Vísir - 30.01.1931, Blaðsíða 2

VlSIR
^A^CA^HArSAy^XrxApÍAyxA^xAyxApxAÍyxAyxAyxAyxXJÍA^xXy CXrxAÍxArxAr^AxxAyCAyxXJxA?
æ æ
1 Sunrise |
I Áiraxtasnlta. S
§ Fyrirliggjandi. ®
^ l»ó3*ðap Sveinsson & Co. ®
ææææææææææææææææææææææææra
VoTle 2 Wortle£s
Va'.uc L Wórlh
LICOPUCE
CONFECÍlONEraí
límskeytl
Madrid 29. jan.
Unitcd Press. FB.
Frá Spáni.
Hægri vængur frjálslymia
lýðvcldisflokksins hefir ákveð-
ið að taka ekki þátt í þingkosn-
ingunuui fyrirhuguðu. Flokks-
leiðtoginn Alcalt Zamora hef-
ir í tilkynningu, seni hirt cr í
blöðunum, látið svo unx íxiælt,
að stjórnin só að gera barna-
legan skrípaleik úr kosningun-
um.
„Constitutionar‘-leiðtogarnir
hafa lýst því yfir, að til þess
að koma á friði og kyrð í land-
inu og láta þjóðina verða að-
njótandi frelsis og i-éttlætis,
verði að stofna þjóðþing í sanx-
rænii við stjórnarskrána.
London 29. jan.
United Press. FB.
Breska stjórnin heldur velli.
Atkvæðagreiðsla við aðra
unxræðu um frumvarp til laga
unx vinnudeilur fór þannig, að
stjórnin bar sigur úr býtum
nxeð 277 :250. Úrslitanna var
beðið með mikilli óþreyju, um
alt England, enda hálft í livoru
búist við stjóniar-ósigri, en af
honuxn liefði sennilega leitt, að
stjórnin hefði heðist lausnár.
Loadon 29. jan.
United Press. FB.
Hjónaband.
Ungfrú Stella Brienx og Art-
hur Cotton voru jgefin saman
í Clxristchurch í dag. Danski
sendiherrann Ahlefeldt Laui'-
viggreifi var svaramaðnr hriið
arinnar.
United Press, FB.
London 30. jan.
Dýrtíðaruppbót stai*fsmanna
Bi-etlands lækkar.
Snowden fj ánxxáláráðherra
héfir tilkynt nefnd manxia, sem
kom á fund lians, fyrir liönd
.slarfsmanna ríkisins, að ríkis-
stjórnin lieföi ákveðið að draga
úr dýrtíðai'upphót cmbættis-
mamia frá 1. mars n.k., ná-
kvæmlegá effir ákvæðum sam-
þyktar um Jxessi efni frá 1920,
én af þessu leiðir tekjumissi,
sem nemur einuin þrettánda af
Jannunx allra opjnberra staifs
jnanna, —- en þeir eru þrjú
huiulruð þúsund talsins. Sparn
aður rikissjóðs við þessar ráð-
stafanir verður þrjár miljónir
sterlingsjnmda á ári.
Borðar — Flautur
— Pípur og ixvarg-
ar fleiri tegundir
f'yriríiggjandi.
Gæðin alþekt. -----------
Norska flutningaskipið „Ulv“
mun hafa farist á Húnaflóa.
—o—
Eins og áður er frá skýrt, fór
flutningaskijxið „Ulv“ frá Siglu-
firði 20. þ. m. og ætlaði til Suð-
ureyrar í Súgandafirði. Má nú.
telja víst, að skipið hafi farist
á Þaralátursgrimni eða þar í
nánd, nxeð því að allnxikið rek-
ald hefir fundist í Reykjarfirði,
nyrðra, næsta firði innan við
Þaralátursf jörð. — Segir svo í
skeyti til útgerðarstjóra Pálnxa
Loftssonar, frá skipslxerra á
Ægi:
„Guðjón Valgeii’ssoix, Selja-
nesi við Ingólfsfjöi’ð segir svo
frá: Rekið liefir á Reykjarfirði
(hinum nyrðra) úr skipi með
stuttu nafni (sést ekki hvaða
nafn það er) frá Haugesund:
þilfarshús, yfirsængur, stólar,
smurolíutunna og ýmisíegt
timbur.“ —
Enginn vafi vii'ðist geta á því
leikið, að liér sé um að ræðá
rekald úr UIv, og liefir skipið
farist með allri áhöfn. Skip-
verjar voru 17 Norðmenn, en
auk þess fjórir fai'þegar, þeir
Hregg\riður Þorsteinsson kaup-
maður, Jón Kristjánsson véla-
maður frá Akureyi'i, Ólafur
Guðmundssoix frá Rcykjavík,
fyrrunx skipstjóri, og Aage Lai’-
sen vélamaður.
