Vísir - 21.09.1931, Blaðsíða 2

■t'.VWPC
V i SI R
sukalög. ÆtlaSi íagnaöarláturrt
áhevrenda aítkei aS íinna.
Holmblaðs spilin eru viðurkend af öllum
spilamönnum og þess vegna notuð mest. Hiðjið
ávalt um
HoimbSads-
spil.
FJ árhagsörðugieikar
í Bretlandi.
Falliö fpá gullinnlausn sedla.
Kaupiiöllin lokuð í dag.
, Lorídon, 21. sept,
United Press. FB.
Akveðiö heiír veriS.aÖ hverfa um
stundarsakir frá gullinulausn seöla
og í ]>ví skyni aÖ leíta samþykkis
þingsins á frumvarpí um ]taö efni,
sem horiö verðtir fram á mánu-
dag (þ. e. í dag). Einróg hefir
veriö ákveðiö að loka kaupböllinni
á mánudag. Opinber tilkynning
segir, aö ákvöröunin um afnám
gullínnlausnarskyldunnar sé fram
komin vegna þess, að síöart í mf®j-
um júlí hafi meir en 200 miljónir
sterlingspunda horfiö úr umíerö á
peningamarkaöinum í Londovn. —
Akvörðun þessi tekur ekkí, tií
skuldbindinga stjórnarinnar eöa
Englandsbanka, sem greiddar
verða í erlendri mynt.
London, 21. sept.
Hagfræöingurinn frægí, Sir Ge-
-crge Paish hefir í einkavíðtali viö
United Press látíö í ljós skoöun.
sína á afleiöingunum af því, aö
liorfiö hefir veriö frá gullínnlausn.
Telur liann, aö afleíöingarnar geti
orðiö mjög alvarlegar, cn hverjar
afleiðingarfiar veröi, sé fyrst og
fremst uitdir því komíö, iiver áíiríf
þetta hefir í’ Bandaríkjuitum og
Fvakkland'i’, Komi efgi frain ótti
irrn afleiðingafnar í þessirair Iönd-
un’í, eru eigi miklar fíkur til aö'
sterfíngspund ialli mjög í verði-.
Hini? vegrír, cí Bandaríkini og
Ivrakkíatid leggja; áhersfu á sölu
slerlingspuiida, vegna þverrandf
trausts á BretlándS, gætí sterlings-
púnd faMfð nijög í verði, en tel-
ur þetta’ þó ótrúlegt. vegjia þ&vs-
að BretlítMtí stándi' á örugguiiai
íj árhagstegjaim grttndWelIii
Sir Josiáih Stamp, forstjórí
Engímdsbanfea, hefir . sagt i
einkaviðtalii róð Unitecf Press, að
afleiðingarnar af aðgerð'um stjórn-
arinnar sé aö'nTJitklu leytá tmdir því
feomnar, hvert traust aðvar þjóðir
1 *ri til Bretlaucis framvegfs. Bret-
land, sagði Sír Josiah, var neytt
tif þess að hverfa frá gullinnlausn
vegna aðstreyirus fólks í ifankann,
tii þess aö t'aka út fé, en aifetreymi
þetfa varð aö'stíiðva, af; þeifri .ein--
földu ástæðu; aö’ruetra gullier ekkii
ívrir hendi.
Símskeyti
Berlín, 20. sept.
United Press. FB.
Fjárhagsörðugleikar Þýskalands.
Hindenburg forseti hefir skrif-
aö undir þrjú lög, sem sett hafa
veriö sent neyðarráðstafanir af
ríkisstjórninni, samkvæmt ákvæð-
um 48. greinar stjórnarskrárinnar.
Lög þessi eru um eftirlit með
bönkum, breytingar á hlutafélaga-
lögum, og framlengingu á tíma-
fresti til aö geía upp eign sína í
erlendri mynt. Fyrri lögin tvö
ganga i gildi 1. okt., en hið síð-
ast nefnda ]n J5- okt.
London, 20. sept. Mótt. 2L.
United Press. FB.
Forvaxtahækkun í Bretlandi.
Englandsbanki hefir hækkað
íorvexti um 1 /2% upp i 6% írá
og með mánudegi að telja.
Kaupmannáhöfn, 21. sept.
United Press. FB.
Skrásetningu verðbréfa hætt í
Kaupmannahöfn.
