Vísir - 23.02.1928, Blaðsíða 3

VISIR
Keiller's
Connty
Caramels
<sru mest eftirspurðu og bestu
karaittellurnar.
í lieildsölu Iijá
Tóbaksversl.
Islands h.f.
;£inttasaiar & íslandi.
BARNAFATAVERSLUNIN
Klapparstíg 37. Sími 2035.
Tilbúinn ungbarnafKtnaSur æt 8
fyriniggjandi: Svit, teppi, lök og
koddaver.
Qiunmístimplap
eru bunir til i
Félagaprentsmiðjunni.
Vandaðir og ódýrir
eg talaS um raka og kulda í kleí-
unum, en það er löngu liöiö. Ágæt-
,ur mi’östöðvarhiti er í öllu húsinu,
úhætt aö hafa opinn glugga eða
smárúðu alla daga, og næg raf-
J.jós í hverri kompu. Þótt herberg-
m séu smá, flest,. og veggirnir ó-
þarflega ljótir stundum, — kalk
;brotiö úr þeim og ýmislegt „krass“
á þeim, til stórlýta, skil eg ekki
hvemíg heilsu nokkurs manns geti
verið hætta búin af húsnæðinu
sjálfu, ekki sist þar sem fanga-
verði er öll harðneskja fjarri skapi
og leyfir útivist í garðinum, eins
®g frekast er leyfilegt.
Mér ber ekki að deila við þá
aækna, sem veita heilsuveilum vín-
smyglum og leynisölum vottorð
um að þeir megi ekki fara „í
■Steinínn". En það verð eg að
:segja, að mér virðast sutnar kjall-
araíbúðir hér í bæ, þar sem lieil-
ar fjölskyldur búa í, ár eftir ár,
margfalt óheilnæmári en fanga-
Idef'arnir. Minsta kosti hefi eg
aldrei rekið mig á í fangaklefum
þarm raka og ódaun, sem fylgir
iíökustu kjallaraíbúðunum; væri
3Íst vanþörf á að læknarnir gæfu
ákveðin vottorð um, að þar væru
ekki neinir mannabústaðir.
Hér um árið, þegar bannlögin
voru nýkomin á, og fólk ímynd-
•aSi sér, að eftirlitið með þeim yrði
svo ákveðið, að ekki væri gróða-
vegur að brjóta þau, voru fanga-
kleíarnir flestir tómir langa hríð.
Fókk þá bæjarstjóm að koma
þangað nokkrum húsnæðislausum
fjölskyldum til bráðabirgða, og
var mér tjáð, að þeim Iiafi þótt
slæmt að mega ekki vera þar á-
fram, því að húsnæðið væri þar
aniklu betra en þær áttu að venjast.
Nú orðið kannast margir við á-
fengisgróða og hafa oftraust á
„lélegu eftirliti", og nú eru það
aðrir en húsnæðislausar fjölskyld-
ur, sem fylla fangaklefana og bíða,
þótt ekki sé með óþreyju, liver eft-
ir öðrum, að fá að komast í klef-
^lha.
Frh.
Efnalang Beykiavlknr
Eemisfe fatabreinsnn og litnn
Langaveg 32 B. — Síml 1300. — Simnefni: Efnalang.
Hreinsar með nýtisku áhöldum og aðferðum allan óbreinan fatnaS
ok dúka, úr hv&Sa efni sem er.
Litar uppíituð föt og breytir um lit eftir óskuin.
Eykur þægindí. Sparar fé.
Slysavarnlr. ;
—o-
Það er kunnugrá en frá þurfi
að segja, að Ísleildingar verða ár-
lega fyrir hlutfailslega fleiri slýs-
um en flestar ■ aðrar menningar-
þjóðir. Stafar þetta af hættuleg-
um samgöngum um óbygð eða lítt
bygð landflæmi, en ]jó mest af
druknunum þeirn, sem árléga
itöggya skarð i fylking þeirra
manna, ,er sjó sttmda.
