Vísir - 24.10.1923, Qupperneq 6

6
VÍSIR
Spánarmálið.
(Framh. frá 3. sí'Su).
athygli, og ])eim er þaS ljóst, sem
euda liggur í augum uppi, aS verSi
ekki þessu bjargi rutt úr vegi
bannmálsins, þá muni útrýming
áfengisbölsins verSa torsótt víSa.
I. O. G. T., Anti Saloon League
og mörg önnur alþjóðafélög hafa
þegar hafiS sóknina, meS atbeina
bindindis- og bannvina um víSa
veröld. Þetta tekur aS sjálfsögSu
tima, cn eg er þess fullviss, aS viS
ínáliS verSur ekki skiliS, fyr en
bundinn er á þaS sá endir, sem
toannúSin fær ein viS unaS.
Islenska þjóSin er svo þroskuS
í J>essu efni, aS hún mun þess al-
iníin, aS útrýma áfenginu aS nýju
raeS bannlögum, hvenær sem þess
^verSur aftur kostur. En til hins
varS ekki ætlast, aS þjóSin færSi
vegna bannmálsins þá fórn, er all-
ir, sem til þekkja nægilega, eru
sannfæröir um aö hefSi oröiö
ínikln þungbærari en; svo, aS und-
ir henni yrSi risiS; enda hefir oss
hvergi svo eg viti, veriö halimælt
fyrir ákvöröun þingsins í Spánar-
rnálinú, í öllum þeim greinum, er
skoöunarbræSur okkar bindindis-
og bannmanna hafa um máliö
skrifaö i erlendum blöSum. JHefir
|>ó máliö vakiS mikla athygli og
ínikiS veriS um þaö ritaö. Og urn
þaö eru allir bannmenn sammála,
utan lands og innan, áö viS svo
búiS má ekki standa. x
Öll þau atriSi, er hér hafa nefnd
verið, veröa Templarar eins og
áSrir aS taka meö í reikning sinn.
þegar þeir skapa sér skoSun á
]>essu erfiSa vandamáli þjóöar
vorrar.
Ranða hœttan.
—o—
Frelsisþrá, einstaklings framtak
og óyndi við innlenda kúgun réði
ferðum feðra vorra hingað til Iands.
Eldur og ísar, hungur og hörmung-
ar, erlend kúgun og ógurlegar drep-
sóttir hafa ekki megnað að drepa
sjálfstæðisþrá og viíjaþrek hinnar
íslensku þjóðar. Bókmentir sínar og
tungu hefir hún varðveitt hér í meira
en þúsund ár. Glatað stjórnarfars-
fegt sjálfstæði hefir hún nýlega sótt
í erlendar hendur.
J7essi afrek þjóðar vorrar ber fyrst
að þakka því, að í æðum íslend-
inga rennur óblandað aðalsblóð.
Peir una aldrei ófrelsi og kúgun,
hvorki innlendri né útlendri.sérkenni-
leikin, og einstaklingseðlið er svo
ríkt, kappið innbyrðis svo mikið,
sjálfsbjargarviðleitnin svo sterk, ætt-
jarðarástin svo skýr, og ofurkappið
að komast hver upp fyrir annan í
lífsbaráttunni, í andlegum og lík-
amlegum skilningi svo meðfætt, að
engir erfiðleikar hafa megnað að
stífla þá strauma.
pessvegna eru Islendingar enn 1
dag sjálfstæð þjóð. peir hata alt
sem heitir kúgun, alt sem lamar
framsókn einstaklingJins, alt sem
heftir flugið, pei.r láta aldrei væng-
stýfa sig, þeir vita að afleiðing þess
yrði sú að þeir myndu „dala“ á
fluginu, dragast niður, og missa sjón-
ar á hinu göfuga hámarki líkamlegs
og andlegs þroska, sem brennur í
huga hvers íslendings.
Jafnframt móðurmálinu eru þeim
kendar alt að þúsund ára gamlar
sögur af forfeðrunum; sögur um
drengskap, víkingslund og ættjarð-
arást. Ahrifamestu sögurnar eru um
stórvirki einstaklinganna, bygð á
óslökkvandi hetjuanda, sívakandi
framtaksþrá frjálsra borgara ætt-
jarðar sinnar, og logandi áhuga á
því að gera mikið og gott, verða
stór, komast sem lengst, og skara
sem mest fram úr samtíðar-mönn-
unum.
