Vísir - 04.08.1919, Blaðsíða 2

w % > Jk . < •!
hafa fengið með m.s. „Agatheu
Rio og Santos
KAFFI.
Simskeyti
tri fréttarltara Viils.
Kliöfn 2. ágúst. j
Sendiherra Dana á íslandi.
Bögild, yfirræðismafiur I)ana ,
i London kom hinfíað í gær ojí j
er hann skipaíSur sendiherra
Danmerkur á íslandi. Hann ter
hcð'an á Bolníu 5. þ. m. áleiðis
til íslands.
Hr. Bögild, hinn fyrsti sendi-
herra Danmerkur til íslands, er
kunnur af mörgum trúnaðar-
störfum sem hann hofir gegnt
fyrir dönsku sljórnina, undan-
farin ár, bæði i Kngland!i og
New York, þar sem íslendingar
hafa kynst honum, sem verið
liafa vestra.
Bela Kun segir af sér.
Dr. Bela Kun hefir undanfar-
jð verið foringi holshvíkinga-
stjórnarinnar í Buda-Pest, og
jafnan átt i vcik að vcrjast.i
Snemma i fyrra mánuði var
gerð upjn'eisn móli lionum og
lá við sjálft, að hann vrði Inak-
inn úr borginni, en þó tókst hon-
nm að lokum að sigrasl á óvin-
nm sínum í það skifli og var
það mesl að þakka snarræði
sjálfs hans og hraustlegri viirn.
Margt ujjjjreisnarmanna hlaut
þar hana, en hinir luigðu á
hefndir, sem undan komust. Nú
hafa þeir borið hærra hlul og
var Bela Kun nýlega sagður flú-
inn til Vinarborgar. Hann var
mikill vin Lenins.
Þýska lýðveldið
Ræða Bauers forsætisráðherra.
Á Jijóftþinginu í YYeimar hélt j
Bauer forsætisráðherra svolátandi j
ræðu’23. f. 111.: —
„Lokiö er nú þeiin ]>ætti sögu j
i ’ýskalands, er kalla má ]>ess mikla |
viðgang og voða-hrun. . j
Peir.sem fastast stóðu gegnhinni
gömlu stjórn verða nú, eins og
hinir, að sjá á bak mörgu |>ví, sem ‘
]ieim var hjartkært. En ævinni
skilar átrani. Jafnvel þrautir ]iær,
sem skilnaðurinn veldur verð að
vcra hverjum manni hvatning til
]iess að ganga örugglega að störf-
um komandi tíma, sem sé uppfy 11-
ing og úrlausn friSarskilmálanna
í Yersailles, og síðarmeir um-
bóta á ]ieim. ()ss ber nú að hörfa
fram i tímánn og halda fram stefn-
unni.
hað á nú að verða starf þýsku
])jóðarinnar að fullnægja friðar-
skilmálunum og endurreisa hina
særðu ]iýsku ])jóð, sem.sjátf skap-
ar forlög sín í hinu nýja landi, og
setur vilja sinn öllum Jögum oíar.
Hohenzollern keisaradæmið
úr sögunni.
Ktjórnarbyltingin ruddi oss
greiða götu, sem keypt var með
ósigri á vigvellinum.
Átta mánuðir eru síðan liðnir,
og hefir þeim éinkuin verið varið
til ]>ess aö undirbúa, en líka til
]>ess að leggja grundvöll ]>eirfár
stjórnskipunar, sem þér eigið við
a'ð búa um ókomin ár.
Lýðveldið er örugglega stofnað!
I’ýska þjóðþingið hefir lokið
fvrsta þætti hins ntikla starfs síns.
K11 harðsnúnustu hægriménn hafa
einmitt notað þessa stund — sem
lagt hefir keisarastjórnina í gröf-
ína-um aldur og ævi — til |>ess að
lýsa hollustu sinni við Hohenzoll-
ern-keisaradæmið, og set( enaut-
reisn ]>ess efst á stefnuskrá sína
Keisarastjórnin beið ósignr '
blindni sinni óg óhamingju, og
jafnframt. eins og vænta mátti,
heið lægra hlut í friðarskilmálun
um. en ])ó ætla þessir menn að
berjast til þrautar við týðvalds-
stjórnina.
Kn hægrimenn hafa enn einu
sinni misskiliö tákn tímanna, éins
og þeir hafa alt af gert síðustu
70 árin.
Árið 1848 sagöi Ludvig Uhtand
: Kt Báls kirkju: ..Kinskis manns
höfuð tnun gnæfa yfir Þýskalandi,
tienia þaö sé skreytt einhverjum
lýðveldisblæ." Ef þessum orðum
^hefði verið skeytl í tíma, má vera,
í.ö rás’viðburðanna hefði orðið ein-
hver önnur. Kn nú er það orðiö
uni seinan.
Hin nýja stjórnarskipun.
Stjórnarskipun hins nýja lýO'
veldis hefst með þessum orðum,
sem aldrei að eilífp skulu ónýtt:
„Þýska_ þjóöin hefir gefið sér
]>essa stjórnarskrá, meö, einu sam-
þykki allra sinná kynkvísla og
einráðin í því aö endurreisa og
efla ríki sitt í frelsi og réttlæti til
þess aö viniia að friði innan lands-
og utan og efla almanna heill.“
Kngin önnur þjóð getur stært sig
af svo hryirtni lýöstjórn; en ef ein-
livers er enn á vant, hér eða þar,
þá er þaö ekki réttur lýðsins, held-
ur getan til þess að færa sér rétt-
inn í nyt. Það minnir mig aftur á
framtíðina og það, sem gera þarf
Yér verðum að skapa og þroska
það afl í þjóðinni, sem fær lýð-
veldinu þann þrótt, sem til þessa
liefir að eins komið fram á papp-
írrium.
