Vísir - 10.04.1928, Blaðsíða 2

VISIR
)) IfaW I ÖLSIEINI í
Leiftup eldspýfur,
Hrísgrjón,
Haframjöl,
íslenskar kartöflup.
Strausykur
með Selfoss.
A. Obenhaupt
Símskeyti
Khöfn 7. apríl. l'B.
Verkbann.
Frá Berlín er símaö: í saxnesk-
tun málmiönaöarbæjum hefir veriö
ákveöið aö koma á verkbanni þ.
3 2. apríl. Tuttugfu þúsundir verka-
raanna veröa atvinnulausar.
Khöfn 8. aþríl. FB.
Deilur Breta og Egipta.
Frá London er' símaö : Eftir öll-
um likum hefir orösending sú,
sem breska stjórnin hefir sent
egiptsku stjórninni, dregið úr æs-
ingunni í bresk-egiptsku deilumál-
n’.um. Ætla menn, aö egiptska
stjórnin muni ekki svara neinu
i bili, bíöi að nvinsta kosti þangaö
til frumvarpið um opinberar sam-
komur, sent stjórnin leggur fyrir
j.ingiö, kemur til umræöu.
Seðlafaisarar náðaðir.
Frá Berlín er símaö: Ungversku
seðláfalsararnir hafa nú veriö náö-
aöir að undanteknum Windisch-
Graetz fursta, sem sökum sjúk-
leika hefir afplánaö aö eins lítínn
hluta refsingar sinnar.
Eldsvoði.
Frá Havanna er símaö: Kvikn-
aö hefir í oliugeymum Standard
Oil í Havanna og ætla menn, að
tjónið nemi tveimur miljónum
dollara. Olían hefir flotiö inn á
höfnina.
Khöfn 9. apríl. FB.
Frá Kína.
Frá Shanghai er símað: Miklar
æsingar eru i Hankow, vegna þess
að konsúll Frakka þar í borg
lieldur hlíf iskildi yfir tvgimur
])ólitískum flóttamönnum. Kín-
versku yfirvöldin heimta, aö hann
framselji flóttamennina.
Ýmiskonar kröfuspjöld hafa
veriö fest upp á götunum. Hrimta
menn, að Noröurálfuþjóöirnar af-
sali sér öllum þeim sérréttindum,
sem þær njóta í Kína, og Kin-
verjar fái einir að ráða fram úr
málum sínum, án íhlutunar útlend-
inga.
Samkvæmt siðustu fregnum fara
nú fram tilraunir til samninga á
milli frakkneska konsúlsins og
kinversku yfirvaldanna. Foringi
frakknesku • flotadeildarinnar við
strendur Kína er lagöur af stað til
Hankow.
Frá Alþingi.
Efri deild.
Atkvæðagreiðsla um fjárlaga-
frumvarpið. Henni lauk á miö-
vikudagskveld. Skal sér sagt frá
afdrifum nokkurra brtt.
Þessir liðir í tekjuáætluninni
voru hækkaðir skv. tillögT.im fjvn. :
Tekju- og eignarskattur 1050 þús.
kr. (í staö 850 þús.), vörútollur
1)4 milj. kr. (í staö 1050 þús.),
verötollur 1325 þús. kr. (í staö
825 þús,), v'meinkasala 375 þús.
kr. (í staö 300 þús.). Tekjur af
kaffi- og sykurtolli voru áætlaöar
850 þús. kr. í staö 1050 þús. i frv.
Risnufé forsætisráðherra var
hækkað um hel.ming, í 8 þús. kr.,
og 2 þús. kr. veittar til hitunar
og lýsingar á ráöherrabústaðnum,
— Samþyktir voru námsstyrkir
til stúdentanna Hólmfreðs Franz-
sonar og Jóhanns Sveinssonar frá
Flögu, iooo kr. til hvofs, og styrk-
úr til Kr. Kristjánssonar söngvara
til ársdvalar í ítaliu. Dr. Helga
Péturss var veittur 4 þús. kr. utan-
íararstyrkur, Birni Karel Þórólfs-
syni 1500 kr. til þess að semja skrá
yfir skjöl, er ísland varða og
geymd eru í skjalasöfnum í Kauj)-
mannahöfn. Styrkur til íþrótta-
sambands íslands var hækkaður
um 1 þús. kr. (í 6 þús.), enda
skal sambandið greiða 3 þús. kr.
til leikfimisflokks kvenna úr
Reykjavík, í kostnað af för til Ol-
ympíuleika. Byggingarfél. Reykja-
víkur voru veittar 6500 kr. —
Heimilað var stjórninni að greiða
Geir T. Zoéga, rektor Mentaskól-
ans, full laun, er hann lætur af em-
bætti. Einnig var heintilaö að verja
alt aö 30 þús. kr. til að byggja
íbúðarhús lianda hinum nýja lækni
á Kleppi, „ef óhjákvæmileg þörf
krefur.“ Stjórninni var og heimil-
að að ábyrgjast alt að 100 þús. kr.
