Vísir - 15.01.1928, Blaðsíða 2

VlSiH
Ríó-kaffi.
Hpísgrjóii.
S a g ó.
Hveiti margar tegundir.
Molasykup.
Strásykur.
Mandís væntanlegur með JLagarfossi.
frá konunglegri hollenskri verksmiðju, mahogni-péJeruð.
Rachal3 mahogni-póleruð meS 3 pedölum, fyrsta flokks píanóv
A. Obenhanpt,
Skuggsjá
(Ouverture.)
Leikrit í 3 þáttum, 8 sýningum.
eftir SUTTON VANE
v»r&or leikiÖ sunnudag 15. jan. í IÖnó kl. 8 siðdegis.
AtSgö®gumiBar verða seldir í Iðnó í dag frá kl. 10 12 og eftir kl.!
Alþýðusýning.
Sími 12«
Xfeiðrétting.
líg hefi sannírétt þaÖ, aS ein-
hverjir „forráíSamenn“ íhalds-
ffokksins hafi skýrt svo frá á
.„\'arf>ar“-fundinuni á fimtudag's-
kvöldiö, aö samvinnutilraunir
þoirra viö frjálslynda flokkinn hafi
strandaö á því, aö eg liafi þver-
íekið fyrir þaö, aö nokkur frek-
ári eöa víÖtækari samvinna mundi
geta átl sér staö milli flokkanná,
én' hin umrædda samvinna um
1 -æj arstjórnarkosningar þær, sem
nú fara í hönd.
Ivg veit nú ekki, hvers vegna
.þessir „forráöameun“ flokksins
hafa verið aö skrökva þessu aö
fiokksmönnum sínum. En eg' hefi
ekkert sagt í þessa átt. Og það
liggur lika í augum uppi, aö eg
gat ekkert um þetta fullyrt, livorki
til né frá. Eg hafði ekkert utn-
boð, seni nefndarmaöur, til þess
aö’ senija um nokkra frekari eöa
víötækari samvinnu, og um slíkt
hefir ekkert veriö rætt í hóp frjáls-
lyndra manna hér í bænum. —
Hinsvegar sagöi formaður kosn-
inganefndar „Varðar“ mér, að
„forráðamenn“ íhajldsflokksins
viidu ekki vera í satnvinnu við
friálslynda flokkinn, um þessar
bæjarstjómarkosningar, þannig,
að við heföum full umráö yfir
efsta sæti annars listans, vegna
þess, að engin frekari eöa víötæk-
ari samvinna væri komin á milli
flokkanna. Þaö kom ekkert til
minna kasta, að svara neinu uni
það, hvort slík samvinna mundi
geta átt sér stað framvegis. En af
því, aö eg var aö ræöa viö trún-
aöannann íhaldsflokksins um sam-
vinnu í þessum kosningum, hefði
þó mátt draga þá ályktun, að eg
fyrir mitt leyti gæti einnig hugsaö
mér slíka samvinnu í framtíöinni.
En forráðamenn íhaldsflokksins
viröast draga ályktanir meö nokk-
trö sérstökum hætti.
Mig furöar þó ekki svo mjög á
því, þó aö „forráöamenn“ íhalds-
ins fari ekki alveg rctt meö þaö,
sem mér og þeim kann aö fara á
núlli, eöa þaö, sem fram fer á
funduni frjálslynda félagsins. Á
hinu furöar mig meira, aö þeir
skuli segja svo gersamlega vilb
ancli og rangt frá því, sem gerist
á þeirra eigin fundum, eins og
gcírt er í Morgunlilaðinu í gær.
Þar er skýrt frá því, aö á fundf
félagsins „Varöar“ hafi veriö sam-
þykt í einu hljóöi, með fjölda* * at-
kvæða. tillaga í þá átt', aö skipa
íísta íhaldsins svo sem gert var.
Sannleikurinn er sá, að þaö mætti
megnri mótspyrnu á fundinum, ®g
tillagan, sem samþykt var, var á
þá Ieíð, að kosninganefndin skyldí
liafa frjálsar hendur uni þaö,.
hvernig Iistinn yröi skipaöur. En
á fundi, sem haldinn var dagimr
-eftir, af nefndinni og nokkrum
mönixum öörum, var meiri hluti
nefndarinnar ofurliði borinn af
„forráöamönnunum", og þannig er
Iistími til' orðinn.
Jakob Möller.
Símskeyti
—o—
Khöfn 14. janúar. FB.
Hemaðaræðið.
Frá Washington er símaö : Flota-
málaráöherra Bandaríkjanna kveö-
ur tillögur þær, sem hann liefir
Iagt fyrir flótamálanefnd þingsins,
aðeins vera hluta víötækra áforma
um að auka flotann. Stjórnin hafi
til athugunar áform um að verja
hálfum þriöja miljarö dollara til
herskipabygginga á næstu tuttugu:
árum.
Frá iðnaðarráÖstefnunni.
Frá London er símaö: Fundi.v-
iðnaðarráöstefnunnar fara frarn
fyrir luktuni dyrum. Báðir máLv-
aðilar virðast ánægöir meö liyrj-
unina.
