Vísir - 19.10.1919, Page 3

yism
Hamskifti
Jóns Magnússonar.
mannaefni. Fulltrúaráöiö hefir
fariö út fyrir verksvi'S sitf, án þess
aö leita til þess samþykkis félags-
Wyllie, Barr & Ross,
ms.
Nú er þaö þá afráöiö, aö Jón
Magnússon forsætisráöherra veröi
hér i kjöri viö ’næstu kosningar.
En m'eö framkomu sinni allri og ó-
heilindum, gagnvart væntanlegum
kjósendum sínum, hefir honum
tekist aö lýsa sjálfum sér betur
á þessum stutta tíma, siöan i þing-
lok, heldur en unt væri aö gera
i löngum blaöagreinum.
í þinglok lýsti hann því yfir,
.,meö óvenjuíega ákveðnum orð-
um“, segja þingmenn, aö hann ætl-
aöi ekki aö bjóða sig fram aftur.
En eftirtektarvert er það, hvfer
þessi „óvenjulega á k v e ö n u
orð“ voru. Þau höfðu verið eitt-
hvað á þessa leið: Þegar næsta
þing kemur saman, býst eg ekki
viö að eiga þar sæti sem þingmað-
ur! Þessi „óvenjulega ákveðnu
orð“ voru af öllum skilin á eina
leið, að forsætisráðherrann ætlaði
ekki að bjóða sig fram aftur, enda
hafði hann staðfest þann skilning
í viötali við einstaka þingmenn.
Sínum nánustu fylgismönnum hér
i bænum mun hann þó bráðlega
hata gefið aðra útskýringm á þessu
„goðsvari“ sínu i þingmannaveisl-
unni, því að nokkru áður en
framboðsfresturinn var útrunninn,
lét „Lögrétta" það á sér skilja, að
ráðherrann mundi ekla alveg ótil-
léiðanlegur að gefa kost á sér aft-
ur, ef bæjarbúar hefðu samtök um
að skora á hann svo aö segja í
einu hljóði, þannig að hann gæti
átt kosningu vísa!!
Nú þóttust menn sjá, til hvers
refarnir heföu verið skornir! Yfir-
lýsing forsætisráöherrans í þing-
mannaveislunni var til þess eins
ætluö, aö koma í veg fyrir það, að
þegar i stað yrði farið að undir-
búa kosningarnar og fá þing-
mannaefni til aö keppa við hann,
en þegar framboösfresturinn væri
senn á enda, þá átti að „smeygja
honum inn“ og hamra kosningu
hans fram með ofstopa. Þess var
heldur ekki langt að bíða, að þessi'
grunur manna rættist.
Hér í bænum var stofnað félag
sem „Sjálfstjórn“ heitir, fyrir tæp-
um tveim árum. Sú félagsstofnun
er bygð á því, að gömlu stjórn-
málaflokkarnir, „heimastjórnar“-
og „sjálfstæðis", rynnu saman, en
tilgang'ur félagsins eingöngu sá,
að vinna á móti jafnaðarmönnum
hér í bænum, og að eins í bæjar-
málum. Þetta félag tókst þó að lok-
um þann vanda á herðar, að velja
þingmannaefni fyrir bæinn í þetta
sinn. Þó var félagið alt ekki hvatt
þar til ráða, heldur eirigöngu full-
trúa'ráð þess, og af fulltrúunum
tnunu ekki hafa komið á fundinn
uema rúmur helmingur.
Vitanlega er félagið á engan
riátt bundið við samþyktir þær,
sem fulltrúaráðið kann að hafa
gert í þessu efni, ekki síst vegna
þess, að fulltrúaráðið hefir farið
nlgerlega á bak við félagið, enda
haföi það ekkert umboð frá félag-
1I1U til þess að velja því þing-
Þegar á fyrsta fundi fulltrúa-
ráðsins, sem haldinn var um þetta,
kom fram — ekki tillaga, heldur
bein k r a f a um það, að Jón
Magnússon yrði hafður i kjöri við
þingkosningarnar af hálfu félags-
ins. Þessi krafa var fram bonn
af örfáum, 4—5 mönnum, sem enn
láta stjórnast meira af gömlum
flokksþráa en af hyggindum.