Aö beiðni bankastjóra helstu
hankanna hefir/ kauphalliaTáÖið-
-akveöiö að frec*ta skrásc-tningu:
e.llra verðbréf.
Berlín, 2J. ;Æpt.
líiiíted; PresS:..BB;
Kauphöllinni í Berlín lokað.
Oprnberléga tiikynt. að liaup-*-
hölliuui. verði lókaeS í dág.- ,
Landon, 21, sept,
Khited', Prcsii. RB,
„Graf Zeppelin“ kominn til
Suður-Ámeríku.
F'rá Pemaml'nco er- símaö'i atð
,,Graf Zepjielin" hafi leaut ]iar, 'kL
0.50 e, H. í; g«ar.
Bergen. :sr. seyst,
United' Ftiess, FB',
HFautilus.
Naaíilusi bm híng.a#< 1. g.aw.
□tan af landL
Siglufiröþ 20. sept. FB.
Erting Krogh söng hér i gær
við góða aðsófcn. Söngur hans
þótti takast ágætlega og varö hann
að endurtaka mörg' lögfn og syngj®
Kven-götuskdr
stórt úrval. - Verí 7.50, 9.75 0. s. frv.
Hvannbergsbræflur.
GOngnr þorsksins.
Eftir prófessor Johannéí Schmidt.
—o—
(Grein sú. scut hér fer á eftír. er
lauslega þýdd 6r Berlingsfe Ti-
dende, 3. f. 111T
Þegar förstjórí „Biologisk Stai-
tion", Dr C. G. Job. Petersen, sem
r.ú er látinn, lét fa’.ra að merfejá' j
fislca, þa kom fiskiramnsóknum1 sói
aðferð ,að miklum og góðum not-
um til þess að fræðast um göng-
ur og vöxt fiska.
A þeim 28 árum, sem „Kommis-
sionen for Danmárks Fiskeri- og"
Havundersögelser" hefir annast
rannsóknir í uorðaiiverðtt Atlants-
hafi, hafa verið merktar nokkr-
ar jntsundir fiska. Á þeini slóðum,
víð Færeyjar, ísland og Græn-
Iand cr þorskurínn sá fiskur. sem
langmest er veídclur. Þegar Islend-
rngar eða Færeyíngar tafa um
,,fisk“, þá eíga þeír við jiorsfc. og
starf vmt itefir að miklu leyti
beinst að rannsólctittm á lifraaðar-
háttum þorsfcíínis.
Ver FnSfium' merkí þ©Tskana með
cbóníthnöppum, sem festir eru á
fcjáilkabai’'í; ]!>ei:rra rrreð' silftrrvír.
Hver hnappur ber námer og staf-
ina DA (■Ðánmörk);. — Áðtrr en
merktunr ffekumi er' sfepC ern þeir
mældir og síðan; Ktnmr ffara leíðar
síhnanr..
Nokkura llessara' meríctru fiska
veiöa fiskimenn aftur. Viö Fær-
evjár liafa jafnver vefðst 75% af
þeim. en ofi’ast míkfu’ færri, jafn-
'Vel' cícki nema einiT- af hnndraði
«ða' mrtina. Ofit? geta þe&r verið með
rcevkfn árurn saman-. Vér vitum
'CÍoemi þess, að merfctir frskar hafi
'veiðst ef’ti’r y á’r,
Til skamms. tíma Fragðum vér,
að þorskurinrc við IsíancT færi al-
■drei f’rá ströríd’urn- láncfsins eða
fiskígTunnunT. Vér frufðum sýnt,
•að aðíir-hrygróiigarsdöðvar hins ís-
fenskrc JSorsfcr væri r. Mantm hlýja
•sjó. sem l'eiknr u'm snður og vest-
itrstTÖncl lándsins, — einakanlega
á svæðinu fni Reykj'arresi aö Vest-
mannaeyjuiTF •—- og að hinar miklu
þorskveiöar- þar á vori’n ætti rót
sina að rekja til þess, að á þeim
sfóðum kemtir þá sa-man aragrúi
af gotfiskr FrvaðaiKeffa frá strönd-
tiiir landsiinfsc
La.i'gi'erðir þorsksins.
