Vísir - 05.02.1924, Blaðsíða 3

VtSIR
úþrosknð þjó'Svakning stendur a'S
?>aki.
Mussolini hefir tekist aS friöa
iauditS fyrir yfirgangi hinna fornu
skoöanabræöra sinna, vinstri-jafn-
oöarmanna, en þó fer því fjarri, aö
atmenningur njóti enn þá fullkom-
innar lagaverndar. Ofstopafullir
-fylgismenn stjórnarinnar fara enn
fram meö ofbeldi viö þá, sem þeim
‘íinst þeir eiga eitthvaö útistand-
'tndi viö, og lögreglan kemur oft-
ast hvergi nærri fyr en eftir dúk
tg disk. l’annig var um ofbeldis-
verk þeirra á heimili Nitti, fyrv.
(orsætisráöherra. Fascistum er
'nieinilla viö Nitti, og hafa oft hót-
aö drepa hann. Þaö bættist viö
yyjmalt: hatur, aö fyrir nokkru
Stafði Nitti sagt i viðtali viö blaö
siti. aö Evrópa lægi í rústutn, en
■Fascistablööin höföu afbakaö um-
mælin, og lagt honum þau orð í
vnunn, aÖ ítaha væri í rústum.
Þetta var nóg til þess, að nokkur
1 undruð vopnaöra Fascista ruddist
Þeim til Nitti, ráku burt nokkra
'lógregluþjóna, sem létust eiga aö
-gæta hans, brutust inn i húsið, ógn-
uöu dóttur Nitti meö skammbyss-
umtin stórmeiddu son hans, sem
'hafði.farið fríviljugur í herinn 17
ára gamall og getið sér besta orö-
atír, og hentu blekbyttu í höfuðiö
-á ;frú Nitti, sem fékk þungan á-
verka. Nitti sjálfan fundu þeir
c.kki, því hann hafði leynt sér á
-•öörum stað, en ganga má aö þvi
visu, aö þeir hefðu drepið hann
{ þeir hefðu hitt hann þarna. Lik
atvik og þetta koma þrásinnis
íyrir, meira aö segja frám viö
rnenn, scm nákomnir eru konungs-
ættinni; og þó þykjast Facistar
vera einstaklega konunghollir
imenn.
Þá þykir ritháttur Fascista ekki
fagur, þegar þeir ræöa um and-
stæöinga síria. f blaði Mussolini
sjálfs „Popolo d’Italia“ var t. d.
noftkru fvrir jólin sagt frá því, aö
Sforza greifi, sem eins og kunnugt
cr var sendiherra ítala i París, áö-
ur en Mussolini tók við völdum,
heföi hcimsótt franska sendihcrr-
ann i Róm, M. Barrére. Sforza
greifi er tvímælalaust talinn mik-
ilhæfasti stjórnmálapiáöur ftala og
nýtur mikilla virðinga erlendis.
'F.n hann vildi ekki gegna embætti
cftir aö Mussolini tók við stjórn
-«g fyrir þaö ofsækja Facistar
liann. Uin heimsókn hans hjá
franska sendiherranum ritar bfaö-
iö á þessa leiö:
,,Um undanfariö skeið hefir
^Sforza, markgreifi af Lygalaupi,
veriö aö reyna aö afmá, meöal
sljórnmálamanna, endúrminning-
«na utn þá ósvífni sína, sem olli
■Jþví, aö hann var gerður útlægtir
úm alla æfi úr stjórnmálalífi
ftalíu. Aö hann geri tilraun til
Jæssa — fvrst hann slapp við lax-
érolíuna, ,sem Facistar ætluöu sér,
•réttilega, að gefa hönum inn —
getur veriö skiljanlegt. En óskilj-
í.nlegri er framkoma M. Barrére,
srm ætti aö vera farinn aö skilja,
að meiri aðgætni er áreiöanlega
nauðsynleg sendiherrum, þar sem
Facistar ráða. Hann veröur aö
sannfærast um það, að minsta
umgengni viö „vissa menn“ skap-
ar óheppilegt álit bæöi á æöri og
óæöri stöðum. Þvi, cíns og hann
veit, gefa ntenn nákæmar gætur
að ölltt þvi, sem snertir útlenrl
stjórnmál ogvilja ekki jiola, aö
görnul óhæía hefjist á ný eða fái
að þrífast.“
Þetta er tónninn i stjórnarblaö-
inu. Hvernig munu j)á „óæöri“
blööin vera?
Fascistar héldu vitanlega hátíö-
legan minningardaginn um eins
árs stjórn’ Mussolini, og var sú
samkoma haldin í Milano. Safn-
aði Mussolini þar a<f sér fjölmenn-
unt hóp Fascista, hélt fyrir þeim
hárbeitta æsingaræöu, svo að ]>eir
a;tluðu aö tryllast, Lagðí hann
spurningar fyrir íjöldarm, -sem
ávalt svaraöi einum munni aftur.
Er hér sýnishorn af þeint:
„Svartkuflungar! Viljiö j)iö á
morgun offra mér stærri fórn, en
j>ér hafið nokkru sinni áöttr gert?“
Svar: „Viö viljum gera jtaö!“
„Ef eg kreföist æöstu sönnunar
fvrir ótakntarkaöri hlýöní ykkar,
vilduð þiö j)á gefa hana?“ Svar:
„Viö viljum gefa hana.“
„Ef eg á rnorgun léti lúðurinn
gjalla, lúður hinna miklu daga,
þé.gar örlög J)jóöanna eru ákveö-
in; munduf! ])ið svara ])ví kalli “
— „Já, viö ntundum svara!“
Sttntir hafa viljað túlka þessar
tyrirspumir á ])ann veg, aö Mttsso-
lini hafi í hyggjú að leggja út í
striö. Hver veit?
Jóhanna frá Arc.
(J. Arthur HiII).
Litlar orsakir hafa oft stórvægi-
legar afleiöingar. Pascal sagöi, aö
cf nefið á Kleópötru hefði verið
styttra, J)á heföi saga mannkyns-
ins orðiö á anan veg..Á likan hátt
má mefi sanni segja, aö ef sveita-
stúlka frá Domrém)' heföi ekki
orðið fyrir ofskynjunum, ])á væri
Frakkland núna hreskt skattland.
Og ])að er skrítið, aö hugsa til
þess, aö kirkjan, sem brendi hana
ívrir trúvilht og galdra, á henni og
henni einni aö þakka, þau tök, sem
hún hefur enn á Frakklandi, þvi
aö þjóðin hefði oröið mótmælenda-
trúar, ef Eglendingar heföti oröiö
ofan á. Rómverska kirkjan kann-
ast nú við þetta og hefir nú lýst
hana há-sæla (beata). Næsta stigiö
er það, aö hún verönr tekin i
helgra manna tölu sem dýrlingttr.
Þannig flytur hverfandi hvel tím-
ans hefndiiia með sér.
Jeanne d’Arc fæddist í þorpinu
Domrémy hjá Vancoulettrs, á tak-
mörkum Champagne og Lothring-
cn, þann 6. janúar 1412. Henni var
kent aö spinna og sauma, cn
hvorki læröi hún aö lesa né skrifa,
þar eö þaö var ekki talið nauð-
synlegt fyrir fólk í hennar stétt
og stööu. Foreldrar hennar vorti
guðhrædd hjón, og hún ólst upp í
trúrækni. Hún var hlíðlynd, hög-
vær og guörækin, cn lraföi enga
líkamlega veiklttn cða sjúkleg ein-
lcenni; hún var þvert á móti óvana-
lega hratist, eins og æfiferill henn-
ar sýnir.
Um þréttán ára aklur fór Jeannc
að veröa fyrir því, sfem sálfræðing-
ar nú á tímum kalla ,,ofheymir“
<auditory hallucinations). I*aö er
aö segja, aö luin heyröi raddir —
vcnjulega samfara björtti íjósi, —
)egar enginn var sýnilega nálæg-
ur. Þetta er auövitaö algengt
merki unt yfirvoíandi gcðbilun, cn
cngin geöveiki kom fram hjá
Jeanne d’Arc. Hún var auövitað
hissa í fyrstu, en vaninn skapaöi
kunntigleik og traust. Raddimar
gáfu henni góö ráð venjttlegs e'fn-
is, svo scm til dæmis, aö hún „ætti
að vera góö stúlka og sækja kirkju
reglulega.“ En brátt fór hún aö sjá
sýnir; henni birtust st. Mikael,-st.
Katrin og st. Margrét og skýrött
henni frá köllun hermar. Hún
komst síðan á fúnd krónprmsms,
var sett yfir sex þúsund ntanna
herflokk og sótti frani til að Iétta
umsátinni af Orleans, sem sigur-
vegararnir ensku sátu um. Eftir
hálfs mánaöar harða haráttu var
nmsátinni létt af og óvinaliöiö
hrakið brott. Umskifti voru orðin
i ófriðnum, og innan þriggja mán-
aöa var krónprinsinn krýndur til
konungs í Rheims undir nafnintt
Karl sjöundi.
Nú fann Jeanne, að þöllun
hennar var lokið. En þótt hýn vildi
nú snúa heim til foreldra sinna,
fékk hún það ekki fyrir konungi
og erkibiskttpi, og hún tók þáít
áíram t baráttunni viö sameinað
liö linglendinga og Búrgunda og
sýndi mikla hreysti og herkænsku.
En í nóvember 1430, í örvænting-
ar-útrás úr borginni Compiegne,
sem hertoginn af Öúrgund sat um,
féll hún í hendur óvinanna, var
seld í hendur línglendingum og
kastað í fangelsi á höfuöstöövum
þeirra í Rúöuhorg.
Eftir eins árs fangelsisvist var
henni stefnt fyrir rétt — kirkju-
legan rétt með uppgeröar-rann-
sókn ttiidir forsæti biskupsins í
Beauvaís. Læröir kennifeður
kirkjunnar geröu sitt til að flækja
ólærða stúlkuna i rökfræðisnör-
um sínum, en henni tókst furöu-
lega vél aö halda sér við sinrr ein-
földu staðhæfingar og varast trú-
villutal. „Guð hefrr jafnan veriS
drottinn minn í öllit, sem eg hefi
gert,“ sag-öi htin. En rannsókniu
vár aö eins yfirskin, því að forlög
hennar voru þegar ákveöin. Húrt
trar hrend á háli, innan nm spott
og formælingar mddalegs her-
mannaskrils, á Rúöu-lorgi, þann
30. maí 1431-
(Niðurl.)
Hitt og þetta.
Merkir Gyðingar.
Blaöiö „Jewish Tribtine“ i New
York lét Iesendur sina nýíega
grciöa atkvacöi uni, hverjir værn
................................
12 merktisfu núlifandi Gvöingar *
heimintím. Og þegar svörin vortt
!:omin urðú úrslitin af atkvæöa-
greiðslunni þessi:
Albert Einstein, Chaim Weíz-
mann, Isræi Zangwilí, Louis Mar-
shall, Louis Brandeis, Reading lá-
varöur, Natlian Straus, Georg;
Brandes, Chaim Biaíik, Step-ben
Wise, iH’enri Bezgson og Arthttr-
Snítzler.
Kunnastur allra þessara manna
muu Georg Rrandes vera hér á
landi, þá Einstein-eðlisfræðingur,
heimspekingarinn Henri Bergson.
og austurríska skáldlö Arthur-
Schnitzler. Þá kannast matrgir’
viö Reading lávarS, undirkonung:
Breta á Indíandi. Flest hin noftnm
niuxra vera aímenningi htt kutmu
Weizimann er eðlisfræöingur og;
fann á strsösánmum magiiaðasta.
sprengieftiiö, sem nú er 1 il í heim-
inum. Haun er jafnframt Ivng-
sjónamaötir mikiH og einu af aöaí-
frömuðum Zionista-hreyf ingarinn—
ar. Marshall og Brandeis, sem
háðir ertt Bandaríkjalmenn eru frá-
bærir lögfræöingar. Zangwilí er
skákl og herst ntjög fyrir viðveisn
kynþáítar síns, Straus er.ktmnur
fyrir harátta sína fyrir ýmsuni
mannúðarverkum, Wise kunnutr
ntælskumaöur og Bialik frægt
skáld, sem 3 rkir á þehreska tungu
cg hefir þanuig endurlífgað Itiíf*
forna ntál Gyðtnga.
Hugo Stnmes.
Nýjasta fyrirtæki hans er þaö\
að hann hefir stofnaö öflugt
lag eða félög til })ess að taka kvik-
‘myndir. Á ]>að áð hafa ntibú víðs-
vegar um heim, en þó. einkum v ,
AusttrrrEvTÓpiu. Er sagt aö Stiti-
úes ætli efnkum að láta taka kvik-
myndir eftir rússneskum skáldsög-
um fyrsta kastið. Samfara þessu
katrpir haitn svo kvfkmyndahús tff
þess aö sýna myndirnaT i.
Stjórnarskifti
urðu í Japan snemma í janúar-
Forsætisráðherra nýju stjÓTnarinn-
ar heitir Kiyoura og er greiíi, e»
utanrtkisráöherrann ,Yoshiro Fti-
jimttra. lir hann kaupsý slumaöut-
cg.hefir ekkert við stjórntnál veviíf
riöinn. Það þýkir eftirte’kiarverfc
viö þetta ráöuneyti, að allir ráð-
herramir nema tveir eru þingmenrt
i efri inálstoftintiL
Breskur kafbátur
rakst á enska hersktpiö „Resolu-
tiem‘‘ um mlöjan janúar, er skipin
.voru við Fiotaæfingar i Ermar-
sundi, skantí frá Portland. Söktc
Lafbáftrrinn samstundis og fórust
allir, sem ú henum voru, 43 menn.
Mabel Normanð,
kvikmyndaleikkona, sem margir
kannast við, hefir nýlega lent i
hncyxlismáli. Sat húrf að sumblv
Inieö auömanni einum, ásamt bi!-
stjóra sínum, og lauk því })annigt
að þilstjórinti skaut hinn. MabeS
Normand hefir nú verið „bann-
færö“ á öllum kvikmyndahúsmi®
vestan hafs.