Vísir - 30.12.1921, Blaðsíða 2

yisir
Stearin-kertin
Xrét Konlngi stearln, BLaar
sen Fa'briels. „Graudab Hoi-
landl eru viðurkend nm allan heim sem einhver þaubestu
kerti aem fáanleg eru.
ÞeSSÍ fjrirtaks kerti eru fyrir-
ligfgrjandi hjá okkur.
Símskeytf
frá fréttaritara Vísis.
Khöfn 29, des.
Skaðabótagreiðslur Þjóðverja.
SímaS er frá París, ai5 skaöa-
þóta-nefndin sitji þar á rökstólum
pg ræSi um, hvað nú skuli gera,
með því að Þýskaland hefir eigi
afhent Frakklandi það iðna'ðar-
koks,. sem tilskilið var. Nefndin
œtlar að hafa tal af fulltrúum
þýsku stjórnarinnar í dag, sem
eiga aB láta nefndinni í té ýmis-
legar munnlegar upplýsingar til
bráðabirgða, áður en Þýskaland
sendir sundurliðaðar tillögur sín-
ar um greiSsIuraar.
W ashington-ráðstefnan.
SimaS er frá Washington, aS
litlar líkur þyki til þess, að ráiS-
atefnan verSi til þess aS draga úr
vígbúnaSi. — Frakkland heldur
'fast viS allar fyrri kröfur sínar á
þinginu.
Haraldnr 0. Möller.
Dánarminning.
f—o—í
Hinn 7. þ. m. andaSist á Sölle-
röS heilsuhæli í Danmörku Har-
aldur O. Möller, verslunarmaSur,
aS eins 26 ára gamall.
Hann var fæddur aS NeSri-Mýr-
nm í Húnavatnssýslu 7. júlí 1895.
Foreldrar hans voru þau hjónin
Óli Möller, síSast kaupmaSur á
Hjalteyri viS EyjafjörS, dáinn fyr-
ir nokkrum árum, og Ingibjörg
Gísladóttir Möller, nú til heimilis
f Reykjavík, hjá syni sínum Jakob
Möller, alþingismanni. Annar eft-
irlifandi bróSir Haraldar heitins
er LúSvíg Möller, kaupmaSur á
Hjalteyri.
Haraldur heitinn fluttist tveggj3
Sra gamall til Hjalteyrar meS for-
eldrum sinum og ólst þar upp hjá
þéim, þar til hann var 16 ára, þá
kom hann hingaS til Reykjavíkur
og gekk í Verslunarskóla íslands
og lauk prófi þaSan tv'-ím áram
til Ameríku og dvaldist þar eitt ár,
starfaSi hann þar hjá stóru versl-
unarfélagi, en hvarf hingaS heim
aftur 1915, og var um tveggja ára
bil bókari hjá „Hinum sameinuSu
ísl. verslunum" á Haganesvík.
ÁriS 1918 fluttíst hann alfari hing-
aS til Reykjavíkur, og varS litlu
síSar starfsmaSur hjá „Eimskipa-
félagi íslands" — síSast bókari.
í janúarmánuSi síSastl. tók hann
veiki þá, er leiddi hann til dauSa.
Hann lá um nokkurn tíma á Víf-
ilsstaSa lieilsuhæli, sigldi á önd-
verSu síSastliSnu sumri til Dan-
merkur, á Sölleröd heilsuhæli, þar
sem margir leita sér lækninga viS
sams konar sjúkdómi, en lést þar,
eins og fyrr segir, hinn 7. þ. m.
Hann var kvæntur SigríSi Sig-
urSardóttur (Magnússonar, cand.
theol.).
Andlátsfregn hans kom okkur
vinum hans mjög á óvart. Okkur
er jafnan Ijúfast aS vona í lengstu
lög þaS, sem viS viljum aS verSi.
