>eir geti safnast
saman, án tillits til þess, hvaða
land þeir hafa áður gist.
Nokkrar þúsundir Gyðinga hafa
ekki alls fvrir löngu tekið sér ból-
festu í Palestínu. Þeir hat'a einkum
komið frá Rússlandi og Jemen í
Arabiu. Þeir leggja mikla .rækt við
þjóðsiðu sína og tungu og hafa
sýnt. að hvorttveggja nýtur sín vel
þar sem þeir eru ókúgaðir.
IVIiklu fé liefir verið safnað um
öll lönd, tiema Þvskaland, til þess
aö greiða fyrir stofnun þessa nýja
heimkynnis. lér húist við, að það
muni mjög greiða úr þeim örðug-
leikum, sem samfara eru þessu
nýja landnámi. Þeir, sem þegar
liafa sest að i Palestínu, hafa kom-
ist vel af og sýnt, hve mikið þétta
land getur gefið af sér, þegar það
er ræktað með dugnaði og forsja.
Fnginn vafi er á því, að fjöldi
(lyðinga mun leita til Palestínu.
þegar friður er a kominn. annað
hvort fyrir nauðsvnja *sakir eða
vegna htígarfars sins. Þar gefa
þeir komist fyrir, ef landinu er vit-
urlega stjórnað. Áður en ófrifiur-
inn hófst, vott þar 120 þýisundlr
Gyfiinga. eða fimtungur allra
þeirra. eu síðan liafa þeir mjög
fæk-kað. bæfii af )>vi, að Tvrkir
fInttu fjölda |>eirra úr landi, en
aörir flvfiu, og ioks hafa margir
látið lífið i taugaveiki og öfiruin
stórsóttum, sem þar vortt hinar
skæfiustu. áfiur en Bretar tóku
landifi herskildi.
Það verður nú eitt af viðfangs-
cfnum friðarþingsins. að stofna áð-
ttrgreint heimkynni handa Gvð
ingttm í Palestínu. Rar fá þeir að
tafa hehresku. fefiratungu sína,
setja á stofn skóla og li*a afi öllu
samkvæmt lögmáli Móses. En
kristnum mönnurn verður heimilt
að vernda alla fornhelga staði. svo
sem verið hefir. og jafnvel Mú-
hamedstrúarmenn fá að hafa hof
sín í íullum frifii.
x Þjóðverjar og Pólland.
.... og er f jögra manna ráð-
jð saimnála nm að leiða athygli
þjóðver.ja að þeim alvarlegu af-
leiðingum, seni leitt gætu af því,
ef þeir bönnuðu gersamlega að
Hallers hersh. færi með pólskt
lið á lanri i Danzig, og að það
hann mætti teljasl sem brot á
vopnahlés-skilmálunum. Skeyti
frá Berlin gefa i skyji, að þjóð-
verjar muni láta unrián.
Sims aðmíráll,
sá er stýrði flota Bandaríkjanna
meðan hann var hér í álfu, fer
frá London heimleiðis i riag.
Hatm og lierráð hans fer vest-
m nm haf á skipinu Mauritania,
setn fer í kvelri frá Solent.
Bréíkafli
ðr Hfinavatnssýsln
nm sýslumannaskipttn.
.... Nú eru nýlega orðin sýslu-
mannaskifti hér, og þykir okkur
leitt, hversu oft ]>au vérfia, ]>að er
til ýntsra óþæginda fvrir héraðs-
búa. Amtars virðist sýslumanna-
stéttin liafa verið á hendingsferð
undanfarin ár og stafar ]>að sjálf-
sagt mest at launaólaginu. -—
Margir hér munu sakna Ara sýslu-
manns. Hann virtist mjög góður
til allra úrræða, og- kom ]>að sýslu-
búum oft að gagni. Þegar strifis-
erfifileikarnir fóru að sverfa a'o.
