Vísir - 02.03.1931, Blaðsíða 2

VlSIR
æ
æ
æ
8WA8TIKA
CIGARETTDR
fást hvarvetna - 20 stk. 1,00.
æ
æ
æ
æ
æ
æ
Fóðupbœtip og hænsnafóðup:
Maís,
Maísmjöl,
Ódýrt rúgmjöl,
Rúghrat,
Hveitihrat,
Blandað hænsnafódur,
Hafrar,
Haframjöl,
Gular baunir.
Símskeyti
París, 2. mars.
United Press. — FB.
Flotamáladeilum
Frakka og ítala lokið.
Tilkynt hefir verið, að náðsl
liafi fullnaðarsamkoinulag um
fíotadeilumál Frakka og ítala.
Frakkar kváðu hafa slakað til
í mörgum mikilvægum atrið-
um. Samningurinn verður send-
ur stjórnum Frakklands, Ítalíu
og Bretlands til undirskriftar
og Bandaríkjanna og Japans til
samþyktar.
Njtt
viðskiftasamband.
—o—
t>ess hefir verið getið' í V'ísi
fyrir skömniu, að i ráði væri
að Rússar og ítahr stofniiðu
með sér viðskiftabandalag. Hef-
ir það vakíð eigi litia eftirtekt,
að þessar þjóðir, sehi eiga við
mjög andstætt stjómarfar að
búa og þar sem að auki ger-
ólikar stefnur eru ráðándi hjá
hvorri þessara þjóða um sig, að
einmitt þær skuli hafa náð sam-
komulagi um stofnun viðskifta-
bandalags sín á milli. En þótt
eigi hafi verið neitt opinberlega
tilkynl um stofnun slíks banda-
lags, þá mun það litlum vafa
undirorpið, að fregnir, sem birt-
ar hafa verið í erlendiun blöð-
um um þetta, eru réttar. En þeg-
ar nánar er á litið er ekki kyn-
legt, þótt einmitt ítalir og Rúss-
ar hafi stofnað til slíks við-
skiftasambands, sem hér um
'ræðir, því báðum þjóðum er
mikill hagur að. ítali skortir
hráefni og vantar markaði fyí’-
ir iðnaðarframleiðslu. Rússland
hefir næg hráefni á boðstóíum
og vantar um fyrirsjáanlega ah-
langan tíma ýmiskonar iðnaðar-
framleiðslu ítalir og Rússar
gerðu með sér viðskiftasamn-
ing í ágúst siðastl. og samkv.
þeim samningi féllust Rússar á
að kaupa af ítölum vörur fyr-
ir 300 milj. líra á tímabilinu 1.
ágúsl 1930 til 1. ágúst 1931.
ítalska stjórnin hefir lagt sig
mjög fram til að stuðla að aukn-
um viðskiftum við Rússa og á-
byrgst 75% af áhættunni við
þessi viðskifti, til þess að hvetja
kaupsýslumenn til viðskiftanna
og ekkert hefir komið fram, er
bendir til þess, að Rússum sé
ekki að trevsta í viðskiftamál-
um. Þeir kaupa að vísu ekki út
í hönd, krefjast ákveðins gjald-
frests, en það eru fleiri og
fleiri þjóðir að sætta sig við,
þar sem viðskifti við Rússa með
þessum hætti hafa gengið vel,
þótt kaupsýslumenn eðlilega,
vegna vei’slunarfyrirkomulags-
ins, hafi leitað ríkisábyrgðar
fyrir yiðskiftunum, a. m. k. í
sumum löndum. Búist er við,
að Rússar flytji inn frá Ítalíu
allskonar varning á þessu ári
fyrir 500 milj. líra, en innflutn-
ingar frá Rússlandi til Italiu
hafa aukist um 100%; (hráefni).
Innflutningur þessara hráefna
(timbur, olía o. s. frv.) hefir
minkað að sama skapi frá
Bandarikjum, Argentínu og Ca-
nada. 1 raun og veru bendir allt
til þess, að ltalir líti nú til aust-
urs um aukin viðskifti. Sem
dæmi iná nefna, að til skamms
tíma fluttu þeir inn firn af
hveiti frá Bandaríkjum og Ar-
gentínu, en Itahr nota mjög
nrikið hveiti, 100 lbs. á mann,
að þvi er talið er, á ári hverju.
