Vísir - 05.05.1923, Blaðsíða 2

VÍSIR
Stórkostieg verðlækkun:
Goodyear Cord bifreiðahringi höfum við fyririiggjanÆ af
flestum stærðum og seljum þá fyrir neðanskráð verð meSan
núverandi birgðir endast.
30x3Y2 CI. Cord .. kr. 58.00
765X105 — — .. — 83.50
32x3Y2 Ss. — .. — 85.50
33X4 — — — 99.50
32x4% — — —127.50
33X4% — - .. — 131.00
34X4% — — .. —135.00
35X5 — — .. —178.00
Afsiáttur fæst, ef mikið er keypt og greitt út í hönd.
Bifreiðaeigendur! Dragið ekki að senda okkur pántanir yðai\
því verðið hækkar að líkindum bráðlega.
Goodyear verksmiðjan er stærsta og þektasta gúmmívertr-
smiðja í heiminum, og býr til besta bringi fyrir lægst verð.
Sfmskeyti
Khöfn, 4. mai.
Frakkar hafna tilboðum
pjóðverja.
Havas-Í'réltastofa I ilk yn nir,
að rikisráðið i'ranska hafi í einu
hijóði hafnað tiiboði pjóðvevja
itm skaðahótagreiðslui', með þvi
að- tilboðið sé oí'Iágt og trygg-
ingarnar ófulinægjandi.
Belgir hafa farið að dæmi
Frakka og hafnað tiiboðinu.
Markið feilur í verði.
Sínm'ð er frá Bérlíu, að
fregnirnar iim undiriektir
bandamanna i skaðabótamál-
inu, hafi vakið mikinn glund-
roða í kauphöliinni í Berlin.
Markið féli svó, að dollar er nú
40 000 mörk, slerlingspund
181000 óg dönsk króna 7 300
mork.
Ákærurnar gegn Gliickstadt og
stjórn Landmandsbankans.
Rannsókn í máfum Land-
mandsbunkans var lokið i dag.
Málaflutningsm. nkisins krefsl
málshöfðunar gegn Glúckstadt
og öðrum forstjórum bankans
ng Príor framkvæmdastjóra,
fyrir að hafa brotið banka- og
hlutafélaga lögin, og fyrir svik,
og'enn fremur gegn l>ankaráð-
inu fyrir brot é hanka og hluta-
félaga lögunum.
Johan Castberg.
i.
Manni hlær liugur við að
wtinnasi Johan Castbergs og
hans hka, sem þvi miður eru
alt of fáir, — núna á þessum sið-
ustn og verstú timum, þegar
lófaloðin kaupmennska virðist
vera æðsta og einasta hugsjón
mauna. • pegar alt er selt og
keypt við sannvirði, jafnt stjórn-
málaskoðanir og sjálfslæði sexn
saltfiskur, Spánarvin, rifjaber
hríðarlamin útigangshross og
aðrar þjóðsæmdar-afurðir og
þjóðnytjavörur.
Castberg hefir aldrei látið
kaupmensku ráða í stjómmála-
starfi sínu. Hefir hann því ærið
oft slaðið einn sins liðá eða önd-
verður flokkshræðrum sínum í
mikilviegustu máliun á vega-
mótum norsku þjóðarinnar. —
Hann hefir aldrei svikið sjálf-
an sig eða brugðist hugsjón-
um sinum. Og hann hefir aldrei
ixrostið sjálfstæði, þor og þrek
iil þess ;ið standa einú! Ráð-
herratign og öðrum völdum hef-
ir hann margsinnis hafnað, er
honum virlnst þau störf ríða i
hág við skoðanir sínar og dreng-
skap. pessij- eiginleikar hans
ásaml glæsilegum gáfum og
frannirskarandi mælsku hafa
meðal margs annars gert Jóhan
Castberg að einum allra merk-
astii og sérkennilegasta stjórn-
málamanni Noregs síðustu 2—
-3 óratugi. ~—
Sjálfur vii eg lielsl minnast
Casfbergs. frá þeini tímum, er
iiann árum sanian barðist gegn
ofurefli auðs og vaida fyrir
„barna]ögunum“ svonefndu
(„Castbergs barnelove“. — Lov
av 10. Apr. 1915 ined tilleggslöv
av 13. Juni 1920). Enginn ann-
ar norskur ^tjórnmálamaður
var eins hjartanlega hataður
eins og Johan Castberg um þær
mundir! Andstæðingar hans
vorn „legio“. „Öflúgustu og
bestu menn þjóðarinnar,“ á
þingi, í embættum og opinber-
um stöðuin. Og mörg öflugustu
blöðin veittu þeim eindregið
fylgi. í fáum orðum: Andstæð-
ingar Castbergs í þessu máli
var mikill hluti „lieldra fólks-
ins“ uni endilangan Noreg.
