Vísir - 28.07.1919, Blaðsíða 2

V í *\ í ÍM
íui ao
CEMENT
Við seljum Cement, sem ennþá liggur á hafnarbakkanum, mjög
ódýrt og frítt heimfluttt ef pantanir eru gerðar seinast á mánudag.
Vestlirðingar iiai'a veitl mest-
aiia þessa síld frá Rit og aiislur
iyrir Horn, og þangað vestur
hafa hin hraðskreyðustu skip
komið frá Siglufirði.
V atns orkuskaíturinn.
Oft eru þær furöulegar, tillögur
„ I iinans", en ein hin alira furðu-
legasta er tillagan uni skattinn.
sem ltann vil! ieggja á ónotað
vatnsafl i landinu. til að koma i
veg fyrir fossabrask.
i illaga þessi er ekki ný; hú 1
er orðin svo 'gömul, að hún er nú
oröin á eftir tímanuni, þó að húrt
hafi ef til viil e'nhv.ernfínia verið
Viðskiiti
Breta og pjóðverja.
Bretar hal'a nú kjörið ræðis-
menn til að fara til ýmissa
horga i pýskalandi, og sendi-
herra þeirra verður hráðlega
látinn fara til Berlínar.
Stjórnin ællar sem fyrst að
greiða fyrir þvi, að kaupmenn
geti selt varnig sinn til pýska-
lunds, en liömlur verða t'yrsl um
siim lagðar á vörul'lulningá l'rá
j’ýskalnndi til Bretlands.
pjóðverjai’ ælla bráðlega að
senda i'ulltrúa lil London, en
ekki verður hann kallaður
sendiherra, og ekki er húisl við
að hann hafi eins mikið nm sig
eins og hinir fyrri sendiherrar
jýjóðver ja þar í borginni.
Hömlur eru enn lagðar á
.erðamenn, sem fara vilja frá
Brellandi lil pýskalands, en þó
rnun f'arandsöium leyf't að fara
pangað lil þess að greiða l'yrir
sölu á enskum varningi.
íraiukvæmanleg. Hugmyndin er
sú. að lagður verði allþungui
skattur á alt vatnsafl, sem einstak-
ir menn'hafa svælt undir sig í þv.
skyni aö eins að. láta ]>að ganga
kaupuin og söluni ónotað. Nefndttr
liefir veriö krónuskattur á hest-
aflið, og yrði þá skattur af Þjórsá
'alt aö einni miljón króna á ári! l£n
" ])að er heldur ekki farið dult með
það, að tilgangurinn með skattin-
ttm sé að ná vatnsréttindunnm
þannig af einstaklingunum aftur
undir ríkiö, á sinn hátt eins og'
fylgismenn. Henry George vilja ná
öllttm jarðeignum undir ríkið með
jarðeignaskatti.
I'.n sá „hængur“ er á þessari
stéfmi. að ómögulegt er aö sant-
rýma hana þeirri aðalstefnuí fossa-
'málinu, sem ..Tímiml“ lætur í veðri
, vaka, að hann ætli að fylgja.
„Tíminn“ lætst ekki vilia levfa
vatnsvirkjun . ótakmarkað. Fyrst
um sinn vill ltann að eins leyfa
,.Titan“ að virkja tvo fcwsa í Þjórs-
á. Aörir fossaeigendur eiga alls
ckki aö fá sérleyfi til virkjunar,
þó aö ]>eir sæki um það. En ]>eit
eiga að greiða skatt af allri ónot-
aðri vatnsorku, sem þéir hafa um-
ráð.yfir, nema þeir setji tyggingu
(senr á að nenia miljónunt) fvnr
j h'ví að þeir ætli sér að virkja.
j Ef „Tíjninn" heldur fast við
| stefnu sína í báöum atriöum, og
j fær þingið til að aðhyllast hana.
