Vísir - 17.02.1922, Qupperneq 3

XfSIR
nokkur stökk sýnist á milli. En
jbetta tekst Guörúnu eins og bestu
útlendum leikkonum í harmleikum
Shakespeare’s. Eg veit ekki hvort
frú Guðrún hefir í fyrsta þætti
meö vilja valiö sér liöfuöbúnað og
gerfi, sem minnir töluvert á Napó-
leon mikla. En þetta er laglega
tilfundiö og sæmir Höllu vel; „þvi
'konungs haföi hún hjarta með kot-
ungs efnum“ og skap vantaði liana
.áreiöanlega ekki á við Napóleon.“
Nýtt útgerðarfélag.
--O--
Fyrir tvcim til þrem ámni var
cngin nýung að heyra getið urn
.stofnun nýrra útgerðarfélaga. Þau
þutu þá upp, hvert á fætur öðru.
Allir vildu eiga bötnvÖrpunga,
hvað sem þeir kostuðu, og skorti
þá hvorki fé né lánstraust. En
kunnugra er það en frá þurfi að
segja, að allir sættu þá hinuni
verstu kjörum í skipakaupum og
skipasmiðum og þvi fór svo, að
þessi dýrkeypti fiskifloti hefir
iborið sig illa. Af þessum orsökum
inefir ekki heyrst getið um stot’n-
un nýrra útgeröarfélaga síðustu
mánuðina fyrr en m't nýskeð, að
boðin hafa verið út hlutabréf í
nýju félagi. sent Stigandi lieitir.
Stofnendur þessa félags eru
margir vel efnaðir menn og Lands-
bankinn hefir, nteð vissum skil-
yrðurn, heitið félaginu stuðningi
sínum, bæði til skipakaupanna og
reksturs þeirra. Lágmark hluta-
fjárupphæðarinnar er ákveðin 400
þúsundir króna og haía stofnend-
étr þegar skráð sig fyrir hlutum
að upphæð kr. 142000,00, en ráð-
gert er að auka hlutaféð upp í eina
ímiljón króna.
Hluthafar lita svo á, að nú sé
Ihið hentugasta tækifæri til skipa-
kaúpa, því að botnvörpuskip muni
■jn't fallin svo i verði, að fremur
snegi búast við að þau hækki en
lækki í verði úr þessu. Fyrir
stjórninni vakir, að reka útgerð
: stórum stíl undir einni stjórn
og ef nægilegt hlutafé fæst í tæka
dið, gera þeir félagar sér vonir uni
að geta fengið 5—6 botnvörpunga
fyrir svipað verð eins og eitt slíkt
skip varð dýrast í hinum nýja
fiskiflota landsins.
Félagið ráðgerir að hafa.bæki-
stöð sina á Flateyri við Önundar-
fjörð með því að það gerir sér
vbn mn að geta þar fengið
með mjög góðum skilmálum
aryggju. næg hús, fiskreiti og
ileira, sem a.lt vrði mjög dýrt, ef
koma ætti því upp í þessari dýr-
tíð. Þaðan er og skamt til hinna
bestu miða um það leyti árs, sem
veitt er í ís og þaðan mætti stunda
síldveiðar að sumrinu, ef sú veiði
yrði tekin ujrp. En ráðgert er að
stunda veiðar héðan á vetrarver-
íið og jafnvel frá Áustfjörðum á
vorvertið.
Félagið á að taka svo fljótt til
starfa sem verða má, og helst á
næstu vetrarvertíð. Verða tvö skip
keypt fyrst, en fleiri síðar, eftir
þvi sém liagur félagsins leyfir.
Heyrt hefir Vísir, að félagið hafi
í hyggju að taka upp nýja aöíerð
við útflutning á nýjum fiski, sem
búist er við að gefist vel.
Ekki verður annað séb, en gæti-
lega sé til þessa félags stofnað
ög munu allir árna því góðs geitg-
is, þvi að brýn nauðsyn er á ab
auka atvinnu og framleiðslu í
landimt seni mest má verða.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 0 st., Vest-
mannaevjum i, Grinðavik 2,
Stykkishólmi 0, ísafirði 1. Ak-
ureyri ~ 2, Grímsstöðum ~ 5,
Raufarhöfu 1, Seyðisfirði 3,
Hólum í Hornafirði -t-1, pórs-
höfn i Færeyjum 2, Jan Mayen
0 st. Loftvog lægst fyrir vestan
land, stígandi. Suðlæg átt. —
Horfur; Suðvestlæg átt.
