Vísir - 08.03.1922, Blaðsíða 2

KISIH
Höfum fyrirliggjandi:
Halramjöl,
Maismjöl,
Libbyamjólk,
Fánm með Gllfoss:
BLeX „Lunch og Snowflab®"
Heilan IMLaia,
Hœnanabygg o. íl.
stund, eða þá hins vegar, a‘ð
spara þessa upphæð árlega um
aldur og æfi.
Ef að eins er um það að ræða,
að fella niður prentun þessa
hluta pingtíðindanna, umræð-
anna, um stundarsakir, þá er
auðsætt, að sparnaðurinn yrði
hverfandi lítill, i samanhurði við
öll iitgjöld ríkisins; svo lítill yrði
liann, að lians gætti í raun og
veru ekki, jafnvel þó að aðeins
væri á alþingiskostnaðinn litið.
]?að var vikið að því við 1. umr.
málsins, að það væri villandi
að miða við prentunarkostnað
síðasta þings, sem var annað
lengsta þingið, sem háð hefir
verið hér á landi. Prentunar-
Prentun þingræðna.
'—o--
Allmikil deila hefir orðið um
það á Alþingi, hvort fella skuli
niðui' prentun þingræðna eða
ekki. Nefndin, sem um málið
fjallaði, varð ekki sammála. —
Meiri lilutinn (Magnús Krist-
jánsson, Jakob Möller og Jón
Baldvinsson) vildi ekld fella
prentunina niður og er nefndar-
álitið á þessa leið:
Nefndin hefir ekki getað orðið
á eitt sátt um frv. þetta. Tvcir
nefndarmenn, sem jafnframt
eru flutningsmenn frv., skipa
minni hlutann og munu gera
grein fyrir afstöðu sinni sérstak- ; kostnaður umræðupartsins var
lega.
Samkvæmt orðalagi frv. er til-
gangurinu með ]n í að eins að
„fella niður“ prentun nmræð-
anna um stundarsakir. En hvað
sem orðalaginu líður, þá er auð-
sætt, að ef prentun þeirra á að
taka upp aftur, verður nýtt laga-
hoð að koma þar um. í raun og
veru liggur málið því þannig
fyrir, að banna á með lögum að
prenta umræðurnar og birta þær
alþjóð í Alþingistíðindunum,
ekki að eins umræður á þessu
þingi, sem nú er háð, heldur
einnig komandi þinga, þar til
prentun þeirra verður lögboðin
á ný. pað má og vel vcra, að það
sé einmitt tilgangur og vilji flm.
frv., fleiri eða færri, að prentun
umræðupartsins verði feld niður
fyrir fult og alt, en að orðum sé
þannig hagað, eins og um bráða-
birgðaráðstöfun sé að ræða, til
þess að það „líti betur út.“ Svo
virðist þó, sem tveir flm. frv.,
þá um 5(t.þús. kr., að meðtöld-
um pappír i hann og öðrum
kostnaði er leiðir beint af prent-
un hans. Nú mun fyrst og
fremst mega gera ráð fyrir þvi,
að yfirstandandi þing verði svo
miklu styttra, að þessi kostnað ■
ur, að öllu öðru óbreyttu, yrði
ekki yfir 30 þús. kr., og allar
líkur til þess, að umræður verði
töluvert styttri en sem tíma-
lengdinni svarar, samanborið
við síðasta þing. Paj)j)ír er mikl
um mun ódýrari og allur ann-
ar kostnaður vei’ður líka lægri,
sakir lækkandi verðlags, auk
þess senx um ininna verk verð-
ur að ræða. pá er þess loks að
geta, að sjálf prentuhin er nú
boðin íyrir 10% lægi’a verð en
i fjrra, og engan veginn loku
fyrir það skotið, að frekari af-
slátlur fáist á henni, og það
ekki að eins á umræðupartin-
um, heldur einnig skjalapartin-
um. Sjálf prentun Alþingistíð-
sem sæti eiga í nefndinni, væru > indanna frá siðasta þingi (án
ekki alveg á eitt sáttir í þessu I
efni.
