Vísir - 11.07.1924, Blaðsíða 3

VÍSIR
Sét' þá eftir sig, er hann sleptí
n i embætti. Heilbrigðisskýrslur
Inndsins tim margra ára skeið,
rnikib rit og- merkilegt, sem orSiö
lie.fir landinu til sóma meöal vís-
indamanna erlendis. Alkunnur er
•og áhug'i hans á bættum húsa-
Itynnum i landinu. og hefir hann
xitað mikiö og fróðlega um þau
«fni. Þessi grein hans; um hæö
íslendinga, er stutt yfirlit um á-
Tangurinn af ]>ví lofsveröa starfi
hans, aö revna að íá óyggjandi
tissti ttm ])aö. hvar ísletidingar
stæöi meöal þjóðanna, aö því er
'Suertir hæö þeirra og líkamsvöxt.
1 lefir próf. (i. II. ttnniö þetta starf
•cinn sins liös og hjálparlaust aö
þalla, mælt mörg hundrttö manna
og gert ýmsa útreikninga um þessi
•efni. Áratigurinn af þessu mikla
Ijuverki er Jtinn ánægjulegasjti.
Jslendingar eru hæsta þjóö álf-
"tinnar. og kemur þaö vísl mörgum
■mjög á óvart. Niöurlagsorö höf.
eru þessi: „Hvernig svo sem 5
þcsstt liggttr, þá er þaö víst, aö
öl! þau erfiött lífskjör, sem vér
höíum átt viö aö búa frá land-
uámstíö, hafa ekki megnað aö
lækka oss í lofti. Eftir þúsund ára
'kröm og kúldur, i kulda og myrkri
uoröur undir heimskauti, ber nor-
ræna kyniö höfttöiö hátt á Islandi
f.g svcr sig í ættina til Austmann-
anna hinum megin hafsins,“
Þá kemur grein e.ftir dr. Alex-
ander jóhannesson, er hann nefnir
.. Um oröntyndanir alþýöu“, og sið-
;an „Yfirlit utn mannfjölda á jörö-
ttmti, o. f!.. ttm nýár 1921“, eftir
Ivirík prófessor Briem, fróöleg
skýrsla og vafalaust mjög ná-
'kvæm. tekin eftir H ickntaun’s Uni-
•versal-Atlas.
Næsta greinitt lteitir „Betur ma
■í duga skal“, eftir Gunnlaug
iækni Claessen, merkileg hug-
vekja um sullaveikina héf á landi,
eöli hennar og varnir gegn henni.
•Grein þessi er rituö af sama yfir
lætisleysi og annað, er frá G. Cl.
•irtist. sömu viöleitni og vilja til
]>ess aö gera gagn og láta gott af
.‘sér leiða. Gunnlaugur Claessjen
skrifar sýttilega ckki af neinni
löngun til ]>ess aö láta mikið á
sér beraf heldur eru allar greinar
hons miöaðar við þarfir þeirra,
■sem eiga aö njóta. — Síöast í
tjrreinintii kemst hann þannig að
■eröi: „Sullaveikin gctur vcl færst
- aukana, ef ekki er gætt allrar
varúöar. Þjóöinni er í sjálfsvald
sétt, að útrýma veikinni á stuttum
'ííma. Sullaveiki orsakast af kæru-
leysi og tnenningarlcysi.“
Þá er grcin eftir dr. Sigitrö próf.
Nordal: „Bókasafn Þjóövinafé-
lagsins". Er fyrst nokkuð sagt af
fyrirætlunum Þjóðvinaíélagsms
nm útgáfu alþýölegra rita, en síö-
ran snúiö aö bók þeirri, „Mann-
fræöi“, eftir R. R. Marett, há-
skólakennara, er félagið hefir þeg-
ar geíið út. Eg hefi ekki þá bók
rneð hönduni, og get því ekki um
hana borið af eigin sjón eöa lestri
En próf. Nordal ber á hana og
höfund hennar mikið lof og fer
itrteð, í þvi sambandi, nokkur orö
'iiÍÉ ensku þlaöi, er getur hennar
mjög lofsamlega. Þýðinguna hcfir
gert Guðm. próf. Finttbogason og
tekur S. N. þarna upp nokkur orö,
sem eiga að gefa mönnum „bug-
mynd um snildarbrag þýðingar-
innar“.
