Vísir - 24.02.1927, Blaðsíða 2

M
imnN ds
Golman’s Ifasterkja,
Colman’s sinnep,
Maggis súpntenlngar,
Maggls súpukryðd.
Libby’s Tomat Catchnp.
AHar þessar vörur eru viðurkendar sem bestar, hver á sinu
sviSi, enda notaðar rneira og minna um ailan heim.
t
Pritar
SiÉjifn ImMlmm
tónskáld
varð bráðkvaddur í gær á heini-
ili sínu í Kaupmannahöfn. Hann
hafði setið við hljóðfæri sitt
þegar hann andaðist.
Prófessor Sveinbjörn Svein-
bjömsson var á 80. aldursári,
fæddur 28. júní 1847. Æviatriða
bans verður bráðlega minst hór
á blaðinu.
Creorg Brandes.
Eins og getið var mn hér í
blaðinu, andaðist Dr. Georg
Brandes á laugardaginn var eft-
ir uppskurð, 85 ára gamall.
Hann tók meistarapróf í fag-
urfræði 1864 og hóf strax að
rita og gaf út bók um skáldin
Hertz, Paludan-Múller, Aare-
strup, Richardt og Henrik Ibsen,
og líta sumir svo á enn í dag, að
sú bólc sé það besta sem hann
Iiefir skrifað. Hann fór utan
lands og kýhtist ymsurn erlend-
um stórmennum ,svo sem Taine
og Stuart Mill. pegar hann kom
heim aftur tók hann að flytja
fyrirlestra sína á háskólanum í
Kaupmannahöfn, um aðalstefn-
urnar í bókmentum 19. aldar.
Fyrirlestrar þessir gerðu hann
þegar víðfrægan mann fyrir
óvenjumikla þekkingu á bók-
mentum annara þjóða. Danir
höfðu ávalt álitið, að rómanska
stefnan, sem kom með Oehlen-
schláger, Grundvig og Inge-
mann væri óháð og sjálfstæð,
en Brandes hélt því fram, að
bún væri afturhvarf frá skyn-
semisstefnu 18. aldar, sem ætti
að koma aftur með mannúðar-
bugsanir sinar endurbættar og
skýrðar. En þegar hann fór svo
að skýra. „Naturalisme“ Bret-
iands og rómönsku stefnuna í
Frakklandi, þá gafst hann upp
við að halda uppi „realistisku“
stefnunni, og horfði mest á
þessi skínandi slórmenni þess-
ara tveggja þjóða.
1870 varð Brandes doktor
phil. fyrir ritgerð um Taine, sem
varð lærifaðir hans. Barátta G.
B. fyrir „realistisku“ stefnunni
í Danmörku — segja Danir
sjálfir — varð í reyndinni árás
á þáverandi ástand í Danmörku.
Samtíðannenn hans þá, J. P.
facobsen og Holger Drachmann,
Yotu algerlega með rómönsku
gtefnunni í skáldverkum sínum.
—• Brandes dróst ávalt ósjálfrátt
að öllum andlegum stórmenn-
um. Hann skrifaði ritgerðir og
bækur um Stuart Mill, og leiddi
þá Nietsche í kór i Danmörku.
Hann skrifaði um Lasalle,
Disraeli og Holberg, síðast að
eg hygg' um Julius Cæsar. —
Stærsta verkið hans er um
William Shakespeare. pað er
bók í þrem bindum, og prýdd
með ótal myndum af enskum,
dönskum og þýskum leikurum
og leikkonum í hlutverkum,
sem leikararnir hafa leikið í.
Komið hefir til tals í fullri al-
vöru, að verk Brandesar um
Shakespeare yrði þýtt og gefið
út á ensku, en livort því iiefir
verið komið í framkvæmd, veft
ekki sá, sem þetta skrifar. Meiri
heiður geta Bretar tæplega sýnt
nokkrum erlendum höfundi.
