Vísir - 27.04.1920, Blaðsíða 2

VÍSIR
hala fyrirliggjandi
Hanbsápnr margar teg.
/
Stangasápn
Sapndnft Sknrepnlver
Handskrnbbnr
Timias og Héðiu
Ohevrolet
l/„ tons flutningabifreiðar ættu a1 lar stærri verslanir og bakarí að hafa
„Timinn“ vg „Alþbl.“ (íyrir
munn Hjéííins Valdemarssonar)
hafa veriíi aö álasa Vísi fyrir þaö,
að hann hafi bafist á móti þvi. aö
r.okkrar hötnlur væru lag"Sar á inu-
tlutning á óþörfum vörum, þ. e.
því, sem í daglegu tali er kallaö
„óþarfi“, glingur og prjál“. — En
auövitaö er þetta alveg tilhæfu-
laust. Ritstjóri Vísis gat jafnvel
ekki fengiö sig til þess, aö greiöa
atkvæöi á móti frumvarpinu um
innflutningsbann á óþörfum varn-
ingi á Alþingi. eins og t. d. átrún-
aöargoö Títnans, Sveinn Ólafsson.
„bjargvættur landsins" m. m.. lét
sér þó sæma aö gera. En því ber
ekki aö neita. aö Vísir hefir íaliö
litlar líkur til þess, að slíkt inn-
flutningsbann gæti komiö aö veru-
legu haldi, íil ]>ess að bæta versl-
unar-jöfnuö landsins viö útlönd.
vegria þess, hve lítill hluti aöfluttra
vara er „glingur og prjál“.
En nú var frv. samþykt, og er
oröiö að lögunt. og stjórnin lætur
að minsta kosti svo, sem hún vilji
á allan hátt reyna aö „takmarka"
ínnfltuning á öllutn „óþörfum
varningi“, og skýrir lögin þannig.
aö þau nái ekki aö eins til „gling-
urs óg prjáls“, heldur jafnvel lika
til nauösynjavarnings. svo sem
matvæla. byggingarefna. og alls
annars aöflutts varnings, meö þeim
tilgangi, aö draga úr allri óþarfri
eyöslu. Þess vegna hefir Vísir berit
á þaö ósamræmi, sem er í því, aö
jafnframt jtvi, setn ráðstafanir eru
geröar, til þess aö hefta innflutu-
ing á byggingarefnum alment, rr
áformaö að byggja í sumar, fyrir
landsins fé, byggingar, sem vafa-
laust má komast af án þetta áriö,
eíns og t. d. skólahús á EjÖutn og
íbúðarhús á Hvanneyri aö ó-
gleymdum konungshúsunúm,
Þaö er „Txmanum" og Héöni
likt, aö vikja þcssu þannig viö, aö
Vísir sé niótfallinn jtví. aö bann-
áö sé að flytja til landsins „gling-
nr og prjál“, en vilji á hinn bóg-
inn ekki láta byggja skólahús á
Eiöum og ibúöarhús á Hvann-
eyri!! „Tíminn“ krossar sig yf-
ir blygöunarleysitiu —j>. e. Itlygö-
unarleysi Vísis. en ekki sínu.
* Héöinn er „meira barn í skiln-
;ngi“ en þeir sem í „Títnann"
skrifa. Hantt heldur vafalaust, aö
Yisir murtdi altaf og ttndir öll-
zsr ^iLomiö
fjölbreitt úrval af
Dreagjafötam
Einkasalar
Símar: 584 & 884.
Reykjavík.
Simnefni: Juwel.
um kringutnstæöum berjast á
móti öllum innflutningshöftum.
Hattn getur erigan greinarmun
gert á fálnti stjórnarinnar og al-
varlegum tilraunum til aö minka
notkim útlends varnings i landinu.
Hann segir, aö vöruskömtun geti
aldrei oröið annaö en afleiðing af
ihnflutningstálmununi!! — Hann
Viýst líklega við jtví/aö éinhvern
tinia á næstunni veröi vörúskömt-
un til almennings komin á sjálf-
krafa. bara sent afleiöing innflutn-
ingstálmananna, og alveg án alls
tilverknaðar af stjórnarinnar
hálfu! Eti nú eru margar vikm'
liðnar. síöari innflutningstálman-
itnar koinust á. cn engin vöru-
skömtun hefir orðiö afleiðing
Iteirra! Innflutningstálmanir á
nauðsynjavörum, án vöruskömtun-
ar, eru tilgarigslaust fálrn, og jtess
vegna hefir Vísir verið þeim mót-
fallinn og er enn. Héöinn bíö-
ur eftir afleiðingunni og er á-
nægður!
TilfififiaBlegista
skörðin í bókmentmn vornm.
Manni veröur þaö ósjálfrátt á
aö spyrja. hvort íslendingum,
sjálfri söguþjóöinni. sé þaö vansa-
litiö aö eiga enga heildarsögu
'pjóöarinnar, aö smá kensluágrip-
um undanskildum, sem ætluö ertt
til náms i skólum. /Etli útlending-
um, setn kynst hafa fornbókmem -
tim vorttm. finnist ekki, að vér sé-
ttm tiokkuö triiklir ættlerar i því
sent öðru.