Enda var hann .svo ungur og, aS
því er virtist, til þess kjörinn, aS
koma mörgu góSu til IeiSar. Auk
þess sem hann var vel aS sér í
því, sem laut séfetaklega aS hans
starfi, var hann mjög áhugasam-
ur um ýms mál, og ótrauSur fylg-
ismaSur hvers þess málefnis, sem
hann áleit horfa til þjóSþrifa, Þess
vegna varS heldur ekki hjá því
komist, aS veita honum sérstaka
eftirtekt og vonast eftir miklu af
honum, ef heilsan hefSi ekki svo
skjótlega bilaS.
Haraldur heitinn var einn af öt-
ulustu og áhugasömustu starfs-
mönnum Verslunarmannafélags-
ins Merkúr, og í stjórn þess síS-
astliSiS ár, sýnir þaS meSal annars
hvílíks trausts hann naut meSal
stéttar sinnar, aS haustiS 1920 var
hann kjörinn í niSurjöfnunar-
nefnd, sem fulltrúi hennar. En þeír
sem best þektu Haraíd heitinn,
höfSu þó enn mestar .mætur á hon-
um fyrir eitt, — og þaS var hiS
prúSa dagfar hans og síglaSa viS-
mót viS hvern sem var, enda munu
allir þeir, er þektu hann, jafnan
minnast hans meS innileik og viS-
kvæmni, og þá sérstaklega eftir-
lifandi ástvinir hans og samverka-
menn.
G. J- J.
I Danska jirðabókin.
Fyrir skömmu mintist „Kenn-
ari“ á þaS í Vísi, aS nauðsyn væri
á aS hefjast handa sem fyrst, til
aS gefa út dönsku oröabókina, ef
hún ætti aS vera komin á markaS>
inn aS hausti komanda. Eg er þar
á sama máli, og er vonandi, aS
kenslumálastjórnin stuSli aS því.
ÞaS má þykja undarlegt, hvaS þaS
hefir dregist lengi, aS gefa út bók,
sem er jafn nauSsynleg og á jafn-
vísan marfcaS eins og danska orSa-
bókin, þegar litiS er á hvaS ann-
ars er gefiS út af alls konar bók-
um, sem oft er mjög efasamt hvort
út gangi.
En ástæSan mun vera þessi: —
ÞaS hefir vakaS fyrir eigendunum
aS bók Jónasar Jófiassonar1, &S
gefa hana út aukna og endurbætta
og meS meira fræSisniSi en hún
var. En slíkt verSur ekki í flýti
gert, þaS vita allir ér nokkurntíma
hafa athugaö hvaS til þarf. ÞaS
er nú Ijóst orSiS, aS hinir góSu og
gegnu höfundar aS oröabók Jón-
asar hafa hætt sér út á hálan is,
meS því aS ætla aS þýöa oröi til
orSs útlend fræöiorS og hugtök
óg mynda fjölda íslenskra oröa,
sem ekki voru til áöur í málinu.
Slíkt er ekki áhlaupaverk, og í
rauninni ekki verk oröabókahöf-
unda, heldur rithöfunda í ýmsum
fræöigreinum', aörir geta hreint og
beint ekki gert þaS svo viðunan-
legt sé. — Nú er þaö ekki fræSi-
leg oröabók, sem tilfinnanlegastur
skortur er á, heldur alþýðleg
skólabók, sem ekki er of dýr eöa
fyrirferöamikil, oröabók yfir dag-
lega máliö, með einföldum þýS-
ingum. ÞaS væri auövitaS kostur,
aS hafa nokkuö af algengustu al-
þjóSaoröum, sem koma oft fyrir í
dönsku, en annars veröa þeir, sem
frekari kröfur gera, ,aö eignast
bæSi danska „Fremmedordbog" og
danska oröabók, meö dönskum
þýSingum, t. d. Dahl og Hammer;
hjá því komast menn ekki hvort
sem er, sem fást viS danskt mál
aS nokkrum mun. Eg liefi oft
furöaö mig á þvi, einkum nú í
oröabókarleysinu, hvaö fáum dett-
ur í liug aiS fá sér dansk-danska
orSabók, sem þó vitanlega full-
nægir aS miklu leyti öllum þeim,
sem annars kunna nokkuS í
dönsku fyrir. Oröabók Dahl og
Hammers er auSvitað nokkuö stór,
í 2 bindum, en ekki tiltakanlega
dýr, ef hún hefir ekki hækkaö ný
lega; 25 kr. var verSið uppruna-
lega á vel bundnum eintökum, báö-
um bindunum saman.