Afstaða Georgs Brandes gagn-
vart íslendingum hefir lengst af
verið vingjarnleg. „Verðandi“-
mennirnir munu hafa leitað til
hans og hann talað við þá og
gefið þeim góðar bendingar.
Hannes Hafstein þekti hann
ávalt persónulega. Fjalla-Ey-
vindi Jóhanns Sigurjónssonar
gaf hann þau meðmæli, að leik-
ritið væri sú bók, sem hefði
glatt hann mest þeirra bóka,
sem út hefðu komið í Dan-
mörku það árið, en þótti ekki
Dr. Rung sýna neina sérstak-
lega skáldskapargáfu. — Um
„Sverð og bagal“ ritaði hann
með góðvild, „þar væri alt hið
norræna egta“. — Njála var
sérstakt uppáhaldsrit hans og
mun íslendingum ekki þykja
það undarlegt, svo mjög sem
þeir dá hana sjálfir.
Með dr. Brandes er fallinn frá
einn víðfrægasti maður, sem
Danir hafa átt, síðan er H. C.
Andersen dó.
I. E.
Frá Alþingi.
Efri deild.
par voru þessi mál til um-
ræðu í gær:
1. Frv. til 1. um rétt erlendra
manna til að stunda atvinnu á
íslandi. 3. umr. Frv. þetta var
sent uinræðulaust til Nd.
2. Frv. til 1. um viðauka við
námulög. 2. umr.
3. Frv. til 1, um uppkvaðn-
ingu dóma og úrskurða. 2. umr.
Vísir hefir áður sagt frá efni
þessarra frv. beggja. Hafa þau
nú verið athuguð í nefnd og leit
hún svo á, að þau væri frekar
tiTbóta. — Voru þau umræðu-
laust send til 3. umr.
VlSIR
Raltvélai?
í nikkel kössum (þýskar Grill-
ette) kosta frá kr. 1.50.
Hvessingárvélar fyrir rakvéla-
blöð „Be-Be“ og „Rotor“, s»m
veita blöðunum 60. faidan aldur
og gefa langtum fínna bit en bægt
er að fá á annnn hátt, kosta a<5-
eins kr. 7,50. Rnkhnífar ágætar
teg. frá 4,50 tíl 7,00. Vasahníf
ar landaíns fjölbreyttasta og
hesta úrval frá 75 au. til kr.
8 00. Skæri aliar teg. þ. á. m.
vasaakæri á 1,10. Naglaskæri
samaolögð á 50 aura.
Versl. B. H. Bjarnason.
4. Frv. til laga um einkasölu
á saltfiski. 1. umr. Frv. þetta
fer fram á að ríkisstjómin hafi
á hendi sölu á öllum söltuðum
og þurkuðum fiski frá Islandi,
Er það flutt af Jóni Baldvins-
syni, og hefir hann oft áður
flutt það í Nd., en aldrei hefir
það fundið náð fyrir augum
þingmanna. Var það hinn mesti
friðarspillir í Eki. í gær, og átt-
ust þeir einkum við Jón Bald-
vinsson og Jóhann Jósefsson,
sem vildi fella frv. þegar í stað.
Éftir stranga hríð fór það þó til
2. mnr. með 7 : 6 atkv.
Neðri deild.
par var fundur örstuttur, að
eins 2 mál á dagskrá:
1. Forsætisráðherra lagði
fram frv. til fjáraukalaga.
2. Frv. til 1. um viðauka við
I. um afstöðu foreldra til óskil-
getinna barna, 3. umr., var orða-
laust sent til Ed.
Ný frumvörp og tillögur.
Pétur pórðarson flytur frv.
til 1. um breyting á landskifta-
lögum.
Sveinn Ólafsson flytur frv. til
I. um breyting á lögum um um-
boð þjóðjarða.
Jón Baldvinsson flytur frv. til
1. um viðauka við 1. um sam-
þyktir um lokunartíma sölu-
búða.
Magnús Kristjánsson flytur
till. til þál. um rannsókn á
kostnaði við að byggja full-
komna síldarverksmiðju á
Siglufirði.
ijúkranarheimlli.
