Vísir - 02.04.1927, Blaðsíða 2

.ViSlK
ðtvupsnálið.
IBfermaHi & Olsem
Höfam nú íyrirllggjandl:
Baksrasmjöriikið „Holtanska"
B. BB. BBB. og A.A.
Sviaafeiti,
Fíðrsykar,
Marmelade,
St. kanel
Ef þið viljið fá sterka, fallega og ódý-a farþega eða flutninga-
bifreið, þa kaupið Chevrolet. — Chevrolet bifreið irnar hafa verið
endurbættar á þessu ári meira en nokkru sinni fyr. Svo nti fáið þið
betri Ghevrolet fyrir minna en áður, þrátt fyrir endurbæturnar.
Verð á Chevrolet hér á staðnum:
5 farþega opin bifreið (Standard) kr. 3575.00
5 — — — (Sport)
5 — lokuð — (2ja dyra)
5 — — — (4ra dyra)
Vörubifreið (U/a tons Truck)
— (V2 tons)
8975 00
4300.00
4750.00
3200.00
2600.00
Allar upplýsingar og bækur með myndum um Chevrolet, fá þeir
sem óska, hjá okkur undirrituðum.
Aðalamboðsmenn á íslandl fyrir General Motors bifreiðar.
Jóh. ÓUÍssob & Co. Heykjtvlk
Símskeyíi
Khöfn i. apríl. FB.
Stórveldin og Kína.
Síma’ö er frá London, aö áform
stórveldanna sé aö krefjast skaöa-
bóta af Canton-stjórninni, vegtia
Nanking-vi'öburðanna. Stjórnir
stórveldanna semja sín á milli um
að gera sameiginlegar ráðstafanir
gagnvart Canton-stjórninni, ef
kröfum þeirra verður synjað.
Útlendingar flýja úr Suður-Kíoa.
Síinað er frá Shanghai, að út-
lendingar séu sem óðast að flýja
úr ýmsum bæjum í Suður-Kína,
þar eð æsingarnar og ofsóknimar
í þeirra garð fara stöðugt vaxandi.
Róstusamt í Nankmg.
Frá Nanking hafa borist þær
fregnir, að Canton-menn hafi rifið
sundur fána á bústað ræðismanns
Bandaríkanna þar í borg, og skot-
ið á skip, sem flutti þaðan út-
lenda flóttamenn.
Utan af iandi.
Akureyri i. apríl. FB.
Niðurjöfnun aukaútsvara á Ak-
iireyri, nemur 145.035, eða rúmum
20 þúsundum meira en síðastl. ár.
Hæstu gjaldendur eru: Ragnar
Ólafsson, kr. 9.000, Höpfnersversl-
ur kr. 7.000, Gefjun kr. 5.500,
Kaupfélag Eyfirðinga kr. 5.000,
Sigvaldi Þorsteinsson kr. 4.800,
Smjörlíkisgerð Akureyrar kr.
4.500, Ingvar Guðjónsson kr. 3.400,
Nathan & Olsen kr. 2.500, og
Versl. Egill Jacobsen kr. 2.200.
Ffá Alþisgi.
Efri deild.
par voru þessi mál til umr.
í gær:
1- Frv. til 1. um varðskip rílc-
isins og sýslunarmenn á þeim,
2. umr. Um þetta frv. urðu all-
langar umræður og hélt Jón
Baldvinsson þeim mest uppi.
Vildi hann fella frv., kallaði það
tildur og hégóma og væri þar
að auki til ills fypir skipshöfn-
ina. pó vár frv. vísáð til 3. umr.
með 9 : 4 atkv., með nokkrum
breytingum frá allshn-
2. Frv. til 1. um vamir gegn
BLÓMSTURPOTTAR
allar stærðir, eru að vanda,
hvað sem hver taútar, lang-
ódýrastir í
Versl- B- H. Bjarnason.
sýkingu nytjajurta, 2. umr. Frv.
var visað til 3. umr- með nokk-
urum breytingum.
Neðri deild.
par var fundur til kl. 11 með
nokkrum hléum- pessi mál voru
til umræðu:
1. Frv. til fjáraukalaga fyrir
árið 1926 (3. umr.) fór til efri
deildar.
2. Frv- til 1. um sorphreinsun
og salernahreinsun á Akureyri
(2. umr.) fóí til 3. umr.
3- Frv. til L um breyting á
og viðauka við 1. um heimild
fyrir veðdeild Landsbanka ís-
lands til þess að gefa út nýja
flokka bankavaxtabréfa, frh. 3-
umr. Frv. þetta er, svo sem
sagt hefir verið frá, aðallega
um að heimila nýjar lántökur
til veðdeildar og Ræktunarsjóðs.
Tryggvi pórhallsson flutti brtt.
um það, að bæta skyldi lántak-
endum úr 5., 6. og 7- flokki veð-
deildar og úr Ræktunarsjóði
þann halla, er þeir biðu ef krón-
an hækkaði upp í gullgildi. Um
þetta urðu vitanlega langar um-
ræður, og fór loks svo, að brtt.