Ný saga
hyrjar í Vísi í dag eftir Char-
les Garvice. pað er gömul og
ný reynsla, að lesendum blaðs-
ins hefir getist betur að sögum
ltans en flestra annara skálda.
pessi nýja saga stendur ekki að
baki liinum fyrri sögum lians,
sem Vísir liefir flutt.
Jón Kristjánsson,
læknir, hefir verið veikur að
undanfömu. en er nú albata og
farinn að stunda sjúklinga sem
áður.
Islands Falk
fór héðan í gær til Austfjarða.
Hann á að sækja Sigurð H.
Kvaran. lækni, og Björn Halls-
son, ef hann er ferðafær. Einn-
ig mun hann koma við i Vest-
mannaeyjum í bakaleið, til að
sækja Karl Einarsson, bæjar-
fógeta.
Skugga-Sveinn
verður leikinn þrjú kvöld í
Iðnaðarmannahúsinu um n;estu
helgi, að tilhlutun „Ólvmpíu-
nefndar knattspyrnumanna“. —
Útbúnaður allur er að mestu
leyti nýr. Leikendurnir hafa
nokkrir leikið hér áður, en
flestir ekki.
Fiskiþingið.
5. fundur verður haldinn í
dag kl. 3 e. h. Dagskrá: 1. Toll-
mál, 2. Vitamál, 3. Fjárhagsmál,
4. Fyrirsumir til stjómarinnar.
Pýsku strandmennirnir,
sem strönduðu á Skeiðarár-
sandi, komu ríðandi að austan
í fyrradag.
Ármann
stofnar til grísk-rómverskrar
kappglímuæfingar i Iðnaðar-
mannahúsinu n. k. sunnudag.
Félagar einir og gestir þeirra fá
aðgang. Aðgöngumiðar hjá
Ágúsl & Co., í pingholtsstræti.
Húsnæðisleysió
í Reykjavík.
Framh.
Þegar einstaklingur gerist meö-
limur í byggingafélagi, vérður
hann að skulbinda sig til að spara
vist á viku eða mánuði, fyrir það
hús, sem hann hefir hugsað sér
að reisa, og fer stærðin á upphæð-
inni eftir því, hvað húsið er stórt;
sömuleiðis verður hann að skuld-
binda sig til aö halda þessnm
sparnaði áfram i t. d. 2—4 ár. Þeg-
ar svo sparandinn liefir uppfylt
sínar kröfur, getur hann farið að
byggja, og snýr hann sér þá til
félagsins til að fá leiðbeiningar,
cg fær þá alla sína sparipeninga
með rentum útborgaða, og verðui
þetta honum góð stoð til að byrja
með. Félagið getur samið við
banka um þessar innborganir, og
tel eg líklegt, að bankarnir hér
myndu taka greiðlega í þetta. Er-
lendis hafa sparisjóðir jafnvel lof-
að borga lítið eitt hærri rentur af
þessum innborgunum en öðrum.
Ef nú sparandinn eftir þenna.
vissa innborgunartima einhverra
hluta vegna hættir við að byggja,
fær hann samt alla sína peninga
með rentum útborgaöa, og má þá
nota þá til hvers Sem hánn vill.
eða með öðrum orðum, hann hefir
full ráð yfir peningunum. í þess-
ari sparnaðarhreyfingu geta líka
foreldrar látið börn sín taka þátt,
en enginn er skyldugur að láta
byggja fyrir því, og meiri hlutinn
innan félagsins getur aldrei hund-
ið minni hlutann um framkvæmdir
félagsins.
Eg vil að eins nefna eitt dæmi;
til að lýsa framkvæmdum i þessu
efni. Erlendis þarf t. d. sparand
inn, sem vill byggja hús með 2—3
berbergjum, að eiga í sparideild-
inni 2—3 þúsund krónur, og fyr-
ir 4 herbergi 4 þúsund krónur o.
s. frv. Og áreiðanlegt er það, að
fyrsta skilyrðið til hamingju er j
það, að eiga sitt eigið hús fyrir
sig og sína, heldur en að vera
hálfgerður flækingur, sem að eins
býr skamma stund á hverjum stað. ■
og geta alt af átt von á því, að j
verða rekinn út á götuna, þegar
húsráðandanum þykir best við
eiga.
