Vísir - 03.01.1922, Qupperneq 3

tYfSKB
Landsverslunin
Höfam fyrirliggjandí:
er flatt 1 SmbMlskisið á Arair-
híldiii við Iogðlfsstræti.
Símskeytl
frá fréttaritara Vísis.
Khöfn 30. des.
Rathenau fer til Frakklands.
Símaö er frá Berlín, aö Rathe-
nau hafi fariö til Parísar, sam-
k vasmt bei'öni bandamanna, til þess
aS sitja fundi skaöabótanefndar-
innar, sem ræöir um ska'öabóta-
greiöslur Þýskalands. Vera má aS
hnnn taki og þátt í ráðstefnunni
í Cannes.
Bretar krefjast breytinga á
V ersalafriðnum.
Símaö er frá London, aS Bretar
ætti, á rá'östefnunni í Cannes, aö
kTefjast mikilla breytinga á Ver-
.salafriSarsamningunum.
Bolshvíkinga-þing.
Rosta-fréttastofa tilkynnir, aS
MÍunda alrússneska ráSstjórnar-
þing sé hafiS í Moskva. Sitja þaS
fulltrúar, sem voru á þinginu 1919
og einnig fulltrúar kommúnista
frá Þýskalandi, Japan og Banda-
ríkjunum.
Khöfn r. jan.
Verkfalli afstýrt.
SímaS er frá Berlin, aS samn-
mgar hafi tekist meS stjórninni og
fulltrúum járnbrautamanna. Eru
sættir á komnar og ver'Sur vinna
tafarlaust tekin upp i suSvestur-
héruSum landsins, þar sem verk-
fall var þegar hafiS.
Austurríki veðsetur ..
listasafn.
Símaö er frá Vínarborg, aS
atjórn Austurríkis hafi veSsett
Engjandi dýrmætasta listasafn
landsins (hina heimsfrægu góbe-
lín-dúka), fyrir láni er nemur
þrem miljónum sterlingspunda. En
safn þetta er metiö á 260 miljónir
danskra króna.
Alþjóðafélag stofnað til eflingar
verslun og viðslriftum.
SímaS er frá París, aö samþykt
hafi verið á fundi fjármála-sér-
fræðinga tillaga Englendinga um
stofnun alþjóöafélags, er gréiöi
fyrir verslun og viöskiftum viö
þau framleiöslulönd, sem búa viS
lágt gengi. FélagiS verSur í hönd-
um einstakra manna, en undir
stjómar-eftirlití. Rathenau hefir
lofaS fyrir hönd Þýskalands, og.
Krassin fyrir Rússlands hönd, aö
ganga í félagiS. Hinn síSarnefndi
hefir gengiS aS þeim skilyrSum,
sem sett hafa veriS fyrir upptöku
Rússlands í félagiS, en þau eru, aS
Rússastjóm viSurkenni eignarrétt
einstaklingsins. HöfuSstóll þessa
félags er ein miljón sterlings-
punda.
Khöfn 2. jan.
Bankahrun í ítalíu.
SímaS er frá Róm, að stærsti
banki ítalíu, Disconto-bankinn,
hafi hætt útborgunum. Hlutafé
bankans er 600 miljónir (lírar).
Miklu fáti hefir slegiS á þá, sem
áttu fé á vöxtum í bankanum.
BlöSin reyna aS sefa almenning.
Indland lýst lýðríki.
Reuters fréttastofa tilkynnir. a'ð
félag al-indverskra múhamedstrú-
armanna hafi á fundi, undir for-
ustu Ghandi, lýst yfir, aS Indland
væri, lýSveldi í bankafylkja ein-
ingu.
Grænland og Island.
f—O—i
Út af nokkrum ummælum An-
ders Hovden, norska skáldsins, um
réttarstö'ðu Grænlands, sem „Vís-
ir‘‘ flytur 29. des., vildi eg mega
. koma fram meS stutta athuga-
semd.
ÞaS er rangt, sem greinarhöf.
segir, aS Grænland hafi veriS „ó-
háS“ íslandi. AS vísu hafSi Græn-
land frjálsræSi t mesta rnæli, sem
eðlilegt var, bæSi vegna fjarlægS-
anna og staShátta, og eins vegna
hins, aS allsherjar umboðsvald
gerði sín ekki vart undir hinni
ófullkomnu rikisskipun vorri til
forna. En Grænland var nýlenda
íslands frá upphafi íslenskrar
byggingar þar vestra; og til þess
aS verSa óháS, hefSi Grænland
í þurft aS segja sig úr lögum viS
ísland meS ákveSinni ráSstöfun —
en enginn einasti stafur sögu né
| sannana, né jafnvel líkinda, finst
fyrir slikri gerS af hálfu Græn-
lendinganna. Þvert á móti. Órækar
3kjalasannanir finnast t. a. m. i
Grágás (í Vigslóða og ví'ðar) fyr-
ir réttarsambandi milli landanna,
sem bygSist á nýlendustöSu Græn-
lands.