J a p a n
árið sem leið.
x
Jajxanar gera sér miklar von-
ir um bættan hag á þessu ári,
en þeir hafa, eius og aðrar þjóð-
ir heims, átt við mikla erfið-
leika að stríða að undanförnu,
einkanlega í fyrra. Arið 1930
var krejipuár í Japan. Peninga-
markaðurinn var óhagstæður
og Jajxanar fengu minna fyrir
afurðir sínar en áður, bæði
vegna óhagstæðs gengis, og
verðfalls á afurðunx. Hrís-
grjónaujijxskeran var nxeiri ár-
ið sem leið en um langt und-
anfarið áraskeið. En ef til vill
hefir ekkert stuðlað meir að
erfiðleikum Japana en óáranin
í Kína. Því Kínverjar eru bestu
viðskiftavinir Jajxana. Kinverski
silfurdollarinn stóð lægra en
nokkru sinni- áður og kínversk-
ir kaupmenn beinlínis gátu ekki
keypt neitt líkt því og vanalega
í Japan. Óáranin í Kína hefir
annars átt drjúgaix |xátt í lieims-
kreppunni, að því er margir
ætla. — Þótt mikill hluti Kín-
verja séu litlunx efnum húnir,
þá er það mikill hluti mann-
kj-ns, sem búsettur er í kín-
verskum löndum, 400—500 mil-
jónir manna, og ef friður kemst
á í landinu, og kaupgeta maiina
þar eykst, opnast feikna mikill
markaður fyrir að lcalla hvers-
konar framleiðslu, senx nú er
óseljanleg. Ber hér að sama
brunni, eins og Mr. Dewey, f jár-
málaráðuiiautur jxólsku stjórn-
arinnar, sagði um þjóðirnar í
Mið-Evrópu, að það er í raun-
imii á því, sem ei'fiðleikarnir
hyggjast, að vegna ófriðar og
ýinissa vandi'æða, hefir kaujx-
geía manna í ýmsum löndum
lamast, en undir eins og frið-
ur kemst á og framfarir byrja
i þessum löndum, fæst markað-
ur fyrir þær afui'ðir, sem nú eru
óseljanlegar. Iixnflutnhigstoll-
um á baðmullarvörum var
komið á í ýmsuni löndum,
Suður-Ameríku, Egiftalandi o.
s. frv., en í sumuin þessai'a
landa nutu Bretar betri kjara.
Bitnaði þetta á Jajxönum. Ann-
ars er samkejxnin um haðm-
ullai'inarkaðina víða orðin
býsna hörð milli Breta og Jap-
ana. Skijiaútgei'ð Jajxana gckk
illa árið scm leið. Skijxabvgg-
ingar voru þó talsverðar. Nijxjx-
ou Yusen Kaislia félagið smíð-
aði allmörg ný skijx, en þessar
skipahyggingar voru í fauninni
framhald á skijiasmíðaáætlun,
sem hafin var löngu áður en
krepjxan liófst og vai'ð að halda
áfram.
Vinnudeilur voru nxiklar i
landinu á árinu, enda reynt að
knýja laun niður í ýmsunx iðn-
aðargreinum. Tala atvinnuleys-
ingjamia jókst mjög og var í
ái’slok liðlega ein miljón.
Á stundum kastaðist í kekki
niilli jajxönsku stjórnarinnar og
þjóðeriiissimxastjórnarimiar
kínversku, en vinfengi var
meira, a. m. k. á yfix'borðinu,
en vei'ið liefir um langt skeið,
milli Bandaríkjamanna og Jajx-
ana. I stjónimálalífinu lieirna
fyi'ir var ekki stórtiðindasamt.