Áratug eftir áratug hefir þjóðin
átt að sjá á bak heilum hópum
manna i sjóinn, ofast nær fólki
á besta aldri. Menn eru orðnir svo
vanir þessu, að það vekur éigi
þann geig, sem vert er. Á ófriðar-
árunum ])ótti það hörmulegt, er
tíu þúsundir manna féllu i orustu,
milli stórvelda heimsins. En ef
vélbátur riieð sjö til át-ta mönnum
ferst hér, gleymist það fljótt, öðr-
uin en þeim, sem um sárt eiga að
binda eftir slysiö.
Eiskifélag íslands hefir eigi alls
fyrir löngu hafist handa til þess,
að draga úr „herkostnaði“ þeim,
sem þjóðin verður að gjalda, í við-
ureigninni við Ægi. Hefir félagið
falið sérstökum manni, Jóni Berg-
sveinssyni, að semja skýrslur um
slys þau, sem valda druknun og
rekja orstakir þeirra, þannig að
komist verði að niðurstöðu rnn,
hvort hægt hefði verið að afstýra
slysinu eða eigi. Sanikvæmt skýrslu
ráðunautsins hafa 52 menn drukn-
að hér við land árið sem leið, og
eru 15 þeirra útlendingar. í tölu
þessara fimtán eru 14 Færeyingar,
og hafa þeir því orðið enn harðara
úti en við, tiltölulega. Um þá 37
íslendinga, sem druknuðu, þykja
uokkrar likur til, að druknun 5
þeirra hafi eigi orðið aö þeim ó-
viljandi, Þess má geta, að 34 af
þessum mönnum hafa druknaö i
sjó, en þrír í ám og vötnum (þar
af eitt barn, sem druknaði í
brunni).
Tala druknaðra er óvenjulega
lág árið sem leið. En þó er hún
svo há, að fylsta ástæða er til að
reyna að gera hana lægri. Þeim
fer ávalt fjölgandi, sem stunda sjó-
inn. Að vísu hafa farartækin batn-
að stórum á síðari árum, en þó ber
oft slys að höndum, sem kenna má
ónógum útbúnaði skipa og báta.
Fyrir nokkrum árum urðu Vest-
mannaeyingar fyrstir manna til
þess, að koma sér upp björgunar-
skipi og lögðu á sig niikil útgjöld
þess vegna. Þau gjöld hafa marg-
borgað sig, og tilraunin hefir
sannað, að það er hægt, að draga
úr slysförum á sjó.
Og alveg nýlega hefir verið
stofnað Slysavarnafélag, sem ætl-
að er að ná til alls landsins. Þarf-
ara félag hefir ekki verið stofnað
á þessu landi. Það getur að vísu
orkað tvímælis, hver slys séu þess
eðlis, að hægt sé að afstýra þeim,
og hver ekki. En um eitt ætti fé-
lagið að geta haft mikil áhrif: að
vekja hjá þjóðinni alvarlega and-
spyrnu gegn öllum þeim mönnum,
sem leyfi hafa til skipstjórnar og
vanrækja sjálfsagðar varúðarráð-
stafanir og öryggis. Slíkum mönn-
um má elcki verða vært í stöðu
sinni.
Og væntanlega vex félaginu
bráðlega svo fiskur um hrygg, að
fýrir atbeina þess kornist upp
björgunarbátar í þeim veiðistöðv-
um, sem mest kveður að og- hættu-
legastar eru bátum, þá er óveður
skellur á skyndilega.
Þetta tvent getur bjargað mörg-
um niahnslífum. Og hvert manns-
iíf, sem bjargast, er mikils virði.
ðfugmælaYísur.
—O—
Eitt af því, sem íslensk skáld og
hagyrðingar hafa gert sér til
gamans, er að yrkja „öfugmæla-
vísur“. Þær liafa átt vinsældum að
fagna um land alt, og víst mun
leitun á fulltíða manni, sem ekki
kunni eitthvað af þeirn. Flestir
munu víst hafa heyrt þessar vís-
ur:
Séð hef eg köttinn syngja á bók,
selinn spinna hör á rokk,
skötuna elta skinn í brók,
skúminn prjóna smábandssokk.
Fiskurinn hefir fögur hljóð,
finst hann oft á heiðmn,
ærnar renna eina slóð
eftir sjónum breiðum.
