Vísir - 04.01.1931, Blaðsíða 2

Vísir - 04.01.1931, Blaðsíða 2
VlSIR Hin marg-eftirspurða „CREMA“-mjólk, er komin aftur. Sömul. „CEREBOS“-salt I dósum og pökkum. Soyja „MANDARIN“. Viðurkend sú besta 4 markaðnum. Maggi’s lögur & Maggi’s teningar. Símskeyti -r-O- Berlín, 3. jan. U$ted Press. FB. Verkfall námumanna. Námueigendur tilkynna aS n. 96% verkamanna hafi lagt nitSur vinnu, í gær 11.91%. Samkvæmt því hafa lihlega 12.000 hætL atS vinna. — Kommúnistar halda því hinsvegar fram, aö 50,000 verka- menn hafi hætt vinnu. New York, 3. jan. United Press. — FB. Flug yfir Atlantshaf. Ráögert er aö flugvélin (mono- píane) „Trade Wind“ leggi af staö frá Curtiss flugstööinni í dögun á laugardag, áleiöis til Parísa.r, meö viökomu á Bermuda og Azoreeyj- um. Flugvélinni stjórnar McLaren flugkapteinn og Mrs. Beryl Hart flugkona. Hafa þau meöferöis 200 pund matvæla. Tilgangurinn meö íluginu cr að rannsaka skilyrði til flutnings í flugvélum á suðurleið- inni. Er ]>etta fyrsta tilraunin, sem gerð er til þess að fljúga yfir Atlantshaf í flugvél með farm. — McLaren og Mrs. Hart búast við 1 því, ef vel gengur, að komast til Parísar á fjörutíu klukkustundum. Síðar: McLaren og Hart lógðu af stað kl. 5,49 f. h. áleiðis til Bermuda. Nýárið 03 nji tíminn. I Nýtt ár er byrjað, en ekki ný öld. Miklu fremur hefir aldar- farið versnað enn, frá því sem áður var. Og þó getur nýi tíminn haf- ist þegar menn vilja. Hann hefst þegar menn vilja verða samhuga um réttan skilning á nokkrum aðalatriðum tilveru- fræðinnar, um nokkrar réttar tilfinningar og réttar frani- kvæmdir. Menn þurfa að skilja nauðsynina á sambandi við fullkomnari tilverustig lífsins, og að þau tilverustig eru jarð- nesk, þó að um aðrar jarðir, aðrar jarðstjörnur, sé að ræða en vora. Menn þurfa að vera samhuga í óbilandi trausti á þvi, að breyta megi til frá því sem nú er, þannig að gott verði að lifa, fyrir alla, og ávalt betra og betra. Og menn verða að vera samtaka um réttar fram- kvæmdir, sem þá fyrst verða að miða að þvi að auka og bæta hið magnandi, lífeflandi sam- band. II Hér í Reykjavik mætti nú gera merkilega byrjun. Hér á að fara að reisa kirkju mikla. Vígi Reykvíkingar þá kirkju sannleikanum. Reisi þeir hana af hiklausum skilningi á eðli og uppruna allra trúarliragða, og fullum hug á að hún verði að meiri notum en nokkur kirkja hefir verið áður. Reisi þcir hana sem stöð til sambands við lifið á stjörnunum. Stöð, þar sem þeir sem mist liafa sína, geti fengið öruggar fréttir af þeim og jafnvel séð þá og heyrt. Þar sem hjálpa megi læknunum til að sigra sóttir og þjáningar. Þar sem svo gott sé að koma, að menn fari þaðan jafnan auknir að viti og lífsþrótti, og hæfari til að komast fram úr hverjum vanda. Og hvergi mundi sannast betur en í þessu dæmi, að hugur ræður hálfum sigri. Þó að fyrirtæki þetta virð- ist mikið og torsóttlegt, þá væri sigurinn vís, ef lagt væri út í það af réttum hug. III Haustið 1928, hvatti eg til að reisa hér sambandsstöð þeirrar tegundar, sem á hinni nýu öld, mun taka við af kirkj- unum, og greiða svo fyrir og bæta uin árferði og atvinnu, að baráttan við fátækt og van- menning, sem nú virðist von- laus, mun á skömmum tíma reynast sigursæl. Orð mín voru að engu liöfð. I stað þess að farið væri að mínuin ráðum, var reist hér kaþólsk kirkja. Daginn sem hún var vigð, kom hér jarðskjálfti, eins og kunn- ugt er, einn sá mesti, sem orð- ið hefir hér í bæ. Það var óneit- anlega skritin tilviljun. Nú ættu Reykvikingar að revna, hversu mjög á annan veg tilvilj- animar verða, og hversu skemtilejar, þegar farið er að mmum orðum, og greitt fvrir því, að verur slíkar, sem for- feður vorir kölluðu guði og gyðjur, geti liaft hér áhrif meiri en áður. Þá verður hér gott að vera, á íslandi, þegar svo er komið. Þá mun Reykiavík verða ein af skemtilegustu höf- uðborgum jarðarinnar, og skemtileg i beslu merkingu orðsins, bær þar sem auðið verður að jirifast og þroskast á hvern þann hátt sem nauðsyn- legt er, svo að