Kröfu þeirra var harðlega mót-
mælt, þegar í byrjun, eins og áður
hefir verið sagt frá hér i blaðinu,
en að lokum urðu aridstæðingar
Jóns að láta undan ofstopa hinna,
sem höfðu í hótunum að sprengja
félagið. Það varð þvi úr, að full
trúaráðið samþyki (með 35 atkv.
gegn 15) að styðja Jón Magnús-
son til kosninga. Höfou þá verið
haldnir margir fundir, 'hvern dag-
inn eftir annan, og Jón aldrei náð
fylgi helmings fundarmanna fyr.
Það er nú öllum augljóst, að
þessir örfáu fylgismenn Jóns hafa
í þessu beitt fulltrúaráðið og sjálft
félagið fullkomnu ofbeldi, ogmeira
ráðið hjá þeim kapp en forsjá.
Það er sem sé alkunnugt, að hr.
Jón Magnússon er gersamlega
fylgislaus hér x bænum, og það
litla fylgi, sem hann kann að hafa
haft, er nú algerlega „gufað upp“.
Þetta hafa nú jafnvel þráustu
fylgifiskar hans sannfærst um.
Þeir hafa þrammað um bæinn í
| öngum sínum undanfarna daga og
leitað að fylgismönnum, en á móti
hverjum einum af sínu sauða-
húsi, hafa þeir rekist á tíu harð-
vítuga andstæðinga. Þess vegna
var líka, svo að segja á siðustu
stundu, afráðið að hann skyldi
draga sig i hlé, og þegar valinn
annar nxaður í hans stað. En það
var þó því skilyrði bundið, að unt
yrði að útvega honurn annað kjör-
dæmi. Og um txma virtust miklar
líkur til þess, að það rnundi takast.
Eins og áður er vikið að, þá er
félagið „Sjálfstjórn" stofnað til að
j vinna á móti jafnaðarmönrium i
bæjarmálum. í landsmálum hlýtur
félagið þvi, ef það er sjálfu sér
samkvæmt, að vera andvígt stefnu
„Tima“-klíkunnar, sem er i banda-
lagi við jafnaðarmennina. Enda er
það nokkurn veginn alkunnugt, að
einmitt ýmsir af helstu forkólfum
„Sjálfstjórnar“ hafa lagt mikið fé
fram, til að gefa út blað, sem fyrst
og freinst á að berjast á rnóti
stefnu „Tímans“. — Það er „mil-
jónarfjórðungurinn“, sem „Tím-
inn“ kallar svo. En nú ber svo kyn-
lega við, að þetta nýsamþykta
jxingmannsefni „Sjálfstjói'nar ,
forsætisráðherrann sjálfur, fer og
leitar á náðir „Tima“-klikurinár,
þegar hann sér að engar vonir eru
um, að hann geti náð kosningu
hér i bænum, og falast eftir þvi,
að þingmannsefni „Timans“ í
Vestur-ísafjarðarsýslu vei'ði látið
vikja fyrir sér! „Tíma“-klíkan
varð fúslega við þessari beiðni og
símaði þangað vestur, en einhverj-
Ltd.
Trade
Mark.
Kex
Kökur
Fjö’di tegunda, bæði í kössum og tunnum.
Heildsölubirgðir í Reykjavik. Einkasala íyrir ísland.
0. J. Havsteen,
heildverslun, Reykjavik.
ir aðrir munu hafa verið fengnir
til þess að fá hinn frambjóðand-
aun þar vestra, til að draga sig
í hlé líka.
Hér var það á seyði, að fá þessa
tvo frambjóðendur til að aftui'-
kalla framboð sín, til þess að geta
smeygt hr. Jóni Magnússyni ein-
urn inn í þeiri'a stað á síðustu
stundu, og svikja kjördæmið |
þannig i hendur honurn. Og þetta
fallega athæfi er bruggað af hr.