Höf. fer enn rangt meS, þar sem
hann vill sanna „ríkisstöSu" Græn-
lands meS því aS landiS hafi geng-
iS undir Noregskonung 1261, á
undan íslandi. Fyrst og fremst var
gengið milli einstakra manna
j a f n s n e m m a á íslandi (Hall-
varSur gullskór) meS tilbúiS er
indi frá konungi um þaS, aS sverja
„lönd og þegna" undir erlenda um-
boSsvaldiS, en hvergi finst neitt
skjal í þá átt, aS Grænlendingar
hafi þá meS almennri, sjálfstæSri
ráSstöfun á GarSaþingi gengiS
undir konung. í annan staS má
ráSa af milliferSum Ólafs Græn-
lendingabiskúps, um þetta sama
leyti, aS hér var um sameiginlegt
mál beggja þjóSkvísIanna íslensku
aS ræSa, enda auSsjáanlega óskaS
persónulegra eiSa helstu manna, af
hálfu konungs, í báSum löndun-
um.
Mikilvægasta villa höf. er þaS
þó, er hann segir, aS enginn sátt-
máli hafi veriS gerSur þá viS kon-
ung áS því er kom Grænlandi viS.
— ÞaS vill svo vel til, aS varS-
veitst hefir skýr sönnun fyrir skil-
orðum gamla sáttmála, einnig aS
því er snertir Grænland. f kunn-
gerS FriSriks II, 11. april 1568 '
lýsir konungur því yfir, aS hann
hafi, þegar hann kom til stjórnar,
fengið að vita vissulega um „sátt-
malla og skildaga vppaa begia
; sidv“, sem sé, að 2 skip skyldu
i hvert ár sigla frá Noregi til Græn-
j lands — en allir vita hvernig þessi
I skildagi var haldinn.
j Annars vil eg fúslega játa, að
; væri Grænland ekki að þjóða-
rétti, sögurökum og sanngirni eign
íslands, þá stæSu NorSmenn næst
oss í því, aS heimta glögga endur-
skoSun allra heimilda og meSferS-
! ar Dana á landinu fyr og síSar,
áður en heimurinn samþykki þetta
i nýja „nátn“ á nýlendu vorri hinni
fornu, undir huliSskufli stranda-
! bannsins, og hins hneykslanlega
forboSs á móti því, aS íslendingar
mættu vera þar viSstaddir og gæta
| réttar síns.
Einar Benediktsson.
Blysfðr stúdenta
á gamlárskveld hófst metS því
j að farið var af stað frá háskól-
anum kí. 8 og haldið i fylkingu
, upp Laugaveg og upp fyrir
Skólavörðu. par var kveikt á
blysunum, því ekki hafði feng-
ist Ieyfi til þess að fara með
blysin um götur bæjarins. Veð-
ur var hið versta, hvassviðri
mikið cg hriðarél öðru hvoru,
svo illa gekk að kveikja á blys-
IHLAXO er hm besta mjolk
handa börntim og sjákling-
um. Spyrjið um álil lasknis
y*ar .......................'
unum, og vildi deyja á þeim V
leiðinni frá Skólavörðuuni og aS
listasafnshúsi Einars Jónssonar.
En þangað var förinni heitið, í
þeim tilgangi, áð hylla Einar
Jónsson lislamann. Blysfarar-
menn staðnæmdust við lista-
safnshúsið og var þá fyrst sung-
ið eitt lag, og kom þá listamaS-
urinn fram. Hafði þá Stefán
Jóh. Stefánsson, stud. juris orð
fyrir stúdentum og mælti:
Einar Jónsson listamaður! —
Vér islenskir háskólastúdentar
heilsum yður og hyllum- Vér
hyllum yðar fögru, göfugu,
ramíslensku og ódauðlegu list.
Alt af lifi íslands lang mesti
listamaður!
Var tekið undir það meS
drynjandi húrrahrópum. Lista-
maðurinn þakkaði þvi næst fyr-
ir og bað menn hrópa húrra fvr-
ir íslenskri list, viðgangi henn-
ar og blóma. pá sungu stúd-
entar enn nokkur lög, og hróp-
uðu enri á ný húrra fyrir lista-
manninum. Var þá haldið aftur
til þess staðar, sem kveikt hafðl
verið á blysunum, og sungm
nokkur lög meðan þau brunnu
út. pví næst héldu stúdentar í
fylkingu niður Skólavörðustig,
og sungu alt af á leiðinni niður
að háskóla. par var farið inn
og sungin enn nokkur í lög i and-
dyri liáskólans. — Mesti mann-
fjöldi hafði safriast saman upp
við Skólavörðu og í kring umt
listasafnshúsið, og fylgdist
mannfjöldinn með niður í bæ-
inn með stúdentum.
Óhætt er að segja, að blysför-
in hafi farið að öllu leyti vel
fram, eftir því sem imt var, í
svo slæmu veðri, þvi margir
höfðu búist við að hún félli al-
gerlega niður, vegna óveðurs.
Stúdentar vildu með blysför
þessari votta hinum mikla lista-
manni þaldrir sínar og aðdáun.
Tíðlcast það meðal erlendra
stúdenta að hylla einstaka af-
burðamenn með blysförum, og
þykir )?að ætíð hinn mesti heið-
ur. Tvær slílcar blysfarir voru
farnar nú nýlega af stúdentum
i Danmörku, önnur til heiðurs
Px. Tagore, er hann gisti Kaup-
mannahöfn, en hin til heiöurs
Georg Brandes.