Vísir - 10.05.1928, Blaðsíða 2

V 1 b i H
IjfamM 1 ÖLSEINlI

Höfum fengi'ð:
Grasfræ og sáðiiafra.
Sérstaklega góöar tegundir.
Gleymið ekki að fá ySur
Superfosfat
i kálgaröana, þaS margfaldar uppskeruna.
Nýkomiö:
Kaffí, Kandís,
Mpismjel.
A. Obenliaupt.
Apt taða
kemur með Gullfossi 13. þ. m.
LítíS eitt fyrirliggjandi af úiheyi
Ófriðarhorfur.
Frá London koma þær íregnir,
atS í ráttri- og veru sé ófriöur haf-‘
inn milli Japana og Kinverja. ^—
Hafa Japanar sétt Kínverjum úr-
slitakosti, og krefjast þess, að suð-
urherinn fari frá Tsinan. 7 rnilna
belti meðfram járnbrautinni til
Tsingtao verði íriðað. AS liðsfor-
ingjum þeim verði refsað, er báru
ábyrgð á morðum japanskra ríkis-
borgara.
Kínverjar' synjuðu kröföm þess-
um. . '
Háfustþví nœst bardagar milli llð-
svcita Japana og Kínverja.
Tóku Japanar járnbrautarstöð-
ina og sím’stöðina í Tsiitan og
sprengdu púðurforðabúr i loft upp.
Caról landrækur úr Bretlandi.
Yfirvöldin í Bretlandi hafa vís-,
að Caro! fyrverandi krónprins úr
landi, vegna þess, að hann hefir
unnið að því, aS bylting kærnist
á í Rúmeuíu gagnvart núverandi
stjórn þar.
Blaðamaður rekinn úr Rúmeníu.
Frá Berlín er símað, að'yfir-
völdin í Rúmeníu hafi vísað frétta-
ritara þýska" blaðsins Vossische
Zeitung úr landi, vegna ]tess að
hann beri út ósannar fréttir frá Rú-
meníu.
Bændaförin til Búkarest.
1
Bændaförinni til Búkarest mið-
ar seint. Reyna yfirvöldin a'ð tefja
fyrir báendunum, en þeir eru flest-
ir fótgangandi, vona yfirvöldin,
að þeir gefist upp áSur en þeir
komast á- ákvörSunarstaSinn.
Simdtiöllixi.
Öllurit þeint, sem þeiinan bæ og
•þetta lánd byggja, ætti aS vera
óblandið gleSiefni aSgerSir bæjar-
si.jórnar og Alþingis í sundhallar-
málinu s. 1. vctur. Eins og kunnugt
er, samþykti bæjarstjórn Reykja-
víkur aS vinna að því í samráSi
viS landstjórnina, aS sundhöllin
skyldi verða komin upp árið 1930,
og landstjórnin brást heldur ekki
tittrú sinni, því aS sundhallar-
máliS réiS úr hlaSi Sfeni stjórnar-
frumvarp inn í þingdS,- sem sam-
þykti, ntjög einum rómi, aS veita
ti) sundhallarbyggingar 100 þús-
und krónur, MeS, þessum aSgerð-
1:111 hefir hiS opinbera sýnt mjög
lofsverSan skilning á uppéldis- og
íþrótíamálum, og þekkingu í þvi,
a‘6 skipa hæstan sess jteirri holl-
ustu og göfugaistu íþrótt, sem
mennirnir kunna. ÞaS kænii mér
ekki á óvart, ])ó að hagskýrslurn-
ar sýndu, að sundhöllin hefði ver-
ið hið mesta gróSafyrirtæki, sem
lagt hpfSi veriS- í hér á landi. Á
ungdómsárunum er lagSur ' svo
mikilsverSur grundvöllur undir
æfi mannsins, aS ekkert er nauS-
synlégrá en aö uppeldisnlálin séu i
lagi, ÞaS er ]>egar orSi'ð ljóst, aö
eitthvaö alvarlegt verSur aS að-
hafast, til ])ess a'S leiSa ungdóm-
inri í höfuSstaðnum af hinum hálu
brautum hinnar tryltu munaSar-
<j'g skemtanafýsnar, ef hann á ek'ki
aö veröa fyrir alvarlegri hnignun,
en flestir lfafa enn auga á komiö.
