Vísir - 20.04.1931, Blaðsíða 2

VÍSIR
FYRIRLIGG JANDI:
MAÍSMJÖL
MAÍS HEILL
HÆNSNAFÓÐUR BL.
HVEITIKLÍÐ
RÚGHRAT.
Stadentafondnr
mðtmælir gerðnm stjðrnarinnar.
Stjórnarliöiö á flótta.
Fundur var haldinn í g'ær í
Stúdentafélagi Reykjavíkur og
var þingrofið til umræðu.
Málshefjaudi var Eiuar B.
Guðmundsson lögfræðingur.
Flutti liann ítarlegt erindi um
málið og sýndi fram á þá lög-
leysu, sem stjórnin hefði haft
í lrammi, og liversu mjög hún
hefði brotið l)ág við gild-
andi þingræðisreglur og al-
ment velsæmi. t sama streng
tóku þeir: Garðar Þorsteins-
son lögfræðingur, Jón Kjárl-
ansson ritstjóri, Matthías Þórð-
arson fornminjavörður og
Tlior Thors.
Af hálfu Framsóknar töluðu
þeir Helgi Briem bankastjóri,
Svavar Guðmundsson og Her-
mann Jónasson, en sá síðast-
nefndi hafði nokkura sérstöðu
i málinu. Þótti fundarmönnum
þessum skjólstæðingum stjórn-
arinnar fatast mjög vörnin, og
ræður þeirra líkjast skrifum
Tímans um málið.
Af hálfu jafnaðarmanna
talaði Ingimar Jónsson.
Þessar tillögur voru sam-
þyktar:
„Fundurinn átelur liarðlega
þingrof stjórnarinnar 14. apríl
1931. Telur liann slíkt stór-
kostlegt hrot á almennum
þingræðisreglum.
Jafnframt vílir fundurinn
það, að forsætisráðherra skuli
þverskallast við að segja af sér
enda þótt hann viti, að meiri
hluli þings og þjóðar sé i and-
stöðu við ráðuneyti lians.“
Var tiilagan samþvkt með
50 atkv. gegn 5, en lögreglu-
stjórimi, Hermann Jónasson,
kvaðst samþvkkur siðari liluta
hennar, en ekki greiða henni
atkvæði sökum þess, að hún
væri ekki rétt „motiveruð“.
Ingimar .Tónsson har fram
viðaukatillögu, og var hún
samþykt svohljóðandi, eftir að
Jiafa tekið nokkurum orða-
breytingum:
„Þar sem atburðir síðustu
daga hafa sýnt, að hægl er að
beita konungsvaldinu gegn
meiri hluta Alþingis, krefst
Stúdentafélag Reykjávikur
þess, að islenska rikið verði
gert lýðveldi svo fljótt sem
unnt er.“
Var tillaga þessi samþykt
með 44 gegn 9 atkv.
Flutningsmaður lél þess gct-
ið, að ef konungur færi að
vilja meirihluta-þingflokkanna,
þá væri forsendur hennar að
nokkuru lej’ti niður fallnar.
Málsvarar stjórnarinnar á
fundinum voru, eins og fram-
an greinir, aðallega þeir Helgi
P. Briem bankastjóri og Svav-
ar Guðmundsson, fulltrúi i
Sambandinu og hankaráðsfor-
maður. Undruðust ménn það
mjög, að ekki skyldi koma
fram á þessum vettvangi nokk-
ur lögfræðingur, annar en
lögreglustjórinn, af þeim mikla
fjölda lögfræðinga, sem sagt
hefir verið i „Tímanum“, að
reiðubúnir væri að verja gerð-
ir stjórnarinnar. Og því verð-
ur uú tæplega lialdið fram, að
varnir lögreglustjórans hafi
hætt mikið fvrir málstað
stjórnarinnar, þar sem liann
lýsti sig samþykkan aðalefni
tillögu ])eirrar, sem samþykt
var, þó að hann að vísu vildi
ekki fallast á það, að þingrof-
ið væri brot á stjórnarskránni.
„Lögfræðingarnir“ Iielgi P.
Briem og Svavar Guðmunds-
son, virtust hins vegar ekki
sem best „heima“ i lögunum.
