Vísir - 08.07.1931, Blaðsíða 3

/
Það er ekki
of scint cnnþá a'ð gróðursctja.
Höyer úr Hveradölum selur
risaslórar georgínur, á að eins
1 krónu stykkið,
.Stansið hjá honuni, þegar þéi
farið yfir fjallið.
Viíjið |tér kanpa bíl
nýjan eða notaðan, fvrir sann-
gjarnt verð, [)á koniið á Hud-
son-verkstæðið við Ti-yggvagcitu
39 og talið við mig.
jVIagnús Skaltfjeld.
er verið að kitla með þessu?
En þó kastar tólfunum, þegar
hann fer að telja upp alla þá
staði, þar sem Ragnheiður og
Daði hafa hitst í Skálholtslandi
til náinna samfunda. iÞað er
óþarfi sögunnar vegna, en svo
„kyniskt“, að maður er liögg-
dofa. Það getur verið nauðsyn
hrýn að lýsa þvi sem ófagurt
er, til þess að láta hið fagra
skera sig vel úr. En að telja
svona, eins og höfí gerir „án
ókarlmannlegrar viðkvæmni“,
eins og Kristján Albertson kall-
ar það, vekur þann grun, að
bóldn sé rituð til þess að geta
gengið út, eins og síra Sigurður
Einarsson segir, i ])á menn,
sem eru karlmannlega óvið-
kvæmir, svo að ekki sé iiöfð
um það karlmannlegri orð.
Hér um nóg.
Eins og liöf. lýsir því, er sam-
band þeirra Ragnheiðar og
Daða fram að því að mcVðurtil-
finningar hennar vakna, losta-
daður en ekki ástalif, af lienn-
ar liendi, og verður eins og'
maðurinn sagði, ekki séð, livað
það daður liafi verið merki-
legra en annað daður. Um til-
finningar Daða veit maður i
verunni ekkert. Maður leggur
því aftur bókina án ])ess að
þakka höf. og án þess að bíða
•nieira af svo góðu með eftir-
væntingu. En greinar, eins og
sú, sem höf. hirti i „Skirni“ um
Ragnheiði og Daða, myndu
hinsvegar vera vel þegnar.
Að endingu væri fróðlegt að
vita, hverjum til gamans þetta
rit væri samið. Bókin hefir kom-
ið út á dön'sku, og Ragnlieiður
er dönsk í allri gerð sinni. —
Kamban ritar einkennilegt og
sára leiðinlegt og tilgerðarlegt
mál, það er livorki talað mál
.né ritinál, ])að er ])rívatmál höf.
og ber ekki neinn vott um
smekk i þeim efnum. Málið er
stundum svo undið og skælt, að
manni verður á að luigsa, að
það sé klaufaíega gerð þýðing
úr erlendu máli. Auðvitað er
ekki þorandi að staðhæfa neitt,
en ])að læðist yfir mann sæmi-
lega áreiðanleg hugsunarvissa
um það, að íslenski textinn sé
þýddur úr dönsku, þegar mað-
ur á bls. 221 fréttir, að lífsfer-
ill Valgerðar veislukerlingar sé
„dramatisk boglína“, er hljóm-
ar mjög' afkáralega á íslensku,
en orðin „dramatisk Kurve“ eru
dönskunni mjög eðlileg. Slíkar
bókmenlir sem þessar, eru vel-
þegnar lijá Dönum, og ælli bók-
ín sé ekki skrifuð handa þeim?
Reykjavík,
lýbstjórnarborg.
Með mikilli ánægju las cg ný-
lega grein i \'ísi með yfirskrift-
inni: Reykjavík — Lýðstjórnar-
fcorg.