Stúdenta-óeirðir í Belgíu.
Frá Brússel er simað : Fascista-
sinnaðir belgiskir stúdentar réðust
inn á rússneska menta-sýningu og
eyðilögðu marga sýningarmuni.
Víðvarpsmálið.
-O—-
Fyrir nokkrum dögitm er komið
út á prenti álit nefndar þeirrar, er
skipuö var í september sanikvæmt
áiyktun síðasta þings, til þess aö
rannsaka skilyröi fyrir ríkisrekstri
Bestap,
Sterkastax*,
Ódýpastar.
Heildssla. Smisala
Vepslun
B. H. Bjapnason.
\íövarps. V"ar Gisli J_. Ólafsson
landssímastjóri formaður nefndar
þessarar, en meö lionunf störfuöu
þar Páll Eggert Ólason prófessor
og Jón Eyþórsson veöurfræðingur.
Tilefnið til ályktunar þingsins
mún liafa veriö óanægja sú, er
... ríkti meðal almennfngs yfir rekstri
útvarpsins af hálfu fólagsins „Út-
varp“ „sein fékk einkaleyfi hjá rík-
ir.u til þessarar starfrækslu. Því
1 veröur ekki neitað, aö sá rekstur
hefír veriö fremur bágborinn,
sendistööin gersamlega ónóg, efti-
\ ísskrárnar rýrar í röðinu og’ af-
■ gjöldín há. Myndaðist aö kalla
; máttí strax andúð geg'ii hf. ,TÚt-
• varp“. einkum vegna gjaldanna.
sem félagiö tók af nofcendtrm:; sér-
staklega varö stofng'jal'diö óvin-
t sælt, enda var þaö. aokkuö hátt.
t Hér veröa þær deilur ekki raktar,
! en þaö er engum efá tnrndiö, að ‘
félagiö hefir brosfciö bæöi fj-ár-
Itagslegt þrck til þess aö fleyta
fyritrækinu yfir byrjmfarörötrg-
íeikana og nægilegan smekk og
útsijón viö samningu- efriisskráa. i
Endurvarj) frá erlemíum stöðvum, (1
sem bætt hefði getað stórkostíega j
úr hljómleikaskora Iiér, lieftr fé-
lagiö ekki getað sent út, vegna ;
þess hve stööin er ófullkomin.
Tilraun sú, sem félagiö hefir
; gert Jiessi undámförnu árT hefir
þannig alls ekkí' oröið til Jiess að
j afla viövarpinu Jieirra virrsælda,
j sem Jiaö að réttu lagi á skiliö.
: Þvert á móti viröast margir þeir,
sem í fyrstu liöfðtj mikinn áhuga
íyrir máliriu, hafa oröið þyi af-
Iiuga eöa jafhveí andstæðir.
----— Þaö er 'engum vaf a bundP
iö, aö víðvarpið á meira og marg-
þættara erimli hingað til vor, en
til fléstra aíi-nara landa. Ástæöurn-
ar til Jicssa eni öíluiri kunnar,. En
til þess a-ö því megi vinnast vin-
sældir, þarf aö taka alt öðrtun tök-
um á mátinu, en gert hefir- veriiS
hingaö tiT. Það þarf bæöi fjárhags-
legt bolmagn og hagsýna stjóm,
— bæöi á þvi, sem snertir iön-
fræöilega hluti, og' eigi síöur viö
samningu dagskránna.
Nefndin hc-fir lagt til', aö ríkiö
taki að sér rekstur víövarpsins,
og reisi eina stöö fyri'r al't landið
í Reykjavík, er bæöi geti annað
venjulegu víðvarpi 0g skeytasend-
ingum að nokkru leyti, t. d. send-
ingtt veðurskeyta. Gert er ráö fyr-
ir að stööin verði 5 kílówatt til
útvarps, en hafi 10 kw. til skeyta-
sendinga. Slík stöö kostar yfir
hálfa miljón feróna fyrir 1000—■
7500 m. öldulengd, en ákjósanlegra
telur nefuciin þó aö fá dýrari stöö
—- f yrir 764.000. króaiu- — því hún
gæti sent á meiri. öldtáengcl, og
fengýst ]iá öflugt skeytasaniband
við útlönd. Telst. uefndimti. svo til,
£.ö stöðvar sem þessar mttndi um
4.5 land'sbúa’ geta heyrt í ódýr viö-
tæki,- krystals eöa eins lampa.
Nefndm gerir rti.'5 fyrir, að not-
er.dafjöldí muni á fyrstu fimm ár-
tmuni1 vatxa úr 1500 upp í 5000
nranns,- og’ á næstu 5 árunurn upp
í 6000.. Um slíkt er vitanlega mjög
crfitt aö gera nokkra áæthin, en
þó má gera ráð fyrir, að ef al-
memiingur veröur ánægöur með
þaö, sern stöðin sendir, megi koma
notendátölunni svona hátt á fyrstu
árunum. Reynsltt J)á, sem oröiu
'er hér í þessu, er ekkert aö marka.
