Vísir - 11.07.1919, Page 2

y isib

hafa fyrirliggjandi
þessara laga, ef þau hefSi gilt fyrir
i. des. 1918, skuln verða íslenskir
ríkisborgarar ásamt konum og
börnum, svo sem að framan segir,
cnda hafi þeir eigi tekiö rikisfang
utan ríkis Danakonungs ogíslands.
kerti og eldspítur.
Loftskeyti.
hlutaeign, má ekki fara frani úr
5% af hlutaeigninni.
Ef halli verður á rckstri fé-
lagsins, og varasjóður hrekkur
ekki fyrir, skal jafna honum
niður á félagsmenn í hlutfalli
við innieign þeirra.
í félagið hafa þegar gengið
90—100 manns og er því hluta- i
féð væntanlega ekki enn orðið |
meira en 10000 kr. Hrckkur það
vitanlega skaijit, lil að bæta úr
húsnæðisekhmni, sem hér verð-
ur í hausl, enda mun til þess |
ællast, að bærinn leggi fram að- !
alfjármagnið, eða ábyrgð fyrir j
því. Kemur því enn til kasta j
bæjarstjórnarinnar, ,sem vita '
mátli fyrir, að ekki vrði hjá j
komist, ef lir nokkrum veruleg- ;
um aðgerðum ætti að verða. En j
hætt er við því .að framkvæmd- !
irnar liafi þegar dregist of lengi. j
J?að er mál manna, að upp þyrfti j
að koma 100 íbúðum fyrir j
haustið, en til þess nnin tíminn
orðinn fullnaumur, enda mun
orðið erfitt að l'á svo marga
verkamenn, sem lil þess þyrfti.'
Enginn vafi er á því. að heppi-
legra hefði verið, að bæjar-
stjórnin liefði í tæka líð leldð
að sér forgöngu þessa máls, eins
og Vísir Iiefir þráfaldlega hvatl
til, heídur en að bíða eftir þess-
arj félagsstofnun, þangað til í
ótíma. Félagið hefði síðali get-
að tekið við, ef það hefði þótt
i'áðlegra til frambúðar. En nú
er félagið stofnað, og því má
vissulega fagna, ekki eingöngu
vegna þess, að það sé líklegt til
að bæta úr húsnæðiseklunni sem
nu er iiér, heldur einnig af því,
að það getur orðið bænum lil
ómetanlegs gagns i framtiðinni
eí þvi er vel stjórnað. það á skil-
ið allan þann styrk sem bæjar-
félagið og einstakir menn geta
i té látið, og mi varðar það
mestu, að fljótt og vel sé brugð-
ist við að hjálpa því til að vfir-
stíga fjárhagsörðugleikana.
Ríkisborgararéttur.
—i---
Eitt stjórnarfrumvarpið, sem nú
hefir verið lagt fyrir þingið, er um
íslenskan ríkisborgararétt, hversu
menn fá hann og ínissa. Hér fara
á eftir helstu ákvæði þess.
Skilgetið barn verður íslenskur
ríkisborgari, ef faðir þess er þaö,
og óskilgetiö, ef móðir þess er
það. Hver maöur, sem fæddur er
á íslandi og hefir haft þar sam-
fleytl heimilisfang þar til hann
er fullra 19 ára, óölast íslenskan
rikisborgararétt, þó að hann sé
ckki af íslensku foreldri fæddur.
Kona fær ríkisfang manns síns.
Veita má mönnum ríkisborgararétt
meö lögum.
Nú veröur maður ríkisborgari
í öðru landi, og 'missir hann þá
rikisborgararétt sinn hér, og slíkt
hið sama kona hans og skilgetin
og ósjálfráð börn, nema ]iau hafi
heimilisfang á íslandi.
fslenskir ríkisborgarar skuiu
]>eir allir vera, sem áttu lögbeimili
á íslandi 1. des. 1918, með þeint
undantekningum, sem hér segir:
1. f’egnar annara ríkja en ís-
lands og Danmerkur, sem lögheim-
ili áttu á fslandi 1. des. 1918, halda
rikisfangi sinu.
2. Þeir, er hvergi áttu ríkis-
fang 1. des. ,1918.
3. Danskir ríkisborgarar. sern
lögheimili áttu á íslandi t. oes.
1918, og eigi mýndi vera orðnir is-
lenskir ríkisbórgarar samkvænit
)
ákvæðum þessara laga, þó aö þau
hefði gilt fyrir t. des. 1918, skulu
halda dönskum rikisborgararétti.
en hafa þó rétt til að áskilja séf
islenskt rikisfang, cf þeir lýsa því
fvrir viökómandi lögreglustjóra
fyrir 31. des. 1921. Yfirlýsingin
tekur til konu manns, enda hafi
]>au eigi slitið samvistir, og skil-
getinna ósjálfráðra barna hans, og
ef ógift kona er, óskilgetinna ó-
sjálfráðra barna' hennar,
I’eir, er áttu lögheimili i riki
Danakonungs t. des. 1918. og vera
myndi islenskir ríkisborgarar sam-
kvæmt ákvæðum laga þessara, ef
]iau Iiefði gilt fyrir 1. des. T918,
skulu vcrða islenskir rikisborgar-
ar, en hafa þó rétt til að áskilja
sér danskt rikisfang, ef ]>eir lýsa
þvi fyrir viðkomandi lögreglu-
stjóra fyrir 31. des. 1921. Ytiriýs-
ingin tekur til þeirra, er i 3. tl.
segir.
Þeir, sem lögheimili áttu utan
íslands og ríkis Danakonungs t.
des. 1918, og vera myndi íslenskir
rikisborgar samkvænTt ákvæðum
London 10. júlí.
Flugmálaráðuneytið , tilkvnnir.
að R 34 muni ekki leggja af staö
aftur á heimleið frá Long Island,
fyr en á þriðjudag.
• Mainland hershöfðingi hefir ný-
lega fullyrt, að áður en ár sé liðið
Mnuni verða bygð flugskip, sem geti
flogið hvíldarlaust milli trlands og
Ástraliu. Flugskip þessi verða
fimm sinnum stærri en flugskip eru
nú, fljúga roo sjömílur á kl.st.,. og
geta flutt 150 smál. af farangri.
Frá Kaupmannahöfn er símað,að
flugfélag hafi verið stofnað á ís-
landi. með því markniiði, að koma
á föstum flugferðum milli stærstu
bæjanna á landinu og til útlanda.
Cecil Faber er á leið til tslanos
með flugvélar og önntir tæki. Mið-
■ stöð þessara flugsamgangna verð-
ur í- Reykjavík.
(Fregn þessi er .mjög fróðleg
fyrir okkur íslendinga, en. því
miður, alt of lítið til í henni).
Sykurleysið enn.
\ ísi barst á dögunum liréf um
„sykurbirgðirnar“ á Isafiröi.sBréf-
I itarinn, scm nefnir sig Guðmund
Irá Mosdal, fullyrðir, að algérlega
svkurlaust hafi veriö orðið i versl-
ununi og á mörgum heimilum -á
ísafirði, er hann íór þaðan, þá fyr-
ir hálfum mánuöi. Vísir hefir heyrt
þetta úr fleiri áttum. Sömuleiðis
tr nú sagt sykurlaust aröið á Ak-
ureyri.
Óneitanlega hljóta þessar fregn-
II að koma mönnum töluvert
„spansktV fyrir! Það er ábyggilega
víst, að gufuskipið „Sölve“ kom
hingað norðan og vestan um land
um mánaðamót mai og júní. Það
skip flutti sykur fyrir landsversl-
uniná- frá Danmörku, og eftir komu
]iess, sagði útibússtjóri landsversl-
unarinnar á Akureyri, að sykui
birgðir myndu þar nægar til sum-
arsins. Ætla má. að þessum sykri,
sem ,,SöIve“ flutti, hafi veriö skift
sem næst jafnt milli útibúa lands-
verslunarinnar i hlutfalli við áætl-
aðar þarfir þeirra. Sykurbirgöir
hefðu þv? einnig átt að vera nægi-
' legar á/ .ísafirði til sumarsms.
En hvað er ])á orðið um þessar
sykurbirgðir á ísafjrði og Akur-
eyri ? Hefir sykumotkunin vaxið
þar svo afskaplega síðustu vikum-
ar. að sumarforðinn sé þegar eydd-
ur?! — Líklegt er það ekki.
Það verður ekki rengt, að sykur
sé ófáanlegur í verslunum á Akur-
eyri og Isafiröi, sem stendur, né
að mörg heimili séu orðin sykur-
laus. — En er það nú alveg víst,
að útibú landsverslunarinnar séu
orðin alveg sykurlaus, þó að svo
sé látið heita til þess að koma í
veg fyrir sykurflutning út úr hér-
uðunum til Reykjavíkur? Orðalag
það, sem stjórnin notaði í vfirlýs-
ingu sinni í Vísi á dögunum, varð
ekki skilið á aðra leið, en að henni
væri um það hugað, að geta komið
í veg fyrir slíka svkurflutninga.
En ef sykurbirgðir útibúanna eru
í raun og verti þrotnar, þá hljóta
þær að vera komnar í verslanirnar,
kaupfélögin eða til einstakra
manna. Að engu geta þær varla
verið orðnar. Hugsast gæti, að
eitthvað raknaði nú ttr, þegar síld-
veiðin bvrjar á tsafirði og Akur-
eyri — að þá færi að slæðast út
moli og moli.
En það er víst, sbr. fullyrðmgu
útibússtjórans á Akureyri, að þar
áttu að vera nægar sykurbirgðir á
þeim tíma, sem heita mátti, að hér
væri sykurlaust. Vísir befir því
ekkert oftalað um misskiftinguna
á sykurbirgðtun landsverslunar-
innar.
En „Timinn" er nú byrjaður að
ræða málið. Vera má, að hann geti
gefið einhverjar nýjar upplýsingar.
t innganginum. sem hann birti í
gær, var ekkert.
a