Það, sem sú grein fer fram
á, er sannarlega orð í tima tal-
að, og engin furða þótt höf-
undur ljúki máli sinu með orð-
unum: „Nú viljum við Reyk-
vikingar hafa frið.“
Kenning sú, sem fjandmenn
Reykjavíkur útbreiða mcðal
landsmanna, að íbiiar hennar
vilji taka öll völd í sinar liend-
ur, hlýtur að fá góðan byr, því
að sveitamönnum er illa við
það, live mikið vinnuafl þeir
missa til bæjarins og illa við
kauphækkanir, sem þar verða,
og gera vinnu i sveitum dýrari,
því að kaupgjald þar fer að
mestu eftir því, hvað goldið er
í kaupstöðum.
Kannast nú enginn sveita-
maður við það, að hann bafi
einhverntima hitt útgerðar-
mann úr Reykjavík, þegar liann
var í sumarleyfi, boðið honum
lieim til sín og að lokum kalls-
að við hann, hvort hann ekki
vildi taka af sér efnilegan pill
á togara. Þetta hefir svo kom-
ist í framkvæmd, og' liafi þessi
ungi maður verið vinnumaður,
með t. d. 500 króna árslaunum,
þá hefir liann fljótt lært að
reikna það dæmi út, að á ca.l l/>
mánuði vann liann fvrir árs-
kaupi sinu, sem hann Stti að
færa búsbónda sínum, er hann
kom heim að vertið lokinni og
10'/ó niánuð hafði liúsbóndinn
hann þvi fvrir ekkerl kaup.
Ivaus því hinn ungi,efnilegi mað-
ur lieldur að eiga þennan 10 Vs
mánuð sjálfur. Þannig eru upp-
tcik aðstreymis hingað úr sveit-
um landsins, og þarf ekki að
kenna reykviskum borgurum,
að þeir liæni menn hingað. —
Fólkið lcemur óbeðið og af fús-
um vilja, en vinnu og viður-
væri veita framtaksmenn bæj-
arins ]>ví. Sumir menn, sem
hingað leita, revnast dugnaðar-
menn, aðrir verða hér slæp-
ingjar.
Hefir enginn orðið var við
fjölskyldur úr sveitum, sem
sagl er að liði liér bærilega,
vinna lílið eða ekkert og eru á
bæniuu? Hver bað það fóllc að
koma ?
Það cr þelta fólk, sem bæn-
um er lítill liagur að fá. Borg-
arar Reykjavíkur verða að fara
að revna lífið út af fyrir sig,
þegar þeir eru stciðugt svívirtir
og rógbornir af foringjum
bænda, og sveitafólkið ætli að
verða fúst á að hverfa heim lil
sín úr þessu „spillingarbæli“,
þar sem forsprakkarnir segja
að ekki sé aimað en skríll og
glæpamenn. Reykjavík mundi
vaxa og blómgast, þó að hún
væri laus við ]>etta nýkomna
fólk, scm hér hefir engar ræt-
ur fest, og „fólkið“ ætti að
hverfa fagnandi liéðan úr spill-
ingunni heim i sveitasæluna lil
háa kaupsins þar. Og Jónas og
Tryggvi og öll halarófan ætti
líka að- hypja sig og komast
sem fyrst á gróðurlendi sveil-
anna. Reykvikingar mundu
afhenda ]>á með ánægju og
jafnvel laka ]rátt í flutnings-
kostnaðinum. Væri Revkjavik
ein um silt, þyrfti alls enga rik-
isábyrgð lil þess að fé fcngist
lil að virkja Sogið, cða til ]>css
að lcoma hér upp Sli])p, sem
V I S 1 R
ekki er vanþörf á og flciri fram-
vvæmdum.
En með þvi að Reykjavík
losi sig að öllu frá sveitunum
og' vinni ein sér, vinst það, sem
mestu varðar : Við feng jum frið.