Af rararsöknum síðustu ára höf-
um vér />rðið fróðari en áður utn
þessi ef’aiL Þær hafa sýnt, að sam-
bancl er rnilli íslenska þorsksins
og þorsks á öörum svæðum. Merk-
ingar vtð íslanct hafa leitt í ljós,
að þorskurinn gengur ekki aö eirís
meö ströndum fram á ísiandi eftir
hrygining'una viö suöurströnd
lancferns, helchrr ganga og sumir
alla, teið til Grænlands. Og eins
hafa merkingar við Grænland sýnt.
aö- þaðan gengur þorskur til ís-
lattds, bæði frá vestur, suður og
attsturströnclum Grænlands.
Sumir hinna merktu þorska hafá>
tárið furðulega langar leiðir. Egj
skal nefna einn, nr. 385, sem slfept
var i nánd við Hvítserk (Syktir-
toppinn) á Vestur-Grænlandi. oj;
véiddist síðar við vesturströríd ís
lands. Það er viölíka vegatengd
eins og frá j ótlandsskaga til
Norður-Afríku.
Merkingartilraunir vorct fyrst
gc rðar við Grænland árið 1924, og
hefir siðan verið haldið áfram ár
lega með góðfúslegri hjálp Græn-
lanclsstjórnar, svo að vér höfum
nú átta ára reynslu við að styðj-
ast. og er fróðlegt að bera saman
cinstök þessi ár.
WV • 'W _ ©
. Jl JL»
'^Dz^COr, ftí't, WOt2u! Vrast. trjs o-þrsu^AnxLL <• fuxjszx aub szjZAjKýO. b cuk. f>á- j3** •SKiJtaj re xyKj-cx- • • • * • / cOF'ft rJ 1
Fæst hvarvetea.
Fyrstu sex' áríw, 1925 tíl 1929,
veiddist ekki’V'irí íslancl nana eínn
þtirra þorska; senn’ tnerktir vora
rfð Grænland. Ar.ið’ 1930 vcicfdust
s-jöv og Jiað sem af er Jiessu árir
ffranu að 15. ágústþ Ikuffa veiðst um
40; Þessir Grænlandfe-þe'rskar liafa
einicanlega veiðst við suður og
ve.ríJrírströnd Íslandstí.eða’. þar, aemi
aðal-hrygningarstöðvar jMrsksins
cru .<i:ö ísland, og þessf mikla
veiðf íí vor er sönnun þess,. að lrið’
miklá vertiðarfiski v'íð’ fs&nd á
ressu áriý er alls elcki aíðlitHa'léjrtí
i,ð þakka þorski, sem M'efir vaxiö’
upp vestur við Grærdiind'. A£
fregnumv nörskra blaða rná srá'ða;
að þorslctir héfir ekki að eins
gengið tii' fsfands frá Grænlándi; á
;tssu árii. ’Norömenn merktrí' í
tvrra allmarga þorska \iö' eyna
Jan Mayeni. sern liggur langt'morö-
austur af ísiándi, og veiddust þrír
leirra viö ísland.
Mörínunr rerður aö spyrjiá->. Hver
sé orsökin til ]>es.s, aö svo viröist
;ent fléiri ugv ííeiri þorskár' yfir-
>efi grænlensktt miðin til jæss að;
eita miðaiiiiu' við Island.
Eg fæ ekfcfi betur séð, enraró or-
sökin sé sút að þorskurincn við
Grænland hVS ekki fundið nægi-
lega góð hrygrrfttgarskilyrði. og að
h’ánn hafi þess vegma leitað' tif
suður og vestur strandar islánds,,
þar sem hami finnur það, sent
hann leitar, pað er að segja Hiefi- ]
egan sjávarftita.
Eins og segulf dregur íslandi got-
fisfcirm til sín.
Ef raenu" líta á landab'rcíL sjá.
)eir, að ísláaá tiggur eins og mið-
stöð í rilcir’ fiskanna nyrst' r At-
lantshafi. ffJins og s.eguli' dégur
það gotfiskaiu til sín. Frá Vestur- 1
Grænlandi, Suður-Grænlríndí og"
Austur-Grærrlandi Og 'jafnvel frá
Jan Afayein sei'öir það ])óMskihn; til'
sín, og segullinn er hínn hái sjáv-
arhiti viö’ suðurströnd og; vesmr-
strönd' ldi»Jsins.