áður á mjög löngu liður mun verða komist hér fram úr því sem var á 10. öld, þó að á þeim tímum væri bér á íslandi hið mesta atgerv- isfólk jarðar vorrar. Á nýárinu 1931. Helgi Pjeturss. Framtíí Iandbúnaðarins. IV. • Eins og eg hefi þegar vikið að hafa kornbændur í öðrum löndum viða orðið illa úti, svo og bændur sem hafa aðallekjur sinar af baðmullarrækt, vegna þess að framleiðslan hefir ver- ið svo mikil, að ekki hefir ver- ið hægt að selja hana viðunan- legu verði, i mestu unnskeruár- unum liggur jafnvel hluti upp- skerunnar óseljanlegur, ekki vegna þess, að skortur sé þurf- enda þessarar framleiðslu í heiminum, sem og liefir verið á bent, þvi miljónir manna svelta heilu og hálfu hungri og ganga klæðlitlir, heldur vegna þess skipulagsleysis, sem er á skiftingu framleiðslunnar. Hér á íslandi hagar vitanlega alt öðru vísi til en í kornræktar- löndunum og baðmullarræktar- löndunum, að því er Jiessi mál snertir. Hjá okkur er ástandið líkara því, sem er í Bretlandi að ýmsu leyti. Bretar verða að flytja inn firn af landbúnaðar- afurðum, en gætu minkað þá innflutninga að stórmiklum mun, því það er ekki skilyrð- anna vegna. að landb”Tiaði Bretlands hefir hnignað. Öðru nær. Enda ér það eitt af aðal- málunum á dagskrá í Bretlandi nú, að efla landbúnaðinn. Og það er ekki úr vegi að benda á það, að það er ekki neitt flokks- mál. Tveir aðalflokkanna, sem hafa meiri hluta þjóðarinnar að baki sér, hafa borið fram á- kveðnar tillögur um stórfelda eflingu og útfærslu landbúnað- arins. Hér á íslandi liagar þann- ig til, að við eigum enn langt í land að geta ^ullnægt innan- landseftirspurninni að sumum la'idhúnaðarafurðum, svo sem mjólkurafurðum öllum, jarðá- vöxtum og eggjum, því við flvtium inn.þessar afurðir fvr- ir stórfé á ári hverju. Þar eig- um við mikinn markað að vinna í okkar eigin landi. Hins- veear hagar öðruvisi til hiá okkur en Bretum að því leyti, að við flytum út landbúnaðar- afurðir i hlutfallslega stærri stíl, aðallega ull og kjöt. Núver- andi erfiðleikar islenskra bænda orsakast auðvitað að nokkuru leyti af lágu verði á útflutnings- afurðunum. Sérstaklega er ull- arverðið lágt sem stendur, enda hefir fjöldi bænda alls ekki selt ull sína í ár. Hinsvegar má benda á. að framtiðarhorfur um kiötmarkaðinn eru ekki taldar slæmar, með enn betri verkun, kiötskoðun og frystingu og kæl- ingu kjöts, virðist elcki ástæða til þess að óttast svo mjög um framtið íslenska kjötmarkaðs- ins. Og það er litlum vafa und- iromið að sæmilegur markað- ur fæst fyrir islenskar miólkur- afurðir erlendis. Meginorsök erfiðleika íslenskra bænda er hið háa kaupgiald. Nægilegt verkafólk fæst jafnvel ekki um biargræðistímann til þeirra sem greiða þetta háa kaup — en margir bændur geta alls ekki greitt liað. Þetta er auðvitað engin sönnun þess, að landbúu- aður geti ekki verið hfvænleg- ur atvinnuvegur. Það sannar aftur á móti, að hinar háu kannkröfnr eru óeðlilegar ög þíóðarvoði er vís, ef svo er á- fram þaldið. Hættan af hinu háa kaungialdi nær líka til sjávarútvegsins horfumar fvrír útgérðinni eru alls ekki glæsilegar, og bað er fyrirsiáan- legt, að gífurlegir érfiðleikar eru |>ar fvrir dvrum, ef sá at- vinnuvegur lamast vegna þess. að heimtað er kaup, sem út- gerðin getur ekki borið. Nú er síður en svo, að eg, sem þetta rita, sé þeirrar skoðunar, að knýja beri kaup niður svo verkafólkið hafi aðeins til hnífs og skeiðar eða ekki það. Eg er einmitt hlyntur því, að kaui>- giald sé svo hátt sem atvinnu- vegirnir lej’fa, þvi af aukinni kaupgetu verkalýðsins leiðir ; aukið viðskiftafjör. En leiðin til i hess að ráða fram úr þessum ' vandamálum er hvorki að knýja laun verkalýðsins .niður í sultarlaun eða spenna kaup- | kröfumar svo hátt, að atvinnu- ' vegirnir lamist eða jafnvel legg- ist. í auðn. Leiðin er auðvitað sú, að gera nauðsynlegar ráð- stafanir til bess að lcveða niður dýrtiðina í landinu, en það hefir verið vanrækt. Menn segja, að alt sé að lækka. En það er ekki rétt. Sá bagginn, sem