lán til barnaskólabyggingar á
Akureyri, og ,,að taka fyrir hönd
ríkissjóðs ábyrgð á alt aö 300 þús.
danskra kr. láni Jóhannesar Jós-
efssonar, til þess aö reisa fyrsta
ílokks gistihús í Reykjavík fyrir
sumariö 1930, enda leggi hann að
auki fram til fyrirtækisins 250 þús.
kr. og veðsetji gistihúsiö með
fyrsta veðrétti og fái ábyrgð bæj-
arsjóðs Reykjavíkur til trygging'-
ar láninu.“
Loks var heimilað „að flýta svo
fyrirhugaðri Þingvallabraut tipp
Mosfellsdalinn, aö sá vegtir geti
verið lcomið í notkun fyrir hátíða-
höldin 1930 meö núverandi Þing-
vallabraut og taka til þess lán fyr-
ir hönd ríkissjóðs, ef á þarf aö
halda.“ —• Jón Þorláksson áleit
óhyggilegt aö fara þessa leið til aö
greiða fyrir samgöngum til Þing-
valla 1930. Vildi í Jiess stað, aö
flýtt væri fyrirhuguðum sam-
bandsvegi milli Þingvalla og
Grímsnesbrautar, svo að hann
yrði fær bifreiðum fyrir hátíöa-
liöldin. Sú brtt. J. Þ. var feld.
Af brtt. er feldar voru skulu fá-
einar nefndar: 6 þús. kr. hækkun
á framlagi til Kjalarnesvegar, 25
J)ús. kr. til Fjarðarheiðarvegar
(milli Seyöisfjarðar og Héraðs),
30 þús. kr. til hafnarbóta i Bol-
ungarvík. Styrkur til Bandalags
kvenna, „til aö rita cögu eöa drög
til sögu ísl. kvenna, sem ætlast er
til aö komi út áriö 1930.“ Skálda-
laun til Gúðm. Kambans, 2 J)ús.
ki. — Þá var og feld tillaga um
aö koma á aftur „póstprestinum"
svonefnda, sem stundum hefir ver-
iö í fjárlögum. En honum er svo
variö, aö kirkjustjóminni hefir
verið heimilað aö nota hluta aí þvi
íé, sen'i sparaðist vegna J)ess, aö
];restaköll eru laus, til þess aö
gveiða ferðakostnað prestvígöum
manni, einum eöa fleirum, „til efl-
i’igar andlegri samvinnu meöal
presta og kristilegra áhrifa á söfn-
uöi úti uin land.“
Eins og fjárlagafrv. lítur nú út,
er á Jxvi áætlaöur rúml. 32 þús.
kr. tekjuafgangur.
Neðri deild.
Á laugardag var fundur i neðri
deild og hófst kl. 30 aö morgni.
Rætt var um:
Frv. til laga um breytingar á
lögum um Landsbanka íslands, 2.
umr. Umræðunni varö hvergi
nærri lokið, og var hætt kl. 4, í
miðri ræðu hjá Magnúsi Jónssyni.
Smáplstlar
frá Noregi
Eftir Indriða Einarsson.
-o-
Bergens-brautin.
Við íslendingarnir, Þorsteinn
Gíslason ritstjóri, Friöíinnur Guð-
jcnsson leikari, sonur hans og eg
vorum á fótum kl. 5 þann 13. mars.
„Lyra“ lá róleg við landfestar í
Bergén, og veörið hafði veriö hiö
besta alla leiö. Viö Þorsteinn flýtt-
um okkur aö ná í járnbrautarlest-
ina til Óslóar, til þess aö geta vei'-
ið á ferðinni að degi til, og litlu
[ eftir klukkan 8 hélt hún af stað
með okkur. „Aö feröast meö Berg-
ens-lestinni til óslóar er skemti-
legasta ferö með járnbraut i víðri
veröld,“ sagði Larsen-Ledet við
mig 1924, og- hann hefir viða farið.
Öll vötn, seni sáust út um lestar-
gluggana voru rend og hálffrosin.
Lækirnir runnu milli skara og voru
allagðir þegar ofar kom. Fjöllin
i Noregi eru óskaplega bröli,
og úr járnbrautarlestargluggunum
sést ekki upp fyrir J)au, Jægar ek-
ið er neðst i hlíðunum. ísland hætt-
ir að vera fjallaland í huga manns,
þegar þarna er farið. Það e"r land
með háar, flatar heiðar. í nánd
[iöQÖÖGÖÖÖÍSÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÍÍÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÍÍÖÖÖÖGÖÖÖtÍ
[ Hessian
j fypipliggjaxsdi.
f
| Þdrður Sveinsson & Co.
Í’iÖÖÖGööíSOÖÖöÖÖÖGÖÖÖÖÖÖíSGÖÖÖÖÖÖÖÖGÖíSOÖÍÍGÖQÖCÖÖöaöíHg
Nýkomið:
Sænsk Jarðyrkfnverkfærl
t. d. Skóilnr, Stnngnspaðar,
Kvislar, Arfagref, Garðhríínr.
