Vísir - 18.01.1928, Blaðsíða 2

VlSiH
Llfp&rkæfa i V8 °0 lU kff- dósum.
Maggi-teningap.
Bökunardropap Dr. Oetker’s.
Gerduft do.
Búdingsduft do.
Mustarður Colman’s.
Línsterkja do.
frá konunglegri hollanakri verksnáðiu, mahogni
Rachals mahogni með 3 pedölum.
— Lfiegsta verð beiut frá verksmiðjunni. —
A. Obenhanpt.
kona Bjarna Sæmundssonar fiski-
fræöings, andaðist á heimili sínu
í gærmorgnn.eftir langvinnansjúk-
leik. Hún var fædd 24. apríl 1872
á Búðum á Snæfellsnesi. Foreldr-
ar hennar voru Sveinn kaupmað-
ur Guðmundsson og kona hans
Kristín f. Siemsen, systir Franz
Siemsen sýslumanns og þeirra
systkina. Frú Steinunn var mjög
fríð sýnurn og ágætlega gefin og
anjög umhyggjusöm mó'ðir. Dætur
þeirra hjóna eru tvær á lífi, Anna,
B. A., kenslukona og Kristín, en
ein dóttir þeirra er látin.
Símskeyti
Khöfn 17. jan. FB.
Ameríska ráðstefnan.
Frá Havana er símað: 20 ríki 1
Ameríku taka þátt í allsherjai-
amerísku ráðstefnunni, sem" nú er
haldin í Havana. Coolidge Banda-
ríkjaforseti hefir haldið ræðu á
ráðstefnunni. Benti hann á þá
uauðsyn; að ríkin í Ameríku ynni
saman. Fullyrti hann, að ríkin i
Ameríku væri staðráðin í því, að
virða sjálfstæði hvers annars og
láta aldrei vopnin skera úr deilu-
málum þeim, sem upp kynni að
rísa.
Rússar hreinsa til.
Frá París er símað: Tveir merk-
ir, frakkneskir kommúnistar, fylg-
ísmenn Trotskis, hafa verið reknir
ur kommúnistaflokknum, sam,-
kvæmt rússneskri fyriskipan.
Útför Hardy’s.
Frá London er símað: Asfca
Hardy’s var greftruð í Westmin-
ster Abbey í gær, að viðstöddum
Iielstu mikilmennum Bretlands.
Utan af landi.
Vestmannaeyjum 17. jan. FB.
Bæjarstjórnarkosningin.
Af xhaldsflokkslistanum voru
tesnir Jón Hinriksson kaupfélags-
stjóri. með 535 atkv., og Jón Jóns-
son útvegsbóndi, með 337 atkv.,
en af alþýðuflokkslistanum Guð-
laugur Hansson verkamaður, með
442jkj atkv. Ógildir 17, auðir 6
seðlar.
Frá Rúmeníu.
Siðustu vikurnar hafa útlendu
l'réttaskeytin verið að herma ýmis-
leg tíðindi um yfirvofandi róstur
með Rúmenum. Eitt blaðið hérna
hefir fundið ástæðu til þess að
amast við þessum fréttum, vegna
þess aö þær væru of langt sóttar.
En þeás ber að gæta, að tíðindin
í Rúmeníu eru miklu alvarlegri
en fáorð skeyti geta gefið hug-
mynd um„ Bliku skaðvænna og
víðtækra styrjalda hefir oft diæg-
ið upp í Balkanlöndunum, og tíð-
ndin, sem nú gei'ast í Rúmeniu eru
hugsandi mömxum umræðu- og
áhyggjuefni, vegna þess, að þeir
lu-æðast, að þar muni kvikna neist-
iiin að nýjurn ófriði.
Þetta kann í fljótu bragði að
virðast einkennilegt. En svo rnikið
er þó víst, að því er útlend blöð
herma, að ef fylgismenn Carols
prins komast til valda í Rúmeníu,
þá er úti um „litla bandalagið“
svonefnda, sem myndað var til
þees að halda Iiálfslavnesku ríkj-
urnun nýju x skefjum. Má telja lík-
legt, að ef það bandalag rofnar,
geri Rúmenar samband við ítali,
enda er sagt að ítölsk áhrif fari
dagvaxandi í landinu. Við það fær-
ist þungamiðja veldasambandamxa
til og heimsfriðurinn er í hættu.