flestum reynist erfiðastur að bera, lief- ir ekkert lést, nfl. húsaleigan. Nú mun kannske einhver spyrja, hvað húsaleigan í Revkiavik komi framtið land- búnaðarins við. En svarið við því liggur í augum uppi, því hér á landi hagar þannig til, að i byrjun og lok biargræðistím- ans eiga sér stað verkafólks- flutningar. Eg hefi aldrei séð neinar skvrslur um hað, hve margt fólk flyst úr Reykjavik og kaunstöðum í sveitirnar um bjargræðistímann, en sú tala hh'dur að vera allhá. Þetta fólk miðar aðallega kaunkröfur sín- ar við það hvað dvrt er að lifa þar sem það er búsett. Húsa- leigan í Reykiavík og kauo- stöðnnnm hefir bví veruleg áhrif á kaupkröfur kauoafólks. En það má einnig benda á bað, að það er athugunarvert, hvort ekki beri nauðsyn til að sjá bæedum fyrir verkafólki er- lendis frá. Bændur víða um sveitir liafa mikinn ábuga fyr- ir bví máli. — Og bað þarf ekki að óttast, að minni ætl- an, að nein hætta sé á ferð- um. þótt takmarkaðnr inn- flutningur valins verkafólks, t. d. frá skandinavisku löndun- um, væri levfður til vinnu í sveitunum. Sannleiluirinn er líka sá, að sá innflutningur er hafinn, þótt i smáum stil sé. Það verkafólk, sem hinsað hef- ir flust í sveitirnar frá Dan- mörku, Noregi og Þvskalandi, hefir ráðist hingað fvrir skap- legt kaun, en hækkað kröfurn- ar, er það hafði verið hér um skeið, enda lítil sanngimi í því, að erlent verkafólk, sem í .engu stendur að baki — nema siður sé — islensku verkafólki —- vinni fvrir lægra kaup en aðr- ir. Þeir bændur, að bvi er eg best veit,- sem fengið bafa er- lenda verkamenn til gripahirð- inea on iarðræktnv, láta vel af þeim. Er haft eftir merkum bónda sunnlenskum, að það væri beinlinis siálfsagt að fá er- lenda gripahirðingarmenn á kúabúin, til þess að íslendingar lærðu að hirða kýr. Eg efa ekki, að bóndinn hefir haft satt að mæla. Nei, það hefir verið van- rækt að gera ráðstafanir til þess að kveða niður dýrtíðina, en þegar það tekst, rætist úr, verstu erfiðleikum bænda, en verði þá enn skortur verka- fólks, verður að sjá þeim fyrir verkafólki erlendis frá. Orsökin til erfiðleika íslenskra bænda cr alls ekki sú, að íslensk mold gefi það ekki margfalt aftur, sem henni er til góða gert. Það er varla til svo aumlegt kot á íslandi, að ekki megi gera úr því blómlegt býli. íslenskar mvrar geyma frjóefni, sem eru milióna virði, frjóéfni, sem hinar vinnandi hendur hinnar nýju jarðræktarkynslóðar eru að bvria að breyta i starfandi þjóðarauð. Flest af því sem gert hefir verið íslenskum land- búnaði til viðreisnar á undan- förnum árum hefir verið i rétta átt, því bændur hafa verið styrktir, án þess að sjálfsbjarg- arviðleitni þeirra lamaðist. Verðlaun og stvrkir fyrir unnin nytjaverk hvetja en lama ekki, auka metnað, en ala ekki upp í mönnum dáðleysi. A. I 0. 0. F. 3 S 112158 35 Veðurhorfur í dag. í gærkveldi voru horfur á veðra- l'i igöum. Er búist viö að dragi úr frosti og gangi til suöausturs og fari veður vaxandi. — Sennilega veröur snjókoma eöa bleytuhríð. Fimm sagnfræðingar taka þátt í samkeppninni um prófessorsembættiö í sögu, þeir Arni Pálsson, Guðbrandur Jóns- son, Hallgrímur Hallgrímsson, Sigurður Skúlason og Þorkell Jóhannesson. Þeir hafa nú skilaö ritgerðum sínum og eru þær 14O til 220 vélritaðar síður. Síðar eiga ]>eir að flytja erindi uin sjálfvalið efni, og verður það sennilega snemma í næsta mánuði. „Reglugerð um sölu áfengis til lækna, tannlækna og dýralækna, og til lyfjabúða, og um skamt áfeng- is handa þeim“, hefir verið gef- in út 30. f. m. — 1. grein hljóð- ar svo: „Læknar, sem lyfsölu- rétt hafa, fá ómengað áfengi frá áfengisverslun ríkisins. Skal þeim skamtað áfengið hlutfalls- lega við mannfjölda í héráðinu við síðasta kunnugt manntal, þannig að ekki komi meira en %o kíló á mann una árið, enda sé héraðslæknir einn í héraðinu. Þó getur lieilbrigðisstjórnin veitt læknum, er sitja í kaup- túnum, ef þar dvelja um lengri tíma einhvern hluta árs til

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.