Vísir - 05.05.1919, Síða 2

Fyrir kaupmenn oq kaupfélöi;
»
Fernisoiía
Hafa á lager
yrirliggjan li tiér á ataðnum í heildsölu hjá
Enslit reylitöbnls.:] 513
Spinet, Three leaf, Oceanic Navy Mixture og aöeins nokkur’jþúsund
af Speoial
Danskur maður, sem dvaldi i
vikutima í Berlín í marsmánuði,
hefii' skýi't danska blaðinu „Ber-
lingske Tidende“ frá ástandinu
þar, á þessa leið:
pegar eg koin til Berlinar var
borgin lýst í „umsálursástandi“.
Símanum var „lokað,“ og búist
var við þvi, að ljós- og vatns-
veitum yrði lokað þá og þegar.
Eg bjó við Potsdamerplatz í
nánd við stjómarbygginguna,
sem Noske hermálaráðherra
hefir aðalstöðvar sínar i. Her-
vörður var því um gistihúsið og
krökt af bermönnum stjómar-
innar úti og inni. En fljótt lcomst
eg að þvi, að jafnvel meðal þess-
ara bermanna voru erindrekar
Spartacusmanna að verki. peir
eru klæddir sömu einkennisbún.
i-gum eins og stjómarhermenn-
imir, og þekkjast ekki frá hin-
um fyr en farið er að berjast
Stjómarhemiennirnir eiga raun-
ar ttð hafa sérstakt merki á erm_
inni, en það er ekki neinum til
gagns, nema Spartacusum, sem
sítja um tækifæri til að drepa
þá. Allnr þorri heinfkominna
hermanna er klæddur sömu ein-
kennisfötunum. en þó að þeir
bafi ckkert merki á erminni, þá
er það engin sönnun fyrir því,
að þeir séu Spartacusmenn.
Menn geta því bvergi verið ör-
uggir fyrir SpartaCusmönn um.
Og nú bafa þeir komist yfir flug-
vélar og varpa sprengikúlum
niður á götumar. En þó að flug-
vél sjáist í lofti, veit enginn hver
far fer; og þó að sprengikúju sé
varpað niður á rrtannþröng á
götunum. þá veit enginn hvort
það eru lieldur Spartacusmenn,
sem það gera, eða stjórnarmenn,
sem haldá að Sjiartacusmenn
séu i þyrpingunni. Enginn þekk-
ir vin frá óvini.
Götubardagamir hefjast altaf
fyrirvaralaust. Einstöku sinnum
fá stjórnarhersveitirnar svigrúm
tit þess að vara menn við, um
leið o»- bær þverairða pöturnar,
og tilkynna, að hver sem gangi
ipe Oigarettum.
feti framar verði skotinn. Oft
hefjast bardagarnir þannig, að
götuskríUinn safnast í flokka og
ræðst inn í sölubúðir til að ræna
eða á friðsama borgara, sem
verða á vegi þeirra. Enginn get-
ur að óreyndu gert sér hugmynd
i um það villidýrsæði, sem gripur
• fólkið. Undirliðsforingi einn,
sem var á gangi á Bismarcks.
stræti, fór inn í vindlabúð til að
j kaupa sér tóbak. Spartacusmenn
tveir sáu til ferða hans, sátu fyr-
ir honum við dyrnar, þegar hann
kom út, og skáru af hónum höf-
uðið; skildu það alveg frá boln-
um. þetta var um hábjartan dag.
En nokkrum augnablikum siðar
voru illræðismennirnir dauðir.
Af tilviljun kom stjómarher-
flokkur einn þama að, og menn.
irnir voru skotnir samstundis.
En um morguninn hafði Noske
lálið það boð út ganga, að hvem
þann skyldi vægðarlaust skjóta,
sem bæri vopn á stjómarher-
menn á götum borgarinnar.
Yfirlýsingin var birt í blöðunum
undir fyrirsögninni; „Villidýr-
in i mannsmynd“. Sýnið morð-
ingjunum enga miskunn".
. En morð undirliðsforingjans
er ekkert einsdæmi. *Stundum
handtaka Spartacusmenn stjóm.
arhermenn, flá af þeim klæðin,
binda þá við múrvegg og tæta
þá i sundur með handsprengjum.
það er einskonar íþrótt sem þeir
bafa sér til skemtunar. — Vopn
hafa þeir nægileg og fá stöðugt
nýjnr birgðir sunnanað, þar sem
hungrið sverfur enn meira að, t.
d frá Halle og Leipzig.
pað e.r fyrst og fremst liungr-
ið, sem er undirrót alls þcssa
djöfulæðis. Dýrasti matur veit-
ingahúsanna, sem seldur er fyr-
ir 15 mörk máltíðin, niá lieita ó-
ætur. Alþýða manna nærist á
siiru barkarbrauði og þylsum,
sem ciga að hcita að séu gerðar
iir kaninukjöti og hrossakjöti,
en enginn veit úr hverju þær eru
gerðar. t. járnbrautarlestinni var
eg samferða cfnafólki, séni var
að fram komið af langvaraiidi
hungri. Hjónum, sem þar voru,
gaf eg sardínudós og öldruðum
manni oitt egg. þau ætluðu varla
; að fást til að þiggja það og vissu
j ekki hvernig þau áttu að þakka
j þessar góðgerðir. t fyrstu reyndu
þau að fá mig til að talca við
borgun í peningum eða skraut-
gripum. En miklu ægiiegra er
hungrið suður frá. Fólkið er orð-
ið brjálað.af hungri. t Meckien-
burg'og Schwerin eru nóg mat-
væli, en þar eru engir Sparta-
cusmenn.
