Vísir - 12.03.1928, Page 2

yisir
Höfum tll:
Danskar kartðflnr.
„MUkman“ dðsamjðlkina.
Lágt verð.
Chlorodont tannkrom
hreinsar algerlega tann-
steininn af tönnunum og
gerir þær hvítar og gljá-
andi. Fæst í öllum stærri
)) versl. og í heUdsölu hjá
A. Obenhaupt.
Árið 1927 hafði Chevrolet meiri sölu en nokkur önnur bifreifla-
verkamiðja f heiminum. '
Nýr Chevrolot kemur i mars mánuði. — 8tn»L
sterkarl, kraftmelrl, fegurri, skrautleyrl og
þagilegri í akstri en nokkru sinni áður.
Jóli. Olafsson & Co.
Aðalumboðsmenn á Islandi fyrir General Motora.
Saiðjastíg iO
‘Iterksm
Helgl Helgisoo, Laugaveg 11, síni 93;
Stmi 1004 Líiddstuvlnnuttofft
Jieiklapik OB Hroftrttnar.
umsjón.
Sontrr okkar, Sigurður, andaðist sunnudaginn 4. þ. m. — Jart-
arförin fer fram miðvikudaginn 14. þ. m. kl. 3 e. h. frá áím-
kirkjumrL
Langholti við Reyfkjavík, 12. mars 1928.
HaHdóra Sveinbjömsdóttir. Haraldur Jónssoa.
ir
Haraldur Níelsson
prófessor
rmdaðist í sjúkrahúsinu í Hafnar-
firði í gærkveldi. Hann liafði
þjáðst af gallsteinum að undan-
fómu og var skorinn upp síöast-
liðinn laugardag. Fyrri hluta
dagsins i gær var hann vel hress
eftír hætti, en þyngdi snögglega,
þegar á daginn leið, og mun
hjartabilun hafa orðið banamein
hans.
Æviatriða hins þjóðkunna og
merka manns verður siðar getið
hér t blaðinu.
Símskeyti
Khöfn 11. mars FB.
Frá ráðsfundi Þjóðabandalagsins.
Frá Genf er símaS: Ráðsfuridi
I'jóðabandalagsins er Iokið.Nefnd-
in, setn skipuð var til þess að í-
huga hvað gera skyJdi í sambandi
við vopnasmyglunina til Ung-
verjalands í vetur, skilaði áliti sínu
í fundarlokin. Alítur nefndin nauð-
synlegt að rannsaka málið ítarlega
og býst við þvi, að eigi verði hjá
því komist að senda rannsóknar-
nefnd til Ungverjalands. Vegna
þess hve seint nefndarálitið kom
fram, verður það eigi rætt fyrr en
á júnífundi ráðsins.
Bretar og Wahabítar.
Frá London er símað: Sam-
kvæmt fregn, er borist hefir frá
Basra til blaðsins Morningpost,
hefir flugvélum Breta tekist að
halda Wahabítum langt inni á
eyðimörkinni. Tvær breskar flug-
vélar ,hafa verið skotnar niður.
Bresk herskip hafa sett herlið á
land í borginni Kowit.
(Basra eða Bassora er Ixtrg í
samnefndu héraði í Mesópótamíu,
óg enskar tnílur frá hafinu. Kowit
síendúr við persneska flóann).
Manntjón af ^kriðuhlaupi.
Frá Rio de Janeiro er símað:
Skriður hafa hlaupið á bæinn San-
tos og eyðilagt mörg hús. Um tvö
bundruð metin hafa farist.
Utan af landi.
Akureyri 11. ntars FB.
Sunnlendingamót
\ar haldið hér í gærkveldi með
kaffisamdrykkju, ræðuhöldum,
söng og dansi. Um áttatíu manns
tóku þátt í mótinu. Fór það vel
fram.
Mannslát.
Kristján hóndi Jónsson í Glæsi-
hæ andaðist í gær.
Fyrirlestur.
Steingrímur Matthíasson hér-
aðslæknir heldur fyrirlestur í dag
fyrir Alþýðufræðslu Stúdentafé-
lagsins um Bretlandsför sína.
Skipulag
Rey kj avikur.
Uppdráttur sá, er hin svokallaða
skipulagsnefnd hefir teiknað ofan
t uppdrátt Ólafs heitins Þorsteins-
sonar af Reykjavík, var um tíma
hafðurtil sýnis horgarhúum. Hefir
lóðareigendum, að því er eg hefi
orðið var við, verið boðið að at-
Ituga hann, og muiy þögn þeitTa
vera taljn jafngild samþykki
þeirra á uppdrættinum, að því er
lóðir þeirra snertir.
