Vísir - 12.11.1931, Qupperneq 3

V I s I R
kve'ðnu hámarki, t. d. 3—400 kr.
Þegar endanleg gjaldskrá fyrir
Reykjavík veröur samin, veröur
að taka til greina ýmislega sima-
tilhögun, frábrugöna því, sem nú
er. En þaö, sem að frarnan segir,
_ætti aö gefa mönum nokkra hug-
mynd um, út frá hvaöa forsend-
um VertSur aö líta á máliö, þegar
.aö því kemur að ganga endanlega
írá g'jaldskránni.
Sfmskeyti
—o —
Tokio, 11. nóvember.
United Press. FB.
Mansjúríudeilan.
Engar nýjar fregnir hafa bor-
íst um, að Japönum og Kinverj-
um i Mansjúríu hafi ient sam-
an. Japanskar flugvélar, scm
flogið hafa vfir Nonnidalinn, 1 il-
kynna þó, aö mikill kínverskur
her sé á leiðinni i áttina til svæð-
is þess, sem Japanar hafa her-
numið. Eru því laldar líkur til,
að bardagar hefjist aftur þá og
jx'gar.
Londoii, 11. nóvember.
United Press. FB.
Minkandi atvinnuleysi.
Opinberlega tilkynt, að tala
áttvinnuleysingjanna í landinu
hafi verið 2.710.944 þann 2. nóv-
emher. - Vikuna á undan
fækkaði atvinnuleysingjum um
15.148.
Beriín, 11. nóvember.
United Press. FB.
Atvinnuleysi eykst.
Seinni lielming októbermán-
.aðar jókst tala hinna atvinnu-
lausu í landinu um 188.000 og
. er n ú 4.622.000.
London 12. nóv.
United Press. FB.
Minningarathöfn
í Lontlon í gær.
Mikil og hátíðleg athöfn fór
fram í gær við gröf „ókunna
hermannsins", eins og vanalega
árlega þ. 11. nóv. (vopnalilés-
dagiun). Konungur hafði ætl-
að sér að laka þátt í athöfn-
inni og leggja sveig á gröfina,
en lasleika vegna liætti liann
•við það. Lagði prinsinn af
Wales sveiginn á gröfina fyrir
konungs hönd í viðurvist móð-
ur sinnar og bræðra. Öll um-
ferð var stöðvuð í tvær min-
útur og skein þá sól, en stuttu
síðar kom úrliellis rigning. —:
MikilJ fjöldi manna var við-
sladdur atliöfnina og héldu
anenn áfrani að ganga fram
hjá gröfihni í fylkingu löngu
eftir að minningaratliöfnin var
•um garð gengin. — Miklar, há-
tíðlegar og fjölmennar minn-
ingaratliafnir fóru og fram i
'Westminster Abbev og White-
hall.
Vinarborg 12. nóv.
United Press. FB.
Lækkun forvaxta.
Þjóðbanki Austurríkis liefir
Jækka'ð forvexti úr 10% í 8%.
Khöfn 12. nóv.
United Press. FB.
Leiðangursmenn
á heimleið frá Grænlandi.
Skipið „Hans Egcde“ er
'væníanlegt frá Grænlandi á
föstudag (á morgun). - Á
-skipinu koma þeir, sem eftir
voru i Grænlandi af Courtauld-
leiðangrinum: Courtauld, Ry-
mill, Watkins og Hampton.
Einnig koma á skipinu Sorge,
Georgie, Lowen, sem voru þatt-
takendur i leiðangri Wegeners
prófessors, sem fórst i Græn-
landi.
London 12. nóv.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds.
Gengi sterlingspunds í gær
miðað við dollar 3.79.
New York: Gengi sterlings-
punds, er viðskiftum lauk 3.79.
Utan af landi.
Ákureyri, 11. nóv. FB.
Flóabáturinn Unnur strand-
aði i gær á innsiglingu til Rauf-
arhafnar. Veður sæmilegt, en
nokkuð brim og stórstreymi. —-
Skipið er talið ónýtt.
