Vísir - 08.04.1931, Blaðsíða 3

I
fjarlægum héruðum, sem vilja
gera tilraunina, meðfram i
þeirri von og trú, að af henni
leiði, að rafmagnsveitur verði
síðar gerðar um aðrar bvggi-
Jegar sveitir landsins.
Frá Alþingi
í gær.
Efri dcild.
i. Stjórnarskrárbrcytingarmr
voru til 2. umr. í efri deild í gær.
Eins og kunnugt er, var kosin sér-
stök nefnd fimm manna til a8 at-
buga þetta frv. 1 þessa nefnd voru
kosnir Jón Þorláksson, Jóhannes
Jóh., Jón í Stóradal, Páll Herm. og
Jón Baldv. Nefndin lagSi til óskift,
að frv. væri samþykt, Jón J. og
Páll vildu hafa þafe óbreytt, en
hinir áskildu sér rétt til ýmissa
foreytinga.
Páll Hermannsson hafði fram-
fiögu fyrir nefndarinnar hönd.
Kvað hann frv. fela i sér tvær að-
albreytingar, færslu aldursskilyrðis
fyrir kosningarrétti og kjörgengi
niður i 21 ár og afnám landkjörs.
Fyrri breytingín hefði þegar verið
gerð að þvi er snerti kosningar til
foæjar- og sveitarstjórna, og kröf-
-urnar um hana væru orðnar svo
háværar, að ekki yrði gegn þeim
staðið. Hins vegar hefði svo verið
til ætlast í upphafi, er landkjör var
ákveðið, að það ætti að skapa
tneiri festu í þinginu og ennfrem-
ttr bæta úr tnisrétti er verða kynni
tnilli flokkanna við kjördæmakosn-
íngar, en þessum tilgangi hefði það
engan veginn náð, eitts og landkjör-
ið síðastliðið sumar hefði sýnt,
•einkum að því er snerti Alþýðu-
flokkinn. Auk þess fylgdi því mik-
511 kostnaður, þar sem að eins væru
kosnir þrír t einu.
Jón Baldvinsson mælti fyrir
ýmsum breytingartillögum er hann
foar frant. Éin þeirra var um, að
ákveða mætti með lögum að vara-
þingmenn skyldu kosnir samtímis
aðalþingmönnttm. Nú værtt ekki
kosnir varaþingmenn nerna við
landkjör og gæti það valdið miklu
misrétti, t. d. við hlutbundnar
kosningar í Reykjavík, ef smá-
flokkur kæmi að einum þingmanni,
sem félli svo frá, og þá yrði að
kjósa á ný í hans stað, en þann
nýja þingmann fengi auðvitað
stærsti flokkurinn ranglega.
önnur breytingartillaga hans var
um að þeginn fátækrastyrkur skyldi
•ekki valda missi kosningarréttar.
Þriðja breyt.till. var um að á-
kveða mætti nteð lögum, að þing-
menn (ekki að eins í Reykjavík)
skyldtt kosnir hlutbundnum kosn-
íngiim.
Þá var sú fjórða, sem hann
flutti ásamt Jóhannesi og Jóni
Þorl., að almennar Alþingiskosn-
íngár fari fram að loknu þingintt
1932. Ef þessar stjórnarskrárbreyt-
ingar yrðu sainþyktar, myndi bæt-
ast við fjöldi nýrra kjósenda, og
þegar svo yrði, væri venja að láta
kosningar fara strax fram. til þess
að hinir nýju kjósendur mættu
neyta réttarins strax. Samkvæmt
þesstt færtt þá fram kosningar bæði
1931 og 1932, þ. e. a.'s. þeir þing-
menn sem kosnir yrðu i sttmar,
-sætu að eins á einu þingi.
Þótti Jóni það mikið gleðiefni,
að 12 ára barátta sín og annara Al-
þýðttflokksmanna fyrir 21 árs
kosningarrétti skyldi hafa skapað
þá hreyfingu i landinu, að stjórn-
in sæi sig neydda til að bera fram
þessa breytingu.