Eg verð að segja, að það er a!I-
miklmn vandkvæðum hundið fyrir,
lóðaeigengdur að gæta réttar síns
t Jtessu máli. Sjálf lagafyrirmælin
um skipulag hæja og sjávarþorpa;
eru óljós, og J>ó verður málið enn,
óljósara eftir J>á einkennilegu
framkvæmd, sem orðin er á lögum
J>essum, að sumu leyti. Samkvæmfc
lögununt skildist tnér, aö fram-
kvæmd og eftirlit eða umsögnj
væri hjá tveimur óskyldum aðilj-
um, en hér er málsbúningur, sókn,
og vörn og dómsúrskurður alt hjá
sönm nefndinni. Hún leggur strik-
in ofan í Reykjavíkuruppdráttinn,
og dæmir svo um, hvort þau séu
rétt lögð. Ett sá dómur um eigitij
verk finst mér þó lítils virði, hvorfc
heldur er í ]>essu máli eða öðrum.
Eg geng að því vtsu, að lög-
gjafarvaldið hafi ætlast til, að J>ein
sem yrði fyrir eignarýrnun vegna
breytinga á gatnaskipun í bænum,
fengi þann halla bættan aö fullu.
Um leið og gatnaskipun er breytt,
tel eg J>að því skýlausa skyldu að
komast að fastri niðurstöðu
um það, hve miklar skaðabætur
þeim skuli greiða, sem fyrir halla/
verða, og eins liitt, að meta verð-
auka þann, sem á þeitn lóðum
verður, er fá hetri aðstöðu vegna
skipulagsbreytinga og láta hlutað-
eigcndur greiða einhvern hluta
þess aukna vrðmætis eða jafnvel
allan verðaukann. Þetta eitt er
mikið verk og vandasamt, en mig,
fttrðar á hvers vegna skýrsla unfc
■að er ekki lögð frarn til sýnis,
jafnframt uppdrættinum. Þvt aði
nefndin getur varla ætlast til, að-,
hún geti framið stjórnarskrárhrot)
og áfnttmið eignarréttinn með
tcikningum sínum.
—0—
Enginn neitar því, að nefndin
liefir tekist á hendur vanþakklátt;
og vandasamt starf.og þegar þessa
cr gætt, verður það enn óskiljan-
legra, Jivers vegna hún hefir verið
svo fús á að vinna verk, sem henni
aö réttu ekki har að vinna, heldur
að eins að dæma um.
Breytingar þær, setn hún gerir
á gatnaskipun inni í hænum orka
mjög tvtmælis, margar hverjar, en
aðrar staðfesta átakanlega, livei
lítil hefir verið fyrirhyggja stjórn-
ar bæjarins um skipulag að undan-
förnu. Gata, sem heita má ný,
verður t. d. að breikka á löngum
kafla: Hverfisgatan öU, nema rétfc
ncðst. Nefndin miðar allar ntegin-
æðar imtferðarinnar við höfnina og
verður ]>vt umferðin um Hverfis-
götu mjög mikil, ef að líkindmn
lætur. En samt fær gatan enga
beina leið að höfninni, heldur að
cins þvergötur. Ýmsar götur eru
afnumdar, t. d. Koíasund, Skóla-
stræti og Bergstaðastræti millí
Skólavörðustígs og Laugavegar.
Um allar þessar götur er mikil um-
ferð, sem beinast verður inn á
krókaleiðir.
Þá er norðurhluti Tjamargötu,
inilli Vonarstrætis og Kirkjustræt-
is, afnuminn. Að vísu á að komaj
gata á milli þessara stræta í fram-
haldi af Thorvaldsensstræti (Bað-
húsið á að rífa niður, og er það
þó tiltölulega nýlegt steinhús), en
þeim, sem fara tnilli Tjarnargötn
og Aðalstrætis, mun ætlað að fara
Suöurgötu og fyrir Uppsala-hom.
Umferðin þarna vex sífelt vegna
riyggingarinnar sttður undir
Skerjafiröi, og beygjan milli Upp-
sala og Herkastalans er með
hættulegustu stöðum í bænttm.