H.J.
Snyrpinótaveiðamar.
ÞaS er víðar en á íslandi, sem
botnvörpungaútgeröin þykir lítill
gróSavepiir nú um stundir, því
vörpungunum hafi borið sig þcíteí
ár, en á hinum öllum hafiorðiS t*p
Sem vonlegt er, þykir Englend-
ingum þessi árangur fremur mag-
ur og tæplega viöunandi, þar sem
mjög er vafasamt aS hreytist
batnaöar, fyrr en þá eftir all-lang-
an tíma. Hafa þeir því tekiö þaö
ráö, aö snxia sér til Dana, og ráSÖf
hjá þeim menn til þess, aö kenna
sér nýjar fiskiveiSiaðferSir. Er
mælt, aS sumum enskum fiski-
mönnum hafi þótt þessi ráðstöfu*
kynleg fyrst í staö, og varla ætla#
aS trúa sínum eigin eyrum, er þeir
heyrSu, að nokkrir danskir men*
væra komnir, og erindiS væri, að
kenna þeim aS veiöa fisk, því þaS
þóttust þeir sjálfir kunna, og þaB
engu síöur, heldur jafnvel betur e*
aSrar þjóöir. En þeir gættu þess
ekki, að hér var ekki aö eins ttm
endurbætur á gömlu að ræöa, held-
ur um algerlega nýja veiSiaðferS
þar í landi, eða ef til vill réttara
sagt ný fiskiveiðatæki, sem þeir
kunnu alls ekki aS færa sér í nyt.
En þessi tæki eru snyrpinótin, sem
farin er aö rySja sér til rúms
meS góðum árangri, og þó einkura
á meöal danskra fiskimanna. Hafa
Danir þegar komiS sér upp álitleg-
um snyrpinótungaflota, og kveöur
þar nokkuS við í öörum tón unt
arðtöku, en nú heyrist á þessum
síöustu og verstu tímum um botn-
vörpuveiSarnar. Því svo telja Dan-
ir sjálfir, aS hver bátur muni ekki
hafa gefiS undir 30.000 kr. arð eft-
ir sumariS, og gróöinn á flotan-
um veriS samtals um ioj4 miljón
króna.
Hverja þýSingu þessi nýja leiK
kann aS hafa fyrir fiskiveiSar vor-
ar og framtíöarfjárhag, er ekki
gott aS segja neitt um, en hins
má vænta, aS útgerðarmenn vorir
veiti öllum framförum á þessu
sviSi þá athygli, sem þeir megna,
ef ske kynni aS hér væri um spor
aS ræöa, sem færi í rétta átt, sera
gæti orðiS til þess, aS ryðja ein-
um steini úr þeim fjárhagslegu ó-
göngum, sem vér nú stöndum í.
(Verslunartíðindi).

.,SANITAS"
tætsaftir eru gerðar ár berj-
um og sykri eins og b e s tu
útlendar saftir. — Þær eru
Ijúffengar, þykkar og lita uel.
Simi 190
I. O. O. F. 10312308J4.
Áramótamessur:
I dómkirkjunni á gamlárskvöld
kl. 6 síra Bjarni Jónsson, kl. ii)4
S. Á. Gíslason cand. theol. Á ný-
ársdag kl. 11 biskupinn, kl. 5 síra
FriSrík FriSriksson.