Listdómap.
J’egar menn dæma um fagrar
listir, t. d. myndlist og tónlist, hér
hjá oss, er þess því miður ekki gætt
sem skyldi, hve ungar þær eru, hve
takmarkaða þekkingu menn hafa
yfirleitt á slíkum hlutum, og að við
þar af leiðandi erum á gelgjuskeiði í
þessum efnum sem mörgum öðrum.
Þess vegna er það, aö listdómar
manna eru svo mjög á ringulreiÖ
og oft dutlungum háðir og djarf-
legum ályktunum, svo. að það sem
í sjálfu sér er næsta lélegt og litils-
virði og jafnvel ekkert listgildi hef-
ir, er lofað á hvert reipi og dásam-
að á kostnað þess sem gott er og
varanlegt gildi hefir.
Það er þessi glundroði, sem glep-
ur menn svo, að þeir vita ekki
hverju eða hverjum jieir eiga að
trúa, og’fá því aldrei réttan skiln-
ing á listinni sjálfri. Altítt er. að
vmsir þeir menn, er litiS eða ekk-
ert skynbragð hera á slíka hluti,
hlaupa i blöðin með dóma sína,
jafnvél án þess að láta nafus síns
getið, en ætlast þó vitanlega til, að
þeir séu taldir góðir og gildir, sem
nokkurskqnar hæstaréttardómar í
málinu, hversu fráleítir sem þeir
clómár eru, og hefir mig oft furð-
að á því, að hlöðin skuli eigi hafa
reynt að koma betra skipulagi á
þetta, með því að fá hæfa menn til
að dæma um hverja grein listarinn-
ar fyrir sig, níenn sem vit hafa á
að dæma og þora að leggja dóm
sinn undir fullu nafni og á eigin
ábyrgð fyrir almenningssjönir, en
hleypa ekki hverjum og einum —
oft nafnleysingjum — með órök-
studda dóma sína og staðhæfingar
í blöðin.
Mér er að visu kunnugt um það,
að allmikil vandkvæði eru á þvi að
fá slika menn hér til þessa, en óger-
legt ætti það þó ekki að vera. Þörf-
in cr árciðanlega brýn, þvi að slík-
ir gallar sem á þessu hafa verið
hingað til, mega eklci lengur við-
gangast, enda eru þeir okkur hæði
til skaða og skammar.
Hlutverk listdómara er háleitt og
göfugt: Hvorki meira né minna en
það, að vísa mönnum á rétta leið til
betri og fullkomnari skilnings á
fegurð þeirri er felst i listinni, en
listdómarinn verður þá unifram alt
að hafa næga dómgreind og gæta
hinnar ítrustu réttsýni, eu varast
alla eigin-dutlunga og ályktanir um
það, sem liann ekki skilur til hlitar,
og ekki má hann heldur særa til-
finningar listamannsins með óvið-
eigandi og óvirðulegum orðatiltækj
um og skvaldri um það, sem ekk
ert kemur málinu við. Yfir alt slíkt
á og verður listdómarinu að vera
hafinn. Hann á í dómum símun að
VA\ RANGT AÐ KAUPA HÚSGÖGN ÁN ÞESS AÐ
TALA VIÐ OKKUR UM VERÐ OG GREIÐSLUSKIL-
MÁLA. — ÞAÐ ER RÉTT, AÐ VIÐ SELJUM ÓDÝR-
AST, OG VIÐ OKIvUR ER BEST AÐ SEMJA. —
HÚSSAGNAYERBLUNIN
YIÐ QÓKIRKJUNA.
BESTA ÚR¥AL í BÆNUM.
A úfsðluimi
seljum við meðal aimars:
Öll karlmannaföt með 20 og 40% afslætti.
Talsvert af Vetrarfrökkum, Millifatapeysum,
Manchettskyrtum, Vetrarhúfum og Höttum,
alt með 20% afslætti.-
Notið nú tækifærið.