f BaBfsrfrM Ur
I. O. O. F. 1017119.— I. E. II.
Botnvörpungarnir
Egill Skallagrímsson og Skalla-
grimur, eru væntanlégir frá Eng-
landi á mánudaginn, eða þriðju-
dag kemur. Þeir munu síðan þegar
halda norður á Hjalteyri til síld-
veiða.
A Alþingi
gerist fátt markvert þessa dag-
ana, nenta þá fyrir luktum dyrttm.
í fyrradag var kosin .nefnd til að
íhuga stjórnarskrárfrumvarpið í e.
d., en i gær'kaus e. d. nefnd ti! að
íhuga launamálið. Nefndir þessar
munti eiga að vinna með n. d,-
nefndum.
Veðrið.
t nótt hefir skift um veðráttu,
— komið sólskin með norðan-
stornii. Hiti hér 8,2 st.. ísafirði
7.8, Akureyri 5, Grímsstöðujn 3,5,
Seyðisfirði 11,3 og í Vestmanna-
eyjum 9,7. Norðanátt ttm land alt.
„Skjöldur"
fór til Austfjarða í morgun, með
margt farþega, þar á meðal voru:
Metúsalem Stefánsson skólastjori,
síra Jón Jónsson frá Stafafelli og
Árni Sveinsson frá Argyle, sem et