Éanfremnr: Hverflsteinar fyr-
ir sláttnvélaljái, alm. Hverfl-
sfelnar mfsm. stærðlr, Steypn-
fötur afar sterkar með á-
hnoðnAnm eyrnm á kr. 1.75
stk Tmlskonar Byggingar-
vö nr, Yerkfæri og Bú^áhöld
af ölln tægi — Nýfar vörur
með hverri ferð. — Sam-
kepntsfærlr á öllnm svlðnm.
Versl. B. H. BJARNASON.
við Bergcn eru húsin bygð með
töluverðum tilbreytingum frá
pakkhússlaginu eða „sykurkassa-
laginu“, sem hér tíðkast. Ef ekki
er aiinað til prýði, þá eru súlur
báðum nxegin við innganginn.
Útskornar vindskeiðar eru tíðar.
Norðmenn liafa nóg af timbrinu
og kunna að smíða úr því. Þegar
hærra dregur, smækka húsin, og
gluggarnir minka, og ]>ar sem
brautin liggur hæst, eru þau ekki
neina liðugar 5 álnir á lengd, og
gluggarnir, t. d. 4-1-úðu gluggar,
svo smáir, að allar rúðurnar eru
ekki stærri en ein fremur lítil rúða.
Þetta eru fjallakofar, sem Norð-
menn frá bæjunum búa í við og
við á súmrum og vetrum. Þegar
ferðamaðurinn horfir á þessa
fjallaþyrpingu, kemur honum ó-
sjálfrátt ýhug hversu torvelt muni
vera að herja i fjöílunum oghversu
ágætt er að vei-ja J)au. Upp eftir
ollum þéssum hliðum er skógur-
inn. Maður minnist ósjálfrátt leik-
rits Oehlenschlágers: „Axel og
Valborg", og lýsingum J)ar á Nor-
egi:
„Og frodigt blander Birken sig
méd Granen“. Alt eru ])að ýmist
lauflaus birkitré eða sígræn greni-
tré, sem standa eins græn upp ur
snjónum og klakanum í mars eins
og þau gréru á Iðavöllum Völu-
spár í júní. Hlíðin er snarbrött.
Fyrir ofan járnbrautina eru
,,klakafossar“' í hlíðinni, alveg nið-
ur að braut. Þeir litu út eins og
klakafossarnir i Surtshelli. Þeir,
■sem eru vanir við að sjá Jiessa
fossa óstirðnaða og „í lifanda lífi“
furða sig á-, að þeir skuli ekki
steypast ofan á járnbrautina. En
þtíssir norsku klakafossar hafa
eflaust i æsku fengið gott og ráð-
sett uppeldi, og líklega strangara
en nú er títf.
„En ef við klæddum fjallið?“
Eitt rneð J)ví snjállasta, sem
Björnson hefir skrifað, er lýsingin
á því, hvernig trén niðri í dalnum
horfa upp eftir hlíðinni, því að
hátt uppi hlýtur að vera meira að
sjá. Og svo byrja þau að þoka
sér upp eftir. Alstaðar festa Jiessi
tré rætur, og uþp eftir halda þau,
en aldrei komast Jiau nógai hátt,
fyr en Jiaö fremsta sér niður af
fjallinu hinum megin og hrópar
upp .af undrun yfir útsýningu þar.
Svo guðdómlega hugmynd fá
jafvel stórskáld ekki nema einu
sinni á æfinni. Nú hafa birkið og
grenitrén klætt norsku fjöllin, og
við öfundum Norðmenn af þess-
um fjallabúum þeirra. í augum
Norðmauna er þetta aðeins skóg-
ur, — „bare skog-“ — og livers-
dagslegur hlutur.
Bergens-brautin er mesta þrekvirki
Norðmanna.
'Brautiu er því nær 500 kíló-
metrar á lengd. Norðmaður, sem
með okkur var, sagði, að hún héfði
kostaö 100 miljónir króna, þegar
hún var bygð, eða sama sem 250
miljónir nú. Hún er kölluð í dag-
legu tali háfjallabrautin, og hjá
Finse er hún 4200 fet yfir sjávar-
mál. Undir fjöll og kletta eru graf-
in 30—40'göng. Langar leiðir er
hún yfirbygð, og víða eru grind-
ur fram með henni, til að verja
bana fyrir snjónum. Fönnin leggst
])á i skafla upp með grindunum
að utan, og niður með þeim að
innan. Það er alveg sama aðferð-
in, sem Ivofoed Hansen lýsir, þeg-
ar hann er að kenna okkur að
slöðva sandfokið. Nógur hiti var
í jámbrautarlestinni og nægan mat
gátum við fengið, ef hann var
pantáður fyrirfram. Frh.
70 ára reynsla
og vísindalegar rannsóknir
tryggja gæði kaffibætisins
VERO/
enda er hann helinsfrægur og
hefur 9 sinnum hlotið gull-
og silfurmedalíur vegna fram-
úrskarandi gæða sinua.
Hér á landi hefur reynslan
sannað að VEBO er miklu
betri og drýgrl en nokkur
annar kaffibætir.
Notlð afteins VERO,
það marg borgar sig.