Vísir - 18.09.1928, Blaðsíða 2

VISIR
♦

Kaupum:
saltaðar og ósaltaðar.
æ
æ
<nn>
Nýkomiö:
Varahlntir í Qraetz-vélar.
A, Obenliaupt.
88
88

í Fljótshlííarréttir
á morgun kl. 3. Ódýrt far.
Síml 1529.
Símskeyti
Khöfn, 17. sept. FB.
Frá Gcníar-þinginu.
Frá Genf er síma‘5: Fulltrúar
I’ýskalands, Frakklands, Bret-
lands, Belgíu, ítalíu og Japan
komu sarnan hér í gær á þriðja
fund sinn um heimsending setu-
liösins í Rínarbyg'Sum og ófriðar-
skaðabæturnar.
Tilkynt hefir veriö opinberleg'a,
að fundurinn sé sammála um eftir-
farandi atriöi:
1. Um aö hefja opinberar samn-
ingatilraunir um heimköllun set.u-
liösins úr Rínarbygðum fyrir þann
tíma, sem ákveöinn er með Ver-
s a 1 a f r iö a r sám ni ngunu m.
2. Að endanleg úrlausn skaöa-
bótamálsins sé nauðsynleg á und-
?.n fullnaöarsamningum urn heim-
köllun setuliðsins og urn megin-
atriði viðvíkjandi skipun sérfræð-
inganefndar, sem öll hlutaðeigandi
ríki eiga fulltrúa í, til að athuga
skaðabótamálið.
3. Skipun eftirlits og sátta-
nefndar.
Hermann Múeller hefir lýst því
yfir, að árangurinn af fundunum
í.é jtýðingarmikil framför, einkum
]>ar eð nú hafi í fyrsta sinni verið
viðurkent opinberlega að til mála
geti komið að kalla heim setuliðið
úr Rinarbygðunum, fyrr en Ver-
salafriðarsamningarnir ákveða.
Frekari samningatilraun fer ekki
fram á Genfarfundinum, heldur
seinna á milli stjórna ofannefndra
ríkja.
Kosningar í Svíþjóð.
Frá Stokkhólmi er simað: í gær
og í fyrradag fóru fram þing-
kosningar i Svíþjóð, að Stokk-
hólmi undanteknum. í Stokkhólmi
verður kosið á föstudaginn. Fyrstu
úrslitin sýna að atkvæðatala hægri-
manna og jafnaðarmanna hefir
aukist. Hægrimanna mest.
Lof eða iast?
í síðasta tbl. sínu birtir „Tím-
inn“ viðtal við erlendan stjórn-
málamann, sem á að hafa verið
hér á ferð i surnar. Umtalsefnið er
ráðherrarnir okkar tveir, þeir M.
Kr. og J. J., og hefir þessi útlend-
ingur verið óspar á lofið um þá
báða, þó að dómsmálaráðherrann
'fái ]rar að vísu sinn skerf öllu bet-
ur útilátinn.
Vísir hefði nú Hklega ekki gefið
þessum útlenda fagurgala um þá
ráðherrana mikinn gaum, ef ekki
hefði verið notað tækifærið til þess
að mæla bót því ofbeldisverki ráð-
herrans, að banna aðgang að gagn-
fræðadeild Mentaskólans. — En
þáð tiltæki telur þessi erlendi
stjórnmálamaður svo sjálfsagt, að
b.ann kallar það barnaskap af and-
sræðingum ráðherrans, að víta
hann íyrir það. Þessi útlendi
stjórnmáíamaður, sem naumast
getur verið annar en danski ihalds-
þingmaðurinn, H. Hendriksen,
stórkaupmaður, er hér var á ferð
í sumar, segist vera töluverr
kunnugur skólamálum á Norður-
löndum. Lítið skynbragð viröist
hann þó bera á þau mál, því að ella
hcfði hann varla tafið það hlið-
stæðar ráðstafanir, að banna að-
gang að almennum unglingaskóía,
eins og gagnfræðadeild Mentaskól-
ans er, og að takmarka aðgang að
sérfræði-kenslustofnun, eins og
verkfræðingaskólanum, „Polytekn-
isk Læreanstalt“ í Kaupmanna-
höfn. Ólíklegt má telja, að stjórn-
málamaður ]ressi viti ekki það, að
í Danmörku hafa unglingar alveg
ótakmarkaðan aðgang að skólum,
er svara til gagnfræðadeildar
Mentaskólans, þó að vel megi vera
að honum, íhaldsþingmanninum
finnist það óþarft. — Hitt má telja
alveg vafalaust, að frjálslynd blöð
í Danmörku mundu ekki láta það
óátalið, ef hefta ætti aögang að
slíkum skólum, þó að þau hafi
ekki fengist um það, að takmark-
aður var aðgangur að verkfræð-
ingaskólanuni. Og varla yrði það
aðrir en „svartasta" íhaldið þar,
sem mæltu slíku bót. — Er um
vart nema tvent að tefla, að ])ví
er snerir Jrennan útlenda stjórn-
málamann „Tímans“, hver sem
hann er: annaðhvort hefir hami
ekki vitað um hvað hann var að
tala, eða þá að hann er miklum
mun þröngsýnni en íhaldsmenn
gerast, svona upp og ófan. — En
hvernig sem því kann að vera
varið, þá er þó heldur óseimilegt,
að það vaki fyrir „Tímanum", að
framsóknarflokkurinn íslenski eigi
að taka danska íhaldið sér til fyr-
irmyndar.