Frá Irom.
20 fangar strjúka.
Miklum tiðindiim þótti það
sæta í Dýflinni (Dublin) á ír-
landi, er 20 írar slupjni þaðan
úr Mountjoy fangelsinu um há-
bjartan dag, snemma í april. —
peir voru allir úr flokki „Sinn
Feiners", sakfeldir fyi’ir ýmis-
lcgar sakir, svo sem uppreisnar-
ræður og vopnaburð, eða undir
ákæru fyrir þess háttar afbrot.
Fjöldi manna er enn í fang-
elsinu í Mountjoy. peir, sem
sluppu voru allir hafðir í haldi í
sömu álmu fangelsisins, og voru
ásamt mörgum öðrum að æf-
ingu i fangagarðinum, er þeim
var skyndilega gefið merki.
Nokkur hluti þeirra réðst þá á
varðmennina mjög skyndilega,
og urðu þeir ofurliði bornir. En
á meðan var kaðalstiga kastað
inn vfir fangagarðinn, sem er
25 feta hár, og gerðu það félag-
ar þeirra úti fyrir. Nú þustu
fangamir upp þenna stiga, og
þegar þeir komu út, vildi svo
vel til, að þar bar að mikið fjöl-
menni i þeim svifum og hurfu
fangarnir inn i manngrúann.
Mikið fleiri mundu hafa
sloppið, ef herverðirnir hefðu
ekki komið til sögunnar eftir
þriðjung stundar.
Viðburður þessi vakti afskap-
legt uppþot og æsingu. Fjöldi
manna safnaðist utan við fang-
elsið og hrópaði fagnaðaróp með
sigurgleði, en fangarnir inni fyr-
ir tóku undir fagnaðarlætin.
Með;d þeirra, sem undan kom-
ust, eru tveir þingmenn, .T. .T.
Walsh og P. Beasley.
Svipaðir atburðir hafa áður
orðið, svo sem þcgar deValeraog
tveir félagar hans sluppu úr
fangelsi.
Fám dögum áður en þessir 20
fangar sluppu, tóksi einum
manni að strjúka úr þessu sama
fangelsi með undarlegu móti.
Sá maður var lika þingmaður
og foringi Sinn Feiners og heitir
Barton. Ilvarfi hans var engin
eftirtekt veitt fyr en eftir á.
Mr. Barton barðist með Bret-
um í ófriðnum og þykir at-
kvæðainikill og merkur maður.
Hann á miklar jarðeignir. Sá
hluti fangelsisins, sem hann var
geymdur í, var luktur háum
grjótgarði að utan, og ofan á
garðinn var lilaðið lausum múr-
steinum, svo að ekki yrði farið
yfir garðinn án þess að stein-
arnir hryndu. Var búist við, að
múrsteinarnir mundu hrynja
með miklu braki, ef stiga eða
kaðli væri kastað yfir þá, og
ógerlegt virtist að komast yfir
þá án þess að garðurinn félli, en
þó tókst Barton að sleppa án
þess að fella einn stein.
Irska „þingið“ situr nú á rök-
stólum undir forustu de Valera
og cr sagt, að foringjar Sinn
Feiners ræði þar einkum tillögur
Bandáríkja-Ira um að koma
írska málinu á framfæri á frið-
arþinginu.
Mefkiiegt áÍHigaleyBi.
pegar síðasta viðavangshlaup
fé>r fram, tóku ekki önnur fé-
lög þátl i því, en íþróttafélag
Reykjavíkur. Má það merkilegt
heita, svo mörg starfandi í-
þróttaf jelög sem hér enr þó til
í bænum. Eg hafði búist við að
sjá 30—50 unga men,n litaupa
þetta hlaup, þvi að bæði er það
stutt, og vegurinn sem farinn er,
mjög góður, eftir þvi sem ann-
arsstaðar tíðkast. En á hólminn
komu einir 8 menn!
Erlendis eru viðavangshlaupin
j.ifnan fjölmennustu og skemti-
legustu hlaupin, þvi að þau eru
miklu tilbreytingameiri en
hringhlaupin. Eins eru þau mjög
vel fallin tií þess, að balda í-
þróttamönnum vel við og undir-
búa þá undir þær íþróttir, sem
þeir ætla að iðka á sumrinu.
pess vegna hafði eg líka biiist við
þvi, að öll knattspyrnufélög
Reykjavíkur myndu taka þátt i
víðavangshlaupinu siðasta, eink-
um vegna þess, að þ;iu áttu von
á útlendum kcppinautum hing-
að i sumar. Með því að æfa sig,
undir viðavangsblaupið, liefðu
þau gelað undirbúið sig mjög
mikið undir sumarið, því að það
vita allir, að enginn getur orð-
ið góður knatlspyrnumaður,
nema hann sé um leið góður
hiaupari.
En hvað gera þau þá, þcssi fé-
lög, sem ætla að bjóða hingað og
keppa við.besla knattsjiyrnufé-
lag Dana? pað er fljótsagt: ekk-
ert! O g hvað gerir í. S. í., sem
stendur fyrir heimboðinu? —
Ekkert! pað er eitthvað litils-
hátlar farið að undirbúa viðgerð
á vellinum og safna peningum,
«