Þegar við nú lítuni á hvé mikla
þýðingu það hefir fyrir einstak-
linginn urn alla vellíðan, að eiga ;
sitt eigið hús, er það ekki minna í
virði peningalega. óhætt mun
mega gera ráð fyrir því, með þeim
lánskjörum, sem nú eru veitt til
húsa, að flest hús eru útborguð !
á ca. 25—35 árum. Húsið er þá j
eigandanum skuldlaust, og húsið
liefir hann eignast að eins með
sínum vanalegu afborgunum, og
getur hann þá óhultur i ellinni
verið í sinu húsi, þó að ekki sén
peningar fyrir húsaleigunni, og er
nmnurinn auðsær, ef borið er sam-
an við mann þann, er alt af geld-
ur leignpeninga í leiguhúsinu;
hefir hann að eins þak yfir höfuð-
iö meðan hann stendur í skilum,
en er hann getur ekki borgað húsá -
leiguna, er hann miskunnarlaust
rekinn út, þó að hann jafnvel hafi
verið búinn að borga húsið með
sinni húsaleigu. En fyrsti grund-
völlurinn til að eignast sitt eigið
hús voru ef til vill þessar krómtr,
sem hann lagði i sparideilditia.
Það sem sparifélaginn hefir geri
með því að ganga í sparideildina,
er:
I. Að spara sarnan upphæð til
þess að geta á sínum tíma bvgt
sitt eigið hús.
II. 1 samfélagi með öðrum
sparifélögum að verða frumkvöð-
ull að almennum sjrarnaði, og gera
öðrum fært að bvggja með því að
ganga i félagið.
III. Með því að setja síua spari-
peninga 5 það besta veð, seni hægt
er að fá. sem sé i sitt eigið hús.
IV. Sjá sér fyrir öruggttm veru-
stað i ellinni og verða þá ekki
rekinn miskunnarlaust ut á göt
una.
\ . ()g að endingu með því að
auka þjóðarauðinn og sjá eftir-
komendum sínum fyrir trvggu og
öruggu heimili.
Um letð og sparifélaginn legg-
ur fé í sparideildina, gefur að
skilja. að bankarnir veröa liðlegri
að lána fé til bvgginga, þeim sem
erti í félaginu.
Min hugmynd er, að ef bvgg-
ingafélag yrði stofuað hér, yrði
það ekki eingöngu- fyrir Reykja-
vík, heldur væri það i sambandi
við byggingafélög, sem stoífnuð
væru út um land, og gæti þannig
myndast eins konar fastur bygg-
ingahringur. Mörgurn finst ef til
vill nokkuð stórt af stað farið, en
varla mun svo vera. Hér eru ekki
svo mörg hús reist ár lrvert. að
ekki sé hægt fyrir slikt bygginga-
félag að hafa eftirlit nteð þeim, og
þetta er að minsta kosti miklu yf-
irgripsminna en það, sem mörg
byggingafélög' erlendis hafa yfir
að ráöa. Félag þetta fær svo húsa-
meistara til að sjá um allar fram-
kvæmdir, sömuleiðis hefir það
sameiginleg efniskaup og margt
fleira. Það er engnm vafa bundið.
að þetta margborgar sig; og eit t
er enn, sem þessi félagsskapur
gæti mikið lagað. og sem ef til
vill er einna þýðingarmesti liður-
inn i öl.lutn þessum framkvæmd-
um, og það er vinnufyrirkomulag-
ið. Eitt af því, sem bagar okkur
mest í byggingaframkvæmdunum
er vinnuskiftingin, og vinnan er
einmitt tiltölulega langdýrasti lit-
og því verður að revna að haga
henni sem best.
Framh.
Skúli fógeti
fór til Englands í gær.
Frá Englandi
komu í gær Maí og Ari.
Skipsmenn allir l'rískir.
Afmælisfagnað sirm
heldur Hvltahandið mánud. 20. þ. m. kl. 81/* í K- F. U. M. FéD
yngri og eldri leggi til köknr og komi með þær fyrir bl. 4 á mánud
Aðgöngumiðar seldir á laugard, i K. F. U. M og kosta kr. 1,50
fyrir fullorðna en kr. 1,00 fyrir börn, Stjórnin.