Jón Þorláksson sagði, að til leið-
•réttingar á hinu mikla misræmi t
kjördæmaskipttninni hefðtt verið
farnar tvær leiðir, sem hvorttg væri
iri ' ILKA
1 RAKSAPA -
B 1 1 Krona U 7tt?ZnœyÍT' W strönéjrusðtL 1 teröfum*
góð, önnur sú, að taka þingmann
frá sveitakjördæmi og fá hann
kaupstað, eins og þegar Hafnar-
fjörður var gerður að sérstöku
kjördæmi, og hin sú, að fjölga
þingmönnum handa þeint kjör-
dæmum, sem verst yrðu úti. — Nú
væri landskjörið nokkur lagfæring
á misræminu, og afnám þess án
nokkurs annars væri ótvírætt spor
aftur á bak. En þó kvaðst hann
fylgja því i þeirri von. að einhver
lagfæring fengist þá á kjördænta-
skipttninni i heild.
Forsætisráðlierra sagði. að við
fyrstu sýn mætti hann vel una við
undirtektir flokkanna beggja, en
þó hefði nú komið i ljós og tnyndi
koma entt betur, að þeir sjálfstæð-
ismenn og jafnaðarmettn væru að
bræða sig saman. og réð hann það
af því, að þeir flytja eina breyting-
artillögu saman!
Eftir nokkrar ttmræður fór fram
atkvæðagreiðsla. Voru aliar breyt-
ingartillögurnar samþylttar. flestar
með 8 atkvæðmti gegn 6 (frant-
sóknartnanna). Var frv. síðan vts-
að til 3. ttmr.
Frv. mn kirkjuráð var til 3.
umr. og samþykt, frv. um cndur-
greiðslu á aðfhUningsgjöldum af
cfniv'órum til iðnaðar til 2. umr. og
vísað áfram, og frv. um opinbcra
greinargerð starfsmanna ríkisins.
sem Ingvar og Erlingur flytja, var
til I. umr. Er efni þess það, að
embættismönnum og öðrunt sýslun-
armönnum landsins skttli skylt, að
flytja árlega í útvarpið a. m. k.
tvö fræðandi erindi ttm stofnun ]rá
eða starfsgrein, er þeir veita for-
stöðu. Var þessu frv. vísað til 2.
ttmr. og allsherjarnefndar.
Þá var og á dagskrá jtingsálykt-
unartillaga Erlings út af lokun ís-
landsbanka, en hún var enn tekin
af dagskrá sámkvæmt beiðni Er-
lings.
Neðri deild.
12 mál voru þar á dagskrá, en
að eins eitt komst til umræðtt, og
var það frv. Haralds Guðmttnds-
sonar um breyting á lögum um
bann gegn dragnótaveiði í land-
helgi. Fer það fram á að lengja
þann tíma, þegar dragnótaveiðar
eru leyfðar, upp í 7 mánuði. ]>. e.
frá 1. ágúst til 28. febr.
Umræðttr urÖii miklar ttm þetta
frv. og skoðanir manna skiftar.
Haraldur og Jón Ólafsson töluðu
með ]tví og töldu skaðlaust að leyfa
þessar veiðar lengur en nú er gert
vegna þess að alyeg væri ósannað,
að dragnætur-spiltu fiskveiðum. og
í öðru lagf væri nauðsynlegt að
eitthvað veiddist af kóla, ef ætti
að selja • ísvarinn fisk til útlanda.
Hins vegar voru þeir Sveinn. Bene-
dikt, Sigurður Eggerz og Ottesen
andvígir frv. Töldu þeir það bæði
skaðvænlegt vegna fiskjarins, þvt
að kolinn myndi þá enn meir ganga
til þurðar og ennfremur væri þetta
stórháskalegt vegna jafnréttis-
ákvæðisins i sambandslögunum.