j ]iá verður ástandið þannig: Að
i citis einn vátnsorkueigandi fær
j ieyfi til að virkja; hinum verðm
i hegnt, fyrir ab virkja ekki. með
J ]>ví að leggja á þá miljóna skatt;
þó að ])eir vilji virkja, og sæki um
sérlcyfi. ])á stoðar ]>aö |)á ekkert
— þeir fá ]iað ekki. Kostur verðttr
þeim ])ó gerður á því að kou.
ast hjá ])ví að gjalda skatt-
inn, ef ]>eir vilja leggja miljónir
króna fram sem tryggingu, F.’i
hvernig myndi nú slíktt félagi tak
■ ast að afla sér fjár, ])ó ekki vært
nerna tryggingarfjárhæðin, ]>egar
svo væi ástatt, að engar likttr væru
til ])ess að það fengi aö taka tti
Starfa næstu mannsáldra?
Tiltagan um vatnsorkuskattinn
•er óframkvæmanleg — vitleýsa.
Fyrst og fremst væri líklega ó-
mögulegt ,ið fá slík lög sam])yk:
á Alþingi. Það gæti ])á alveg ein*,
svælt allar eignir einstakra niann,,
undir ríkið á þennan liátt — með
])ví að leggja á þær svo háan skatt
að ekki yrði ttndir risið. Og t:l
hvers eru ]ie'ir Tíma-menn a5
( vernda þann heilaga eignarrétt, ef
þeir ætla að taka linnn aftnr af
monnum a þennan h.att í
þingið fengist til þess aö seinja
slík ólög, bönnuðu mönnum að
hagnýta eignir sinar og tæki þæ.
siðan af 'þeim, fyrir að láta'þæi
vera ónotaðár, og þó að lands-
menn yröu aö hlíta slíkum lögum,
]'á myndu hinir úllendu fossa-
,,eigendur“ leita aostoðar stjórna.
valda sinna, til þess að verja sig
slíkttin yfirgangi. Afleiðingin yrði
])á sú, að annað livort yrði aö láta
skattinn falla alveg niður, bg gefa
þá auðvitab öllu „fossabraski“
lausan tauminn, eöa þá að gefa aL
veg ótakmörkuð sérleyfi til vatns-
virkjuiiar.
Það þarf nú enginn að ætla, að
]>eir Tíma-menn sétt s v o grann-
vitrir, að þeir sjái ekki þetta Þeir
vita olboð vel, að þessi vatnsskatt-
ur er ekkert annað en vitleysa. En
sú vitleysa er talin „nógu góð“ til
að „sl;i framh, til þess að sýna
„sauösvörtum" lesendunt, að ,Tím-
tnn“ ætli sér ekki að vægja fossa-
spekúlöntunum, og- ])að sé svo sem
ekki þeirra vegna, sem „Tímanum“
sé svona sárt unt eignarréttinn á
vatninu, heldttr sé hann a'ð vernda
eignarrétt smælingjanna, svc að
ekki verði teknir frá þeinvbæjar-
lækirnir!
Fn, meðal annara orða. skyldi
..Titan" eiga aö greiða skatt af
þeim hluta Þjórsár, sem hann á
ekki að fá að virkja?
R 34.
Loftfarið mikla, Jé 34, er gert í
Lnglandi og var ætlað til árása
á Þýskaland, en v.opnahlc \ar á
komið áður en það var fullgert.
f’ess vegna var það notað til friö
samlegra starfa og sent til VeStur
heims.
1 'að er svipað aö gerð’ eins og
Zeppelinsloftförin, en miklii
stærra.
I’ab lagði af stað 2. jú!i, en kom
til .Mineola, Long Island í Banda-
ríkjunum 6. júli. og hafði þ'á flogið
d 13° sjómihir á rúmum 10S
klukkustundum, eða hálfum fimta
sólarhring, og var ]iað nokkra
lengri tími en búist var við.
