Vísir - 11.08.1919, Qupperneq 2

V
yísiR
hafa fyrirliggjan di:
Smjörlit,
Ostahleypi,
Skilvinduoiíu.
UllA
\ Regnkápnr >
Regnhlífar
nýkomDar.
^ I^erlll .laeobsen %
?//nn\^
Kaupmenn fengu ekki nema 1—
2 kassa og 1—2 sekki tii sölu
lianda almenningi, og lítur út
fyrir, að þetta sé lík ráðstöfun
og á danska smjörinu síðastlið-
ið haust, sem forstjórn lands-
verslunarinnar svaraði fyrir-
spurn um á annan veg en rétt
var.
Ef til vill er landsverslunin að
íeyna að tryggja sér fvlgi þ'eirra
þingmanna, sem hún slakk upp
i mola af svkri þeim,er liún fekk
með s.s! „Gullfoss“ siðast.
Jafnaðarmaður.
Stjómin oltin!
pað var fullyrt í gær í bænum,
að ráðuneytið hefði alt beðið
konung um lausn í fyrradag.
pingmenn eru löngum þögulir
um það, sem gerisl bakvið tjöld-
iii á Alþingi. og enginn þingmað-
ur verður borinn fyrir þessari
fregn, en Vísir þorir þó að full-
yrða að hún sé sönn. Er ekki ó-
liklegt, að frá lausnarbeiðninni
verði skýrt opinberlega á þingi
í dag.
Enginn má fara með það,
hvaða ástæðu stjórnin færir l'yr-
ir lausnarbeiðni sinni, þó að eð-
lilegt sé, að mönnum komi
stjórnarskrárdeihm fyrst í hug.
En alkunnugt er, að stjórnin
liefir litils trausts notið í þing-
inu, svo að lausnarbeiðnin getur
líka átt aðrar orsakir.
Ekkert hefir heyrst um það,
á hvern fráfarandi stjórn hafi
benl, til að mynda nýja stjórn.
Syisurinn.
Fyrirspurn.
Vill forstjórn landsverslunar
umar gefa skýringu á hverpig
hún hagaði úthlutun á sykri
þeim, er hún fekk frá Danmörku
með næstsíðuslu ferð s.s. „Gull-
foss“. Hvers vegna lél lnin cin-
staka menn fá heila kassa af
sykri og jafnvel heila sekki líka,
en .þvcrneitaði aftur öðrum?
A t h s.
Visir hefir áður gert þelta mál
að umræðuefni, og forstjórn
landsv. lýsti því þá yfir, að
Reykvikingar hefðu fengið full-
an helming af sykri þeim, sem
Gullfoss kom ineð i þessari ferð.
Frekari skýringa mun ekki að
\ænta frá henni, þó að vitanlegt
sé og sannanlegt, að sá sykur
hefir ekki allur komist i versl-
anir hér lil sölu handa alrúenn-
ingi. Hitt er ekki ósennilegt, að
vinir landsverslunarinnar hafi
verið látnir sitja fyrir og þeir
fengið sykurinn i „stórkaupum“,
keypt pund og pund, og það með
ef ti rga ngsmunum.
En ef forsljórnin skvldi nú
vilja sinna þessari fyrirspurn og
gcfa upplýsingar um, hve mikið
kaupnienn hafa fengið af þess-
imi sykri til sölu, þá væri æski-
leg't að hún „gerði eina ferðina“
og gæfi um leið upplýsingar um
það, hvers vegna hún l'lytur ekki
meira af svkri til landsins frá
Danmörku en hún gerir. Mönn-
um er kunnugt um það, að
1 danskur sykur er fáanlegur nú,
og hefir verið fáanlegur i alt
sumar, s.vo hundruðum smá-
lesta skiftir, fyrir talsvert lægra
; verð en ainerískur sykur, en sá
S liængur er á, að'enginn fær að
! fjylja hann nema landsverslun-
in. En landsverslunin liet'ir ekki
viljað kaupa hann og flytja ti 1
landsins, þrátt fyrir sykurleysið.
sem forstjéirnin segir að sé jafn
lilfinnanlegt um alt land. For-
stjörnmni er kunnugt um, að
sykiu-sins er þörf, en liún vill
;ekki útvega hann! — Hvers
Jvegna heldur liindsversluniu cillu
landiuu í syktusveltu að óþörfu?
Pii.istj.
Hnsaleignlögin,
pað er nokkuð til í þvi* sem G..
J. sagði um liúsaleigulögin hér í
blaðinu í gær, að fá lög hcfðu
j verið ver þokkuð. pá að það
séu auðvitað aðallega húseig-
eiidur, sem lögunum una illa, þá
hefir óþokki þeirra á þeim ver-
io svo magnaður, að ummælin
geta talisl fullkomlega réttmæt.
Og þó að húseigendur séu færri
en leigjendur, þá eiga þcir líka
rétt á sér, og nær rétti þeirra
má ekki ganga en brýnasta
nauðsyn krefur.
Vísir hefir altaf verið þeirrar
skoðunar, að húsaleigulögin hafi
verið nauðsynleg á þeim tíma
sem þau voru sett og alt til þessa.