Nú hefir Helgi Árnason í
Safnahúsinu gefið út bók, sem í
eru 180 öfugmælavísur, og er lík-
legt, að mörgum leiki forvitni á
að sjá hana. Útgéfandin segir i
formála frá heimildum þeim, sem
hann liefir notað, og gerir grein
fyrir skoðunum manna á uppruna
þessa einkennilega skáldskapar. —
Bókin kostar 1 kr. og fæst hjá
bóksölum og útgefanda.
Fyrirlestur um Kína.
Ólafur Ólafsson, kristniboði,
flytur erindi í Nýja Bíó kl. 7)4 í
kveld og sýnir skuggamyndir frá
Kína. Undanfarna tvo daga hefir
bann sýnt bömum skuggamyndir
þessar ókeypis og hefir aðsókn
verið mjög mikil, enda eru mynd-
irnar bæði fróðlegar og skemti-
legar. Var það mjög vel til fund-
ið og þakkarvert, að sýna börnun-
um myndirnar ókeypis, og vafa-
laust verður fjölment í Nýja Bíó
i kvefd, er Ólafur flytur erindi sitt,
þvi að þangað verður mikinn
fróðleik að sækja. Aðgöngumiðar
kosta að eins 1 kr. og eru þeir
seldir í bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar og við innganginn, ef
eitthvað verður eftir.
Leikhúsið.
Schimeks-fjölskyldan verður
sýnd annað kveld kl. 8. Leikurinn
fær ágæta dórna hjá þeim, er séð
hafa, og þykir bráð&kemtilegur.
Sýningin á- morgun er aiþýðusýn-
ing.
Brúin á Bjarnardalsá.
Eins og sjá má af fréttastofu-
skeyti hér í blaðinu í dag, kveð-
ur miklu minna að skemdun-
um á brúnni yfir Bjarnardalsá,
en af var látið í gær og liaft
eftir manni úr Borgarfirði. —
prjár smábrýr eru yfir ána og
hefir tvær þeirra ekki sakað, en
ein skemst með þeim hætti, að
stöpull hefir sigið undir öðrum
enda brúarinnar, svo að hún
liallast nokkuð. Hafði áin gegn
venju lagst öll í cinn farveginn
og var vatnsþunginn mjög mik-
ill, er liún hraust fram i flóðun-
uni miklu fyrir nokkurum dög-
um. Hafa þégar verið gcrðar
ráðstafanir til, að stöpullinn
verði treystur eftir föngum til
bráðahirgða og býst vegamála-
stjóri við, cftir fregnum þeim,
sem lionurn hafa horist frá
Norðdælingum, sem best mega
um þetta vita, að skemdirnar
reynist ekki mjög miklar og að
auðvelt verði að ráða bót á
þeim.
Slysför.
SíSastliöiS íimtudagskveld íór
drengur frá Krumshólum í Borg-
arfiröi aö leita hesta. Dvaldist
lionum lengi og fór faðir hans þá
aö leita hans, en fann ekki. Var
drengsins leitaö um nóttina og
allan næsta dag, en árangurslauSt.
Tók fjöldi manna þátt í leitinni
ni. a. nemendur og kennarar frá
Hvanneyri ög nokkrir Borgnes-
ingar. Telja menn líklegast, a'S
drengurinn hafi gengið út á fjörö-
inn og fram af ísskör og druknaö.
Lyra
fer til Bergen í kveld. Meöal
farþega veröa frú M. Bjerg, ung-
frú J. Jacobsen, Helgi Lárusson
írá Kirkjubæjarklaustri og Ingi-
mar Sigurðsson, búnaöarmála-
stjóra.
Aðalféhirðir Landsbankans
var í gær af bankaráðinu skip-
aður Guðmundur Guðmundsson
(frá Reykjaholti), sem gegnt lief-
ir því starfi undanfarin tvö ár. —
Jón Pálsson hefir fengið Iausn
samkvæmt eigin ósk, vegna heilsu-
bilunar.
Lyf við holdsveiki.