—o—
íslendingar hafa reist mörg
sjúkrahús á siðari árum og
hafa nú í smíðum þrjá stóra
spítala. En hingað til hefir vant-
að hjúkrunarheimili fyrir las-
burða fólk, sem þó ekki þarfnast
sjúkrahúsvistar. Að vísu hefir
verið komið upp Hressingarhæl-
inu í Kópavogi, en það er ætlað
berklasjúklingum einvörðungu.
Ennfreinur má nefna Elliheim-
ilið í Rvík.
Hjúkrunarheimili eru talin
þarfar stofnanir erlendis, og
ekki síður sjálfsögð en sjúkra-
hús (Plejehjem, Rekonvalesc-
enthjem, Sygehjem). Slíkt heim-
ili í Rvík mundi verða til hag-
ræðis öllum landsmönnum. par
mundu fá dvöl sjúklingar, sem
bíða eftir rúmi á sjúkrahúsi, eða
þeir sem koma af sjúkrahúsi, en
þurfa meiri umönnunar og að-
ilynningar, en látin verður í té
í heimahúsum eða á gistihúsum.
Hér dvelja ætíð margir sjúkhng-
ar, til sér-lækninga og mundu
þeir eiga samastað á hjúkrunar-
heimilinu. Má nefna fólk sem
sækir augnlækningar, nudd-
lækningar, geislalækningar o. fl.
Elcki er að efa, að ýmsir heilsu-
veilir einstæðingar eða gamal-
menni mundu leita til hjúkrun-
arheimilisins, a.m. k. um stund-
ar sakir. Ekki ætti að korna til
mála að taka á væntanlegt
hj úkrunarheimili berklas j úkl-
inga, ef sýkingarhætta getur af
þeim stafað.
Málið er þegar komið á góð-
an rekspöl, þar sem félagið
Hvítabandið hefii" teldð það í
sínar liendur, safnað drjúgum
hyggingarsjóði og fengið ein-
dregið loforð bæjarstjórnar um
leigulausa lóð milli Laufásveg-
ar og Bergstaðastrætis. Staður-
inn virðist vel valinn. Mætti þó
e. t. v. telja heimihð sett full-
langt frá miðbænum, því við-
búið er, að ýmsir, sem þar
dvelja eigi erindi á lækninga-
stofur, sem gera má ráð fyrir
að verði í framtíðinni frekar í
miðbænum, en í útjöðrum bæj-
arins. Athugandi er og, að veður
eru oft svo mikil hér að vetriax-
lagi, að gestum heimilisins yrði
því erfiðari útigöngur, sem það
væri meira á hersvæði. Hygg eg,
að gamalmennum EUiheimihs-
ins, þeim 'sem fótavist hafa,
þætti að ýmsu leyti notalegt að
heimilið væri síður afskekt.
Hvílabandið befir hér gott
mál með höndum, og er ósk-
andi að þeir Ijái félaginu hönd
til skjótra framkvæmda, sem
létt geta undir. Hvítabandið er
alþjóðafélag og reisir sér frá-
leitt hurðarás um öxl í þessu
máli. Að vísu er auðveldara að
koma upp slíku hæli, en reka
það með góðri afkomu, en auð-
vitað greiða gestir heimilisins
fyrir fæði, húsnæði og aðhlynn-
ingu. Fyrirlcomulag byggingar-
innar verður væntanlega eigi
mjög frábrugðið íbúðarhúsum
einstakra manna, og því síður
áhætta að hrinda fyrirtækinu í
framkvæmd.
G. Cl.
Símskeyti
Khöfn, 23. febr. FB. .
Manndráp í Shanghai.
Símað er frá London, að Sun
Chuan Fang hafi látið háls-
höggva eitt hundrað kínveskra
verkfallsforingja og hengja höf-
uð þeirra upp á götunum í
Shangliai. Póstmeistarinn í
Shanghai hótar að láta háls-
höggva alla póstmenn, er taka
þátt í verkfallinu. Kínverskir
fallbyssubátar í Shanghaihöfn
hafa svikið Sun Chuan Fang og
hafa skotið á bæinn. Engir
Evrópumenn biðu bana í skot-
hríðinni, er mun hafa verið
beint á kínverska borgarhlutann
eingöngu.
