Vísir - 29.08.1921, Blaðsíða 2

VlBfS
QlsemC
Með Islaradi (®ngum við:
KartiQar
HrlsgrjóB
irystálsópa
■hIíbi sóáa
Þakpappa
Taileipapplr
Símskeyt
frá fréttaritara Visis.
Kaupmannahöfn 27. ágúst.
Erzberger myrtur. — Nýjar stjórn-
málaóeirSir í aðsigi t pýsfyalasdi.
Frá Berlín er símaS, aS miS-
flokksþingmaSurinn Eizberger, fyrr-
um ,fjármálaráðherra, sem kunnur
er bæSi af stjórnmálastarfsemi sinni
og málaferluni, hafi veriS myrtur,
er hann var á göngu í nánd við
Greisbach í Baden, og hafi hann
verið skotinn 12 skammbyssuskot-
um. pað hyggja menn, að morðið
hafi veriS framið af stjórnmála-
ástæSum.
Blaðið „Vorwaerts“ segir, að
ómögulegt sé að ætla á það, hverj-
ar afleiðingar morð þetta geti haft
eða áhrif á stjórnmál pýskalands.
pað hafi borið að á mjög örlaga-
þrungnum tímum, því að í pýska-
landi sé nú fyrir dyrum hin grimm-
asta stjórnmálabarátta, og æsingar
miklar gegn afturhaldsstjórninni,
sem nú sitji þar að völdum. Æsing-
ar þessar eru svo alvarlegar, að ný-
lega varð blóðugur bardagi milli
lýðsins og lögreglunnar í Berlín, og
tvístraði loks sveit ríðandi lögreglu-
manna múgnum.
Írs1(u samningarnir.
Frá London er símað. að svari
Sinn-Feina sé' haldið leyndu, en
Lloyd George hafi nú svarað heim
aftur og |?að svar verið birt. Hann
leggur áherslu á þaS, að varanleg j
ar sættir geti ekki komist á, nema ;
trar viðurkenni einingu ríkisins. j
Hann vill veita írum eins langan
frest og frekast verður talið þörf á,
til nýrrar yfirvegunar og nýrra
samninga.
i
Glengi erl. myntar.
Khðfn 27. ágúst.
Sterlingspund . . , kr. 21.56
Dellar ....
100 mðrk, þýsk
100 kr. sænskar
100 kr. norskar
— 5.86
— 6 85
— 126.25
— 78.75
V 100 franbar, fransbir — 45.60
100 franbar, belg. . — 44.25
100 fratvbar, svissn, . — 99.50
100 lirur, ítal. ... — 25 25
100 pesetar, spánv. . — 76.25
100 gyllini, holl. . . — 183.25
Lántakan.
Stjórnin hefir nú tel(ið háljrar miU
jónar sterlingspunda gjaldeyris~
lán í Englandi.
Lánið er veill iil 30 ára, yexir 7%.
Stjórnin hefir verið aS ráða það
við sig, síSustu þrjá mánuðina, hvort
eða hvernig hún ætti að nota lán-
tökuheimildina, sem hún fékk á síð-
asta þingi. Fyrst leitaSi hún fyrir
sér í Danmörku og mun hafa átt
kost á 5—6 milj. króna láni þar.
Síðan bauðst henni enskt lán, eins
og áður hefir verið skýrt frá. En svo
langt er nú orðið síðan, að menn
voru helst farnir að halda, að hún
væri hætt við lántökuna með öllu.
Við og við hefir þó heyrst ávæning-
ur af því, að verið væri að semja
um „enska lánið“. Og nú er það
loks „komið í kring.”
Stjórnin hefir nú, að því er fjár-
málaráðherra hefir skýrt Vísi frá,
tekið 500 þús. sterlingspunda lán í
Englandi, og höfðu þeir Sveinn
Björnsson sendiherra og Kaaber
bankastjóri verið sendir til Lundúna,
til að ganga frá lántökusamningun-
um og undirskrifa þá, fyrir land-
stjórnarinnar hönd. A laugardag-
inn barst stjórninni símskeyti frá Sv.