Þá kemur „Innlendur fræöa-
bálkur,“ sagnir frá síra Páli Skálda
Tónssyni, Vestmannaeyjaklerki. Er
greinin krydduö ýmsum vísum sira
Páls, en hann hefir verið hagorð-
ur vel o’g níöskældinn.
'Skritlur reka svo lestina, éins
og vant er í almanakiint. ,
Að svo rnæltu vil eg ráöa öll-
um til aö eignast almanakið og
lesa;
Gamall maður.
Tilbod éskast
f aft rnála Grindavíkurkirkju.
Laugaveg 63,
Ufipl. gefur Guðjón Guðmtifldsson
Kappreiðarnar.
Jig hefi oröiö þess var, að
nbkkrum af þeirn mönnuni, sem
sóttu siöustu kappreiöar, þóttu ]>ær
ganga of seint; — of löng bið mill -
um hlaupa.— Reynt var þó aö
liraöa )>eim sem kostur var á, og
bað svo nijög aö þeir. sem gaman
höfðu af aö hætta nokkrum aur-
um til veðmála um þá hesta, sem
þeim leist sigurvænlega á, ávítuöu
þá, sem fyrir kdppreiðunum stóöu
íyrir þaö, hversu stutt væri rnilli
hlaupa; —- töldu sig ekki hafa
nægan tíma til að átta sig og dæma
milli hestanna og því væri þaö
nokkttö tilviljun, hvort veöféð lenti
á réttum hestum. Aö sjálfsögöu
verður reynt eftir föugttm viö
næstu kappreiöar, sem fram eiga
aö fara sunnudaginn 13. þ. m., aö
]>ræöa meðalveginn, ltvaö tíma
milli hlaupanna snertir, því aö
erfitt er aö gera svo öllum líki,
bæði þeirn, er Ianga bið vilja hafa
og hinttm, cr vilja aö gangi sem
fljótast.
Hykið því ekki viö aö mæta á
réttum tíma á skeiövellinum viö
Elliöaár á sunnudaginn kemur, þvi
betri skemtun cr ekki völ á hér
þangaö til kappreiöar fara aftur
frani.
Kappreiðamaöur.
— Þeir haía og
öilu aflétt í gær.
borist til ísaf jarðar og upp í Borg-
arfjörö.
Þórður Sigurðsson,
Yitastíg 18, á sertugs-afmæli í
dag.
Sextugs-afmæli.
Frú Guðný Guömundsdótfír,
Njálsgötu 44, er 60 ára í dag.
Stjórn Fiskifélagsins
bauð foringjum rannsóknaskips-
ins Dana til Þingvalla i fyrradag
og einnig þeirn Bjarna Sæmunds-
syni og Dr. Helga Jónssyni. Veðttr
var hið fegursta og skemtu þeir
sér mætavel.
Goðafoss
kom aö norðan í gær, nteð
fjölda farþega.
Austri,
togarinn, fer til Akureyrar í
kveld. Farþegar kotni ura horíS
kl. 9.
Barnaleikv öllur inn
viö Túngötu veröur £rá 12. þ.
m. undir umsjón frk. Þuríðar Sig-
urðardóttur. Hefir hún áöur séð
uni leikvöllinn viö Grettisgötu og
rækt þaö starf sitt meö frábærrí
alúö, eins og kunnugt er. Tekur
lntn á móti bömum til eftirííts
frá kl. 1 til kl. 7 bvern virkan dag
næstk. tvo mánuði.
Gullfoss
kom frá útlöndum síödegis í
gær. Meöa! farþega vóra Árni
alþm. jónsson, Davíö skáld Stef-
ánsson, frú Bríet Bjarnhéðinsd.,
I*órb. kaupm. Daníelsson, Knút-
ur læknir Ivristinsson, Sig. Gttö-
mundsson, Ingvar Ólafsson, stór-
kaupm., Bollt og Sigurður Thor-
oddsen, Sig. Skúlason. Emil Jens-
son, Júl. Björnsson, Árni Datneís-
son, o. fl. .