Slíkir menn hafa -verið út og inn
verðir als þess sem íslenskt heitir
í meira en þúsund ár, og fyrir at-
beina þessara manna fyrst og fremst
erum vér enn í dag „frjáls þjóð í
frjálsu landi.“
Hlutverk vort sem nú lifum, og
helgasta skylda vor, er fyrst og
fremst sú, að halda áfram landvörn-
inni, athuga vel stefnuna, og sjá um
að þjóðirskútan ekki sigli í strand.
Minna getur ættjörðin ekki af oss
heimtað.
Boðarnir og skerin eru víða, hætt-
urnar geta komið innan að ekki síð-
ur en utan frá.
Núverandi tímar eru hættutímar.
Heims ófriðurinn hefir raskað öllu
jafnvægi, þjóðirnar eru í sárum, þær
eru þjakaðar og þjáðar eftir hinn
stóra hildarleik, og þá eru þær líka
eins og allir sjúklingar móttækilegri
fyrir nýja áleitna sjúkdóma.
Eg hika ekki við að halda fram
því, að hættulegasti sjúkdómurinn
sem hefir herjað hinar þjökuðu þjóð-
ir síðan ófriðnum Iauk séu kenn-
íngar hinna svonefndu Bolsvíkinga.
Rauðu hersveitirnar þeirra fara
nú sem logi yfir akur um flest lönd
Norðurálfunnar. Hræðileg er æfi-
saga þeirra þótt stutt sé. Hún er
rituð blóði, full af spillingu, morð-
um, eymd ránum og alskonar spell-
virkjum. Boðorðin þeirra eru ljót:
Allan mótþróa gegn þeim áaðbrjóta
niður með ofbeldi og valdi. Oll lög
eru rofin ef á þarf að halda. Eignar-
réttur einstaklingsins er einskis met-
inn. Ollu á að bylta um, alt að
leggja í rústir. Enginn einstak.ingnr
má reka höfuðið upp úr rústunum,
allir eiga að verða það sem þeir
kalla jafnir. Lögmál náttúrunnar
um sérstæði, framtakshvöt, og með-
fædda frelsisþrá einstaklingsins er
fótum troðið. Guðstrúin er fordæmd.
Kveðju vor kristinna manna: „Guð
blessi þig,“ er snúið uppí: „Lenin
blessi þig.“ Margt er fleira engu
betra, en þetta nægir sem sýnishorn
af siefnunni.
Samgöngur vor íslendinga víða
um heiminn hafa stórum aukist hin
síðari árin. Gegnum hin auknu
kynni hefir oss borist margt landi
voru og þjóð til heilla, en einnig
annað til óþrifnaðar. par til tel eg
hina bannvænu Bolsvíkinga drep-
sctt, sem iliu heiili hefir nú náð að
festa rætur hér, þótt enn sé í smá-
um stíl.
Oheilladís er hún, og nú verða
allir sannir landvarnarmenn hinn-
ar íslensku þjóðar að grípa til skjótra
úrræða, fylkja sér fast, og reka
óheilladísina úr landi. Vissulega
hafa íslendingar frá alda öðli met-
ið frelsið mest, þeir vilja „búa sjálf-
ir að sínu,“ þeir vilja ekki láta óvina-
her telja bitana ofan í sig og börn-
in sín. peir vilja ekki láta jafna sig
við jörðu í efnalegum og andlegum
skilningi. peir vilja ekki láta gera
eina tilbreytingarlausa lágsléttu úr
tignarlegum tindum, og djúpum döl-
um. peir láta ekki fjötra efnalegt
og andlegt frelsi sitt. peir láta ekki
ræna sig möguleikanum til þess
að keppa óhindraðir að háu marki.
peir þola aldrei að þeir séu sviftir
hinum Iangþráðu nýfengnu gæðum,
að heita „frjálsir menn í frjálsu
landi."
Alþingiskosningar eru fyrir dyr-
um. Inni í helgustu stofnun þjóðar-
innar, alþingi, er óheilladísin —•
Bolsvíkingastefnan — nú að teygja
klærnar. Fulltrúar hennar og máls-
svarar hér kalla sig íslendinga; en
þeir eru það ekki. Ekki dropi af
aðalsblóði rennur í æðum þeirra,
þeir eru úrkynjaðir aumkvunarverð-
ir vesalingar, sem ekki vita hvað
þeir eru að gera, og þessvegna verð-
ur að hafa vit fyrir þeim.