H. P. B. yirtist t. d. ekki hafa
hugmynd um það, að stjórn-
arskráin sjálf mælir svo fyr-
ir, að stjórnarskrárbreytingar
skuli bornar undir atkvæði
kjósenda, að engin stjórnar-
skrárbreyting getur því náð
fram að ganga, nema samþykl
liafi verið á tveimur þingum og
kosningar farið fram í milli.
— En Svavar Guðmundsson
virtist telja ])að brýna nauð-
svn, og að sjálfsögðu heimilt
stjórninni, að breyta stjórnar-
skránni þannig i framkvæmd-
inni, að tvennar almennar
kosningar yrðu látnar fram
fara út af þeim breylingum á
stjórnarskránni, sem nú höfðu
verið samþyktar i efri deild!
— Annað veifið var ])að að
vefjast fyrir þeim, að stjórn-
inni hefði verið nauðsvnlegt að
rjúfa þing nú þegar, af því að
kosningar hefðu eliegar farið
fram þremur vikum síðar og
kjósendum þvi ekki gefist eins
góður tími lil að hugsa sig um!
— Mönnum skilst það, að þess-
um lögspekingum stjórnarinn-
ar muni að jafnaði gefast það
illa, að hafa langan tíma til
umhugsunar, því að því lengur
sem þeir hugsi, því ruglaðri
muni þeir verða.
Símskeyti
—0—
London 19. apríl.
Viðurkenna Bretar spánverska
lýðveldið?
Breska stjórnin hefir hafiö um-
ræ'öur viö stjórnir nýlendnanna um
hvort og hvenær skttli viðurkenna
spánska lýðveldií). Þegar fullnaö-
syör eru fengin frá nýlendunum
verður lýöveldisstjórninni gert aö-
vart.
Mótmæli
gegn þingrofinu.
—o—
Borgarafundurinn á laugar-
dagskveld.
—o—
Vegna þess, hve blaðið fór
snemma í pressuna á laugar-
dagskveld voru engin tök á að
skýra þá frá borgarafundin-
um, sem lialdinn var í og við
Varðarhúsið þá um kveldið.
Stjórn Varðarfélagsins liafði
])oðað til fundarins. Söfnuðust
menn í þúsundatali fyrir sunn-
an lnisið, því að að eins lítill
hluti fundarmanna komst inn.
Veður var hið ákjósanlegasta
og fengu ræðumenn ágætt
hljóð, enda voru þarna ræður
fluttar sein erindi áttu til allra
bugsandi borgara. Fyrstur
ræðumanna var Jakoh Möller.
Brýndi hann m. a. fyrir mönn-
um að liafa engar lögleysur í
frammi, sem leitt gæti til þess
að sóknin gegn einræðismönn-
unum linaðist. Eins og sakir
stæði væri sjálfstæðismenn til
nevddir að bíða átekta, uns
svar kæmi frá konungi, en er
það kæmi, væri liægt að taka
endanlega afstöðu til einræð-
ismálsins. Fór hann þeim orð-
um um, að ef konungur stæði
við hlið forsætisráðherra í
þessu máli, yrði barist í kosn-
ingunum þ. 12. júní gegn for-
sætisráðlierranum - og kon-
unginum.
Næstur talaði Jón Þorláks-
son og fór nokkurum orðum
um það deiluatriði, hvort
stjórnarskráin hefði verið
]>rotin eða ekki. Bcnti bann á
það mikilvæga sönnunargagn,
að Einar Arnórsson, sem er
aðalböfundur stjórnarskrár-
innar, skýrir stjórnarskrána á
þá leið í réttarsögu Alþingis,
að ljóst má vera liverjum
manni, að þingrofið seinasta
er ótvírætt brot á stjórnar-
skránni. En þessar skýringar
voru fram komnar frá Einari
Arnórssyni löngu áður en þing
var rofið, löngu áður en nokk-
urn óraði fyrir þeim atburð-
um, sem nú liafa gerst. J. Þ.
benti einnig á þá sjálfsögðu
kröfu, að aldrei sé gengið svo
nálægt ákvæðum stjórnar-
skrárinnar, að orkað geti tví-
mælis, livort um l)rot á henni
sé að ræða. Menn í ráðlierra-
stóli mætti síst af öllu láta
slíkt koma fyrir. Þetta væri
jafnvel Trvggva Þórliallssyni
ljóst, þvi að þegar þeir .1. Þ.
og J. B. fóru til lians á dögun-
uni með áskoruu um að segja
af sér, hefði hann sagt: „Ef
mig liefði órað fyrir því, að
það orkaði tvímælis, sem nú
er raun orðin á, að hér væri
um stjórnarskrárbrot að ræða,
þá liefði eg aldrei farið út í
það að leggja til, að þing yrði
rofið.“ Sýna þessi unnnæli
ljóslega, að stjórnin hefir ekki
vitað hvað hún var að gera,
þegar liún fór út á þessa
hættulegu braut. En það er
stundum of seint að 'iðrast.