Fundahöldin eystra.
—o—
Eins og kunnugt er, heldur
íhaldiö stjórnmálafundi í
Skaftafellsþing'i og Rangár-
þingi um þessar mundir. Eru
tveir höfuðpaurar þess, og auk
þeirra fyrv. þingmaður Yestur-
Skaftfellinga, riðnir austur fyrir
nokkuru. Og í kjölfar þeirra
lallaði hinn sjálfkjörni al-
ræðismaður landsins með heila
hersingu í eftirdragi. Er þó
mælt, að lionum hafi gengið
heldur illa að kippa upp fram-
sóknar-körlum til þeirrar far-
ar, en að samherjar lians og
trúhræður, jafnaðarmennirnir,
liafi reynst öllu taumliðugri. Þá
hefir og Sigurður Eggerz farið
austur og mun taka þátt í um-
ræðum á sumum þessara funda.
Segir „Tíminn“ þrjár eða fjór-
ar sögur urn ferðalag Sigurðar,
og þó einkum um „hross“ lians,
sem á að hafa sést nýlega með
framsóknar-hryssum og íhalds-
jálkum undir Byjafjöllum eða
í Fljótshlíð. pykir stjórnarblað-
inu það sýnilega mikil ósvinna
af „hrossi“ Sigurðar, að það
skuli hafa látið sjá sig í slíkum
félagsskap. - Hafa þessi „hesta-
læti“ stjórnarblaðsins orðið
mönnum mjög að hlátursefni,
sem von er til, því að ekki vita
menn dæmi til þess áður, að
hestarnir hafi veiið svo sem
„aðalpersónur“ á stjórnmála-
þingum. Má húast við, að þess-
um „hrossaskrifum“ haldi á-
fram fvrst um sinn og hyggja
ýmsir gott til. En þá er „farand-
menn“ þessir liinir pólitísku
koma út í Hvolhrepp eða á
Rangárvöllu á heimleið, húast
margir við, að hestalátagrein-
arnar snúist upp í „lummu-
hjal“, þvi að varla eru allir
Hvolhrepjjingar orðnir kaup-
félagsmenn enn þá, og þá má
svo sem nærri geta, hvernig á-
statt muni um „bakkelsið“ og
bjargræðið á bæjunum þeim,
sem við kaupmenn skifta ein-
göngu. — En vera mun sá ein-
hver í hópi þeirra yfirreiðar-
mannanna, er betur kann því
að vita, livað skamtað sé á hæj-
um þar eystra og hvernig ástatt
muni i búri og eldhúsi. Gæti þá
kannske spunnist út af því
skemtilegar umræður, ekki síð-
ur en fyrrum, þegar sögurnar
um Hvolhrepps-„bákkelsið“
flugu um land alt og urðu að
stór-pólitísku máli.
En það voru fundahöldin,
sem eg ætlaði að minnast á.
Undarlega má þeim vera farið,
stjórnmála-spekingum þessa
lands, ef þeir hyggja, að rétta-«
dagarnir sé öðrum dögum bet-
ur til þess fallnir, að ná mönm
um saman á stjórnmála-fundi.