Allir sannir landvarnarmenn, og
fyrst og fremst sannir Islendingar
sem eiga framtíð þessa lands hóp-
ast nú saman, taka sér orð forset-
ans fræga í munn, og hrópa: „Vér
mótmælum allir.“
peir fyllast eldmóði heilagrar
landvarnarskyldu, til þess að reka
óheilladísina úr landi, og verja svo
strendurnar að hún hvergi nái lend-
ingu aftur. peir þola aldrei Bols-
víkingastefnuna inn í Iandinu — inn
á þingi. peir fylkja liði, og verja
borgarhliðin. peir leggja ótrauðir á
stað „heiiir hildar til,“ —• þegar
heill föðurlandsins er í veði.
Sigurinn er vís!
21/ío ’23.
P. Ó.
lllvilji
alþýðuleiðtoganna.
Af bæjarstjórnarfréttum í Vísi 20.
þ. m. sá eg að Olafur Friðriksson
hefir verið að hnýta í, og amast við
í starfi sínu, gömlum sæmdarmanni
þessa bæjar, hefir verið að bera
honum á brýn sviksemi við starf sitt
og undirróður í kosningunni, sem
hvorttveggja er hauga-lýgi. Maður-
inn er Guðmundur Einarsson múr-
ari. Guðm. er gamall og velþektur
borgari þessa bæjar og hefir í fjölda-
mörg ár starfað við múrarastörf og
uppsetningu og aðgerðir á eldfær-
um, og hefir þess vegna mjög gott
vit á eldfæraskoðun, sem fram-
kvæmd er hér í bænum á hverju
hausti og hann starfar að, ásamt
fleirum.
Guðmundur er fátækur maður og
orðinn gamall og lúinn, mun því
Bjtrnargreifarnir,
Kvenhatarmn og
Sú. þriöja
fást i Tjarnargötu B og bóka-
verslunum.
Msgasín du Nord
111
mesta og besta úrval bæjar-
ins; einnig allskonar léreft
og sængurdúkar,
V0&DHOSIÐ-
öllum er til þekkja, og ekki eru því
illlgjarnari, finnast það vel til faM-
ið, að þessi fátæki, gamli maðu/r,
fái að sitja fyrir þessu starfi, og þaS
því fremur, er hann hefir góða þekk-
ingu á því sem hann á að gerau
Getur nokkur fundið meiri, eða hugs-
að sér meiri lubbahátt en þetta. Get-
ur nokkur hugsað sér meira ósam-
ræmi, en það sem kemur þarna
fram? pessir menn, sem básúna það
í ræðu og riti, að þeir séu að berjast
fyrir alþýðuna, allar þeirra skammú'
og bölsót um alt og alla, það sé fyr-
ir aþýðuna. peir vilja koma því ttó
leiðar með sínum spillandi áhrifum. * •
að gömlum manni sé vísað frá starfa.
sem hann í alla staði rækir vel, bara
af því að hann getur ekki fylgt
þeirra stjórnmálastefnu — getur ekks
felt sig við vaðal þeirra og blekb-
ingar.
Eg skal ekki trúa, að alþýðan sé
svo heillum horfin og allri heilbrigðrá
sjón, að hún sjái ekki hvert erinda
þessir háu herrar eiga við hana, sjás
að erindið er ekki það, að gera hana
hamingjusama, heldur fá hana ti! að
hjálpa þeim til að ná í völd og koma
fram sínum jöfnuði. Vill alþýðar.
komast í klærnar á þessum mönia-
um í framtíðinni, vili hún eiga það
á hætttu að trúa þeim fyrir málims
sínum og sjálfri sér, og fá að kenna
á nokkrum jafnærlegum tökum
þeirra og þessu, er þeir vilja beita
við þennan gamla, fátæka eldfæra-
skoðunarmann og alþýðumann.
K.
Sjálfstæðið.
Allir viljum ver vera „frjálsir-
menn í frjálsu lancli." Enginn vill,
inst í eðli sinu vera svo þræls-
litndaður, aö hægt sé aö segja unr
hann, aö þrælablóö renni í æðunf
hans. —En því er nú ver, aö hæg?.
mun vera aö segja unr ýmsa mena.
aÖ þeim renni blóöiö ril skyldunn—
ar, í þá átt. Á eg hér sérstakleg*
viö þá rnenn er mest ganga fraiw
í því, aö vekja„sundrung og ósaiu,-