í fljótu bragði kann það að
virðast lítils vert, hvort heldur '
er tilgangurinn að fella niður
jxrentun umræðanna uiri stund-
arsakir eða fvrir fult og alt, af
því að engin lög verða um þetta
sett, sem ekki má breyta síðar.
En þegar þess er nú gætt, að frv.
þetta er borið fram i sparnað-
arskyni, þá hlýtur það vitanlega
að ráða mestu um afdrif þess,
hvort lílcur cru til, að sjxarnað-
urinn verði litill eða milcill;
hvort að eins er um að ræða, að
spara litla uj)j)hæð í eitt skifti
fyrir öll, og ef til vill að eins að
fresta greiðslu hennar skamma
pajipirs) kostaði um 90 þús. kr„
að meðtalinni heftingu, en með
sama vcrðlagi má gera ráð fvr-
ir, að hún vrði nú um 60 þús.
kr. samtals. Afsláttur sá á j)rent-
uninni, sem þegar Iiefir verið
boðinn fram, en er þvi skilyrði
bundinn, að samningar takist
um prentun umræðuparts,
mundi þvi nema um 6 þús. kr.
pá upphæð er því óhætt að
draga frá væntanlegum prent-
unarkostnaði umræðupartsins.
Og sé nú gert ráð fyrir einhverjr
um frekari afslætti, til sairf-
komulags, og einnig að því at-
huguðu, að awnar kostnaður
minkað vegna lækkandi verð-
lags, þá virðist alls ekki ó-
varlegf að áætla, að i raún
|og veru yrði aukinn kostnaður
egna prentunar umræðuparts-
'ins að þessu sinni ekki yfir 20
þús. kr.
Nvi er það kuunugt, að verka-
kauj) 'j)rentara hefir ekkert
lækkað frá þvi i fyrra, og hafi
prentsmiðjurnar þá ekki sctt ó-
liæfiléga hált verð á verkið, er
í raun og veru ekki við þvi að
búast, að þavr geti lækkað verð-
ið nú að neinum mun. pað hef-
ir heldur ekki verið dregin nein
dul á það, að 10% afslátturinn
(og þá vitanlega allur lrekari
afsláttur) á prentun skjalaparts-
ins, sé þvi skilyrði bundinn, að
samningar takist um prentun
umræðanna. Prentun skjala-
j)artsins verður þvi dýrari, ef
við hann yrði bætt úrslitum
mála með öllum alkvæðagreiðsl-
um, nefndarálit yrðu lcngri o.
s. frv. Og þegar nú að þar við
hætist kostnaður sá, sem leiða
niundi af því að afrila allar
ræðurnar til afnota fyrir þing-
menn, þá virðist það jafnvel
vafasamt, hvort sparnaðurinn
yrði nokkur að lokum, og af og
frá að hann yrði yfir 10 þús. kr.
En þar við bætist, að óþægindi
mikil mundu verða að því að
ýmsú leyti, að hafa ekki um-
ræðurnar prentaðar, og það
mundi fyr eða síðar leiða lil
þess, að þær yrðu prentaðar. Ella
yrði óhjákvæmilegt að endur-
nýja afritin aftur og aftur og
f jölga þeiin ár frá ári, og mundi
það miklu meiri kostnaður.
)?að er eindregin skoðun vor,
að með engu móti verði komist
iijá því, að prenta umræðupart
þingtíðindanna, vegna óhjá-
kvæmilegrar notkunar þeirra,
bæði á þingi og utan þings, t. d.
til lögskýringa. ]?etta reka þing-
menn sig þráfaldlega á; en það
eru ekki að eins þingmenn, sem
þannig þurfa að nota umræðu-
part þingtíðindanna, heldur
einnig menn úti um land alt,
dómarar, lögménn o. fl. En jafn
vel þó að komast mætti af án
þess að prenta umræðurnar, þá
væri það Iirein óliæfa að láta
prentun þeirra falla niður, jafn-
vel þó að með því mætti sjiara
rikissjóði hokkurra þúsund kr.