]jaS mun flestum auSskiliS, sem
eitthvaS um -þaS hugsa, að þaö er
engu oðru en alvarlegunt mistök-
um í lifnaðarháttum okkar aS
kenna, aS viS jslendingar skulum
Jiola ver okkar eigiö loftslag en
aðrar þjóðir gera hjá sér. Alstaö-
ar herja miljóna herskarar kvef-
Ijakteríunnar. (,)g kvefiS og las-
leikinn rænir fjölda fólks mörg-
urn vinnudögum á ári, og upp af
. því spretta svo margir aðrirhætlu-
legir sjúkdómar. Sundhöllin mun í
verkinu sýna mönnnm fram á,
hvaða fjarstæöa vín og tóbaks-
nautn er mannlegum1 líkama, því
að fátt mun betur falliS til aö
vekja andúð á öllu- óheilnæmu, en
hreint baS og heilnæmt loft. í
sundhöllina mnnu menn streyma
td „aö' baðast ©g drekka þar dag-
1 oöans höf, eixm. dauöinn sat eftir
nieS háiftekna gröf“, ei'ns og Þor-
steinn Erlángsson kvaö einu sinni.
um aöra þjóSnýta stofnun.
Frá sundhöHinni mun sundkunn-,^
áttau breiðast út um landið, eius
og hún hefir gert frá s.undlaugun-
um hér í Reykjavík, eiii þó í stærri
stíl, og með f járveitinguimi til
hennar hefir Alþingi gengið inn á-
þá bratit að styrkja, betur. en hing-
að til sundlaugabyggingar úti um
land. Betra er þjóðinni að veita fé
til að efla hreysti og auka hrein-
læti, en til þess að byggja sjúkra-
hús. 1
Þá er citt ótalið,. sein ekki má.
gleyma,þegarrætt er utrisund : Sttnd-
listin er þess tnegnug, að draga mik-
ið úr honum stóru mannblótumÆg-
is, sein við ísleiulingar eru svo grátt
leiknir af. Þeir sorgiegu atburöir,
sem slceð hafa í vetur, ættir strax
að hrinda okkur til skjótra aðgerða
í því máli, t. d. hafa í vetur íallið
útbyrðis af fiskiskipttm 6 menn, seni
allir hafa druknað. Orsökin til þess,
að mpnnunum varð ekld. bjargað,
hefir oftast verið'sú, að þeir sukku
á'ður en til þeirra náðist. Iiefðu
þessir merin, að sögri viðstaddra, er
slysin bar að höndftm, geta'5 bja'rg-
ast, hefðu þeir verið færir um að
hald^ sér á floti í fáar mínútur.
Þegar Is.lendingar eru orðnir alment
syndir, mun það eigi ótítt, að sjó-
maðurinn segir frá því með gleði-
brosi, er hann kemur heim til sín:
„Eg féll útbyrðis, en eg hélt mér
uppi á.sundi, ]tar til mér varð hjarg-
að.“ Qllum er leyft að bjargast
me'ðan má, og öll hjálparmeðöl er
skylt að nota í baráttunni við Ægi.
Nú er svo skammur tími orðinn
til 1930, að hefjast verður handa
nú ]>egar, ef verkinu á að vera lok-
ið fyrir þann tíma. Fyrir mér'er
það ekkert aukaatriði, að sundhöll-
in verði þá fttllgerð, 1930 munu
koma hingað sendimenn og blaða-
menn frá flestum mentaþjóðum
heimsins. Fátt mundi þá vekja
meiri eftirtekt eu nýtísku sundhöll,
hituð upp meS íslensku hveravatni.
„Frænlca eldfjalls og íshafs“, rnundi
margur segja um fjallkonuna. Með
sundhöllinni getum við á Alþiligis-
hátíðinni Jtvegi'ð af okkur margrá
alda óorð fyrir ó])rifnað, Hún
mundi verða álitin merkilegt tákn
um góðan skilning hinnar litlu
þjóðar á íþróttum og heilbrigðis-
rnálunt, og séð hefi eg í opinberú
blaði haft eftir einum okkar ágætu
mentamanna, eftir að hann. hafði
ferðast um Nprðurlönd,' aS árið
1930' yrði nokkurskonar dómsdag-
ur yfir okkur íslendingum.
Stærð sundhallarinnar mun enn
ekki fullkomlega ákveðin. Helst
]jarf aðallaugin að vera 33% metra
löng, þá cr hægt að setja
lögleg met í lauginni,. og
ntundi' það rnikið örfa til millilanda-
samkepni, sem viðurkent er að er
attíð mikil lyftistöiig fyrir í])róttir.
Þyki þessi lengd of kostnaðarsöm,
])á álít eg sj álfsagt að frcsta bygg-
ingu annarar minni laugarinnar,
heldur en að byggja aSalláugina svo
litla, að hún verði fyrirsjáanlega
strax ófullnægjandi fyrir öll opin-
her sundmót, þar sem sú laug er
aðallega ætluð til æfinga fyrir ])á,
sem syndir eru, og svo sundkepni.
Minsta hreidd laugarinnnár má
vera 8—10 metrar. Að hér er ekki
farið fram á meira en nauðsynlegt
er, geta menn sannfærst uiit, með
]jví atð taka til samamfturðar suudi
láugina inn frá, sem er rúmir 18
metrar á hbð, og er. orðin alt of
litiþ. sem alkminugt er.. Það er þvi.
auðskilið, að aöallaugin má ekki.
minni vera eu 33þá X 10 metrar,.