Þessi.; nsrtkli sjávarhitii hef'st ár
eftir áf 'jg’ er mjög reglftbumd'inn
í hafinti við ísland, gagnstætt því
sem er- við strendur Hirína Jand-
annav.i.*að er orsölc Áiimar geysi-
miklrí íiskmergðar, sem. safnast
saman og er grundvöllur vcrtíö-
ar-vei@anna viö Íslímd’, sog at þvi
leið’if bæði, að þa.tv verður veiðin
ciii fiin mesta og eitmig, góðit
heilli, ein hin cruggasta í víðri
veriíld.
Hrognin og biiv litítt þorskaseyði
fiimast elcki við sjávarbotninn,
hdclur fljótaudi vátnsskorpunni
vg berast fyrir strúumi. sem ligg-
ur sólarsiittii's urnhverfis lanclið.
Vér höfum lerígi vitað. að með
þessum bætti berast þorskaseyðin
að sunnan og vestan, norður og
austur fyrir Island, þar sem sjór-
inn er katdari, og þar leita þau tií
bótns og vaxa og dafna. Á þessu
ári hefir oss tekist að sýna, að
frá vesturströnd íslands, þar sem
ein álma af strauminum liggur vest-
tir til Grænlands, berast þorska-
seyðin um hafið til Austur-Græn-
land. Sú vitneslcja er nijög, mikils-
verð til sönnunar á sambandinu
milli grænlenska 0 g íslenska
]>orsksins, og’ skiftir svo miklu
máli, vegna fiskvéiða beggja land-
anna, aö á næstu árum mttn danska
hafrannsóknanefndin telja frekari
rannsóknir á því sviði tiP hinna
brýnustu viðfaugsefna t: norður-
hluta Atlantshafs.
StndentasöngvararÐir
endurtóku söngskemtun sínœí Nýja
f>ió síðastl. sttnnudag fyrir troÖfullu
hiási og hfntn tnikinn fögnuð'áheyr-
enda. Söngskráín var vel vafiú og
fjölbreytt að efni; Gluntarmr —
Miœjr sí'gíMu stndéntasöngw; fufl-
ír aí fjörí ©g; íreyöándi kampsr/mi..
tvísöragvpr úr frægum óperum og
svo einsöngslog;
Hr.. Garðar Þorsteinssoir guð-
fræðúngur heíir hlotið miklar- vin-
sæídir fyrir söng sinn í útvarp® og
» graaMnóffön. Þar virðist rödcl
haus vera vofclrrg og stérk: E'rc svo
cr ]ró ckki í ratm og verui RödHin
kt BtfK ®g, MæfagTtr baryton.. Hánn
beitir licnni smekklega og syngur
ems og> nnentaðuar ma'ður, þannig að
ánægja er að hlrísta á. Væri ósk-
andi a?) sninir hinna radtí&terfctt
söagmanaiai ©fAar ættu þairíi: smeklc
og skilniug og; þann menningaœbrag
á jneð-fctðirím, san einkenniir söng
hans.
Hr. Einar Kristjánsson- hefir
þróttmeiri röclcl — ljóðraamni tenor.
Er söngtnr hstus f jörrnikilll ©g méð-
ferðin sajjöll, þannig að> söngur
laaus mj-Qcft hvar sem er sörma sér
vcl. Hefir hanu teki'Ö miklluaai fram-
förum frá því er hanií söng hér
áíðast. Söng hann |unm lögin svo
vel, að meðferðin þölir' saiaianburð
við hinar milclu erlendu; fyrirmynd-
ir, sem vi'Ö þekkjum hcáraí grammó-
fónplötum.
Hinar góðu undirtektlr áheyr-
encla verða ekki þakkaðar þv'v, að
raddirnar séu miklar. Engar Her-
aklesarþrautir höfföii þeir til að
spreyta sig. á, til að, l'áta menh dást
að leikni raddarinuar, og elcki bar
heldur á því, að þeir „sleptu sér“ á
háum tónum, fil. að heilla áheyr-
endur, eins og veujti er margra
söngmanría. Eui söngur þeirra var
fágaÖur og ptrcsónulegur, einlægur
og eðlilegur.. þaríiúig að hragþ .var
að.
Nýjar
V0PUP s
Hvít léreft,.
einbreið, og tvíhreið,
ótal góðar tegundir,
Flónel.
Tvisttau og
Sirs.
Hvít el'ni i sængurver.
Rekk.juvoðir
og efni í þær.
Verðið stórlækkað á flest-
um vörum.