Vísir - 05.10.1922, Blaðsíða 6

6. október 1922.
y 1 s i r
Þaö eru líka íáar þjóÖir^ sem
íeyna aö kenna þeim börnum siu-
um, sem til menta eru sett, svo
mörg útlend mal, eins og vér ls-
lendingar.
Sex útlend mál eru kend i 'látínu-
skólanum hér — a'ö nafriinu. Ekk-
ert til hlitar. Latína, griska,
danska, þýska, frakkneska, enska
— af öllu þessu er snéfill kendur,
en au'övita'ö varla neitt aö gagni.
Danska er eina útlenda máliö, seni^
h á v a 8 i n n af stúdentum getur
lesiö sér til f u 1 1 r a n o t a.
Aörir skólar hér láta sér nægja
að kenna dönsku og íáeinir ensku
líka. Verlsunarstétt vor lærir að
skilja og oítast aö tala dönsku.
Fáeinir taka nú hin síðari ár að
Ensba er nú orðin alheimsmálið,
sem skilið er og talað um. lallan
heim.
En vorir „læröu“ menn og all-
ír sem útlent ntál vilja nema sér
til mcntunar — hvaða mál hentar
þeirn best ?
Auövitað er það fásinna fyrir
allan fjölda þeirra, er útlent mál
vilja netna i þessu skyni, aö vera
að berjast við að íá sér bfurhtinn
smjörþef af 3—6 útlendum málum,
ög læra svo ekkert aö gagni. Auö-
vitað eru til menn svo vei lagaðir
fyrir málanám, aö þeir geta ser að
, skaölausu, og euda meö ábata,
lært nokkur utlend mál. En þeir
eru færri. Langflestum er hyggi-
legast aö velja sér eitt mál að eins
•> B
Har firui.
m firir.
Silki (svuntu-, slií'sa og upphluta), mikið úrval. Áteiknað
(mikið úrval), Garn D. M. C., Kjólatau, Alklæði, Gardínutau,
Stumpar, Léreft (úrval), Undirlíf, Skyrtur, Náttkjólar, Buxur,
Sokkar (ullar og bómullar), Lífstykki, Barnahúfur, Barnasokk-
ar, Smekkir, Kragar, Takkar, Fingúrbjargir, Nálar og inargt
fleira, nvkomið í
Verslun Kristínar Sigurðardóttur
S í m i 5 71,
Laugaveg 20 A.
ensku líka, og fer þeitn og læra þaö svo vel, að þeirn verði
nerea
heldur fjölgandi ár frá ári, sem
ofurlílið læra að fleyta sér í henni.
Til hvers læra menn aðallega út-
lend ntál ?
Verslunarstettin þarf aö nema
mál jtess lands eöa þeirra landa,
sejn rnenn skifta mest við, eða þá
að rninsta kosti mál, s,em verslun-
arstétt þess lands skilur.
Vér skiftum nú aðallega viö
Danmörku (og Noreg, sem notar
danskt ritmál) og við , England
(eða helst Skotland), og lítið eitt
við Þýskaland.
Það er til of mikils ætlast, aó
hávaði verslunarstéttar vornar
læri þrjú útlend mál, enda gerist
þess ekki þörí. ' Hávaðanum at
henni nægir eitt útlent mál, af því
að öll verslunarstétt í heimi skil-
ur eitt mál — enskuná. Vér get-
um skrifað hvaöa verslunarhúsi,
sem nokkuð kveður aö, hvort
heldur i Þýskalandi eða á Norð-
urlöndum, bréf á ensku, og verið
vissir að það verður skilið og oss
verður svarað á ensku aftur. Eng-
inn maður í þessum > löndum er
talinn hafa verslunarmentun, ef
hann kann ekki ensku. Kunni ekki
verslunareigandinn ensku (sem fá-
gætt ert þó um yngri menn), þá
hefir hann rnann eða menn i þjón-
ustu sinni, sent les og skrifar
ensku.
alveg fyrirhafnarlaust að lesa það.
skilja og tiala.
Ug hvaða mál á þá að velja?
Auðvitað ensku — ekki talsmál
uin neitt annað.
Enska cr nú töluö og skilin aí
íleirUm mönnunt en óll önnur
mentaðra þjóða mál til sarnans.—
Hvert einastá merkisrit, sem út
kentur á nokkru rnáli, ér þýtt á
ensku, — Enskan er oröin ríkast
mál í heimi, og ensk hugsun og
framsetning er ljósari en á þeim
ntálum, sent til tals gæti komið
annars fyrir oss aö kjósa, svo sem
dönsku og þýsku.