Bj. um að því væri lokið.
Lánið er veitt til 30 ára og vext-
irnir 7%. Um lánskjörin að öSru
leyti, hefir Vísir ekki fengið ná-
kvæmar upplýsngar. pað mun þó
láta nærri, að gengishagnaðurinn
fari allur í afföll af láninu, þ. e.,
að lániS í krónum, miðað við nú-
verandi danskt gen^i á sterlings-
pundi (21.56), verði rúmar 9 mil-
jónir.
Fyrir óþarfan dráti á lántöþunni
hefir lánið rýrnað um eina miljón
bróna.
Danska krónan hefir hækkað
stórum í verði síðustu vikurnar, eða
sterlingspundið fallið. pa.ð mun vera
'um kr. 2.20, sem þannig hefir tap-
ast á hverju pundi. —- Á 500 þús.
sterlingspundum verSur þetta tap því
ein miljón króna, og vel það. —
petta kostar þessi litli dráttur á lán-
tökunni. Hverju landið hefir tapað
á því, að lánið var ekki tekið ári
fyrr, er ekki eins auðvelt að reikna
út. pað er þó vafalaust annað eins
í gengismun, auk þess sem lánskjör-
in hefSu sennilega orSið töluvert
miklu betri. — Og þá er enn ótalið
alt óbeint tjón, sem landið hefir
beSiS af gjaleyrisskortinum, sem
stafaði af drættinum á lántokunni
síðan í fyrra.
En eftir aS stjórnin hafði í lengstu
lög þverskallast við að taka þetta
lán, hlaut þaS svo að fara, að hún
yrSi þó loks að taka það. þegar í
algert óefni var komið, og þá auð-
vitað í ótíma. pað var vitanlega
gagnstætt öllu hennar eðlisfari að
ráðast í slíkt stórræði, en hana skorti
þrek ti! að fara sinna ferSa. í þing-
fylgi sínu hafSi hún engan stuðning
til aS fara neinna ferSa, lét í raun og
veru andstæðjnga sína ráða ferðinni
j og Dárst sjáíí iíi^S straumnum. En
| vafasamt er þó, aS iit'kkyrntíma
j hefði nokkuð' orðið úr þessari Ián-
töku, ef ekki hefSu í raun og veru
óviðþomandi menn af eigin hvötum
utvegað tilboð um lánið og róið að'
því öllum árum að það yrSi tekið.
paS er vitanlegt, ao stjórnin s jálf'
hefir ekki rannsakað það til neinn-
ar hlítar, og jafnvel ekkert grenslast
eftir því, hvort ekki hefði veriS hægt
að fá lán með betri kjörum. Hún
hefir bara tekið það, sem aS henni
var rétt. —- pegar svona er farið að,
er ekki von að vel fari. Og svona
á ekki stjórn að vera.
Leikmótið,
sem háS var hér núna á laugardag
og sunnudag, var vel sótt af bæj-
arbúum og fór vel fram af hálfu
íþróttamanna.
Auóvit.'ió var þa?i Tón Kaldal,
,,hlaupagikkurinn“, sem mesl að-
dráttarafliíi haffii, og var öllum á-
horfendum unun ah siá hann
hlaupa. Hann var þó ekki sem best
vi'8 því búinn, ah þreyta hlaup, en
fáir munu þó hafa séð það á hon-
| um, aS nþkknö væri ah fótunum.
j Fyrst þrevtti hann 5 rasta hlaup
í á laugardaginn, og kepti þá við
| þrjá heimamenn og þar á mefial
j methafann okkar, Guíijón Júlíus-
son, sigurvegarann í Álafosshlaup-
inu. Þorlcel Sigurhsson og Ingimar
Jónsson. Jon tók forustuna strax
í því hlaupi. en mjög langt var'ö
aldrei milli þeirra Guöjóns. og Þor-
kell var litlu seinni. Ingimar drógst
strax langt aftur úr. og hætti eftir
nokkrar umferKir. Jón rann skeihin
á 16 mín. 20 sek., Gu'Sjón á 16
min. 33 sek., Þorkell á 16 mín. 44
sek. Met Guöjóns var r7 mín.. en
Jóns Kaldal íí Kaupmannahöfn)
t5 mín. 35,6 sek.