Þegar Ferdinand Rúmenakon-
ungur dó, bjuggust margir við að
Carol krónprins mmidi leita lags
til þess að ná aftur réttindum þeim
er hann hafði orðið að afsala sér,
og gerast konungxir í Rúmeníu.
Ekkert varð samt af því. En þeg-
ar Bi-atianu forsæti^ráðherra deyi',
þykir voðinn undir eins standa
fyrir dyrum. Það þarf skýringar
við, að fráfall forsætisráðherra
þ\rkir þýðingarmeii-a fyrir kon-
ungserfðir en fráfall þjóðhöfðingj-
ans sjálfs.
Skýringin er sú, að Bratíanu
hefir um langt skeið verið vold-
ugasti maðurinn í Rúmeníu, jafn-
vel þó að hann ætíð hafi veriö tal-
xnn þingræðisx-áðherra. Undir eins
(isisarfið gerir alla giaða
og hann var kominn af æsku-
skeiðijVarð hann rnest ínetinn allra
nxanna við hirðina og naut þar
föður sins, er konxið hafði kon-
ungsættinni til valda upprunalega.
Hann var því „arfgengur“ til
áhrifa við hirðina. Hann var best
fjáður allra manna í Rúmeníu,
þegar undan er skilinn Stirbey
mágur hans, sem ekki kom franx
á stjórnmálasviðið fyr en í fyrra-
haust og gerðist forsætisi-áðherra-
leppur í mánaðartíma, til þess að
ryðja Bratianu brautina í valda-
sessinn í fjórða skifti. Þeir áttu
meiri partinn af olíulindum, uám-
um og skógum landsins, eignir
sem ekki verða metnar til pen-
i:;ga, en eru stórkostlegar á Ev-
rópu mælikvarða. Og ennfremur
var Bratianu Icænn stjórnmála-
maður og svo mikill flokksfor-
ingi, að honum var hlýtt skilyrð-
islaust og aldrei á hann andað
innan vébanda hins svonefnda
frjálslynda flokks, er hann var í
broddi fyrir, og" með haganlegum
bi-eytingum á kosniirgalögunum
hafði sölsað undir sig ^5 alli-a
þingsæta viö síðustu kosningar.
Svo mikið varð vald hans, að
um margra ára skeið lxafa and-
stöðuflokkarnir aldrei haft völd
lengur en Bratianu lét sér líka. Og
svo mikið var ráðríki hans, aö
konungurinn réð engu. Þegar
heimsstyrjöldin hófst, vildi Carol
konungur óður og uppvægur
ganga í lið með miðveldunum, og
réð þar meiru skyldleikinn við
. keisarann þýska en umhyggja fyr-
ir velferð landsins. Bratianu sagði
nei. Tveimur árum síðar var bróð-
ursonur Cai-ols koiumgs, Fei-din-
and sá, sem nú er fyrir skömmu
látinn, kominn til valda. Hann Var
mjög óráðinn i hvei-ja afstöðu rík-
ið skyldi taka til ófriðarins, og eitt
sinn er þetta var til umræðu í
ríkisráðinu, snemma á árinu 1916,
lýsti Bratianu yfir því, að hann
hefði — án vitundar konungs, á-
kveðið að Rúmenar gengju í lið
með bandamönnum, og gengið að
tilboði stórveldanna, um að Rú-
menar fengju Bessai-abíu og part
aí Siebenbui-gen, fyrir liðveisluna.
Konungur gat ekki neitt við þessu
sagt, fremur en þegar hann á
banasænginni var látinn undir-
skrifa erfðasvifting Carols sonar
síns. Maria drotning var jafnan á
bandi Bratianu’s, og er vinátta
þeiri-a talin stafa mest frá vin-
fengf hans viö bandameim, því að
drotningin er ensk að ætt.
Andróðui-inn gegn Bratianu staf-
aði einkum frá bændurn x héruð-
um þeim, sem lögð voru undir Rú-
xneníu eftir ófriðinn. Þeim hefir
verið stjórnað nxeð ofbeldi, og
þjóðernisleg sérstaða þeirra að
engu höfð. Hafa héruð þessi gert
sér voix urn réttarbætur, ef Cai-ol
prins kæmist til valda. Þetta mun
Bratianu hafa talið hættulegt ein-
ingu ríkisins, og þess vegna lagt
alt kapp á að koma hinurn ói-áðna
krónsprins-svallara á kné. Við frá-
fall ]>essa mesta rnanns ríkisins, er
stærsta stefninum velt úr götu æf-
intýraprinsins, sem hinn kúgaðasti
hluti Rúmena trúir á.