Mikill meiri lduti þess hveitis,
sem Italir fluttu inn árið sem
leið og næstum allt liveiti, sem
þeir flytja inn í ár, er rússneskt
hveiti. Svipað er um olíukaup
ítala að segja, Olíukaup þeirra
frá Rússum aukast hröðum fet-
um, en olíukaup þeii*ra frá
Bandarikjum minka að sama
skapi. En það er margt fleira,
sem bendir til enn nánara við-
skiftasambands milli Rússa og
ítala. Talið er víst, að Rússar
ætli að fela Itölum að smíða
fyrir sig iiiörg kaupskip og hcr-
skip. Sem stendur eiga Rússar
3 kaupskip í smiðum i ítaliu.
Flotasérfræðingar. rússnesku
stjórnarinnar hafa fvrir nókkru
síðan ferðast um skipasmíðá-
stöðvar Itala, en einnig á öðr-
um sviðum liafa Rússar leitað
til Itala, t. d. liafa þeir samið
við Fiat-félagið um kaup á
fjölda mörgum bifreiðum. Öll
þessi auknu viðskifti bitna.að
sjálfsögðu á fyrri viðskiftavin-
um ítala, aðallega á'Bandaríkja-
mönnum og sumum Suður-
Ameriku-þjóðum.
H. C. Andsrsen.
12S ára minning.
Eftir Riehard Beck.
•I.
Það er bæði maklegt og gagnlegt,
að minnast merkra tímamóta í liíi
Jjeirra manna, sem auðgað hafa
menningu vora að þeim verðmæt-
um. er mölur og ryð fá ei grand-
að. Ekki verður um það cleilt, að
Hans Christian Andersen, æfintýra-
skáldið danska, sé i tölu slikra vel-
gerðarmanha mannkynsins. Þeir
munu fáir, eldri sem yiigri, meðal
jnenningarþj óða heimsins, sem ekki
standa í einhverri skuld við hann.
Og hafi þeir ekki komist i kynni
við hann, eru þeir að þvi skapi
snauðari.
Annan april árið sem Jeið, vorti
hundrað tuttugu og fimm ár liðin
frá'fæðingu skáldsins. Var þess at-
( burðar minst með viðeigandi há-
1 tíðahöldum víða urn heini, og sér
; i lagi heima í fæðingarlandi hans.
En Andersen hefir með æfintýrum
sínum og sögum lagt undir sig lönd
öll. Og sem æfintýra-skáld á hann
engan sinn lika í hQÍmsbókmentun-
um. Hann er að vísu oft nefndur í
sörnu andránni og bræðurnir Þýsku,
Jakob og Wilhelm Grimm, er víð-
frægir erti fyrir hið mikla safn sitt
af þýskum þjóðsögum og æfintýr-
um, sem konut út í fimm bindum
(1812—1822). Engu að síður ertt
æfintvri Andersens og sögur harla
frábrugðin samskonar frásögnum
í safni hinna fyrnefndu. Þeir
Grimm-bræður létu sögurnar halda
sér, bæði að efni og búningi, eins
og þeir höfðu heyrt þær af vörum
alþýðunnar. Æfintýri Andersens og
sögur eru hinsvegar, að miklu leyti
skáldskapur hans sjálfs, ávöxtur
hinnar frábæru snilli-gáfu hans, ]>ó
rætur að þeim liggi víða og hann
hafi af ýmsum lært.
Andersen er lang-víðfrægasti rit-
höfundur |>jóðar sinnar. Merkir
danskir bókmentafræðingar hika
ekki við að segja, að æfintýri hans
sétt eini skerfur Danmerkttr til
heimsbókmentanna. Þetta virðist ef
til vill í fljótu bragði ofmælt, að
hér séu ryrð úr hófi frani áhrif
og frægð annara skálda danskra.
En við nánari athugun kemur það
glögt i ljós' að staðhæfing þessi
er ekki út í hött. Eins og dr. Paul
V. Rubow tekttr fram í inngangs-
orðnum að hinni ágætu bók sinni
um æfintýri Andersens, H. C. An-
dcrsens Eventyr, má segja, að þatt
eigi öðrutn ritum fremur skilið
nafnið heimsbókinentir. Þau ern
langt um ntbréiddari' en önnur eins
meistaraverk og harmléikir Shake-
speares eða Faust Goethes. Æfin-
týri Andersens eru löngu orðin sam--
eign hinna fjarskyldustu þjóða; á-
hrifavald hans nær langt út yfir tak-
mörk Norður- og Vesturálfu, til
Kína, Japan og Indlands. Þetta er
ofur skiljanlegt, ]>egar litið er á
• eðli,, og efni æfintýranna. Þau eru
ekki bundin við stað' eðá stnnd.