Þaö viröist varla til of mikils
tnælst af mentamönnum vorum, að
þeir létti þaö ekki dragast. ntjög
lengi enn,1 fram eftir öldinni, aö
gefa aljiýðu nlanna kost á kyimast
siuni eigítt sögu í einni heílri, en
sent væri jafnframt jtannig rituð,
a'ð bver meöalgreindur maöur
heföi hetmar full not, og almenn-
ingur gæti þrautalaust hafi eljtt
á aö lesa hanti! Þáð er aö vísu
sat.t:. :iö „Hiö íslenska bókmenta-
ijelag" er aö gefa út tslendinga-
sögu Boga Th. Melsted, ert bæöí
vinst þaö verk seint, og þar aö
auki rnunu tiltölulega fáir .sem hafa
ánaégju af aö lesa þá sögu, — hvaö
því veldur, skiftir njinstu, úr j>vi
svo er í raun og veru, — svo aö
litlar likur eru á ,aö sú bók Itæti
úr þessum skorti, aö miklum rnun.
j>ó hún komist út.
Sama er aö segja um rnannkyns-
sögu. Hana eigunt vér enga. því
hiri éina mannkynssaga í stærrí
stýl. er vér höftim átt, er lörigu
útseld, og ]>ví aö eins t fárra tnanna
höndum, enda uppfyllir saga Páls
Melstgd varla kröfur núttnians.
hvaö sltka sögu snertir. ]>ar sem
hún etvnær eingöngu stjórnarfars
og henfaöarsaga, en flestir nútiö-
ar-sagnaritarar leggja meiri á-
herslu á menningar- og framþró-
unarsögu þjóöanna, ]>egítr uttt al
menna mamfkynssögu er aö ræöa.
Þetta eru hvorttveggja all-til-
finnanleg skörð t bókmentuni vor-
iiiti og varla samboöiö métmingar-
og bókmentaþjóö á tuttugustu öld-
iimi, að láta slík skörö sjást í bók-
mentum stnum, því þessi fræðt-
grein liggur fjjóðinni svo nærri,
er svo að segja hold af bennar
holdi, frá dÖg-um hinna formt
sagnaritara vorra.
Álmennar fræöibækur í <>örum
fræöigreinum eigttm vjer beklur
engar. nema smá-ágrip, ætltrö ti!
uotktinar í skólunt. etr miirg eru
þau meö því marki brend. aö vera
beinagrindtif, sem kennarar hafa
iult i fattgi meö að klæða holdi
og' blóöi, og blása lifsanda í, ef
svo mætti aö orði komast, svo
nemendur ltafi jteirra þolanleg not.
Slíkar bækur eru ]>vt alþýöu
manna meö ölltt óriógar, þær e.rtt
bæði óaölaöandt Qg' torskildar.
Satí er ]>aö aö vísu. aö ekki cr
ástæöa til aö kvarta undari því,
Itvaö lítiö komi á markaöinn af
bókttm, en mest: af ]>ví setn ein-
stakir tnenn gefa út. eru skáldrit,
'í bundnu og óbuudmt tnáli, ]>ýdd-
uni og' frumsömdum: misjafnlega
góöum hvað efni ogmeðferö stiert-
ir, jafnvel þýddu skáldritin erti
ekki öl! sem best. [>ó þar sé úr
nógu aö velja. Þjóöinni væri þaS
áreiöanlega stór hagur, aö minna
kæmi ftt af þeSsum skáldritum, eo
i þess stað kætni svo eitthvað a£
alþýðlegutn fræðiritum.
Síöastliöiö ár vaf aí einiuw
mentamanna vorra, stungið upp a.
því nýmæli, aö ríkissjóöur ætti að
artnast útgáfu slíkrabóka. Þvi verð-
ur ekki neitaö, aö eitthvaö þarf
aö gera, til þess að hæta úr þess-
r.nt fræöibókaskorti. eti samt vírÖ'
ist mjer aö uppástungumaðurinö
bafi aldrei hugsað ]>á liugsun til
enda. Fyrst og fremst muri erfitt
aö íinna þattn mann, er væri svt>
jafnvígur á alt, að hann væri fær
til að sjá unt val bókanna einsam-
all, éins og hann ætlaöisí til, og *
öðru lagi er þar eingöngu átt víð
þýðingar útlendra fræöirita. sein
auövitaö eru aö meira eða minna
íeytí rituö á þeirra þjóða gruná"
velli, og frá ]>ei rra þjóöa sjónar-
iniöí. er |>ær eru rítaöar fyrír. f
samræmi víð staðhætti jieirra
feira. sem sutnt hvaö ætti hér ekk*
j viö. Ennfretnur er þar ætlast t*
að í j>esstt safni, er ríkissjó'ö'lir
Vosti útgáfu á, yröu jafnvel sto£
ritasöfn skáldmæringa erlendta
þjóða, en slíkt viröist liggja rík,s
sjóöi fjarri aö kosta, ]>aÖ lægi n‘vl'
t:ö ltann legði ríflegan skerf t*
útgáfu sögu jjjóöarinnar og
ara‘ alþýöjfegra fræöirita eftir í®
lendinga sjálfa: þvi ]>aö ætti
ekk<
aö vera ofvaxiö mentaniönnnri*
vornm aö fylla þau skörö
lega. án þesfe aö binda sig °
viö þýöingar erlendra ■fræfejt**3
Tif marka niætti ritdóma un> s’ ^
rlt yngri skálda vorra, ættuinj^ ^
ekki aö þttrfa að leggja m\
sölurnar til þess aö gefa út rlt
lendra skákla. svo vér eígn'«*“^r
góö og göfgandi skáldrit. Þvt 1 ^
ritdómunuin aö dæma, ei11
þessara nýgræöiriga í ljókm