Þessi vöxtur og viðgangur verð-
ur að byrja eins og þroski ein-
staklingsins — í skólanum, t. upp-
eldinu."
Islendingasnndið.
Islendingasundið fór fram i gær,
úti í Ör’firisey, að viðstöddu fjöl-
menni. Kundkonungur fslands varð
í ])etta sinn :
Árni Ásgeirsson. og svam vega-
lengdina (500 stikur) á 9 min. 57,4
sek.,
Annar varð Pétur Arnason, á
1 1 mín. 27 sek.
Þriðji Erlingur Jónssoii á 12
mín. 10 sek.
Síðasti maður svam vegalengd-
ina á 13 mín. 57,6 sek. — Þátttak-
tndur vorti ó; voru auglýstir 8, en
2 skárust úr leik. Allir þátttakend-
ur svntu hringusund, nema sund-
konungurinn |>rifsund (trudgeonj.
f'.r það auðséð, að ef íslenskir
sundmenn vilja standa hinum er
lendu á sporði í hraðsundi, verða
]>cir að leggja meiri stund á hinar
hraðari sundaðferðir, (trudgeon og
trawl). því þó bringusundið sé got:
að.mörgu leyti, gettir ]>að aldrei
jafnast við hinar hvað hraðn
snertir.
Veður var fremur kalt og dáliti!
vlgja. Hiti i sjó 10 st. Ktmdið v;u
250 stikur: synt fram og aftur.
Staður sá, sem kappsundið fór
frani á, er mjög vel fallinn til kanj)-
sunda og annara sundleikja. bæði
fyrir sundmenn og áhorfendur. Og
‘ jálfsagt, ef mögulegt er. að flyjja
sundskálánn þangað, ]>ví ])arna er
einnlitt staðurinn fyrir hann.
Bjarni alþingismaður Jónsson
frá Vogi afhenti hikarinn með
snjallri ræðu.
Erapallegt slys.
2.1:. f. m. var íoftfar á flugi yfir
Chicagohorg og kviknaði þá alt
í. einu í gashelguum, svo að það
stóð þegar í björtu háli og' fjeh
niöur á stóran hanka í miðri borg-
inni, og fór í gegn um þakið, sem
var úf gleri.
Fimm memi voru í loftfarinu og
fjórir þeirra stukku út úr ]>ví a
fállliemlum. Þrir þeirra komust líf&
af. en eldur kviknaði í fallhemli
fjórða mannsins og beið hann
bana. Fimti maðurinn stökk ekki
út og dó líka.
Logandi steinolmgeymir féH
niður í bankastofuna, en |>ar vorU
200 nninns að vinnu, mést kven
fólk.
Salurinn varð eins og eitt eld-
liaf, og stúlkurnar þutu óttaslegn
ar og hljóðandi til dyranna. E»
g-rindin úr loftfarinu hafði lagst að
nokkru leyti fyrir útganginn. Menn
og konur í brennandi fötum rudd-
ust út. Stúlkur af öðru lofti stukku
lit um gluggana ofan á götu.
’l'il állrar þamingju varð slysið
eftir lokunartíma, svo að viðskifta"
menn allir voru farnir. En hálfr1
stundu áður höfðu nokkur hundruð
viðskiftamanna verið ]>ar inni.
Tíu stúlkur biðu hana inni 1
bankanum og fjöldi manns hlaut
meiri og minni hrunasár.
Brunalið kom fljótt til sögunnar,
en hitinn var svo mikill, að ekki
var viðlit að hjarga öllutu.
>
Hækkun bnrðar-
gjalds.
í fyrra kom fram á alþingi frv.
um hækkun hurðargjalds. Það náði
fram að ganga þannig, að blöðm
voru þar undanþegin. Þingmenn
sýndu fram á ]>að nieð rökum, a'ö
íslensk blaðáútgáfa ætti svo örð'
ugt uj)j)dráttar, að ekki væri á h:et-
andi, og einmitt ]iau hlöðin, sein
hauðsynlegust væru þjóðinni, ætfn
erfiðast uppdráUar. og þessi liækk'
un mundi ]>ví verða lil niðurdreps
andlegu lifi meðal þjóðarinnar>
auk bessa væri nú pappír og prent-
un stöðugt að stíga, og'því ósaU'-
gjarnt að íþyngja útgáfu blaða enn
'ineir. Og þingið leit á ]>essi sönn11
rök. — En nú leggur stjórnin fi'v
fyrir þingið, í satnráði við póst"
meistara, um nijög mikla hækkn'1
á hurðargjaldi undir blöð.
Við höfum værukæran og sC'
vitran mann i póstmeistaraeiubséú
inu, og |>að cr svo skiljanlegt.
xð
honum standi á sama, hvort islen^
blöð lifa eða ^eyja —- og ])á hvC'
þeirra halda velli. . I’að yrði ,l'
lég’ra á pósthúsunúm, ef bl»^”
rrekkuðu. En lútt, að íslensk stj()1”
skuli geta fallist á ]>etta. er athnú'1
verðara. Þeir, sem i stjórn lau^-
ins sitja nú, tnunu þó allír ’dta m1
hvllíka örðugleika íslensk hlöð fE