Þau eru jafn ný í dag og í gær.
Þau eru mikill hluti þeirra að
minsta kosti — eigi fremur dönsk
en kínversk. Hvort scm sögur' þess-
ar hryggja eða gleðja, vekja þær
bergmál í húgum manna, hvar seni
er á hveli jarðar, því að þær tala
til hinná' upprunalegu tilfinninga
mannshjartans. Van]>ekking ein
vcldttr ]>ví, að mönnum gleymist það
svo oft, að sörnu sorgir, óskir og
þrár bærast í brjóstum jarðar-barna
hvar sem er á bygðu bóli.
Auk þess eiga æfintýri Ander-
sens og sögur stærri hó]> lesenda
en nokkrar aðrar bókmentir. Hann
er fyrst og síðast skáld bárnanna.
Það niun sannntæli, að fleira sé
harna en fullorðinna í heiminum;
að minsla kosti liafa allír eitt sinn
börn verið. Andersen talar ]>ví til
me'iri hluta inannkynsins. Og æfin-
týri hans falla í frjóa jörð. Börn-
in finna þar saðning æfintýrahungri
stnu og útþrá. Þó ung séu, greina
þau milli hveitis og hismis, og eng-
ir lesendur eða tilheyrendur eru
þakklátari. Eitthvað svipað þessu
hefir vakað fyrir prófessor Georg
Brandes, þegar hann sagði: „En
hvað Andersen er lánsamur ! Hvaða
rithöfndur á slíkan hóp lesenda sem
hann!“ Bömin hafa líka skipað
Andersen til sætis á konungsstóli
frammi fyrir öllttm heimi og kom-
andi kynslóðum. Hann er fyrir
löngu orðinn hið mesta uppáhald
þeirra.
Frh.
fláreystl i gðtnm útl.
—o—
Eg las nieð niestu ánægju
hina löngu og fróðlegu ritgerð
Hermanns Jónassonar, lög-
reglustjóra, í Vísi nýlega, um
lögreguna hér í bænum og
störf hennar. Og satt að segja
hefi eg töluvert meira álit á
lögregunni eftir en áður. Lög-
regluþjónarnir eru vafalaust
oft liafðir fyrir rangri sök, en
þó get eg ckki varist þeirri
hugsun, að sumir þeirra kunni
að vertt ól>arl'lega harðlyndir
stundmn í viðureign sinni við
ölvaða menn. Mér finst vera
gert nokkuð mikið að því, að
„stinga mönnum inn“, sem
kallað er. Vitanlega er eg ekki
vel kunnugur þessu og þekki
það ekki af eigin reynd, en
margir eru þeiiTar skoðunar,
að oft í'æri vel á þvi, að
mönnum, sem illa eru lialdnir
af vínnautn, væri fylgt lieim
til sín, en ekki í „steininn“,
— En menn þessir eru líklega
stundum óþægir og íllorðir, og
er þá lögreglumönnum vor-
kunn, þó að þeir gefist upp við
áð koma þeim til skila heim
til sín. Mér finst, að reglan ætti
að vera sú, að elcki væri aðrir
hpeptir i varðhald fyrir
drykkjuskap en þeir, 'Sfem
lifegða sér ósæmilega við lög-
regluna eðá á almannafæri. Að
sjálfsögðu getur og komið fvr-
ir, að ölóðir menn liegði sér
svo illa i hehnahúsum eða i
annara hibylum, að nauðsyn-
legt sé að „taka þá til liandar-
gagns“, og er þá sjálfsagt að
gera það.