Hvað bar þá þar á milli? —
1 raun og veru nákvæmlega hið
sama og nú á siðustu áruni í
Noregi og alveg oins og hér
íi landi milli bannmanna og
andbanninga. - Norska þjóðin
skiftist eínnig þá i bannmenn
og bannféndur — í barnseigna-
málum. —
Jöh. Olaíssom & Co.
Castberg og lians fylgjendur
vildu méð lögum uppræta og
girða fyrir með lögum þá þjóð-
félagssynd, að giftir og ógiftir
| menn hefðu fult og ábyrgðar-
j laust frelsi til þess að eiga börn
j í lausaleik og fleygðu siðan
bamsmóður sinni og sínu eigin
afkvæmi út á „guð og gáddinn“,
j réttlausú, hæddu og hrjáðu um
j langa erfiða æfibraut — oft og
j tíðum í örbyrgð og neyð.
j Andbanningar í þessu máli —-
flest alt giftir menn og konur
—- börðust i hátíðlegri heift og
bræði fvrir „frclsi sínu pg
j mannréttindum“ í þessu máli.
l — I þessari hatursfyltu barátiu
þeirra gælti greinilega hins
sama hptnlausa brests, sem i
allri andbanninga-lógik: J?eir
gleyma þvi, að almenn ábyrgð-
artilfinning er ein hin fyrsla og
æðsta þjóðfélagsskylda, —
gleyma öllu öðru en sjálfum sér
og „réttindum“ sínum, til, að
gera prívat alt, sem þá lystír,
án þess að taka á sig ábyrgð-
ina af afleiðingum gjörða sinna
gagnvart öðnun — jafnvel sin-
um eigin hörnuin! —
pctta á auðvitað helst við
karlmennina. En*í baráttunni
gegn Castberg og „barnalögum“
hans voru konurnar engu betri.
peirra „lógik“ var ef til vill enn
hjartalausari, enn siðferðislegar
meingölliTð en eiginmamia
þeirra. Á góðri Reykvíksku
myndi hún hafa hljóðað svo: —
„pað vantaði nú bara! pö að
manninum mínum kynni að
verða það á, að eiga krakka með
einhverri vinnukonunni minni,
lauslátu stelpurægsni, sem ald-
rei léti hann i friði, svo ætti
kannske þessi krakkinn heunar
vinnustelpunnar, að hafa leyfi
iil að trana sér hingað inn í
stáss-stofurnar mínar, -— til
bart.anna minna og þykjast vero
bróðir þeirra eða svstir. — kalla
sig sama nafni og heimta sömu
réttindi! —- Ekki ueina það þó!
— þessi helvitis Gasiberg! —- Er
,Elfai‘-TöniiDar
góBkunna era komnar affcar
þ. 4 m.
Bonevaxið óviðjafaanlega,
Fægllðgurinn s&rþráQi og
Skósvertan sem aidrel kewsr
nóg af
Bestar vðrnr. Lægst verð.
Yerslan B- H. Bjarnason
hann alveg bandvitlaus, mann-
djöfullinn!“
pessar og þvilikar „skoða»k’“
voru þrásinnis hornar tfani í
ræðu og riti, og eg hefi heyrf
óminn af þeini nxeð ýmsu orða-
lagi á f jöhnenmmi manniuml
nm, að undanskildtun ixkjtsyrð-
unum síðustu. þau mvnduhafa
fylgl með í mnnni Beykviskrai
konu af þessu sauðahúsi. Norsk-
ar konur bióta tæpiega, —
alis eigi á mannamóíum, þó æst-
ar séu. —
Hvað mn það. - Castbexgf
vann glæsilegan sigur í máH
þessu, enda barðist hann djarl-
lega fyrir því bæði i ræðu pg
riti. Mælska~hans var hárbeitl-
nr. hjörv-seat vertitt-var verj-
ast, og blaðagreinar hans vom
kastspjót og örvar er ætið hitfu
mark siii. —