Trygg\ra voru feldar með 17 : 8
atkv. ’og frv. sént til efri deildar.
4. Frv. til fjáriaga fyrir árið
1928, 2- umr. 1—13. gr. fjárlag-
anha voru ræddar í gær, og var
pórarinn Jónsson framsögu-
maður fjárveitingarnefndar.
Hún bar fram allmargar till.
bæði um hækkanir og lækkanir-
Er helst getandi till. um að fella
niður fjárveitingu til sendiherra
í Káupmánnahöfn. peirri hrtt.
vísaði forseti frá, með því að
hún bryti bág við lögin um
sendiherra. Aðrar brtt- fj.vn.
voru samþyktar. Brtt. einstakra
þingmanna ’voru fáar og flestar
teknar aftur, en sjávarútvegs-
nefnd lagði til að veittar væri
75 þús. kr. til að byggja ,radio‘-
vita- Sú tilí. var feld með 13 : 13
atkv. Umr. um síðari kafla f jár-
laganna hefst í dag, og tekur ef-
laust lengri tíma en þessi kafli.
Nýjar tillögur.
Jón Baldvinsson og Héðinn
Valdimarsson flytja í sþ. till. til
þál. um smíði brúa og vita hér
á landi. ,J
Ingibjörg H. Bjarnason flyt-
ur till. til þál- um skipun opin-
berra nefnda-
Morgunblaðið, 18. mars, flyt-
ur langt mál um útvarpið, og
minnist m. a. á, hve menn hlökk-
uðu til að heyra — í útvarpi —-
allskonar skemtun og fróðleik
heima hjá sér, dag eftir dag
og kvöld eftir kvöld. En þess er
litt getið, liversvegna þetta hef-
ir brugðist. Aðaláherslan lögð á
að benda á ráð til þess að út-
varpsfélagið geti sem auðveld-
ast náð tekjum í stað stofn-
gjaldsins sæla, sem reynslan
hefir nú sýnt að öllum hefir orð-
ið til tjóns, og eigi síst útvarps-
íélaginu.
Hér i Rvik hefir útvarpið nú
verð rekið í eitt ár, með þeim
árangri, að mestur hluti bæjar-
búa hefir ekki getað notið þess.
Og er það ekki vegna áhuga-
Ieysis fyrir þessu menningar-
tæki. Hitt veldur, að útvarpsfé-
lagið spenti bogann of hátt með
því að heimta of há gjöld af not-
endum. Flestir bæjarbúar hafa
því orðið að fara á mis við fróð-
leik þann og skemtun, sem út-
varpið hefir h'aft á borð að
bera. Var þetta ljóst frá upp-
hafi þeim mönnurn, sem reyndu
að hafa áhrif í þá átt að gjöldin
5Tðu við ahnennings hæfi. Óá-
nægjan sem reis út af stofn-
gjaldinu, stafaði ekki af neinni
öfund yfir ímynduðum gróða
h.f. Útvarps, lieldur af þeirri
augljósu ástæðu, að þetta dýra
og ósanngjarna gjald hlaut að
méina alt of mörgum að geta
eignast viðtæki. Enda þótt út-
varpsstöðin sé afllítil, geta menn
hér í bænum Iieyrt vel útvarpið
á tæki, sem eigi þurfa að kosta
meira en 40—50 kr. og mundi
flestum heimilum kleift að
eignast slík tæki. En er hér við
hætist 85 kr. stofngjald til út-
varpsfélagsins, og 50 kr. árlegt
gjald, þá horfir málið öðru vísi
við, auk þess að þetta eru ósann-
gjörn gjöld fyrir útvarp að eins
2 tírna á dag.
Frá sjónarmiði útvarpsnot-
enda úti um land, sem höfðu
tæki til þess að hlusta á erlent
útvarp, og vissu fyrirfrain að
þeir hefðu lítil eða engin not ís-
lenska útvarpsins, voru gjöld
þessi þó enn fráleitari, enda
mun reynslan hafa sýnt að þau
innheimtast illa.
Vill Mbl. nú breyta um inn-
heimtuaðferðina. Setja verðtoll
á viötækin, og þar með lialda
áfram að taka stofngjald, þótt í
annari mj-nd sé. Lögreglustjór-
ar innheimti vérðtollinn, og
Landssíminn öll árgjöld. Breyt-
ingin, sem farið er fram á, er
því til lítilla bóta, nema fyrir út-
varpsfélagið. Á það er ekki
minnst, að gjöldin eigi að lækka.
Stefnan virðist vera liin sama:
Að þessi óhæfilegu gjöld til h.f.
útvarps hindri það enn uiii
nokkur ár, að útvarpið geti orð-
ið almennings eign.