Stjórnarflokkuripn (Minseito-
flokkurinn) vann glæsilegan
sigur í almemium þingkosning-
uin í febrúar árið sem leið
Mikið tjón vai’ð í Jajxan á ár-
inu af vöidum flóða og land-
skjálfta, svo sem áður hefir ver-
ið getið.
A.
Gimskipafélagið
og Yðraflatnlagar.
—o---
Ýmislegt beudir til þess, að
devfð og krepjiutimar sé Iiér
í aðsigi, og lilýtur það að koma
víða niður. Til dæmLs má lxú-
ast við því, að talsvert dragi
úr vöruflutningum til iandsins
og frá þvi, og hlýtur það að
koma niður á Eimskipafélagi
Islands. En hagur þess í'ffiigs
og alirar þjóðarinnar er hinn
sami, og því ætti að mega
vænta þess, að hver framsýnn
og þjóðrækinn maður, sem
verslun hefir við útlönd, léti
félagið sitja fyrir viðskiftum,
og liugsaði meir unx hag þess
en stundarhagnað sjálfs síu.
En nú er svo að sjá sem sum-
ir gæti ekki þessarar skyldu, og
láti Eimskipafélagið sitja á
liakaixum, og sendi lieldur vör-
ur sínar í erlendum skipum,
sem kunna að vísu að bjóða
eitthvað lxetri kjör, Jiegar lítið
er um flutninga. Það cr óneit-
anlega áliyggjuefni, að sjá skiji
Eimskipafélagsins sigla héðíui
tóm, þegar önnur skijx fara um
sömu mundir með allan þann
varning, sem iiér beið flutn-
ings. Hafa senden^ur þeirra
vörutegunda gert sér ljóst,
livernig samgöngum við ísland
væri nú háltað, ef Eimskipa-
félagið liefði aldrei verið stofn-
að, eða livað við tæki, ef það
væri horfið úr sögunni?
Farmaður.
f
Þorkell Þorkeisson,
sem andaðist liér í hæuum 24.
þ. m„ var fæddur i Öseyrar-
nesi 21. maí 1863, og voru for-
eldrar hans merkislijónin Þor-
keli Jónsson og Sigríður Jóns-
dóttir, er þar bjuggu lengi, og
mörgum voru að góðu kunn;
hann var 6. í aldursröðimxi, af
9 börnum þeii-ra, er komust til
fullorðins ára, en nú eru eftir
á lífi af þeim, tvær yngstu syst-
urnar. Þeir, senx þeklu til í Ós-
eyrarnesi fyrir 40—50 ánim,
munu minnast liins glæsilega
systkinahóps, sem þar var þá,
og' jafnframt liinnar ágætu
heimilisstjórnar foreldranna.
Þorkell sál. var snemma bráð-
ger, eins og öll þau systkini, og
var liami talinn strax á unga
aldri, meðal allra efnilegustu
og færustu manna í því bygð-
arlagi. Árið 1895 giftist liann
Sigríði Grímsdóttur Gíslasonar
óðalsbónda í Óseyi'arnesi, og
hjuggu ]iau lengst af á Eyrai’-
hakka, þar til liún andaðist
siiögglega, af hjartaslagi 24.
sejxt. 1917. Þau eignuðust 5
hörn, sem til aldurs komust, og
cru þessi: Grímur, stýrimaður
á Es. „Súðin“, Þoi'kell stúdent.
Guðmundur verslunarmaðui'.