Smurnmgsolía
gðð tegnnd og óðýr
fycirliggjandi.
þórður Sveiasson & Co.l
§
Fyrirspurn svarai).
Eg get ekk; neitað því, að mig
furðaði stórlega á grein, senx birt-
ist athugasemdarlaus í dagblaðinu
Vísi 11. þ. m., með yfirskriftimii
„Fyrirspurn til borgarstjóra“.
Bjóst eg við að allflestmn borgui--
unx þessa bæjarfélags væri kunn-
ugt, að fátækrastyi-kur .til utan-
sveitarnxanna og gi-eftrunarkostix-
aður þurfamanna, er ekki aftur-
kræfur að fullu, saixikvæixxt gild—
andi lögum.
Ákvæði fátækralaganna, er þetta
snerta, hljóða þannig:
42. gr.
„Ekki á sveitarstjónx rétt á að
krefjast íxokkurs endui-gjalds á
styrk, veittum af sveitarfé til að
giæiða:
a. Gjald fyrir nauðsyixlegar bæk-
ur og kensluáhöld handa börix-
um xmdir 14 ára að aldri, og
b. Grefti-unai-kostnaði þurfa-
nxanna, að þvi leyti, sem eftir-
látnar eignir þeirra hrökkva
ekki til.
52. gr.
Nú þarfnast maður sveitarstyi'ks
og skal hann þá veittur honum af
dvalai-sveit jafnt fyrir það, þótt
hanix sé eigi sveitlægur þar í
hreppi, gegn endurgjaldi, og á
hún jafnan aðgang að fi-amfærslu-
sveit hans fyrir veittan sveitar-
styrk, þótt þurfainaður eigi lög-
skyldan framfærslumann, jafnvel
innsveitis. Þó á dvalarsveit aldrei
heimtingu á endurgjaldi af hálfu
framfærslusveitarinnar á meira en
tveim þriðju hlutum af styrk
þeim, er hin fymefnda hefir veitt
þurfalingnum, nema svo standi á,
sem segir í 57. gr., eða þurfaling-
ur verður, eftir úrskurði héraðs-
læknis, eigi fluttur á fi-aixifærslu-
sveit sína, sakir sjúkleika, þá er
dvalarsveit hefir öðlast rétt til
þess að flytja hann samkvæmt 58.
gr.; skal franxfærslusveit endur-
greiða allaix kostnað af honum
upp fi’á því, meðan hann verður
ekki fluttur. En skylt er fram-
færslusveit, er þurfalingurinn ei-
eða verður þess nxegnugur að end-
urgjalda sveitarstyrk þann, er
inoixum hefir verið veittur af frarn-
færslusveitinni, að annast um, að
sá hluti styrksins, er .dvalarsveitin
fékk ekki endurborgaðan, veröi að
réttri tiltölu endurgreiddur.
Ekki á dvalarsveit rétt á ab fá
að íxeinu leyti endurgoldinn af
framfærslusveit styrk þaixn, ei'
ræðir urn i 42. gí.
57. gr., 3. málsgreín.
Nú verður fcftir úrskurði yfir-
Góður eiginmað—
up gefup konunni
Singers
saumavél.
Mapðs Beijiín & £0.
Reykjavík.
valds óþarfur dráttur af hálfu
framfærslusveitar á að viðui'kenna
sveitfesti þurfalings, og skal lxún
þá endui-greiða dvalarsveit hans
allan þann styrk, er dvalai-sveitin
hefir veitt lxonum frá þeinx tíma,
sem framfærslusveit féklr tilkynn-
ing um þurfaling.
58- gi’-
Nú hefir ma'Sur, senx fram-
færslurétt á aimarsstaðar, þegið
300 kr. styrk eða meira í dvatar-
sveit sinni, og hefir þá dvalar-
sveit haixs og framfærslusveit lx-vor
xtm sig rétt til að krefjast þess, að
hann sé fluttur fátækraflutningi á
franxfærslusveit sína.“
Leturbi-eytingar eru gerðar af
nxér.
Vona eg að framanskráð ákvæSi
fátækralaganna séú nægjanlqgt
svar við fyrirspurn „Gjaldaixjdia“,
og að bæði hann og aðiir, eem
kymiu að háfa haft sömu skoðlm
á þessu máli, geti geugið úr sktxgga
1