Mbl. telur ennfremur sjálf-
gefið, að útvarpsfélagið verði
óvilhallur dómari um það, livað
sé I. flokks tæki, þegar félagið
hættir tækjasölu. „Útvarpið
heimti að einungis I. fl. tæld
verði notuð.“ En liaria varhuga-
vert gæti það samt verið, að
gefa íelaginu nokkurt úrskurð-
arvald í þessum efnum. Félagið
gæti þá í rauninni ráðið því
sjálft, hvaða verksmiðjur mætti
sldfta við. Ódýrt kristal-tæki
getur vel verið „fyrsta floklcs“
til að hlusta í Reykjavik á út-
varp frá stöðinni hér, enda þótt
ónothæít sé í meiri fjarlægð.
Og sama gildir vitanlega um
lampa-tækin. Er notendum
þarflaust að leita til h.f. Útvarps
um úrskurð í þeim efnum. Ligg-
ur nær, að félag útvarpsnot-
enda leiðbeini almenningi um
þetta.
Tillögur Mbl. stefna yfirleitt
að eins að því að gera útvarps-
félaginu innlieimtuna auðveld-
ari; en hefðu þurft að ganga
feti framar.
Landssíminn, eða ríkið, ætti
að annast útvarp liér á landi.
„Hann liefir öll beinin til þess,“
eins og Mbl. líka viðurkennir.
Reynsla sú sem fengin er á
þessu fyrsta starfsári h.f. Út-
varps, sýnir einmitt að einkafé-
lag getur litlar eða engar vonir
gert sér um að þetta beri sig
fjárliagslega með öðrum hætti
en þeiin, að heimta gjöld, sem
alþýða hefir eigi efni á að borga.
Eins og málinu er nú komið,
væri öllum hlutaöeigendum
fyrir bestu að Landssíminn tæki
við útvarpinu. Félagið Jiefir tap-
að stórum, þrátt fyrir það, að
„prógrömmin“ geta með engu
móti orðið því ódýrari í fram-
tíðinni, ef sæmileg eiga að vera.
Og útvárpsstöðin hefir reynst
ófullnægjandi nema fyrir lítinn
hluta landsins. Útvarp getur því
að eins komið að fullum notum
hér í bænum, að loftskeytastöð-
in vinni sem minnst við skip, á
útvarpstímanum. Og Lands-
síminn á hér allgóða stöð — sex-
falt aflmeiri en útvarpsstöðina
—, sem nota mætti til útvarps.
Væri þá hægt að láta loftskeyta-
stöðina í Vestmannaeyjum ann-
ast viðskifti við skipin, á út-
varpstímum. — Á Akureyri
verður útvarpsstöð reist í sum-
nr. Og þótt hún veröi eign ein-
stakra manna, gæti Landssím-
inn hæglega fengið hana í sína
þjónustu, eftir þörfum. Myndu
þessar 2 stöðvar nægja mestum
hluta landsins. — Útvarpsstöð
þá, sem nú er hér, þyrfti eðli-
lega að kaupa af ptvarpsfélag-
inu, og greiða svo ríflega fyrir
að félagið gæti sér að skaðlausu
skilað af-tur einkaleyfinu. pessa
stöð væri liægt að nota á Aust-
urlandi, bæði til útvarps og
viðskifta við skip, því að
þar vantar nú mjög tilfinn-
anlega skipastöð. pyri ti Lands-
síminn fáum starfsmönnum, og
ef til vill engum, við að bæta í
sína þjónustu, þótt þetta fyrir-
komulag væri tekið upp, nema
núverandi útvarpsstjóra, sem
sjálfgefið virðst að boðið yrði
að halda starfi sínu áfram.
Með þessari tilliögun væri
hægt, strax á næsta sumri, atS
sjá öllum landsmönnum fyrir
útvarpi, 2—3 tíma á dag. Og
mundi útvarpsnotendum í'jölga
stórkostlega, ef horfið væii frá
því að skattleggja viðtækin, og
árlegt gjald ákveðið sanngjarn-
lega. Reynslan mun leiða í ljós,
að rikið verður fyr eða síðar að
taka að sér rekstur útvarpsins,
ef það á að geta orðið almenn-
ingi að notuni
Kemur varla til mála að Al-
þingi samþyldci að lögreglu-
stjórar og Landssíminn annist
innheimtu f}rrir einkafélag, sem
viljandi eða óviljandi bægir al-
þýðu frá útvarpinu, með hinum
dýru gjöldum. Enn þá fráleit-
ara væri þó að leyfa Landssím-
anum að lána því stöðvar til út-
varpsins, þar sem augljóst er
að einkafélag hlýtur jafnan að
heimta hærri gjöld af notend-
um heldur en Landssíminn
þyrfti að gera nieð sinni auö-
veldu aðstöðu til að annast út-
varpið. — pessi þjóð á heimt-
ingu þess, eins og aðrar menn-
ingarþjóðir, að henni sé séð fyr-
ir útvarpi, sem notið geta jafnt
fátækir sem ríkir.
Atli.