í besta veðri var áætlað, að það
yrði 65 stundir, en 100 stundir, ef
andviöri væri. En nú hefir það
sýnt sig. að það hefir ekki orðið
stórunt. fljótara cn hraðskreiðustn
gufuskip, t. d. Aquitanía. „En
])essi samánburður er ekki rétt-
ur,“ segir l>laðið „Times“. „held-
ur ætti að miða við hið fvrsta eim-
skip, sem fór yfir Atlantshaf. E.s.
,,Sirius“ fór frá Cork á írfandi 1.
april 183S, og kom til New York
22. s. m\. um vilýtt seinna cn húis:
var við. Og ef loftförum fer jafn-
mikið \fram eins og gufuskipum,
| há muntt ensk morgunblöð kcmast
i samdægurs til New York, og bréf
: ckki vera stórum lengur á lciðinrii
cn simskeyti er ,,nú“.
: R, 34 hrepti versta veður þegar
það kom ttndir land'yið Nyfundna.
land og sendi neyðarkall með loft-
skevtum, svo aö herskip þutu til
hvaðan æfa, aö bjarga því, en
veðrið lægði svo fljótt, að það kom
hjálþarlaust til Bandaríkjanna, sem
fyr segir, en átti þá lítið óeytt af
olíu.
Þegar kom til Long Island, var
]>ar íyrir fjöldi manna og lægði
loftskipið flugið og varpaði akkert
úr 300 feta hæð, og litlu síöar stökk
einn fvrirliðanna til jarðar á fall-
skermi og -sakaði ekki.
Það þótti tíöindum sæta, að
maður einn á Englandi hafði svo
mikinn httg á að komast á loftfar-
mu, aö hann leyndist í því þangað
til komið var langt út a nat svo
að ekki voru tiltök að snúa aftur
með hann.
liinn skipsmanna segir svo frá,
að sér hafi einu sinni orðiö litið út
um glugga á loftfarinu og brtigðið
við, því að hanh sá annað loftfar
rétt fyrir neðan sig, og á því einn
mann, sem teygöi höftiðið út um
glug-ga!
Við nánari athugun þekti hann
þar sjálfan sig. L.oftfarið sjpeglað-
ist í skýi, sem þeir voru að fljúga
yfir!
För þessi þýkir mikið þrekvirki
og fyrirboði ntikilla frámfara.
Sérfræðingar telja engan vafa
á, að loítskip þessi megi bæta svo
með tíð og tíma, að ferðalög á
]:,eim verði jafnþægileg eins og
ferðir í járnbraufarvögnttm.
R 34 flaug austur um haf um
miðjan mánuðinn.
„Rökræðnr“.
Eg er mér þessi ekki meðvit-
andi; að eg hafi rökrætt \eitt eða
neitt við lir. II. j„ en eg skal játa,
aö ,mér Jiykir leiðinlegt, að hafa
ot'ðið ti! ]iess að ergja hánn með
meinlausu skojii. Hann lagði svo
borubrattur og horginmannlegur í
Flóaför sína, að ])á mátti ekki á
lionum sjá, að hann væri 14 ára
barn (eða minna) að allri andans
atgervi. svo langur rnaður.
Yegur lærðaskólans rýrist ekki.
])ó aö ])essi H.-J. aki sér upp við
hann eins og kláðagemsi. Horium
er ])að fróun, og er þá meinsemi
að . lofa ekki „manngreyint. að
skemta sér“.
Kennari.
Okkni’ liofir víst ofi verið
1 ugiað sanian áður, ok';qr Hall-
dóri Jónassyni, þó leitl sé lil
j’ess tið vita. En sjáifuni okkur
niegum við um kenna, að skrifa
ekki ætíð undir fullu nafni. Nú
ber Halldór sig upp undan því,
t>ð sér séu „kcndar“ grcinar eft-
ír mig. Ekki var eg að skrifa í
blóra við Halldór, því að sjálf-
uiir var mér Ijúft að ábyrgjast
]->að sem eg reit. En rahgfeðruri-
1