En það var ekki þetta, sem
eg ætlaði að tala um. Mig lang-
aði til að minnast á talsvert
algengán ög irijög hvimleiðan
ósið, sem á sér stað hér í bæn-
um að næturlagi. Sá ósiður er
háreystin á götum éiti. Iir slík-
ur liávaði mjög til ónæðis öllu
fólki, sem svefns vill njóta
framan áf nóttu. Ilávaði þessi
er oft mjög magnaður kl. 1—2
og lýsir sér m. a. i söng og alls-
konar hrópum. Hefi eg ofl
hrokkið upp við slíkt ónæði og
orðið andvaka lengi á eftir.
Kemur þetta sér mjög illa og
þyrfti að leggjast niður. Hafa
margir kunningjar minir sagt
mér, að þeir hafi orðið fyrir
þessu sama víðsvegar um bæ-
inn. Eg veit nú ekki hvort þessi
hávaði stafar af ölæði, al-
mennri lcæti og gáska eða
lireinni ómenningú. En mér
þykir ákaflega undarlegt, ef
alls gáð fólk liefir ánægju af
þvi, að vera að reka upp rokur
og gaul að nauðsvnjalausu á
götum úti. Og hvers vegna er
það ekki með þessar rokur á
daginn, þegar allir eru á ferli?“
Eg Veit, að lögreglan er lið-
fá og liefir í mörg horn að líta.
Henni er ómögulegt að vera
alls staðar i senn. Mundu nú
ekki þeir, sem fyrir þessu ó-
næði verða, vilja gera lögreglu-
varðstofunni aðvart i síma, er
þeir verða varir við hávaða og
læti á götum úti um nætur?
Þætti mér ekki ólíklegt, að lög-
reglan kynni oft að geta liaft
hendur i hári þessa liávaða-
sama fóks, ef henni væri gert
aðvart þegar í stað. Best væri
auðvitað, að hávaðaseggirnir
léti af þessum ósið og hefði
hægt um sig, ekki síst þegar
komið er fram yíir venjulegan
háttatíma. S. Ó. Þ.
flátlð Ijóssins í nátÞ
myrkri helðindðmsins.
Eftir Karen Wolff.
—o—
Maharó 28. okl. 19BÖ.
Á miðvikudaginn, i vikiuxw
sem leið, ók eg í kaupskapar-
erindum til þorps þess, er
Dumka heitir. Skólastjóri valr
með í förinni. Hann sagði mér,
að þetta sama kvöld hékk
Indverjar hátíð mikla til lieið-
urs gyðjumii Kali.
. „Já, þeir hafa nóg að gera i
dag,“ sagði hann, „sjáðu, þaina
koma þeir bisandi með banau-
tré; það,á að setja það upp á
götunni; baiián-tré eru lieilög
tré að trú Indverja. Oglít'tu svo
á allan þenrián ragriia af smá-
kerum úr Leir! Þau á öll að
fylla með oliu, þegar fer að
dimma, og kveikja þá á þeim
til heiðurs gyðjunni Kali.“
Já það var ekki annað aS
sjá, en að þarna yrði mikið um
dýrðir!
Þegar við koriium til Dumka,
þá var klukkan orðin liér um
bil fiinrii; um þær mundir
rennur sól til viðar; voru því
allir á þönuni. Allar sölubúðir
skyldi skreyta utan og innan,
með allavega lituni pappír. Og
svo átti að kveikja á öllum
smálömpunum, sem áður eru
nefndir; yar þeim raðað niður
hverjum við annah, á þrepun-
uni og á húsþökunum og á loft-
svölunum og i gluggunum.
Já, það var niikið uni dýrðir.
Þeir, sem auðugastir vóru,
höfðu líka sett inn banan-tré
hver lijá sér. Við gátum vai*la
komist inn úr dyrunum á sölu-
búðinni, þar sem við ætluðuia
að kaupa. Nú var tekið að
sk jóta flugeldum hér og þar og
kveikja á lömpunum.
Þegar minst varði, brá reyk-
elsisilm fyrir vit mér. Og liinu
megin við götuna sá eg dálítið
hof. Það var alt uppljómað og
eg gat líka séð beint þangað
inn. Þangað kom fjöldi kvenna
með börnin sín; gengu þær inn
og krupu og féllu fram og
gengu síðan út aftur.
Fyrir hverju voru þær að
falla fram?
Eg komst brátt að því. Imn
i ljósadýrðinni sá eg veru í
blóðrauðum búningi, og hóf
hún upp báðar hendur.
Skólastjóri sagði uiér þá, að
þetta væri likneski gy'ðjumiar