Vísir - 22.05.1928, Blaðsíða 2

VISIR
)) teimiHi i QlSíí'T
Noregssaltpéturmn
er kominn. Þeir, sem ætla að fá hann afhenlan á
íkafnarbakkanum, eru beðnir að gera svo vel að taka
hann í dag eða á rnorgun.
Höfuin einnig superfosfat og kalíáburð, enn frem-
ur þýskan kalksaltpétur.
Nýkamið:
Aluminiuin-pottar
U/ae *°/*« %' ctm.
Góifmottur.
A. Obenliaupt.
Laxa- ocj
SilungsveiMáhQld
af öllu tagi.
Milsid lirval.
Lágt verð.
Nýkomin til
Versl. B. H. BJARNASON.
Símskeyti
Kliöfn, 21. mai. FB.
Kosningamar í þýskaiandi.
Frá Berlín er símað: Úrslit
ríkisþingskosninganna í gær
kunn í tæpum helming kjör-
dæma. Sósíalistar unnið mest
á, kommúnistai' töluvert, en
anest tap hjá þýskum þjóðern-
issinnum.
Öfriðarbannið rætt í enskum
blöðum.
Frá London er símað: Blaðið
Observer segir, að ófriðarhanns-
fyrirvari Bretlands viðvíkjandi
rétti Breta til að verja ýms
svæði, eigi aðallega við Suez-
skurðinn.
Af Nobile.
Frá Kjiigsliay er símað: Nobile
ætíar til heimskautsins í næstu
flugferð, sennilega í þessari
viku.
Utan af landi.
ísafirði, 21. maí. FB.
Ágætis afh i veiðistöðvum %ið
Djúp, sömuleiðis á fjörðunum.
Hafis talsverður hér úti fyrir.
Togarar segja i dag ísinn 10
sjómílur út af Djúpi og 3 míl-
ur frá Straumnesi. Esja sá
nokkra jaka hjá Horni í gær-
dag.
Góðviðri undanfarið. Jörð er
álíka gróin hér og eftir miðjan
júní.
Galdra-Loftur leikinn hér
undanfarin 3 kveld og þótti vel
iakast.
Skólameinlokan
eða „frarasóknar“-afturhaldið.
ÞaS er nú fullyrt, að ríkisstjóm-
in hafi ákveðið, að ekki skuli
teknir í fyrsta bekk „hins almenna
mentaskóla" nema 25 nemendur
á næsta hausti. ÞaS er að sjálf-
sögöu kenslumálaráðherrann, sem
þessu ræSur. ÞaS er kunnugt, aS
hann hefir lengi verið haldinn af
þeirri meinloku, aS brýna nauö-
syn bæri til þess, að hefta aðsókn
aö þessum skóla. En þa’S er merki-
legt, að hann skuli ekki sjá, hve
berlega hann brýtur i bág við
stefnu sína í mentamálum meö
þessu.
ÞaS er nú ekki svo að skilja,
að núverandi kenslumálaráð-
herra sé einn meðal íslenskra
stiórnmálaleiðtoga um það, að
vilja hefta aðsókn aS mentaskól-
anum. Foringjar íhaldsmanna hafa
á undanfömum júngnm barist
fyrir því sama. þó aö þeir hafi
viljaö fara aðra leiö til aö ná tak-
markinu. En íhaldsmenn eru
hvergi taldir sérlegir frömuöir
ahnennrar mentunar. Þeir vilja
einmitt skera sem mest við nögl
útgjöld ríkissjóös til slikra hluta.
Þaö er því í fullu samræmi viö
þeirra stefnu, aö hefta á einhvem
hátt aðsóknina að skólanum. Þeir
hafa lí'ka viljað gera það, en á
þann hátt, að gera skólann ónot-
hæfari til að afla sér almennrar
mentunar, og láta svo ráðast,
hvernig æskulýðnum yrði séð fyr-
i'r slíkri mentun. — En núver-
andi kenslumálaráðhen'a þykist
ekki vera íhaldsmaður í menta-
málum. Hann hefir barist fyrir
því að komið væri upp alþýðu-
skólum út um sveitir landsins. Og
hann hefir barist á móti því, að
,,mentaskólinn“ yrði gerður að
óskiftum sérskóla fyrir émbættis-
mannaefni. Hann hefir haldið
dauðahaldi í gagnfræðadeild skól-
ans. En þessari deild skólans, sem
einmiti. er til þess ætluð, að veita
almenna méntun, vill hann nú loka
fyrir sem flestum öðrum en þeim,
sem þörf er fyrir til embættanáms.