Marteiim Eiaarsson & Co.
vera þjónn i þágu listarinnar.á sama
hátt og góður listamaður ávalt
reynir að vera. meðan hann starf-
ar að list sinni.
Því miður hefir alloft út af þessu
brugðið hér hjá oss, og. má finna
ótal dæmi ]>ví til sönnunar.
Tónlistamenn og aðrir, þeir er
tónlist unna. hafa eflaust gei't sér
miklar vonir um, að ástand það, er
eg nú hefi lýst, mundi batna mjög
frá j>ví sem áður var,. eftir að hr.
Sigfús Einarsson tónskáld tók að
dærna um tónlist. Hann hafði líka
mörg skilyrði til ]>essa fram yfir
aðra listdómendur hér: meiri þeklc-
ingu á ýmsum greinum listarinnar
og auk þess tónskáld sjálfur; liann
hlaut því að hafa næmara innsæi í
sálir listamannaiina en margir aðr-
ir. Auk þess hafði hann „góðan
penna“ og, að þvi er virtist, góðan
vilja til að hafa uppalandi áhrif.
Er og víst að með mörgum dómum
sinum hefir hann ekki hrugðist von-
uni manna. Hafa dómar lians oft
verið sanngjarnir og vel rökstudd-
ir, ])ó að oft hafi liann sætt rang- j
látum og miður góðgjarnlegum að-
finslum fyrir þá. Hins vegar er
því ekki hægt að neita, að það hefir
því miður líka komið fyrir, að hann
hefir verið ósanngjarn ur hófi
fram og jafnvel lofað það meira
sem lélegra var, en hitt, sem betra
var. Er ilt til ])ess að vita. En síð-
asta dæmi gefur mér tilefni til að
skrifa ])essa hugleiðingu. Það er
dómur hr. S. E. um hr. Hans Neff,
píanóleikara frá Vínarl)org, í Morg-
unblaðinu 10. ]). m. Hvernig hr.
S. E. fer að kveða upp slikan dóm
(að mestu leyti alveg neikvæðan
dóm) yfir jafngóðum píanóleikara
sem hr. Nefí er, er mér alger ráð-
gáta.
Hr. Hans Neff er að mínum
dómi ágætur píanóleikari. Hann
hefir auðsjáanlega notið fullkom-
innar mentunar á sínu sviði, enda
bar öll framkoma hans við hljóð-
færið vott urn það. Hann á píanóinu
áreiðanlega ekkert „grátt að
gjalda", eins og hr. S. E. kemst að
orði. Ilr. Neff lék Rondo i a-moll
eftir Mozart injög vel og alveg ó-
„sentimentalt". Ballade í g-nioll
eftir Chopin lék hann með rnyndug-
leik og óskeikulli leikni. Eg liefði
óskað eftir meiri „dýpt“ hér og
þar; hlutverkið i heild sinni leysti
hann prýðilega af hendi.
Það er alkunnugt, að listamenn
leggja að einhverju leyti sinn eigin
skilning í hlutverk þau er þeir
flytja, og það er listdómarans a’Ö
reyna að skilja þetta og virða, jafn-
vel þótt það, út af fyrir sig, kuuni
að brjóta í hág við hans eigin skoð-
anff, og hafa jafnan góðir listdóm-
arar einmitt þetta hugfast, þá er
þeir dæma. Það er hróplegt rang-
læti að segja að skáldskapur Chop-
ins í Ballade i g-moll hafi farið ,,út
í veður og vind“. Impromtu eftir
Chopin var leikið helst til hratt.
Það sem máske síst naut sín fylli-
lega í höndum hr. Neff’s var lagið
eftir Debussy. Corocovienne fan-
tastique eftir Paderewsky og Kon-
zert-paraphrase eftir Verdi-Liszt,
voru mjög vel leikin. Það virðist
og- hr. S.- E. viðurkenna.