þó að henfri fylgdu' 2: smærri laug-
ar, þar sem íbúum bæjarins fjölgar
með ári h.verju og síuidkensla verð-
ur lögleidd bráðlega sem skvldu-
námsgrein í öllunt skólum, seni hef,-
ir alrnent auknar sundiðkanir í fö'r
með sér í framtíðinni.
Hinir norsktt forfeður vorir, sem;
komu fram úr rökkri fornaldar,. sem
merkileg íþróttaþjóð, telja oft úpp
i]>róttir sínar í kvæðum sínum, og
er ])á sund jafnan með talið. Einn
dag vikunnar hejguðu þeir böðum
og þvottum og nefndu hann þvátta-
dag. Þenna árf fluttu ])eir ipeð sér
til íslands, og meðan íslendingar
réöu sjálfir yfir sinum siglingum
og bóndinn sigldi til Noregs eftir
efniviði til húsabygginga, |)á
gleymdi hann-ekki baðstofunni, sem
■ sjálfsagt þótti að fylgdi á hverju
heimili í fornöld. Ekki hefði slík-
um mönnurn vaxið í augum, þó að
allir Islendingar reistu sér eina
rúmgó'ða baðstoíu nú á tírnum,
með ])ví fjármagni, sem þeir hafa.
Erlingur Pálsson.
Slysið á Breiðamerkurjökli.
Öllum er það enn í fersku
minni, er Jón Pálsson frá
• Svínafelli í Öræfum féll i jök-
ulsprungu á Breiðamerkur-
jökli og Iteið hana. — Nú koma
þær fregnir að austan, að lík
þans sé fundið. Einnig liafa
fundist póstsendingarnar, og
hestarnir, sem féllu í jölcul
iprunguna.
Konungur vor
á fyrir liöndum opinhera
heimsóknarför til þinnlands,
og verður Tryggvi Þórhallsson
forsætisráðlierra íslands í
þeirri för, samkvæmt l>oði kon-
ungs, að því er segir í tilkvnn-
ingu frá sendilierra Dana,
Dr. Knud Rasmussen
sýndi skpggamyndir í Gamla
Bíó i gær, frá Grænlandi, Kan-
ada og Alaska, að tilhlutun
dóms- og kirkjumálaráðuneyt-
isins, og var gestum hoðið að
horfa á sýninguna.
Ævintýri á gönguför
var leikið i Iðnó i gærkveldi
fyrir liúsfvlli, og feiigu í'ærri
aðgang en> vilduv 'Áhörfendur
skemtu ser á*gsetiega, og má
ætJa, að leikjuipiun verði oft
sýudur etm.
SíSustu forvöð
eru að kæra útsvör hér í
hænum 14. þ. m.
YatnsleysL
í vor hefir orðið vatnslaust
á Sólvöllum einliverntíma dags
rtáL á hverjum degi, og í gær
tæmdust pípurnar þar kl. 7—9.
Það er mjög hagalegt, að fólk
geti ekki unnið störf sín fyrir
vatnsskorti, og væri ástæða •
fyrir vatnsveitunefnd að láta.
rannsaka, hvort það er á rök-
um hvgt, sem sagt er, að vatn-
ið sé notað óhóflega til fisk-
þvotta..
Sólvallabúi,
Ath.: Vísi barst í gær sams-
konar kvörtun um vatusleysi
frá manni á Grettisgötu. Sagði
hann, að oft hefði verið vatns-
litið þar síðan í fyrra máuuði„
og liugði liann, að það væri af
þvi, að ný stórhýsi hefði risið
upp þar við götuna, en vatns-
pípurnar mundu vera ofinjóar.
úr Grafningi
berast þær fregnir. að- þar og x
Þingvaílasveit austanverðri sé nú
óvenjumikið um tófur, og' teggist
þær með mesta mótí: á fé bænda.
— Segir svo í bréfi þaðan aS aust-
an: — ,,_____Nýlega hafa að minsta
kosti 4 kindur umd'ist dýrbitnar hér
um slóðir, tvær ær og tveir geml-
ingar. En líkfegt þyki'r, aS tófur
hafi orSið og vérSi valdar a'S mikl-
um fjárdauða á þessu vori í Gríms-
nesi, Grafningi og I 'ingvallasveit óg
víðar, því áS þær eru nú mjög á.
flakki um allar sVeitir. Smala-
menska hefir ekki fariö fram síSan
£é var slept í vor, en þær fjórar
kindur, sem eg hefi spurnir af að
fundist hafi dýrbitnar og djauðar,
Hfismæður
DOLLAR
stangasápan
lireinsar betur og er miklu
mýkri fjæir fötin og liend
urnar en nokkur önnur
þvottasápa.
Fæst víðsvegar.
í heildsölu hjá
Halídórí Eiríkssyní.
Hafnarstræti 22. Sími 175.