Danir, sem stunduðu tnjög drag-
nótaveiðar, mundu sópa hér land-
helgina og hafa jafnvel betri að-
stöðu en íslendingar sjálfir, þar
sem þeir- losnuðu við tollagreiðslur
og skatta.
Umræðunni var ekki lokið kl. 4
og var því frestað.
VlSIR
Veðrið í morgun.
Hiti um land alt. í Reykjavík
5 st., ísafirði 6, Akureýri 6,
Seyðisfirði 8, Vestmannaeyjum
G, Stykkisliólmi 5, Hólum i
Homafirði 7 (skeyti vantar frá
Blönduósi, Raufarhöfn og
Grindavik), Færeyjum 8, Juli-
anehaab -r- 2, Angmagsahk
-f- 4, Jan Maven 2, Hjaltlandi 6,
Tynemouth 7, Kaupmannahöfn
2 st. — Mestur hiti liér i gær 10
st., minstur 3 st. Úi'koma 6,3
mm. — Lægðin yíir Grænlands-
hafi færist hægt norður eða
norðaustur eftir. Horfur: Suð-
vesturland, Faxaflói: Sunnan
og suðvestan átt, stundum all-
hvöss með skúnim. Breiða-
fjörður, Vestfirðir: Sunnan og
suðvestan kaidi eða stinnings-
kaldi. Skúrir. Norðurland, norð-
austurland: Sunnan kaldi eða
stinningskaldi. Víðast úrkomu-
laust. Austfirðir: Allhvass sunn-
an og skúrir i dag, en suðvestan
kaldi og léttir til i nótt. Su&-
austurland: Suðvestan átt,
stundum allhvöss nxeð skúrurn.
Vísir
er sex síöur í dag.
Ásigling.
IÞór sigldi nýlega á færeyska
fiskiskútu, sem lá fyrir akker-
um við Vestmannaeyjar, og
braut á henni stefnið. Kom hún
liingað i ga*r til þess að leita sér
aðgerðar.
Maður bjargasl á sundi.
í fyrri viku var línuskipið
Rifsnes að veiðum í allmiklum
sjógangi og féll brotsjór yfir
þilfarið og tók stýrimanninn
Jón Sigurðsson frá Görðum
fyrir borð. En með því að hann
var vel syndur og skipið var á
lítilli ferð, þá tókst honum að
synda að skipinu og var bjai'g-
að.
Dómnefnd sú,
sem dænm átti um ritgerðir (og
síðar ræður) þeirra, sem sóttu um
prófessorsembættið í sagnfræði,
hefir einum rómi lagt til, að Árna
Ivókaverði Pálssyni verði veitt em-
l>ættið.
Dómar
hafa verið kveðnir upp í mál-
um breslai skipstjóranna, sem Æg-
ir kom með á páskadagsmorgun.
I gær var skipstjórinn á Loch
Carron dæmdur í 2500 kr. sekt
fyrir ólöglegan umbúnað veiðar-
færa í landhelgi, en skipstjórinn á
Lady Margot var dæmdur i morg-
un í T2.500 kr. sekt, og afli og
vciðarfæri upptækt.
Skólahlaupið
fór fram á sunnnudaginn kl. 2
e. h. Keppendur voru tvær sveitir
frá Iðnskólanum. — Fyrstur að
marki var Oddgeir Sveinsson á
8 mín. 52.8 sek sek. Hljóp hann
nijög léttilega og var langt á und-
an keppinautum sínum. Annar var
Jón H. Vídalin á 9 mín. 30 sek.
og þriðji Hákon Jópsson á 9 mín.