Viðtökur áheyrenda voru óvenju-
lega góðar og svo hlýjar, að eg hygg
að þeir séu fáir. sem á liljómleik-
unum voru, sem ekki finnist dómur
hr. S. E. ósldljanlega harður og
ósanngjarn. Þegar neikvæðar hlið-
ar listamannsins eru dregnar fram
í dagsljósið, virðist sanngjarnt og
sjálísagt, að geta jafnframt hins
ják)'æða; því að eins koma listdóm-
ar að einhverju gagni. bæði lista-
mönnum og áheyrendum, enda er
það tilgangur og takmark listdóm-
anna, og ])eir þá ritaðir af skiln-
ingi, hlýju og af sanngirni.
Páll ísólfsson.
NINON
AU/TUO/TDÆTI • 13
(nnfluíaingsbaanið
lenðtr einnia á iiiólDimm.
NINON ráðleggur ölhmi
sínum heiðruðu viðskifta-
vinum að birgja sig upp
sem fljótast.
NÝTÍSKU
SAMKVÆMISKJÓLAR.
BALLKJÓLAR
frá 35 kr.
„millumkjóTlinn“
úr Silki-Marocaine.
Fyrir leikhús og dans.
Svart, grænt, rautt, dökk-
blátt, brúnt.
Að eins 45 kr.
KVOLDJAKKAR frá 21 kr.
ULLARPEYSUR, VESTI,
JAlvKAR, PILS. —
Blúsur frá 9,75.
ULLAR-KOMPLETS.
Indælt að vera klæddur
þeim’i vetrarkuldauum. —
Margir fallegir nýtísku lit-
ir og munstur.
Að eins 36,85.
Velkomið að skoða!

Faliegar vðrnr:
Betristofuhúsgögn.
Einkaskrifstofuhúsgögn.
Skrifstofuhúsgögn.
Borðstofuhúsgögn.
Svefnherbergishúsgögn.
Fallegt úrval. Rétt verð.
Góðir greiðsluskilmálar.
H úsgagnaverslunin
við Dðmkirkjnna.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík -T- 1 st., ísafirði
—- 4, Akureyri —2, Seyðisfirði 1,
Vestmannaeyjum -4- 1, Stykkis-
hólmi -4- o, Blönduósi -4- 1. Rauf-
arhöfn o, Hólum i Hornafirði 4,
Grindavík -4- 5, Færeyjum 5, Juli-
anehaab -4- 3, Angmagsalik -4- 8,
Jan Mayen 3 (skeyti vantar frá öðr-
um stöðvum). Mestur hiti hér í gær
st.. minstur -4- 4 st. Sólskiu 6
stundir. — Lægð yfir haíinu milli
íslands og Noregs og önnur lægð
suðvestur í hafi á hreyfingu austur
eftir. — Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói, Breiðafjöröur: Hægviðri
og úrkomulaust í dag, en sennilega
vaxandi austan eða suðaustan átt
í nótt. Vestfirðir, Norðurland, norð-
austurland, Austfirðir, suðaustur-
land: Breytileg átt og hægviðri.
Skýjað loft, en víðast úrkomulaust.
Gengisskráning hér í dag.
Sterlingspund........ kr. 22,15
Dollar .............. . — 5,85 y2
100 sænskarkr........— 126,21
— norskar kr....— 124,95
— danskar la’...— 126,21
— þýsk rikismörk. — 129,65
— gyllini ......— 237,27
frakkn. frankar 23,22
— belgur ....... 81,91
— lirur......... — 30,61
— pesetar ...... - - 52,06
— tékkósl. kr...— 17,54
— svissn frankar.. — 115,17
Flutningaprammi,
hlaðinn möl, sökk hér á liöfn-
inni fyrir nokkuru. I gær var
Þór fenginn til þess að ná úr
lionum mölinni, og tókst það að
miklu leyti, og verður nú reynt
að lyfta prammanum á flot í
dag.