Vér getun’i ekki án þess veriö,
aö eiga aðgang að heimsbókment-
unurn á einhverju rnáli. Ekkert
annaö ntál greiöir oss eins léttan
aðgang að þeirn.
\ ér eigum að láta alla unga
rnenn, karla og konur, sent meö
nokkru móti geta veitt sér það,
r.ema ensku.
\’ér eigum að gera niöurskurö
á hinu ófrjóva og gagnslausa
málanámskáki i latínuskólanum
(fækka þeirn útl. tungum sem
kendar eru) en kenna ensku þar
svo, að hver stúdent geti lesið, ta 1 -
aö og skrifað málið. Þá er fyrst
gagn að málnáminu. Þá getur það
verið þeirn, sern hefir numið það,
andleg auðsuppspretta.
Og það er reyndar óþarfi aö
fást um það; alt stefnir i þessa
átt; þetta verður ofan á. En þaö
getur oröið lengra eða skemra til
þess, eftir því, hve ljóst vér ger-
urn sjálfum oss að þetta verður
svo að vera. Þvi fyrri sem allur
fjöldi matina gerir sér þetta Ijóst,
þvi betra.“ r
Síðan þetta var skrifáð, hefir
enskan farið hraðari sigurför um
neiminu en nokkru siuni áður.
Þeir sem nú tala hana aö móður-
rnáli eru a. m. k. 20 miljónutn
fleiri nú en þegar Jón ritaði, og
í samkepninni við aði'ar tungur
hefir hún svo gersamlega náð vf-
irhöndinni að nú talar enginn um
aðra þjóðtungu sem alheimsmál.
JafnVel í þeim fáu greinum þar
sent franskau skipaði öndvegi eru J?
nú síðustu vígin fallin eða ;tð falla.™
Aftan i úrskurði og álitsskjöl þau
er frá Þjóðbandalaginu koma, er
mi hnýtt þessari klausu: Done in
Itnglish and Ffench, the English
text being authoritative (c’est le
texte anglais qui fait foi), þ. e.
ritað á ensku og frönsku, og skal
enski textinn skera úr. Jafnvel svo
ágætt mál sem franskan verður að
Tryggið.
hjS einasta íslenska félaginu4
H.f. Sjóvátryggingarfél. Isl&nds,
lem tryggir Kaskó, vörur, fi|
þegaflutning o. fl., fyrir sjó-
og stríðshættu.
Hvergi betri og áreiðanlegri
v-h — viðskifti. — —1
Skrifstofa í húsi Eimskipafé-
lagsins, 2. hæð. Afgreiðslutimi
kl. 10—4 e. m. Laugardaga kj,
10—2 e. m. Símar: Skrifstofa*
542. Framkvæmdarstjórinn 309,
Pósthólf: 574 og 417.
Simnefni: Insurance.
víkja.
(Niðurl.)
Sn. J.
SlflíatDaflnr.
Best úrval af
kven-, karlmanna-
°g
drengjastígvélum.
Sveinbjörn Árnason
Laugaveg 2.
Skift um hlutverk.
30
— Já, hm, eg hefi aldrei komist lengra, mælti
eg lágt.
— Eg verS að viðurkenna, að mér hefði síst
komið til hugar, að þér væruð í rauninni eins og
þér eruð, ung og vel upp alin stúlka, vökudreym-
andi og auk þess ....
— Auk þess hvað?, spurði eg.
— Auk þess gáfaðrí og hjartabetrí en slíkar
stúlkur, mælti hún brosandi. Mamma var alveg
undrandi er hún sá að þér voruð siðprúð stúlka
og mér þótti vænt um að sjá að þér eruð eins
og þér eruð.
Eg varð hálf vandræðaleg. Samræðurnar voru
nú eingöngu farnar að snúast um mig, sem var
hér í sporum annarar konu.
— Eigum við ekki heldur að tala um George,
mælti eg. Viljið þér ekki segja mér frá því hvernig
hann var í hátt.
Philippa leit á mig undi;andi.
— Hvernig hann var hátt. pað vitið þér.
— Já, aúðvitað, mælti eg hvatlega til þess að
breiða yfir glópsku mína. En menn líta misjöfn-
um augum á hið sama. Eg hefi oft hugsað um
það, að gæti maður fengið augu vinar síns að láni
sem snöggvast, þá mundi maður ekki þekkja helm-
inginn af kunningjum sínum. pess vegna iangar
mig til þess að vita hvernig George kom yður fyrir
sjónir, ef þér hafið ekkert á móti því að segja mér
frá því.