sérstaklega samgöneuleysifi og
harfiindin og fófiurskorturinn um
sumarmálin 1916. ]>á gekst hann
fvrir því, að „Goðafoss" kont norfi-
ur á Húnaflóa með kornmat til
skejmufóðurs, og mátti ekki naum-
ara standa. ]>ví fellir heffii að sjálf-
sögfiu orfiifi í tveim eða þrem
hreppum, ef skipifi hefði komifi
nokkrum dögum sifiar. Fn ]>rátt
tyrir þessa miklu nauðsyn. gekk
pað seinl og crfiðlega. að fá þv:
framgengt, að skipifi kæmi. og
haffii sýslumaður þó tnikla fvrir-
höfn. Umfángsmikla landsverslun
hat'ði Ari á þrem stöðum i sýsl-
tmni síðustu árin. á Blönduós’í,
1 Tvammstanga og Skagaströnd;
timsetningin árlega um 300 þús.
kr., og virtist hann framkvæma
|>afi starf mefi hyggindum og
duguaði. þrátl fvrir alla örðugleik-
ana. sem vifi var afi strífia. — Mála-
ferli hafa verifi hér í sýslunni að
undanförnu. meiri en nokkru sinni
áður. að sögn um 50 mál. er Arí
hafði til meðferðar þann tíma sem
hatm var; þar af voru 6 opinher
mál og yfir 40 prívatmál ; vorn
mörg af þeim umfangstnikil, svo
sem Þingeyrantálin, landaþrætu-
Verslunin Framtíðin
Bergstaðastíg 19.
selur alla matvöru
ódýrara en flestir aðrír.
Hátt tanp
geta nokkrir duglegir drengir
fengið strax: i
Sölntarninnm.
Dansskéli Reykjavíknr
ÁIBíing í LcvölcL,
mál o. fl. Dómari þótti Ari ágætur
hér, skýr og glöggur og virtist
gæta réttlætis, hver sem í hlut átti,
cnda voru allir dómar hans, sem
'fóru fyrir yfirrjett, — milli to og
20 — staðfestir, nema tveimur var
litilfjörlega brevtt í smáatriðum og
einum var gerbreytt í yfirrétti, máli
Garðars Gíslasonar gegn Magnúsi
Stefánssyni kaupm. á Blönduósi,
út af sölu á gærum; en þafi mál er
nú komiö til hæstaréttar, svo óvíst
er ennþá hvernig þafi fer.
Það. sem vér TTúnvetnmgar
leggjum mesta áherslu á. er afi fá
hæfan dómara og framkvæmdar-
saman sýslumann fyrir hérafiið út
á vifi. í viðskiftum og samgöngum.
Vér erum vanir gófiuni sýslumönn-
um um langt skeið; ]>ess vegna
bregöur okkur nú við, cf hinn nýji
sýslumaður, Bogi, fetar ekki í
þeirra fótspor. Afi honum ólöstufi-
um, þá heföum vér haft hetra
traust á siinmni hinna umsækjend-
anna, enda sumir þeirra kunnir hér.
Heyrst hefir, afi nýji sýslumaður-
inn ætli afi gerast brautryfijandi
' afi nýrri stefnu í stjórnmálum hér
i hérafiinu; en ekki vitum vér,
hvort hann sjálfur ætlar afi beita
sér fyrir ]>á stefnu niefi famhofii
til þings, efia hvort hann ætlar afi
fá til þess sunnlenskan vin sinn.
Jacta esto alea! Nánar uni ]>etta
sífiar.
Húnvetningur.
Landeignir Carolyis
Lýfistjórnin i Ungverjalandi let
semja lög þess efnis, afi taka mættt
jarfieignir eignarnámi og húta ]>ær
stindur afi vild. Knrolyi greifi, cr
fvrstur varfi forseti hins nýja lýfi'
veldis, átti miklar jaröeignir og
lél hann byrja á afi skifta ]>e'n1
sundur milli ]>eirra manna. sei't
girntust afi kaupa. Var þafi ger^
inefi hátiðlegri vifihöfn, söng
klukknahringingum og var Kafo-
lyi sjálfur nærstaddur ásamt t'a^
herrum sinum og mörgit öði*
stórmenni.
Þess er getið. að jarðirnar haf'
yerifi seldar mjög lágu verfii
mefi hægum horg-unarskilmáhii"-