Það, 'setn flestir munu spyrja um
t þessu máli, er þetta: Er liægt
að lára stöð sein Jiessa borga sig.
Nefndin svarar Jiesstt þannig, aö
ágóöi muni verða af rekstrinum
eftir-fyrsta áriö, en sé tillit tekið
til vaxta og afborgana af stofn-
kostnaöinum, muni nokkur halli
veröa á rekstrinum fyrstu fjögur
ériri, en síöan ekki. Árlegur rekst-
nrskostnaöur stöðvarinnar er áætl -
aður go.ooo krónur, en afborganir
og' vextir af stofnkostnaði fara
smáTsékkandi úr 96 Jtús. á fyrsta
ári, niönr í 46 }>ús. krónur á tíunda
ái'i.-----
TrlTögttr nefndarinnasr byggjast
meöfram á reynslu annara þjóða,
sem fengist hefir þessf fáu ár sem-,
þaö liefir verið í notkun. Einka-
féTögin sem stofnuð hafa verið
tií víðvarps, hafa víöa-st hvar liorf-
iö úr sögunni eöa- sameinast og
ríkiöfengiö hlutdeil'd í eöa full'tnri-
ráð yfir víövarpiriu-. Smástöövarn-
ar hafa horfiö, en aörar sterkar
víðvarpsstöðvar-, sem víðasc hvar
nægja öllu la-nd'inu, komiö, i staö-
inn.
Þaö er tæpl'ega álitamál', að ríkið
standi betur aö vígi en einstök fé-
lög, til þess að reka útvarp hér.
Það hefir iðnfróöum og verkfróð-
um mönnum á að skipa, og starfs-
mannakerfi landsímans nær um
land, alt. Og þaö hefir fjárhags-
leg skilyrði til Jiess aö reka fyrir-
tækiö meö dugnaöi. Notendum á
aö vera trygt betra víðvarp með
rikisrekstri en einstakra félaga,
^ni liafa einkaleyfi til reksturslns.
Víövarpi má ennfremur hiklaust
skipa í þann flokk fyrirtækja, sem
írekar eiga heima undir ríkisins
umsjá en einstakra manua. Þaö er
náskylt simamálum. Mun öUum
hafa veriö þáö Ijóst, i apphafi. Aö
sú leiöin var valin, aö veita íélagi
einstakra manna sérleyfi til rekst-
ursins, mun mest liafa konúö af
J>ví, aö þingmenn álitu málið ekki
svo Jiýöingarnúkiö; að vert væri
aö binda opinbert fé í stofnun víö-
varps^töövarj.
Sá nússkilriingur Ieiðréttist
smámsaman, Víðvarpið er að veröa
stórvekli, og eigi ólíklegt, aö
metmirig' von-ar aj'dar b'eri j>ess
r.iiklár - menjár-.-
I
Blað Föroya Fiskimanna.
hætti 'aö'köma lit nú um áramótin.
F. F. hefúr kíMniö út í 8 ár og
cröið að talsverðti liði níálefnum
]>eim, sem Jiað hefir barist fyfir.
Þótti mörgum: slæmt, aö útgáfa
blaösiiís skyldi-' nú verða aö falla
niÖtir, sakif- félteysis, en „meiriluti
stjórnarrinnai" maldi frá at lata
blaöiö ganga löngur, og gav suni
gfúndir, at tað var felagnum éin
ovdýrur kífeppur vegna-tess, at ov-
íáir felagsmenn liildu taö og av
teihium sutn hildu, voru ovmargir
sitni ikki rindáÖu haldaragjald. -
Tad er- ikki uttan eitt vist sorg-
.b'Udiii vrt síciljast írá F. F. — í
8 ár hevur taö veriö boðlieri mill-
um fiskimannanna; í 8 ár hevur
taö barst fyri teim rættindtim, sum
fiskimannafelagiö setti fram í
stevnuskrá síni av igj-i og í 8
ár hevur taö roynt eftir förumuni
at bifta upp frælslyndis og sjálv-
bjargnis htiga í Föroya Fiski-
monnum, og nú, tá tað hevur náöa
ein hundsaldur, verðar tað avtikið
— omankastaö — ja, so er lört
veraídarinnar, og liví kæra seg
undan henna. Alt er umbroytuligt
í heiminum, og eiiiki av ti, sum
viröini hoyrir tiT, stendur aldir og
ævir; tó 8 ár er ikki íong livstíð
— hundsaldur er 7 ár.“
Félagsstjórmnni þótti ilt aö
standa uppr blaðlaus, og fanst hún
verða að sjá ritara félagsins fyrir
rúmi í einhverju blaði, þar sem
„hami kundi skriva greinir felags-
skapinum til frama og svara álop-
tim á felagsskapin. Til tess ráö-
gjöröu stjómarmenn við „Föroya
Socialdemokrat“ og fingu játtandi
svar.“
„Föroj'a Social-demokrat“ verð-
ur því málgagn „Föroya Fiski-
manna“ þetta áriö, eftir þyí sem
þörf gerist.