Ráðherrann hefir það sér til
málsbóta, að hann hafi gert ráð-
stafanir til þess, að æskulýð
Reykjavíkur yrði séð fyrir nauð-
svnlegustu framhaldsmeniunr með
tveggja ára framhaldsskóliæ þeim,
sem lög voru saxnjjykt utn á síð-
asta þhtgi. En enginn veit enn þá,
hvað úr þeim skóla verður éðœ
hvernig' hann kann aS reynast, og
það hefð'i því farið betur á þvi, að
fresta lo.lcun meirtaskólans til
næsta árs. Og hjá því vei"ður ékki
koiuist, að bera saman þessa yið- i
lertni núverandi kettslumáJaráð-
herra, til að sjá borgi'5 framhaids-
mentwn æskalýðsins í Reykjavík,
viö tíllögur fyrverandji stjörqar,
ilialdsmanna, sem fram komu í
samskólafrumvarpinu, sem lagt
var fyrir þingið 1927. Að vísu lét
stjómin tnáli'S daga uppi í þeirri
deild þingsins, sem flokkur henn-
ar var í meiri hluta L, svo að menn
geta jafnvel efast um heilindi
hennar í því máli, en það er hins-
vegar augljóst, að stóru skrefi
skemra er fa'rið í frumvarpi núvér-
andi stjórnar, sem saímþykt var á
síðasta þingi.
í 'aö1 er ekki nóg, að ráðherrann
geti sýnt fram á, að hann hafi þó
haft viðbttrði tii þess, að bæta það
upp að einhverju leyti, að gagn-
. fræðadeild mentaskólans verður
lokað sem almennri mentastofmm.
Menn una ekki nokkru afturhaldi
í J>eim efnum. — Það hlýtur að
vera sárt fyrir slíkati mentamála-
frömuð, sem núverandi kenslu-
málariiðherra vill teljast, að verða
sfimplaður sem afturhaldsmaður
einmitt í þessum rrtálum. En hjá
Jiví verður ekki komist. Það er
óhjákvæmilegt, að skorin verði
upp herör um land alt gegn þessu
afturhaldi ráðherrans. Þvi að hér
á ekki Reykjavík ein hlut að máli.
Alt landið á jafnmikiS undir því,
að sæmilega sé séð fyrir mentun
æskulýðs höfuðstaðarins.
Allir sannir framsóknarmenn
hljóta aö halda samhuga og fast
t:m Jj?i kröfu, að þær einar breyt-
ingar verði gerðar á skóla- og
kcnslumálum, sem miða að J>vi, að
auka og bæta mentun landsmanna.
— En hver þorir að halda }>ví
fram, að þessar aðgerðir stjórnar-
innar miði að )>ví ? Hver treystir
sér til að mótmæla því, að J)ær fari
í þveröfuga átt?
Vlsindaleiðangur.
—o—
Dr. Jóhannes Schmidt, prófes-
sor, er nú, að þvi er segir í til-
kynningu frá sendiherra Dana,
að búast í nýjan vísindalegan
rannsóknarleiðangur með e.s.
„Dana“, og verður farið um-
hverfis alla jörðina. Verður lagt
af stað frá Kaupmannahöfn í
byrjun næsta mánaðar og kom-
ið aftur einliverntima vorsins
1,930. Förinni er fyrst heitið frá
Kaupmannahöfn til Santander
og Gibraltar og þaðan verður
farið um Miðjarðarliaf vestan-
vert. Úr Miðjarðarhafi verður
haldið vestur í Atlantshaí, til
Madeira og Azoreyja, en þaðan
til Vesturheimseyja, í gegnum
Panamaskurðinn vestur yfir
Ivyrraliaf til Tahiti, Fidjieyja,
Ný-Caledoniueyja, Nýja Sjá-
lands og austurstrandar megin-
lands Ástralíu. í marsmánuði
1929 verður ferðinni haldið
áfram til Japan og Kina, en það-
an inn um eyjahafið sunnan
við Asíu og- komið við víða í
G.M.C.