Sigríður Elín gift Valdenxar
Þórðarsyni kaupmanni, og Sig-
ríður, ógift lijá systur siiini. Á
undan lijónabandi eignaðist
liann eina dóttui', Ólöfu, koriu
Konráðs Hjálmarssonar kaujx-
manns á Noi'ðfii'ði. Hugur
Þorkels lineigðist snemma að
sjómensku og veiðiskap, og
varð liami formaður í Þorláks-
liöfn á 20. aldursái’i og var ]iað
svo á liveiri vetrar'vertíð i 40
ár, ávalt lalinn meðal fremslu
formanna þai-, hæði um sjó-
xxxkn og aflabi'ögð. Á sumrin
slundaði hann oft sjómensku
á xnótuébátum, eftir a|ð þeir
fóm að tíðkast á Eyrarbakka,
og stundunx lax og siiungsveið-
ar i úm og' vötnunx. Eftir að
hann fluttist hiugað til bæjar-
ins, á GO.árinu (1923), var hann
nokkurn tíma á togai’a, og al-
staðar þólti liann úgætur liðs-
maður, og minnast margir á-
nægjulegrar samveru með lion-
um við þessi störf. Meðan hann
lijó eystra, gegndi hann um
tíma hreppsnefndarstarfi og
var oft skijxaður virðingamað-
ur fasteigna, en liann losaði sig
við þau stöi-f, þegar liaim gat,
því að hann var frásneyddur
þvi að trana sér fram, enda
fremur dulur í lund og fáskift-
inn út á við, en greindur í besta
lagi og kunni góð slcil á mörgu
um alnxeiin mál. Alla æfi var
hann glaðvær í kunningja og
félaga lióp, og tryggur vinum
sínum og ættingjum.
Síðan 1923, að hann flutti
liingað, hefir hann verið lxér
nxeð bönium sínum, síðustu ár-
in þrotinn að lieilsu, svo áð
kunnugir vissu, að ekki var von
um bata, en meðan hann Jir
rænu, var sjómensku og veiði
skapur honunx kært umtals-
efni, og nú liefir liann lokið
síðustu sjóferðinni, \-fir liinn
sollna sæ nxannlífsins, og haf
dauðans. Vér vinir lians trúum
því, að liaiin liafi nú lent skipi
sínu lieilu i liöfii ú friðai'landi,
hlessum minningu lians, þökk-
um samveruna, og árnum hon-
uixi heilla á landi eilífðarinn-
ar og ódau'ðleikans.
Gamall félagi.
Opid bréf
til lir. Guðm. Kamban.
Herra Gu6m. Kanxbau!
Vi'ö lestur bókar yöar, „Jóinfrú
Kagnheiöur“, hefi eg fundiö hvöt
hjá mér til aö senda yður örfáar
línur. Eg geri þaö samt ekki til
þess, að þakka yöur fyrir bókina,
heldur þvert á ínóti. Þér hafiö
tekið til meðferöar söguefni, sem
mikiði hefir veriö talaö um og rit-
aö. Meöal annars hefir listaskáldiö
Þorsteinn Erlingsson ort ódauö-
ieg ljóð um Ragnheiöi Brynjólfs-
dóttur og i)aða Halldórsson, og
lxafa íslendingar vissulega kunn-
aö aö meta þann kveðskap og
margir taliö, aö lýsingar Þor-
steius niundu fara nærri hinu
sanna. Þér tókust nxikinn vanda
á hendur, er þér hófuö að rita um
ástir þeirra Ragnheiðar og Daða
og mun flestum viröast svo, sem
þér hafið reist yöur huröarás um
öxl. — En út i þaö mál alnxent
skal eg ekki fara aö sinni.
En mig langaöi til aö minnast
ofurlítið á Ragnlieiði Brynjólfs-
dóttur. Þér komiö franx á sjónar-
sviðið meö stúlku, sem ujxpi var
á 17. öld, og þó dettur yöur i hug
aö lýsa þessari stórlátu biskups-
dóttur, eins og þér værið aö segja
frá algengri götudrós 20. aldar-
innar. Eg hygg að sá skoðunar-
háttur yöar fái ekki staöist, aö
hugarfar og breytni Ragnheiöar
hafi verið meö þeinx hætti, sem
bók yðar vottar. Mér er alveg
óskiljanlegt, að ástin, hin göfuga,
hreiua og stórláta ást, hafi getað
gcrt Ragxiheiði Brynjólfsdóttur,
að þeirri konu, sem þér viljið vera
láta. Iiin fyrsta helga ást gerir
ekki ungar stúlkur að ófreskjum
og andlegum 5111x011111. — Eg fæ
ekki betur séð, en aö meðferð yö-
ar á nxinning R, B. sé gersamlega
ósæmileg. — Þér hikið ekki riö
að segja — og það á himx srnekk-
lausasta og sóðalegasta hátt — aö
Ragnheiöur hafi haft stefnumót
viö Daða i heyhlööu. rerðinga-
Verðið hvergi lægra.
iottöaöootsíiaíscttttocööíiööísttíiís