Flogið yfir Atlantshaf,
Símað er frá Rio de Janeiro,
að ítalinn Pinedo hafi flogið
yfir Atlantsliafið milli Kapverd-
ísku eyja og Brasiliu. Neyddist
Pinedo til þess að lenda tvær
mílur enskar frá Brasilíuströnd-
um.
Andsvar.
--o—■
Herra Aðalsteinn Kristinsson
hyrjar svar sitt í gær til mín í
Vísi á því að reyna að sýna
fram á hvílíka brjóstgæsku
hann hafi sýnt mér með því að
ljósta því ekki þegar upp, að
eg heföi tilfært mjög ónákvæmt,
það sem Sig. Sigurðsson segir
í bók sinni á bls. 76 neðanmáls.
pað er eins og það sé aðalatrið-
ið hvaðan eg hefi sannleikann,
en ekki hitt, hvort eg fer með
rétt mál. Ef eg hefi tilfært óná-
kvæmt á eg um það við Sig-
urð. Alveg sama meinlokan
kemur fram hjá A. K., þegar
hann leyfir sér að slá því fram,
„að það stríði á móti almennu
velsæmi að birta bréf annara í
heimildarleysi o. s. frv.“ Hér
skolast auðsjáanlega saman í
höfðinu á honum tvennt alveg
ólíkt. pað er bersýnilegt að hon-
um er óljós sá megin munur,
sem gerður er á því meðal al-
þjóðar: að birta einkahréf ein-
staklinga, sem talið er óviðeig-
andi, og hins vegar, að birta
almenn viðskiftabréf verslunar-
félaga; það held eg að hafi ekki
hingað til verið talið stríða á
móti almennu velsæmi. Eg vona
því fastlega, að mér sé óhætt að
treysta því, að eg hafi ekki sært
almenna velsæmistilfinningu
margra, þótt eg birti þessi bréf
félaganna um tilbúinn áburð,
sérstaklega þegar þess er lika
gætt, að þetta er viðvíkjandi
máh, sem er á allra vitorði og
beinlínis orðið alþjóðareign.
Bréfin voru líka það eina, sem
skorið gat úr í því, hvor okkar
A. K. færi með rétt mál, og það
er ekki vefengt að afrit bréf-
anna, eins og þau eru þýdd, sé
rétt. Ef bréfin sönnuðu mál A.
K., var ibirtingin mér sjálfum
fyrir verstu, en A. K. mátti vera
mér þakklátur, því þá tóku bréf-
in af honum ómakið að svara
mér. En ef bréfin sanna minn
málstað, þá var ofur eðlilegt að
A. K. reiddist mér og reyndi
eftir mætti að ldóra í bakkann
— og þetta hefir hann lika hvor-
tveggja gert.
Jæja, nú snúum við okkur
að ágreiningsatriðunum. pað er
viðurkent að Norsk Hydro fekk
Nathan & Olsen til að gefa það
eftir, að Sís fengi umboð með
þeim og að C. Olsen og Sig. Sig.
fóru þess á leit við A. Iv. sl. sum-
ar, að Sís tæki umboðið með
N. & O. Um þetta er þvi alls
ekki deilt. pað sem deilt er um
er: 1. Eg segi annars vegar að
Sís hafi ekki þegið umboðið, en
A. K. að notuð hafi verið „þau
gögn sem fyrir lágu“ til að ná
í það. 2. Eg tel bréf Sambands-
ins til N. H. klaufaleg og jafn-
vel fara með aðdróttun, en A.
K. segist vera á gagnstæðri
skoðun. — petta verð eg að
sundurliða svo nákvæmlega
vegna þess að A. K. gerir aug-
ljósa tilraun til að smjúga úr