Samkvæmt tilkynningu frá
sendiherra Dana, hefir enska
holdsveikisvarnafélagið skýrt
svo frá, áð nýtt lyf værí fundið,
er læknaði holdsveiki. Er það ol-
ía, sem unnin er úr þurkuðum
aldinum. Rannsóknir á þessu
lyfi hafa farið fram síðastliðin
tíu ár og liefir þótt auðsætt, að
það væri áhrifamikið við holds-
veiki, en jafnframt liefir það
haft ýmsa galla; einkum liefir
það truflað blóðrásina. En nú
hefir tekist að eyða þessum ann-
mörkum. Sir Leonard Rogers,
ritari félagsins, segir í viðtali við
ensk blöð, að lyf þetta sé óbrigð-
ult öllum þeim er þjást af holds-
veiki á I. stigi, en þar sem veik-
in sé lengra á veg komin, fái
um 30 af hundraði heilsuhót.
Vísir liefir borið fregn þessa
undir próf. Sæmund Bjarnliéð-
insson. Segir liann að lyf þetta
„Cliaulmoogra-olía“ og ýms
skyld Ivf liafi verið notuð til
lækningar holdsveiki í nokkur
ár, víðsvegar um heim, og m.
a. hjer. Hafi lyfið gefist vel, en
þó telur hann likur til, að þess-
Qskudagsfagnaður
st. SkjaldhFeið verður á
Ustndaeskvöld eflir fund. —
Margl til skemtunar: Söngur,
upplestur og hljöðfærasláttur. —
Spil og töfl verða á staðnum.
ar nýju fullyrðingar um ágætí
þcss séu nokkuð orðum aukuar.
Enda muni þurfa lengri reynslu
og almennari en hjer geti verið
um að ræða, til þess að reisa
megi á henni örugga dóma.
Ungbamavernd „Líknar“
er opin á föstudögnm kl. 3—4
á Bárugötu 2, iungangur frá
Garrðastræti.
Skipafregnir.
Gullfoss kom til Khafnar í gær.
eítir fimm daga ferð héðan; tafð-
ist skipið þó einn dag í Vest-
mannaeyjum.
Skallagrímur, Baldur og óLafur
fóru á veiðar í gær. Gylfi kom. af
veiðum í morgun.
Verslunarmannafélag Rvíkur
heldur skemtifund annað kveld
kl. 8)4 í Kaupþingssalnum. Verð-
ur skemtiskráin mjög fjölbreytt
og endar með dansleik. Mega fé-
lagsmenn bjóða með sér gestmnog
aðgangur er ekki seldur. Um veit-
ingarnar annast frú Theódóra
Sveinsdóttir. Stjórnin biður fé-
lagsmenn að koma stundvíslega.
Útvarþið síðdegis í dag.
Kl. 7,30: Veðurskeyti. Kl. 7,40:
Upplestur (frú Guörún Lárusd.).
Kl. 8: Fyrirlestur „Bundimi kraft-
ur“ (Pétur Pálsson). Kl. 8,30:
Einsöngur (Símon Þórðarson).
Kl. 9: Hljóðfærasláttur frá Hótel
ísland.
íþróttavöllurinn.
Einhver „Minnugur" minnist á
fönnina, sem var við íþróttavöll-
inn, og „forráðamennina“ x því
sambandi í blaðinu í gær. Eg býst
við að enginn hafi neitað því, að
snjór mundi ekki alveg eins falla
á íþróttavöllinn og við girðingu
hans, eins og annars staðar í borg-
inni; en hitt sögðu „forráðamenn-
irnir“, að vegurinn yfir melana
ætti mjög að breikka frá því sem
nú er, og þá mundu snjóþyngslin
þar verða léttari. En íþróttamenn
sögöu, að völlurinn mætti sístvera
mjórri en hann er nú. Annars er
engin furða, þegar svo kyngir
snjó sem að undanfömu, þó ófærð
kunni að vera suður yfir melana,
þegar fjölfarnasti vegur landsins,
milli Hafnarfjarðar og höfuðstað-
arins, er ófær bifreiðum, og er þó
lítið um girðingar á þeim vegi.
— Þó ófærð hafi veriö mikil við
íþróttavöllinn, hindraði það ekki
óþokkana að starfa þar. Brotist
var inn í fata- og áhaldaskúrana.
Lítið fémætt var þar að hafa, en
það litla eyðilagt, sem þar varj