32 sek. Iðnskólinn vann því bik-
arinn í annað sinn. Eiimig fengu
þrjr þeir fyrstu verðlaunapening-
frá K. R. —. Þegar forseti í. S. I.
afhenti bikarinn, lét hann í ljósi
undrun sína og annara iþróttavina
yfir þvi, hversu þátttaka skólanna
i þessu hlaupi væri hneykslanlega
litil, þar sem að eins einn af 10
fjölsóttum skólum tæki þátt í
hlaupinu. Heiður þessa eina skóla
væri því mikill. Vonandi kæmi
ekki slíkt fyrir aftur næsta ár, þvi
hann sagðist ekki trúa því fyr en
Mör
hundruð
gramniófónplötur, nótiu’, ein-
stök lög og hefti seljast fyrir
helniing verðs og nxinna. Af öll-
uni vörum gefinn minst 10°/c
afsláttur.
Hlj ððfær aver slnn
Helga Hallgrímssonar.
Sinxi: 311.
(Áður versl. L. G. Lúðvigsson).
fullreynt væri, að skólarnir gæftt
hinu nrikla menningarmáli iþrótt-
anna ekki meiri gaum.
Iðnskólanemendur
ertt beðnir að koma í Nýja Bíó
í dag kl. 6, til þess að sjá iðnaðar-
og landafræðiskvikmyndir. Skóla-
stjórinn skýrir myndirnar.
Faust-sýning
þýska félagsins Germania var í
Iðnó í gærkveldi. Prófessor Alex-
ander Jóhannesson skýrði efni
leiksins í nokkurum orðum, áður
en sýningin hófst. Aðsókn var af-
bragðs góð og leikntim vel tekið.
51 árs
er t dag Árni Erasmusson, tré-
smiður.
fslendingar í Berlín
eru nú a. m. k. 30 talsins, flestir
nemendur. Kom það í ljós, er
sendiherra Danmerkur í Berlín,
Herluf Zahle, kammerherra, fór
að grafast fyrir um hve margir ís-
lendingar væri þar. Hafði sendi-
herrann í huga að halda hátíðleg-
an tneð þeim fullveldisdaginn, en
eigi hafði náðst til þeirra allra fyr-
ir þann tima. En sendiherra hafði
hoð inni fyrir Islendingana þ. 31.
f. m. Var bústaður sendiherra
skreyttur íslenskum fánum. Sendi-
herra talaði fyrir íslandi, Bjarni
Guðmundsson fyrir Danmörku. —
Pétur Jónsson og María Markan
skemtu með söng. Að lokum voru
sungnir þjóðsöngvar íslendinga og
Dana. (Eftir sendiherrafregn).
Lögreglan
hefir beöið blaðið að skila því
til bifreiðarstjóranna, að vegna
■þ.ess, að þeir aki altof hart víða
í bænum nú í seinni tíð, verði hert
mikið á eftirlitinu með bifreiða-
akstri hér í bænum.
Happdrsetti K. R.
Samkvæmt ákvörðun stjórnar-
ráðsins fer dráttur fram 16. þ. m.
Það, sem eftir er af miðum, verður
selt næstu daga, og fást þeir í versl.
Haralds, Landstjörnunni, hjá Árna
B. Björnssyni, Drífanda, Vaðnesi,
B. Jónssyni, Vesturgötu 27, og víð-
ar. Þeir, sem eiga eftir að gera skil,
eru ámintir urn að gera það tafar-
laust.
Hjálpræðisherinn.
Hljómleikasamkoma á fimtudag-
inn 9. apríl, kl. 8 síðd. Mikill söng-
ur og hljóðfæraleikur. Kapt. L.
Larsen frá Hafnarfirði stjórnar.
Allir velkonmir! — Opinber æskn-
lýðshátíð með veitingT.mi á föstu-
dag. io. apríl, kl. 8 síðd. Allir á
aldrinum 15—25 ára velkomnir.
Lautn. G. Ypung stjórnar. Inn-
gangur 35 aura.
Útvarpið í dag.