To rasta hlaupiB þrevttu þeir Jón
Kaldal. Þorkell SigurJSsson og Á-
gúst Ólafsson til enda. Einn kepp->
andinn hætti í annari urnferö og
annar siöar. — Þorkell Sigurösson
tók forustuna í byrjun, en strax í
lok fyrstu umféröarinnar var Jóri
Kaldal korninn á hliö viö liann, og
þannig hlupu þeir 25 umferðir,
samhliöa og Jón þó heldur á eftir
í bugöunutn. En allir sáu úrslitiri
fyrirfram. Jón hljóp alt skeiöiö
svo léttilega, að þaö var eins og
fjaörir væru í fótunum á honum,
og i byrjun síöustu umferöarinnar
tók hann lokasprettinn og hélt hon-
um til enda. Þorkell hljóp og af-
bragðs vel, og herti nú einnig
hlaupiö, og hljóp síðasta hálfhring-
inn í skörpum spretti, og varö aö
eins rúmum 11 sekúndum seinni
en Jón. — Jón rann 10 rastirnar á
34 mín. 13,8 sek., en Þorkell á
34,25. Ágúst var orðinn alllangt á
eftir, en hljóp skeiðiö á 36 tnín.
38 sek. — Óviðurkent ísl. met ef
38 mín. 19 sek.
Enginn vafi er á því, að „tímar"
Jóns hefðu orðið miklu betri, ef
hann hefði veriö í „essinu sínu“,
en ])ví fór nú fjarri, því áður en
hann kom hingað heim liafði hanti'
legið rúmfastur um hríð, og síðan
hann kom heim, hefir hann sama
sem ekkert getað æft, vegna þess
aö hann meiddist í fæti á fyrsta
æfingunum. Hann iuigsaði því
litið um góðan tíma nú. -
Til ga’maíiS skal þess getið, að
heíiHshiét á þessörij vegalengdum
eru: á 5 khh 14 mín. 36,6 sek., á
10 km. 30 mín. 40,2 sek. • '
Ný tnet voru ekki.Sett í öðrum
íþróttum, en frá úslitunum verður
sagt gerr í næsta blaði.
SíldYetöaim.
peim er nú að verða lokið. Ekkí
vegna þess, að síldin sé horfin eða
tíð svo mjög að spillast nyrðra. Síð-
ustu dagana hefir viðrað afbragðs
vel og sfldin veður inn allan Eyja-
fjörð. Á föstudaginn var „snurp-
aði“ mótorskipið „Helga" (Otto
I ul.) 500 tunnur síldar fyrir innan
Hjalteyrí, inn undir Hörgárgrunni.
En tunnur og salt er á þrotum, svo
að hætt verður veiðum mjög bráð-
lega þess vegna.
Fullyrt er, að sfldin hafi verkast
afbragðs vel í sumar, því að yfir-
leitt hefir verið stutt að sækja, en
aldrei borist afskaplega mikið að og
tfðin köld. Enda er talið /að horfur
um verð og sölu séu góðar.
Helgoland.
Orð hefir leikið á því, að Bretar
hefðu hug á því, að eignast Helgo-
land aftur. — Nú hafa vígi pjóð-
verja, sem þar voru, verið rifin nið-
ur og eyðilögð, og litlar Iíkur ti?
þess, að þeir geti komið því við
að byggja þau aftur upp, enda er
það bannað í friðarsamningunum.
pó munu þeir ófúsir að láta eyj-
una af hendi. En Helgolandsbúar
vilja ekki Iúta yfirráðum pjóð-
verja og hafa krafist sjálfstjórnar,