— Nei, eg hefi ekkert á móti því, það er að
segja ef mæður okkar koma þá ekki að trufla okk-
ur. Hvernig Georg kom mér fyrir sjónir. Fyrst og
fremst þótti mér hann laglegur. Og það gátu alls
ekki verið skiftar skoðanir um það. Hann var
fríður eins og goð og augun eins og amma hans
hefði verið japönsk prinsessa. Og hann var meira
en fríður. Hann var glæsimenni. Hann hafði eitt-
hvað aðlaðandi við sig, sem ekki er hægt að lýsa.
Já, þannig var maðurinn yðar, frú George.
Eg hlustaði þögul á þessa lýsingu hennar. En
isvo fór hún alt í einu að tala um hann eins og
hann væri lifandi.
— Foreldrar hans sjá ekki sólina fyrir honum.
Hann er hvorttveggja í senn, blíðlyndur og góður
piltur, og svo sannkallaður skratti. Stundum verð-
ur hann illkvittinn eins og strákur. Hann er undir
eins þrár, stælugjarn og guðdómlegur.
— pessi lýsing ætti nú betur við konu, mælti
eg'
— George er líka einn af þessum kraftajötun-
um, sem ekki eru lausir við að hafa í sér dálítið
kveneðli, sagði Philippa. T. d. hinn mjúki mál-
rómur hans. pér munið eftir hvað málrómur hans
er ákaflega mjúkur og þýður og hefir þess vegna
miklu meiri áhrif en málrómur þeirra, sem eru há-
værir og raddmiklir. Enda hlýða allir — næstum
því allir, öllu því, sem hann segir. Vinnufólk,
hundar og börn elska hann. Og konur. Allar kon-
ur elska hann. Eg man eftir því að hann stóð einu
sinni upp úr sæti sínu í járnbrautarvagni fyrir
ungri blómasölustúlku. „Guð minn góður. Ó, hvað
þér eruð fallegur", sagði hún. Eg get ekki ímynd-
að mér hvernig sá maður ætti að vera, sem ekki
litist vel á George Meredith. Að minsta kosti er
engin sú kona til að ekki lítist á hann.
— Að einni undantekinni, hugsaði eg með mér.
peirri konu, sem hann hafði gefið nafn sitt. H,ún
hafði talað um hann með meðaumkunarblöndnu
kæruleysi.
En svo var það annað, sem mér varð ljóst í þess-
um svifum. v
pótt Philippa hefði hafnað honum, þá var svo
langt frá því, að henni væri sama um hann. prátt
fyrir það þótt hún talaði um hann mjög, rólega
og feldi áfellisdóm yfir honum, þrátt fyrir alúð
hennar við hina ímynduðu frú George, þrátt fyrir
majóririn hennar og hið mikla hús í Shropshire,
sem hún átti að drotna yfir — já, þrátt fyvir alt
hafði hún elskað hinn látna mann, enda þótt hún
vildi ekki giftast honum. Hún élskaði hann enn.
pað greip mig dálítið samviskubit. pessi unga
stúlka hafði trúað mér fyrir miklu, en hvaða hrein-
skilni hafði eg sýnt henni í staðinn. Eg hafði af
ásettu ráði vilt henni sýn. Eg hafði á lúalegan
hátt komist eftir leyndarmáli hennar. Hún hafði
talað hreinskilnislega og alúðlega við mig að eins
vegna þess, að hún hélt að eg væri ekkja George,
— Æ, eg þoli ekki þetta, mælti eg upphátt,
Eg verð að segja yður ....
Hún leit spyrjandi á mig. Hinn fallegi vanga-
svipur hennar bar skýrt af við stóra auglýsingu,
er fest var upp í búð Jeanne eins og í öllum
öðrum búðum í París, veitingahúsum og gistihús-
um:
„PEGIÐ pÉR!
E))ru óvinanna heyra til yóar."
pessi auglýsing minti mig á það, að eg mætti
ekki segja neitt, vegna lafði Meredith Eg varð
að fá leyfi hennar til þess að segja Philippu frá
því hver eg var í raun og veru.
Og er hún því spurði: — Hvað er það, sem
þér þurfið að segja mér? þá neyddist eg til að
svara:
— Eg get ekki enn sagt yður hvað það er. Eg
verð fyrst að tala við — annan mann. Ef til vill
get eg sagt yður frá því á morgun.
—- Á morgun förum við mamma til Versailles
og setjumst þar að í grendinni, sagði Philppa,
Við ætlum að vera hjá frænku okkar, sem kom-
in er hingað til þess að vera hjá manni sínum