Kl. 19,05: Þingfréttir. — 19,25:
Hljómleikar (Grammófón). —
19,30: Veðurfregnir. — 19,35:
Barnasögur (síra Friðrik Hall-
grímsson). — 19.50: Tvísöngur
(Daníel og Sveinn Þorkelssynir) :
Mendelssohn: Ó, hversu fljótt. Ru-
binstein: Wanderlied. — 20,00:
Enskukensla (Anna Bjarnadóttir,
kennari). — 20,20: Tvísöngúr
(Daníel og Sveinn Þorkelssynir) :
Bj. Þorsteinsson: Sólsetursljóð.
Verdi: Dúett úr „La forca del de-
stino“. — 20,30: Yfirlit um heíms-
viðburði (síra Sig. Einarsson). —
20,50: Óákveðið. — 21,00: Fréttir.
— 21,20—25: Hljómleikar (Emil
Thoroddsen, slagharpa): Paderew-
ski: Theme varié, A-dúr. — 21,35:
Hljómleikar (Þór. Guðmundsson,
fiðla, E. Thoroddsen, slagharpa) :
Sv. Sveinbjörnsson: Romanza.
Vögguvísa. Moment musical. Hu-
moreske. Þórarinn Jónsson: Hu-
moreske.
Knaltspyrnufélag Reykjavíkur.
Allar stúlkur i 1., 2. og 3. fim-
Ieikaflokki, eru beðnar að mæta á
æfingu í kvöld kl. 9, í nýja banxa-
skólanum. — Áríð.andi að allar
mæti.
Karlakór Reykjavíkur
endurtekur samsöng sinn á morg-
un í dómkirkjunni kl. 9 síðd., í síð-
asta sinn, og með lcckkuðu verði,
samanber auglýsingu i blaðinu í dág.
— Félagið hefir þegar sungið þris-
var og ávalt fyrir fullri kirkjunnt
og þarf ekki aö draga i efa, að bæj-
arbúar sæki þenna síðasta samsöng
félagsins að þessu sinni, ög fylli
kirkjuna. — Hinum frægn Kúban-
Kósökkum, sem komu nú með
„Lyru“ hefir félagið boðið á þenn-
an samsöng.
Hf. Hallveigarstaðir.
Aðalfundur félagsins verður
haldinn annað kveld kl. 8)4, í Varð-
arhúsinu, og verðttr þar margt til
skemtunar. Félagskonur eru beðn-
ar að fjölmenna.
Varðskipið Hvidbjörnen
kom i gær frá Danmörku, til þess
að annast sirandvarnir um tíma, í
stað Fyllu.
Súðin
hefir nú verið leyst frá hryggju
og var verið að reyna hana í morg-
un.
Gullfoss
kom frá útlöndum i gær. Meðal
farþega voru: Frú Kristín Bern-
höft.Gunnhildur Steinsdóttir, Stein-
unn Sveinsdóttir. Sveinbjörn Gísla-
son, Anna Eiríksdóttir, Jón Magn-
ússoip Eyvind Johansen, Hákon
Bjarnason, Guðmundur Kristjáns-
son. Alfreð Kristinsson, Kristján
Friðbjörnsson, Sveinn Jónsson, Eg-
ill Sandholt.
Botnvörpungarnir,
sem inn liafa komið undanfarna
daga. eru allir farnir aftur tíl
veiða.
Þýskur botnvörpungur
kom í gærkveldi til þess að
leita sér aðgei’ðar.
Tveir enskir botnvörpungar
koixiu í xixorgun, annar nxeð
veikan nxann, lxinn til þess að
kaupa nýjan fisk.
Til fólksins á Staðarhóli,
afhent Vísi: 5 kr. frá H. M.
Aheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi: 15 kr., gamalt og
nvtt áheit frá S. S„ 6 kr. frá H.
M„ 10 kr. ganialt áheit frá F. R.,
10 kr. frá S. S., 5 kr. frá Þórunni
Þórðard., 5 kr. gamalt áheit frá'
U. G.. 2 kr. frá N. N.