Eins og nú horfir, fáum við
ekki að vera i friði með vinnu
okkar og veitir þó ekki af, til
að greiða öll opinberu gjöldin,
sem fæstir vita til hvers á að
nota. Bændur landsins l’engju
sinn vinnuafla aftur og gætu
ræktað jarðir sínar, náð inn
lieyjum og dyttað að húsum,
en þeir skulu ekki láta sig henda
aftur hið sama, sem á árunum,
þegar þéir hittu útgerðarmann
á ferðalagi og báðu hann að
taka af sér efnilegan, ungán
mann á togara. Sú saga má ekki
endurtaka sig, ef vel á að fara.
Þegar ])að komst á, hófst flótt-
inn úr sveitunum og þeir, sem
þaðan komu, liafa margan bit-
ann tekið frá börnum Reykja-
vikurbúa. Það má heldur ekki
endurtaka sig. Og þess geta
hæjarmenn gætl, ef viljinn er
nægur.
Revkjavik lýðst jórnarborg!
Það er ckki hægt að koma slíku
í kring, segja þeir, sem ekki
líst á blikuna og eru dauð-
hræddir, ef Rcvkvíkingar
vmpra á þvi, að þeim þyki liart,
að fá svívirðingar og réttinda-
missi að launum fyrir marg-
vislega aðsloð og fjárframlög
sveitunum lil eflingar. En „eit-
urbyrlararnir“ geta verið ])ess
fullvissir, að Reykjavík þarf
eklci að vera upp á aðra kom-
in. Bæjarbúar eru nógu margir
til þess að vinna það scm vinna
þarf, þó að hlaupalið úr sveit-
um hverfi heim til sin. Og
Reykjavík yrði fljótlega vel
stæð eða rik borg, ef hún fengi
að búa ein að sinu.
í augum bænda liafa þó
Reykjavíkurbúar verið nothæl’-
ir, þegar þeir lrnfa keypt afurð-
ir þeirra, kjöt, smjör o. fl. Og
eg verð að segja, að mér finst
mjög undarlegt og óviðfeldið,
cf bændur landsins láta sér vel
*
líka eða standa fyrir því, að
forsprakkar þeirra hér eða ó-
magar öllu lieldur, lcggi eink-
um fyrir sig að niðast á ])ess-
um viðskiftamönnum, svivirða
])á, rægja og rógbera á allar
lundir. — Slíkt athæfi virðist
ekki sem besl til þess fallið, að
auka bróðurleg viðskifli bæjar-
búa og sveitafólks. En lieimsk-
ingjar þeir, sem nú þykjast vera
fyrirsvarsmenn bænda, hugsa
um það einna helst, næst þvi
að komast í krásirnar sjálfir,
að sýna bæjarfélaginu megnasta
ranglæti i allri aðbúð og svi-
virða ibúa þess á liinn tudda-
legasta hátt. Þvílíkt allnefi lilýt-
ur að hefna sín fyrr eða siðar.
Bæjarbúar geta ekki og mega
ekki söma sins vegna þola það,
að forsprakkar bænda darki
hér eins og naut i flagi öllu
lengur en þeir hafa gerl. Bænd-
ur verða að taka til sinna ráða
og skjóta ginkefli i munn hinna
hættulegu forsprakka sinna. —
Bændum sjálfum er stórhættu-
legt, að þeir vaði uppi hér efl-
ir, eins og þeir lvifa gerl að
undanförnu. Og auk hætlunn-
ar, sem bændum er búin af
háttalagi forsprakkanna, er
þeim lil mikillar minkunar að
hafa siðlausa menn að málsvör-
um.
Að lokum þetta: l\g fæ ekki
séð, að neitt geti verið ])vi ti
fyrirstöðu í sjálfu sér, að Reyk-
javík verði lýðstjórnarborg, en
telja mundi eg æskilegra, að
allir landsmenn gæti unnið
saman i bróðerni að vandamál-
um þjóðarinnar. Það mun þó
ekki takast, nema þvi að eins,
að pólitískt siðferði stjórnar-
innar og annara forsprakka
þess liðs taki miklum stakka-
skiftum lil batnaðar, og að all-
ir landsmenn fái að njóta sama
réttar.