B»jarfréttir.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 12 st., Vest-
mannaeyjum 10, Isafirði 8, Akur-
eyri 10, Seyöisfiröi 14, Grindavik
ir, Stykkishólmi 10, Grimsstööum
:o, Raufarhöfn 7, Ilólum í Horna-
firði ir, Þórshöfn í Færeyjum 13,
Kaupniannahöfn 14, Utsire 11,
Tynemouth 17, læirvík 13, Jan
Mayen 5 st.
Félag
íslenskra loftskeytamanna held-
ur fund antiað kveld kl. 8 sí'öd
hjá Rósenberg, ttppi.
Mislingamir
hafa nú breiðst svo út um bæ-
inn, að sóttvarnabanni var meö
jGoðaíoss
fer héðaa ájmorgun kl. 10 árd.
vestur og norSur um land tií
útlanda.
Kemur íika við á Patreksfirði.
Esja
fer héSan á morgun fel. 10 árdeg *
s austur og noiður, kringum land.
iar
hækka í verði í haust vegna verö-
tollsins. — Við seljum alla þæ
lampa og Ijösakrónur sem nú ertr
íyrirliggjandi með sama verði og
verið hefir. Notiö ]>etta siöastæ
tækifæri til að fá ódýra og vand-
aða lamjra-
Settir upp ökeypis.
Hi. Hiti og Ljós.
Skottulæknar
Herra Pétur Jákobsson? (P.
Jak.), hefir ritaö alIskoTinorða
grein undir }>essari fyrirsögn, og
birtist hún í „Vísi“ þ. 27. júní.
Af því mér virðist greinarhöf-
undurinn líta mjög einhliða á mál
þetta, og vera, að mér finst, óþarf-
Jega strangur og harðorður í garð
hinna svokölluðu skottulækna, þá
langar mig að biðja Visi að taka
af mér nokkrar línur móti grein
hans. —
Fyrst er það aö athuga, aö
skottulæknarnir eru einkcnnilegur
og alls ekki ómerkilegur þáttur í
þjóðlífi voru. Þær eiga sér, — eins
og greinarhöfundur hefir raunar
tekið fram, — djúpan og þjóðleg-
an uppruna. Á meðan visindalegan
grundvöll vatnaði undir hioa lækn-
TIL ÞINGVALLA
fer ágaitur kassabíll á sunnudags-
morgun frá Nýju BifreiðastöðmrtL
Far 8 kr. báðar leiðir.
islegu þékkingu í sjúkdómafræöi
og lyfjaíræði, var því svo varið,
— ekki einungis hér á landi, heícf-
ur einnig annarstaðar, að emstakhr
menn urðu til þess af sjálfs hvöt—
um, að þrcifa sig áfram nieð ýms-
tim ráðnm til jiess að lina þján-
ingar hinna sjúku. — Það ;er skoð-
tra mtn, að til þess hafi orðið ein-
ungís ]>eir menn, er sérstaklega
voru náttúraðir fj'rir að fást vifi
lækningar. Eiginhagsmunir rnunu
tæplega hafa setið þar í fyrirrúmi,
enda munu þessir menn oftast hafa.
gert lækningatilraunir sínar fyrtr
lítið gjakl eða ekki neitt. Það er
því sist ástæða til að gera lítrö
úr Ixessum byrjunartilraunum eöa
íara um þær ómildum orðum. —
I*;iö má ráða af fornsögum Norð-
urlanda, að mönnum hafi þegar t-
' heiönum sið, tékist furðu vel a:t£
| binda um og græða — jafnvel
stærstu svöðusár, ef vepnin, setw
J<au voru eftir, höfðu ekki veriöi
„í eitri hert“. Og allir vita, ati
þá voru eigi fyrir hendi þau áhökl,
umbúðir og lyf, er á seinni tímunT
teljast rtauðsynleg til ]>ess aiS
stöðva blóðrás úr opnum undnnr,
og verja þau fyrir eitrun af utaUr-
aðkomandi áhrifunt. -—
j Hr. P. Jak. minnist nokkuð á
huglækningar t téðri grein, og
nefnir þar sérstaklega til Guömuml;
Liskup hinn góöa. — Uuglæknmg-