Jóni Magnússyni, þingmannsefni
I „Sjálfstjórixar“, i samráði við
„Tímann“, sem vitanlega vill fús-
lega hafa skifti á forsætisráðherr*
anurn og sínurn tryggasta óbreytta
liðsmanni. — En þetta ráðabrugg
mistókst. Það var tilkynt að vest-
an, að forsætisráðherrann muridi
ekki með neinu móti geta fengiö
að verða þar einn i kjöri, en þá
var heldur engin von um sigur
þar, og þess vegna sleit forsætis-
ráðheri'ann makkinu við „Tímann“
í bili og hallaði sér aftur að „Sjálf-
stjórn“. — Og nú er til þess ætl-
ast, að „Sjálfstjórn“ taki þennan
pólitiska landshornamann aftur
upp á sína arma.
í gær var fundur haldinn i
„Sjálfstjórn“. Þar átti Jón Þor-
láksson verkfræðingur, (sem nú
virðist vera orðinn furðu tryggur
fylgismaður forsætisráðherrans)
að tala um „fossamálið“. Fundur-
inn var eingöngu boðaður félags-
mönnum, og veit „Visir“ því ekki
hvað þar hefir gerst. Ritstjóri
„Vísis“ er ekki í félaginu. En hitt
veit hann, að þó að hr. J. Þ. hafx
prédikað þar ómengaða „opingátt-
arstefnu“ á „Lögréttu" vísi, þá
hefir honum ekki tekist að laða
þori-a félagsmanna til fylgis við
nafna sinn með þvi. Allur þorri
bæjarbúa er andvígur þeirri stefnu,
og ekki siður meðlimir „Sjálf-
stjórnar" en aðrir. Og hvað sem
á fundirium hefir gerst, þá er eitt
víst, að engin von er um að koma
hr. Jóni Magnússyni aftur inn á
þing. Til þess þyrfti rneira en full-
tingi hr. Jóns Þorlákssonar við'
fimta mann.
Að svo stöddu er ekki ástæða
til að fara aö rekja stjórnmála-
feril Jóns Magnússonar. Til þess-
mun gefast tækifæri síðar. En þó-
að ekkert annað væri að honum
að finna en það, hve tvöfaldur og
óheill hann hefir verið i þessum
kosningaundirbúningi, þá ætti það
citt að nægja til þess að fæla alla
trá því að fylgja honum til kosn-
inga.
Maður, sem í sömu andránni er
að viðra sig upp við svo andstæða
flokka, eins og fylgismenn „Tim-
ans“ og „Sjálfstjórnar", og gerir
sig með því beran að þvi að sigla
undir fölsku flaggi, hann á ekkert
erindi á þing. Hann er annaðhvort
svo lítilsiglt gauð, að hanri getur
ekki mvndað sér ákveðna skoðun
um nokkurt mál og þvi síður fylgt
fram nokkurri stefnu eða hugsjón,
eða þá blátt áfram pólitiskur lodd-
ari, sem ekki hugsar um neitt ann-
að en að lafa við völdin.
Það vita líka allir, að hr. Jón
Magnússon hefir reynst Reykvik-
ingum bi'áðónýtur þingmaður, og
þeim fáu hugsjónum, sem bólað
hefir á í ræðum hans, innan þings
og utan, hefir hann sjálfur reynst
ótrúr.
En það er illa gert af vinum
hans, sem vafalaust hafa eitthvað
gott af honurn að segja, að vera nú
að ota honum út í nýja vorilausa
kosningabaráttu. Ef hann hefði nú
dregið sig í hlé, eins og ætla verð-
ur að hann hafi haft i hyggju aö
gera, þá hefðu fylgismenn hans
í friði. getað knýtt honum kransa
fyrir pólitísk afrek hans, sem lxann
hefir þó engin unnið, en nú er
fyrirsjáanlegt, að þeir ætla honum
einmitt að enda stjórrimálaferil
sinn á miklu óglæsilegri hátt.