Revkvíkingur.
Yoðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 12 st.. ísafir'ði
15. Akureyri 9, Sey.ðisfirÖi 9. Vest-
mannaeyjum 14. Stykkishólmi io.
Blönduósi 8, Hólum i Hornatirði
9. Grindavík 13, (skeyti vantar frá
Raufarhöfn, Hjaltlandi. Tynemouth
og' Kaupmannahöfn). Færeyjum
)0. Julianehaah 9. Jan Mayen 5.
Angmágsalik 9 st. — Mestur hiti
hér í gær 17 st., minstur 9 st. Sól-
skin 12,5 stundir. — Hæ'ð um ís-
land, en læg'ðir fyrir suðaustan og
suðvestan land. — Horfur: Suð-
vesturland. Faxaflói. Breiðafjörð-
ur. Vestfirðir: Stilt og hjart veð-
ur. Norðurland, norðausturland,
Austfirðir: Hægviðri. Þurt' veður
og víða hjart, en sumstaðar nætur-
])oka. Suðausturland: Hægviðri.
Úrkomulaust.
Sigurjón Olafsson
myndhöggvari hefir sýningu á
listaverkum sinum þessa dagana i
sýningarskálanum ve'stan við Al-
þingishúsið, og er hún opin daglega
kl. 5—8 síðdegis. Á sýningunni er
meðal annars hin fræga mynd lista-
mannsins: „Vérkamaðurinn", en
fyrir hana hlaut hann verðlauna-
pening úr gulli í Kaupmannahöfn
i fyrra.
Kveðjuskeyti.
Eftirf.arandi skeyti barst nýbök-
uðu stúdéntunum nýlega frá 25 ára
stúdentum :
„Stúdentarnir frá 1931, c/o.
Leifur H. Bjarnason. Tjarn. 18,
Reykjavik.
Stúdentarnir frá 1906 senda
stúdentunum frá 1931 bróður-
kveðjur. Allir verðum vér bræðurn-
ir brötlegir, meðan elli fer ekki að
oss.“
Varðarfundur
verður haldinn i Varðái'húsinu
annað kveld. Sjá augl. i blaðinu i
dag.
Súðin
var á Reykjarfirði í morgun.
Esja
var á Þórshöfn i dag.
Gullfoss
kom frá útlöndum í morgun.
Farþegar voru þessir: Lárus H.
Bjarn'ason hæstaréttardómari, Jakob
Lárusson, Gunnl. Briem verkfr.,
ungfrú Ellingsen, ungfrú Y. lílling-
sen, ungfrú Hallgrímsson, Inger
Olsen. Brynjólfur Björnsson, stú-
dent. Björn Fransson stúdent, ung-
frú Anna Magnúsdóttir, GuÖm.
Pálssön, Kr. Fr. Nielsen. Hildur
Grímsdóttir. Jónas Thoroddsen stú-
dent, hr. Andersen, Ingibjörg
Briem. Eyvind Visir, Helgi Björns-
son. Jón Björnsson, 'Gísli Halldórs-
son, Böðvar Guðjónsson, Agnar
Norðfjörð stúdént, Stefán S.
Franklin, Sigurður Pálsson.
Viceroy of India,
breskt skemtiferðaskip, kom
hingað laust fyrir hádegi í morgun
frá Bretlandi. Viceroy of India er
20.000 smálesta skip. I-Iefir ])að
komið hingaÖ einu 'sinni áður. Far-
])egar eru að ])essu sinni um 200.
Móttöku ferðamannanna annast
Geir H. Zoega kaupm. SkipiÖ fer
hé'ðau annað kveld.