(General Motors Truek).
Kr. 3950,00. Kr. 3950,00
G. M. C. vörubíilinn er með 6 „cylinder“ Pontiac vél,
með sjálfstillandi rafmagnskveikju, lofthreinsara, er
fyrírbyggir að ryk og sandur lcomist inn í vélina, loft-
ræstingu í krúntappahúsinu, sem heldur smurmngs-
oliunni í vélinni mátuiega kaldri og dregui- gas og sýru-
hlandað loft út úr krúntappahúsinu svo það skemmi
ekki olíuna og vélina.
4 gír áfram og' 1 afturáhak. Bremsur á frarn- og aft-
urhjólum. Hjölin úr stáii og óbilandi. Hvalbakur aftau
við vélarhiisið svo auðvelt er að koma yfirbyggingunni
íyrir. Hlif framan við vatnskassann til að verja skemd-
um við árekstur. Vatnskassi nikkeleraður og prýðilega
svipfallegur.
Burðarmagn 3000 pimd, og yfirbvgging má vera
1000 pund í ofanálag eíns og verksmiðjan stimplar á
liverja bifreið.
Hér er loksins kominn sá vörubill, sem bifreiðauot-
endur hafa þráð til langferða. Hann her af öðrum bíl-
um að stýrkleika og fegurð og kostar þó lítið.
G. M. C. er nýtt met í bifreiðagerð hjá General Mot-
ors, sem framleiðir nú lielming allra bifreiða i veröld-
inni. ;
Pantið í tima, þvi nú er ekki eftii’ neinu að bíða. öll
varastykki fyrirliggjandi og kosta ekki meira en í Chev-
rolet.
Sími 584. Siml 684.
Jóli. Ólafsson & Co,
Reykjavík.
Umboðsm General Motors bila.
nýlendum Hollendinga, í Síam,
Singapore og viðar og' viðar. pá
verður lialdið vestur um Ind-
landshaf til Madagaskar og
norður með austurströndum
Afriku, um Suezskurðmn inn í
Miðjarðarliaf aftur og heimleið-
is þaðan. Hefir eigi verið lagt út
í umfangsmeiri visindalegan
hafrannsóknaleiðangur en þenn-
an, siðan Wyrville Tliomson hóf
ferð sína á skipinu „Challenger“
1872—1876, sem frægt er orðið.
þessi „Dana“ leiðangur verður
kostaður af Carislærgssjóðnum
og er áætláð að muni verða um
liálf miljón krónur ferðakostn-
aðurinn. Skipstjóri á „Dana“ í
þessari ferð verður fyrst um
sinn Christensen, sá, er til þessa
hefir verið fyrsli stýrimaður á
skipinu, þar eð Hansen skip-
stjóri á „Dana er veikur sem
stendur, en þó gert ráð fyri r að
iiann taki við skipstjóm áður en
ferðinni er lokið, ef heilsa hans
leyfir. Auk foring.ja fararinnar,
Schmidts prófessors, verða
margir vísindamenn aðrir á
skipinu, þ. á. m. C. Jespersen
dr. phil. og A. F. Bruun mag.
scient., Th. Mortensen dýra-
fræðingíu1, eðlisfræðingarnir:
I. N. Nielsen dr. phil. og H.
Tliomsen stud. mag., grasafræð-
ingarnir: próf. dr. Ove Paulsen
og stud. mag. Ejner Nielsea og
fleiri.
I
70 ára reynsla
og visindalegar rannsóknir
hy88Ja gæði kaffibœtisma
enda er hann heimsfrægar og
hefur 9 s 1 n n n m hlotið guli-
og silfurmedalíur vegna fram-
úrskurandi gæða sinnu.
Hér á landi hefur reynslan
sannað að YERO er miklu
hetri og drýgrl en nokkur
annar kaffihætir.
Notið aðeins VERO,
það niarg borgar sig.
I heildsölu hjú
HALLDÓRl EIRÍKSSYNI
Hafnarstræti 22. Reykjarik.