Ef þér eruð ekki enn
„S P E CIA L S“-maðup þá
bidjid uæst um „tuttugu
og fjórar hæfílega stórar(*
taas
ein kvónal
Eg hafði nú ímyndað mér, að
bændur liugsuðu lítt um stjórn-
mál þá dagana, sem þeir eru í
fjallgöngum eða standa að
drætti 1 réttum. En ihaldsmenn
hugsa sýnilega á annan veg.
„Smölun er smölun“, hugsa
þeir, og livers vegna skylcli þá
ekki vera hægt að smala kjós-
öndum á fundi þessa dagana, al-
veg eins og sauðum af fjalli. —
Þetta er alt svo undarlegt: Þeg-
ar bændur eru önnum kafnir
við- fjárleitir og smölun, þá
rjúka „máttarstoðir“ íhaldsins
líþp til handa og fóta og hóa
fólkinu saman á pólitíska
fundi i „erg og gríð“. — En
„smölun er smölun og göngur
göngur“, eins og karlinn sagði.
Og blessað ihaldið á marga
„gangnaforingja" frá fornu
fari og hugsar á ]>essa leið:
„Þið smalið kindunum, piltar,
en við smölum ykkur og þá er
best að gera eina ferðina að því
öllu saman.“ Og Jónas lallar á
eftir. Hann treystir sér vel í
eftirleitunum og þó að hann
kynni að slappast eitthvað og
slæpast, eins og oft vill verða i
göngum, þá á liann þó altaf vís-
ar Iblessaðar kaupfélags-lumm-
urnar í Hvolhreppnum. —- Hann
þarf engu að kvíða, foringinn
sjálfur né lið hans, þó að alt
verði það „langdregið orðið og
svangt“, er út fyrir Jökulsákem-
ur, því að alla sína upphefð og
frægð eiga „Kaupfélags-lumm-
urnar“ honum að þakka. Má því
nærri geta, að honum muni verða
veitt af mikilli rausn og örlæti.
En líklega fá íhaldsmenn
heldur lítið af „sætabrauðinu“
því. — Liggur vist ekki annað
fyrir þeim, en að fara i „sult-
inn“ hjá „óþroskuðu“ bændun-
um, sem ekki skifta við Kaup-
félagið i Hallgeirsey.
Kári.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 6 st., IsafirSi
3, Akureyri 8, Seyðisfiröi 9, Vest-
mannaeyjum 6, Stykkishólmi 6,
Blönduósi 4, Raufarhöfn 5, Hólura
í HornafirÖi 10, Grindavík 2, Fær-
Skinnlianskar
kvenna og karia
nýkomnir.
Verslunin
Björn Kristjánsson.
Jón Björnsson & Co.
—miWMMii Iiiim I Minmmnm
IVetrarkápuefni.
Skinnkantar.
Verslunin
Björn Kristjánsson,
Jón Björnsson & Go.
a iWHHII l—BM
eyjum 7, Julianehaab 3, Angmags-
alik. o, Jan Mayen 4, Hjaltlandi ri,
1 ynemouth 12, (engin skeyti frá
Kaupmannahöfn). Mestur hiti hér
i gær 10 st., minstur 3 st. Úrkoma
0.1 mm. — Læg5 fyrir suðaustan
land og austan. Hæð fyrir suSvest-
an land og norður eftir Grænlandi.
— Horfur: Suðvesturland, Fa.xa-
ílói og Breiðaf jörður : I dag, og
nótt norðan átt, sumstaðar all-
hvass, en minkandi. Þurt og bjart
veður. Vestfirðir Norðurland,
norðausturland: í dag og nótt
norðan átt, sumstaðar allhvass og
rigning, einkum í útsveitum. Kalt.
Austfirðir: í dag og nótt allhvass
uorðan. Rigning öðru hverjú.
Kaldara. Suðausturland: í dag a1I-
hvass norðan. í nótt hægari. Þurt
veður.
íslands Falk
kom úr eftirlitsferð í morgun.
Kveldskóla
ætla þeir að halda í vetur
Tryggvi listmálari Magnússon
og Hjörtur Björnsson. Kent
verður að teikna, mála, skera
út og móta. Sjá auglýsingu í
hlaðinu í dag.