Samt á að auka umferðina þama
ttieð lokuti fjölmennrar og fjölfar-
innar götu. Þó eru þessi vandræða
gatnamót ekki löguð jafnframt.
Að vísu er sniðið horn af Uppsöl-
um — eða verður gert einhvern-
tíma í framtíðinni, þegar húsið
verður hygt upp næst. En ekki
gerir nefndin ráð fyrir, að neðsti
hluti Túngötunnar verði þá rétt-
ur jafnframt og gerður að beinU
framhaldi á Kirkjustræti, þótt það
gæti orðið til hins mesta fegurð-
arauka og jafnframt aukið að mun
svigrúm á þessum hættulegu
gatiiamótuin.
Víða má sjá merki þess, að
nefndin hliðrar sér hjá, að gera
þær breytingar, sem hún vissulegaj
mundi telja sjálfsagðar, til þess að
rekast ekki á ný liús — einkum
steinhús, enda getur hún þessa í
áiiti sítiu. Uni einn hluta bæjar-
ins — hverfið vestan Aðalstrætis
upp að tútium þeim, setn nú eru
að hyggjast sem óðast — verður
þetta ekkt sagt. Þar er skipulagð-
ur nýr bær ofan í bæ, enda eru
fiest húsin þama gömul. Hefir
nefndin því frjálsar hendur þarna.
En hvemig notar hún það írelsi ?-
Til þess að loka öllunt sundunum
ntilli Túngötu og Vesturgötu. Það,
cr vafalitið, að simi mega þessi
sund missa sig. Eti engan veginn
öll, sist í framtíðinni, þegar tún-
in eru öll orðtn þakin þyrpingum
liúsa. Með þessu er stóraukin utn-
ferðin uni Vesturgötu og þá eigi
síður fyrir skaðræðis-hornið við
Uppsali.
Það sýnist liggja heint við, að
Austurstræti verði framlengt upp
í götu þá, sem koma á um liverf-
ið, jafnhliða Aðalstræti (aö vest-
an). Með smekklegum byggingar-
ha^tti gæti þessi franilenging orðið
til mikiilar prýði, og auk þess tek-
ið við milclum hluta umferðarinn-
ar milli miðbæjarins og gatnanna,
vestur yfir túnin.
Hér skal staðar numið í þettaj
sinn, og mætti þó á margt fleira
minnast, þvt að uppdrátturinn eri
hin furðulegasta smíð. Eg get ekki
varist þeirra skoðun, að „skipu-
lagið“ sé í mörgum atriðum flaust-
ursverk, og að vandlega beri að
athuga þennan uppdrátt — frá öll-
um sjónarmiðum — áður en hann
vcrður viðurkendur sem grund-
völlur fyrir Reykjavík ókomins
tima.
Atli.
Launamál
IjdsmæBra.
Þingið synjar enn Ijósmæðnua, uta
sanngjama og nauðsynlega
launahækkun.
Samkvæmt áskorun siðasía að-
alfundar Ljósmæðrafélags íslands.
1927, sendi stjórn félagsins leröíur
ljósmæðra óhreyttar til Alþingis.
Fékk stjómin sinn manninn. úr
hverjum flokki, til þess að flytja
málið t þinginu, enda er þetta deki,
og getur aldrei orðið, neitt flokks-
ntál, heldur almentmannréttiadaog'
tiauðsynjamál. — Fl'utningsmenn
voru:' Halldór Steinsson, jón
Baldvinsson og Ingvar Pálmason.
Fékk fnunvarpið góðar viðtök-
ur í efri deild, eins og áður, og var
samþykt að heita mátti óbreytt
eins og meiri hluti fjárhagsnefnd-
ar neðri deildar hafði gengið frá
því á síðasta þingi.
Mætti geta þess hér, mönmun
til fróðleiks, að t efri deild gerðist
1. þm. Eyf., Einar Ámason, til
þess að tala á móti frv. Gerði hann
lítið úr störfum ljósmæðra og taldi
þau fullhorgúð með þeim launum,
setn þær nú hafa. Einnig bar 2.
þm. N.-M., Páll Hermannsson,
írarn hreytingartillögu við frv.,
þess efnis, að lágmarkslaun skyldu
vera kr. 200,00 og hámarkslaun kr.
400,00. Fanst lionum ljósmæður
alt of kröfuharðar, og kemur það
heim við þau ummæli sunwa þing-
nianna, að þær hefðu áður latið sér
nægja ánægjuna af starfinu og svo