Skemtiskipið Carinthia
kom hingað síðdegis í gær. Veð-
ur var hið ákjósanlegasta og fóru
farjtegar vi'ða um bæinn í gærkveldi,
en sumir fóru í lengri eða skemri
ferÖjr. ýmist rí'Öandi eða i bifreið-
um. I daga hafa þeir einnig ferð-
ast út úr bænum, en fara héðan i
kveld. — I gærkveldi fór söng-
flokkur og. glímuflokkur út i skip-
ið og skemtu farþegum.
Bæjarbruni.
Nýlega brann bærinn á Brekku
í Norðurárdal í Borgarfirði. Var
konan ein heima með börnin. Litlu
eða engu varð bjargað af innan-
stokksmunum. Nánari fregnír hefir
Visir ekki fengið af bruna ])essum.
Ii.s. Vard,
sementsskip. kom i nótt með
farm til J. Þorláksson & Norð-
mann og H. Benediktsson & Co.
Húsaleigan.
Oft endurtekur Tíminn og
Alþýðublaðið, hve liúseigendur
okri á húsaleigunni. Ef til vill
er ])etta og fleira meðfram gerl
til þess, að vekja úlfúð og
sundrung með þjóðinni og
reyna að afla sér kosninga-
fvlgis, einkum mun ástæðan
vera sú hjá Tímanum. Það má
vel vera, að bér sé tekin altof
há leiga eftir ibúðir í gömlum
og' lélegum liúsum. 1 nýjum
og góðum húsum mun leigan
ekki vera hærri en hún þarf
að vera, og síst hærri en í ýms-
um öðrum kaupstöðum, og er
mér kunnugt um það.
En það er Iíka önnur lilið á
þessu máli, scm blöðum þess-
um verður ekki eins tíðrætt
um. Það er framkoma sumra
leigjenda gagnvart húseigend-
um, og' vanskil á húsaleigu. Það
niun ekki svo fátitt, að sumir
leigjendur, sem liafa þó allg'óða
fjárhagslegu aðstöðu, tregðist
við að greiða húsaleigu síð-
ustu mánuðina, sem þeir ætla
að vera i ibúðinni, og svo'
greiða þeir liana aldrei, en
liggja á þvi lúalagi, að skifta
oft um íl)úð. Eina ráðíð við
þessu væri, að lntseigendur
hefðu samtök með sér um að
skrá nöfn vanskilamanna, svo
að hægt væri að þekkja þá frá
skilamönnum. Hitt mun
eiga sér stað, að sumir húseig-
endur komi harkalega fram
gagnvart leigjendum.
Húseigandi.
Sundskálinn í Örfirisey
er opinn daglega, og er öllum
heimilt að baða sig þar. Sjáv-
arhiti er frá 12—14 stig. Sund-
skálavörður leiðbeinir þeim,
sem þess óska. Notið sjóinn
og sólskinið daglega.
Útvarpið í dag.
Kl. 19,30: Veðurfregnir. —
20,30: Grammófónhljómleikar
(hljómsveit): Bacli: Branden-
burgar-konsert nr. 2, F-dúr. —■
21: Veðurspá og fréttir.— 21,25:
Granunófönhljómleikar (ein-
söngur): Sv. Sveinbjörnsson:
Huldumál, og Ivaldalóns: Heim-
ir, sungið af Guðmundi Krist-
jánssvni, söngvara. — Á. Thor-
steinson: Rósin, og isl. þjóð-
lög: Góða veislu gera skal, og'
Kindur jarma i kofanum, sung-
ið af Sig. Markan. -— Kaldalóns:
Ave Maria, sungið af Eggert
Stefánssyni.
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Visi: 5 kr. frá „Sjúkl-
ingi“, 3 kr. frá Völu. 5 kr. frá
N. L. E„ 3 kr. frá Mörtu, 12 kr,
(gamalt og nýtt) frá S. S„ 10 kr.
frá H. J„ 4 kr. frá N. N„ 20 kr.
frá E. V. A„ 10 kr. frá N. N„ 2ó
kr. frá G. B.