Einji vegur hefði verið til þess
að komast hjá því að setja þau
lög. Ef stjórnarvöld bæjarins
hefðu beitt sér fyrir þvi, að koma
upp húsum ef'tir þörfum, þá
hefðu húsaleigulögin vcrið ó-
þörf, að minsta kosti að öðru
leyti en því, að setja einhver
takmörk fyrir því, hve háa leigu
mætli taka af íbúðum. En úr
því ekkerl var gert lil þess að
auka húsabyggingu i bænum,
þá varð ekki hjá því komist, að
setja lögin eins og þau eru.
En húsaleigulögin'voru aldrei
annað en néyðarráðstöfun, sem
að eins átti að gera til bráða-
Ekkert bólar þó á því enn, að
löggfafarvaldið ætli að fella þau
úr gildi á næslunni. það er jafn-
vel enn verið að herð.a á lögun-
um með nýju ákvæði, sein geng-
ur enn nær rétti húseigenda en
lögin gerðu áður. ]?að má nú vel
vera, að þetta ákvæði sé nauð-
svnlegt, eins og ástatl er. pað er
sem sé vitanlegt, að luisnæðis-
\andræðin eru nú enn meiri i
bænuin cn nokkru sinni áður.
En athugandi er, hvort ekki væri
rétt, um leið og þessi viðauki
\ið húsaleigulögin verður sam-
þyk’tur, að sctja ákvæði í lögin
inn það. hvenær þau skuli falla
úr gildi.
Nii er friður kominn á og
beimurinn fer að komast i samt
lag af'tur. pað má gera ráð fyrir
þvi, að verð á byggingarefni
iakki nokkuð enn, en þó eru
litlar likur til þess, að það í ná-
inni framtíð lækki ínikið úr því
sem það verður orðið næsta
birgða. Og þau eiga að falla úr
þci að „sauðsvartur almúginn“ «ildi svo n.Íotl »em auðið er.
yrði að láta sér nægja að fá
sumar. Lengur er þvi ekki á+
stæða: t!if að fresta nauðsynleg-
mn liúsabyggiitgiiin , í bænum,
og rétt væri að livctjá menn til
að byggja þá stsm mest. En það
er áreiðanlega víst, að afnám
búsaleigulaganna mundi herða
mjÖg á monnum að byggja,.
hæði þeim. sem sjálfir þurfa að
fcvggja yfir sig, og eins á hinuma-
sem byggja vildu til að leigja.
það eru vafalaust fjölmargir
tnenn i bænum, sem nú biia í -
leiguibúðuin, en hafa þó næg
efni til að byggja, og myndu ekkí
draga það lengur, ef þeir gætu
ekki „setið“ í skjóli húsaleigun
taganna, og er þannig eiiginn.
vafi á því, að húsaleigulögin,
verka þannig á mciti tilgangi sín-
i?m að nokkru leyli. Hitt liggur:
i augum uppi, að fáir inuiii
verða til þess að byggja til að>
Ic igja öðurm, meðan lögin eru;í.
gildi, þó ekki væri af öðru. en
ovild til laganna. Á hinn iiciginn,
n.»a gera ráð fyrir þvi, að bæjúre-
stjcirninni sé nú lika orðin ljós.
su sðferðisskylda, sem hiin hefir-
til þess að sjá um að nægjlégt
i búsnæði sé i bænum, handa.
, þeim, sem ekki geta bygt yfir
| sig sjálfir. Svi skylda knúðii bæjt-
| arstjórnina til þess að koma á
! 1 ’úsaleigulögunum og til þess aff
I tiyggja bráðabirgðaskýlin við
Laufásveg. Hún befir komið sér
h.ja þ\ í til þessa, að beitastí fyrir
ibuðarhúsabyggingum i bænum,
sein ef til vill er afsakanlegt, þó
að heppilegra hefði verið að hún
heíði gert það í tæka tíðv en. nú
hefir hún samþykt að leggja
»Ryggingarfélagi Reykjavíkur“
til lé í þessu skyni, og er því
komin á rétla braut um síðii’.
I r framkvæmdunt félagsins
verður væntanlega litið á þessu
sumri, eii úr því að það erkom-
ið á laggirnar með bæjarstjórn-
ina að bakhjarli ætiti það að geta
gerl mikið næsta stiinar, en vísl
niá telja, að afnám húsaleigu-
laganna nnmdi einnig herða á
því.
Nu ber þess að gæta, að ef
ekki verður nú setl ákvæði i lög-
in um, hvenær þau skuli falla
ur gildi, þá verða þau væntan-
lcga að vera í gildi þangað lil
I. október 1921.- pað er cifært
að fella lögin úr gildi fyrirvara-
lausl. það væri i raun og veru
fyrirvaralaust, ef nii væri á-
kveðið að þau skyldu falla úr
gildi I I. maí n. k„ því að til þess
línia verður ekkerl bygt, sem
ékki er þegar ákveðið. ,Jafn fyr-
iivaralaust væri það, ef næsla
aiþing, seni væntanlega verður
I'.áð næsta sumar ákvæði, að þau
skyldu falla lir gildi M. maí 1921
það mætti ekki verða fyr e»
1. okf. það ár. En það er ekki
sjáanlcgl, að nein þc'irf sé eða
1