útgjöld á ári.
I stjórnarskránni er svo fyr
irmælt: „fundir þingdeilda og
sameinaðs Alþingis skulu haldn-
ir í heyranda hljóði.“ þetta á-
kvæði hefir ekki verið sett í
stjórnarskrána vegna þeirra fáu
manna, sem köst eiga á þvi að
hlusta á umræðurnar og kom
ast fyrir á „pöllunum“, heldui
vegna þess að liver einasti lands-
maður, sem tök kann að hafa
á því, á að eiga aðgang að því
að heyra umræður á AÍþingi, ef
hann vill. Hér er um stjórnar-
skrárákvæði að ræða, sem vit-
anlega mætti þó hreyta, ef hinu
háa Alþingi virðist það sæmi-
legt að loka þinginu alveg til
að sjiara dyravörslu og annan
kostnað, sem af því leiðir, að al-
inenningur á aðgang að því að
hlusta á unrræðumar. — pvi ci™
nú lialdið fram, að svo fáir Iesi
Alþingistíðindin að þeirra vegna
sé ástæðulaust að prenta þau.
Enginn vafi er þó á því, að þeir
eru fleiri, sem umræðurnar lesa
cn hinir, sem lieyra þær. Ef það
er óhæfa, að loka þingliúsinu
fyrir þeim, sem vilja koma til
að hlusta á umræðurnar, þá er
liitt engu síður óhæfa, að taka
þingtiðindin af þeim, sem vilja
lesa þau, hve fáir sem þeir
kunna að vera, og það skiftir
engu, hve miklu fleiri hinir em,
sem ekki liiroa um að lesa þau.
Og þegar þvi er lialdið fram,
að þjóðin vilji vinna það til að
vera án þingtíðindanna, til að
spara jirentunarkostnaðinn, þá
er þess að gæta, hvernig það
mál hefir verið flutt. Vér þorum
óhikað að fullyrða það, að ekki
einn einasti þingmálafundur á
öllu landinu mundi samþykkja
að fella niður prentun umræð-
anna, ef það væri alment vitað,
live lítill sparnaðurinn yrði, sem
af því leiddi. En jafnvel þó að
meiri hluti landsmanna væri
svo þröngsýnn, að það yrði sam-
þykt á öllum þingmálafundum
með meiri hluta atkvæða, hver
hefir þá gefið þeim meiri hluta
réttinn til að svifta liina, sem
meiri áhuga hafa á þjóðmál-
unum, réttinum til að gela
fylgst með í meðferð mái-
anna á Alþingi? Og því má ekki
glcyma, að einmitt þessir fáu
menn, er lesa þingtíðindin, það
eru þeir mennirnir, sem halda
stjórnmálaáhuganum vakandi í
landinu.
pjóðin öll og hver einstakling-
ur hennar á rétt á að fá að sjá
og heyra alt, sem fram fer á
Alþingi. ]?etta er viðurkent með
ákvæði stj órnarskrárinnar um að
þingfundir skuli haldnir í heyr-
anda liljóði. Og nær væri að
setja einnig slíkt ákvæði í stjóm-
arskrána um birting þingtiðind-
anna, heldur en að fella það úr
þingsköjiunum svo að fulltrygg-
ur yrði réttur þeirra manna, sem
vilja halda þingtíðindunum ó-
skertum.
Að öllu þessu athuguðu verð-
ur meiri hluti nefndarinnar ein-
dregið að ráða háttvirtri deild
iil að fella frumvarp þetta.
Föstuguðsþjónusta
í dag i fríkirkjunni liér kl.
6% siðd.: Síra Ólafur Ólafsson.
Háskólafræðsla.
í kvöld kl. 6—7: Prófessor
Agúst H. Bjarnason: Huglækn
ingar i trii og vísindum.
Gullfoss
kom frá úllöndum i moi'gun,
með j)(ist og farþega. Hann kom
við á Austfjórðum og Vestm.-
eyjum. Héðan fer hann 10. þ.