.T. Þ. benti á, að íslendingar
líti konungsvaldið öðrum aug-
um en Danir. íslendingar
liefði oft þurft að vernda rétt
sinn gegn konungsvaldinu.
Þótt Danir þoli það, að kon-
ungur reki þing þeirra lieim,
þá sé öðru máli að gegna um
íslendinga, þar sem konungur
sé búsettur í fjarlægu landi.
1. grein stjórnarskrárinnar á-
kveði, að hér skuli vera þing-
Nú er mikiö af nýjum vðrnm
komið, úrvaliö er gott og verðiö
er afar lágt.
ATH. Eldri vðror settar nið-
ur í samræmi við þær nýjn.
NJtt í Skemmuna:
Sokkap
mörg þekt og góð merki.
Kvensokkar, fjölbr. úrval.
Silki og gcrfisilki,
frá 1.25 parið.
ísgarns frá 2.10 parið.
Ullar frá 1.75 parið.
Telpusokkar:
ullar, baðmullar, ísgarns
og silki frá 1.25.
Drengjasokkar,
margar tegundir.
Afar sterkir, frá 1.95.
Barnasokkar. IJálfsokkar.
Sportsokkar.
Utanyfirsokkar.
Kvennærföt:
við allra liæfi, mikið úr-
val.
Bolir frá 1,75.
Buxur frá 2,10.
Barnanærfatnaður.
Barnaföí — Telpukjólar.
Drengja og Tel|)ii|)eysur.
Prjónagarn.
Gott úrval. — Heklugarn.
Stoppigarn. — Lífstykki.
Brjóstbaldarar.
Fallegar kventöskur.
Ferðatöskur,
Margskonar Smávara.
Nytt í Herrahúðtna:
Regnfrakkar frá 36 kr.
Linir hattar.
Harðir hattar.
Enslcar húfur.
Nærfatnaður.
Sokkar.
Skyrtur.
Náttföt.
Hálslín.
Treflar — Peysur.
Regnhlífar - Göngustafir.
Hitaflöskur frá 1,50.
Ennfremur:
Original Tliermos.
Nytt á loftið:
Kvenkápur, sumar og vor.
Regnkápur.
Skinnkápur.
Regnfrakkar.
Heimakjólar.
Samkvæm isk j ólar
með og án erma.
Kventreyjur.
Pils, blá og tvced.
Prjónatreyjur og golf-
treyjur.
Barna- og unglinga-
Vrorkápur og Regnkápur.
Barna- og unglinga-
Kjólar, margar teg.
Mislit dyra og glugga-
tjaldaefni, fallegt virval.
Dívan- og borðteppi.
Regnhlífar.
Kvenna og barna,
fallegar og ódýrar.
Nytt í vefnaðar-
vdrudeidina:
Gluggatjaldaefni, m. úrval
Léreft, einbr. og tvíbr.
Landsins bestu
Flónel — Tvisttau.
Morgunkjólaefni.
Alklæði, franskt.
Blá Cheviot
í unglinga og karlaföt.
Ullarkjólatau,
einlit og munstruð.
Káputau, einlit og tveed.
Silki, Crepe dc Chine og
Georgette, margir litir.
Hanskar. Ivragar.
Ilmvötn.
Heímsþekt merki.
Allar Smávörur.
Handklæði — Dreglar.
Gólfklútar
o. m. m. fl.
Rúmfatnaður.
Rúmstæði.
Fiður og Dúnn.
Saumavélar.
Qleymid ekki aö athuga
verö og vörugæöi í
Haraldarhúð.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiniiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMWHiiiiHHiiiimniiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiinniniiiiiiniiiniiiHiHiinHiiHiimiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiii