Vísir - 10.02.1932, Qupperneq 2

V f M »
Fáum daglega:
EGG, glæný frá Akranesi.
ímskeytl
—s—
Genf, !). febr,
United Press. FB.
Frá afvopn unarráðstefn un ní.
Á fundi afvopnunarráðslefn-
unnar í dag töluðu þeir Hugli
Gibson fyrir Bandarikin og
Briining kanslari fvrir Þýska-
land.
Gibson kvað Bandarikin sani-
þykk afnámi kafbátanotkunar
í liernaði og að gasnotkun í
hernaði sé bönnuð, herafli
hverrar þjóðar áveðinn o. s.
frv. Briining kanslari ræddi um
örðugleika Þýskalands, er væri
afvopnað, og .einkegan vilja og
áhuga hinnar þýsku þjóðar fyr-
ir afvopnun.
Ræðunum var vel tekið. -—
ítölskufulltrúarnir hafa sérstak-
lega látið i ljós ánægju sina yf-
ir ræðu Gibsons. Grandi, utan-
ríkismálaráðherra lialíu, þakk-
aði Gibson sérstaklega fyrir
ræðu hans og fór um hana lof-
samlegu m iunmælu m.
New York, 10. febrúar.
United Press. FB.
Mansjúríunefndin.
Lytton lávarður og aðrir
nefndarmenn i Mansjúríunefnd
il'-jóðabandalagsins komu hing-
að i g;er og héldu þegar áfram
ferð sinni áleiðis til San Fran-
cisco. Þáðan fara þeir til Man-
sjúríu, um Japan.
London, !). febr. Mótt. 10.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds.
Gengi sterlingspunds, miðað
við dollar, 3.45Fs, er við við-
skifti hófust, en 3.1444, er við-
skiftum dagsins lauk.
New York: Gengi sterlings-
punds $ 3.15—3.45.
Detroit í jan.
United Press. FB.
Bifreiðasala í Bandaríkjunum
i93i.
Sala nýrra bifreiða i Bandaríkj-
unum nam 1.892.600, en 2.624.979
áriö 1930. — Tölitr þessar eru
samkvæmt skýrslum, sem R. L.
Polk bifreiðafélagið hefir lótið
safna.
París i jan.
United Press. FB.
Fólksfjölgunin í heiminum.
Josejth Caillaux, fyrrverandi
fjármálaráðherra Frakklands, hef-
ir nýlega haldiö því fram í ritgerð-
ttm og fyrirlestrum, að 150 rnilj.
manna sé ofaukið í Evrópu. Telur
itann, þar eð fólksflutningar hafi
stöSvast til Vesturheinis, aö stofna
Kvenns, karla
00 barna.
Margax*teg. Lágtverd.
Hvannbergsbræður.
verði til landnáms i stórum stíl í
Afríku, Caillaux minnir menn á
það, að þegar lioover, nú Banda-
ríkjaforseti, hafði aðalumsjón með
matgjöfum til bágstaddra Evrópu-
þjóða A styrjaldartímanum, þá
tiafi hann verið þeirrar skoðunar,
að 100 miljónum manna væri of-
títtkið í Evrópu. Ef íbúunum fækk-
aði um 100 miljónir gæti hinar
komist sómasamlega af. Arið 1810.
segir Caillaux, var íbúatala h.eims-
tns 68o.coo.coo, en 1913 1.750.000.-
coo. Aukningin netnnr því 1.000.-
oco.ooo. Mannkynið hefir tvöfald-
ast á einni öld. P.n ef Evrópa er
tekin út af fyrir sig, kemur í ljós,
að íhúatala hennar hefir þrefald-
ast á 110 árttm. Árið 1810 var íbúa-
tala Evrópit 180 miljónir, en 1913
480 núljónir. Caillaux segir enn-
fremur, að á þrettán öldttm hafi
íbúatala Evrópu aukist um aðeins
50 ínilj. (frá því á dögum Rónta-
ríkis) eti á 19. öld um 270 milj.
Ástæðurnar til þessarar óhemju
fóíksfjölgunar eru margar, bætt
heilsufar og lengra líf, færri styrj-
aldir og allskonat1 hvatningastarf-
semi frá hálfu hins opinbera i
fólksfjölgunaráttina, og loks, að -
þegár vélaiðnaðurinn komst á hátt
stig hafi fólksfjölgunarskilyrðin
l'tttnað gífurlega. Caillaux hyggur
mikla hættu á ferðum fyrir fratn-
tíð Evrópu, & ekki verður að
hafst og reynt að kotna t veg fyr-
ir. að fólksfækkunin veröi af völd-
ttin eyðileggjandi styrjalda.
..Afr.íka er ekki langt undan“, seg-
ir Caillaux, „og hún er þrisvar
sinnum stærri en Evrópa, en hefir
að eins 5 ibúa á ferkílómeter.
Skilyrði eru þar ágæt víða, en •
mikið Jiarf þó aö gera til að ýms
svæði þar verði byggileg hvítum
inönnumC
Öfriíurlnn í Asíu.
Shanghai, !). febrúar.
United Press. FB.
í dag liefir verið barist liálf-
an mánuð i nánd við Sbangbai
og enn llefir eigi dregið til fulln-
! aðarúrslita, hvorki í Cliapei eða
í Woosung. Aðstaðan á báðum
stöðunum er sem stendur raun-
verulega óbreylt, að öðru leyti
en þvi, að annað veifið liefir lát-
\ lausri skothríð verið haldið uppi
og eignatjónið af völdum henn-
ar orðið mikið.
í nótt sem leið var barist fram
vfir miðnætti í Cbapei. Kl. 1
f. li. linti loks skothriðinni.
i Nanking, 9. febrúar.
United Press. FB.
j Lowenkan, utanríkismálaráð-
| lierra Nanking-stjórnarinnar,
' befir lýst því yfir, að Kína fall-
j ist aldrei á, að stofnuð verði
] lilutlaus svæði kringum lielstu
j borgimar i landinu. Kína tutt-
ugustu aldarinnar, segir ráð-
herrann, er ólíkt Kína 19. aldar-
innar. Skilyrðin eru breytl,
liugsunarliátturinn og þjóðin
sjálf. Þjóðstjórnin kínverska
mun aldrei skrifa undir slíka
samninga sem þá, er Kinverjar
skrifuðu undir fyrir 31 ári sið-
an.
í
Slianghai, 9. febrúar.
Unitcd Prcss. FB.
Nú er barist á tutiugu mílna
löngu svæði, frá Chapei til Pao-
shan. Deildir úr flota Japana,
llugliðinu og landhernum, taka
þátt í orustunum. Kínverjar
hafa hafið skothríð á Hongkew.
Japanskt herlið heldur áfram
skothríðinni á Woosung-vigi,
ineð aðstoð tundurspilla.
Mælt er, að Kinverjar liafi í
hótunum við auðmennina í
borgumim, borgarhlutunum, er
Kinverjar séu búsettir í, verði
ekki hlíl't, nema kaupsýslumenn
og aðrir leggi fé af mörkum,
gegn þvi, að hlifst verði við að
skjóta eignir þeirra i rústir. Er
búist við, að Kínverjar fallist
ekki á lægri tilboð frá liinum
auðugu samlöndum sínum, en
að þeir leg'gi frám 10 miljónir
silfurdollara.
Tokio, 10. febrúar.
United Press. FB.
Talsmaður ríkisstjórnarinnar
lét svo um mælt í dag, að all-
ar líkur væri til, að Shanghai-
deilan vrði ekki til lykta leidd
friðsamlega, þar sem Kinverjar
hefði neitað að draga sig i hlé.
Shanghai, 10. febrúar.
United Prcss. FB.
Japanskar flugvélar liafa gert
árájs á varnarstöðvar Ivínverja
i nánd við Kiangwan-stöðina.
Kínverskar flugvélar komu á
vettvang og skutu á árásarflug-
vélar Jajiana, en lögðu því næst
á flótla. Japanar flugu á eftir
þeim og ætluðu að leggja til
orustu, en flugvélar Kinverja
komust undan.
örustur bafa haldið áfram í
nánd við norðurstöðina i Clia-
]>ei, Kiangwanvígi og víðar, en
aðstaðan má heita óbreytt.
Niamura aðmíráll hefir kraf-
ist þess, að Kínverjar Itörfi und-
an 20 ínílur, ella hefji Japanar
allsherjar, öfluga sókn gegn
þeim.
Idnaðupinn
þarf að verða fjölbreyttari í
landinu.
Frelsi ])jóðam>a ltyg'gi.st fyrst
og frenist á góðri fjárhagslegri af-
i onut. En til ]>ess aö fjárhagur
einstakrar þjóðar geti staðið á
föstum grundvelli. þarf jafnan aö
gæta ])ess, að beina atvinnuvegun-
utn inn á þær brautir, er stefna aö
]>ví tnarki, að viðskiftajöfnuður-
inn verði hagstæður, að ætíð netni
útflutningur tneira en innflutn-
mgiu'.
Jafnhliöa því, að kosta kapps
i'iit, að útflutningsvörur geti verið
tniklar og verðháar, reynir hver
ltygg'in þjóð að sjtara eða kontast
hjá innflutningi á erlendutn varn-
ingi, eins og frekast má verða.
Það liggur ])ví næst að bera
!•])]) fyrir sér þá spurningu : Hver
er heppilegasta leiðin, er* farin
verður, til ])ess að draga úr inn-
flutningi? Þáð tná segja meö hik-
lausri )-issu, að innan athafnalífs-
ins er iðnaður sá atvinnuvegur,
sem verður hest fallinn til þessa.
Og óhjákvæmilegast er, að þa'S,
setn unnið er, sé gert af innlendu
hráefni, en margvíslegur verður
samt þjóðarhagnaðurinn, ])ótt hrá-
efnið sé innflutt.
Um margt erum vér Islending-
r.r oss sjálfum ónógir, en einkum
og sér í lagi erum vér skamt á
reg komnir í iðnaðarlegu tilliti og
lætur það að líkindum, þar setn
rányrkja er sá atvinnuvegur, er
lutgir velflestra landsmanna hafa
mt ;>lt frá landnámsöld hneigst að.
Timamót þau, er vér nú stönd-
itm á, ættu því, ef réttilega á til að
skipast um framsýni og framtaks-
semi þjóðarinnar, tneðal atinars aS
verða til þess, að skapa umbætur
og fjölbreyt.ni í iðnaðinum i nán-
ustu framtíö.
Sé á réttan hátt hlú'S að iSnaði i
landinu, þá tmm það sannast, að
hann á eftir að verða til mikillar
hagsældar fyrir þjóðina, og aldrei
verða þeir of margir hyrningar-
steinarnir, er ])jóðfélagið hvilir á.
Þetta alt livað með öðru bendir
ljóslega til ])ess, að jafnhliða því
að fullkomna og efla margar at
íöngreinum þeint, er nú eru starf-
ræktar í landinu. ])arf að því að
vinna, aö hér geti risiö upp fjöl-
breyttari iönaður en nú er.
Fjölbreyttari iðnaSitr 'yki at-
hafnalífið, en hversu dýrmætt það
cr að geta notað vinnukraft þjóð-
arinnar, óhindrað af utanaðkom-
andi áhrifmn, ætti flestum að vera
tullljóst nú, já, einkum á þessum
tímamótum, er stöðvun á athafna-
iífinu vofir yfir, og landið á það
á hættu, að fara á mis við þann
arö, er af vinnunni leiðir.
Því verður ekki neitað, aö marg-
•ír eru iöngreinar þær, er hér gætu
þróast, jafnvel þótt ekki væri aS
: inni mn annað hugsað, heldur en
að fullnægja þörfinni innanlands,
en þess ber að gæta, að það skal
vel vanda, sem lengi á að standa.
Til þess að iðnaður geti blómg-
ast, þurfa að vera fyrir hendi skil-
yröi þau, er nauðsynleg ])ykja og
stórþýðingu hafa fyrir heillaríka
starfrækslu. Víst er itm ])að, að
])ótt o.ss að vonttm skorti nókkuð
aí })ví, cr krafist verður, þá ntá
segja, ef dtetna skal af aðstöðu
íjölmargra iðnaðarþjóða, að
ástæðulaust sé að kviða því, að
ekki megi úr því bæta.
Tvö eru skilyrði þau, er hér
vantar sérstaklega, því að ])að er
bæði, að ekki er nú fáanlegt ódýrt
vélaafl, og annað hitt, aö skortur
er á sérmentuöum mönnum.
Til þess að framleiöa hreyfiafl-
iö eru kol of dýr. Hinsvegar eig-
mn vér í landinu sjálfit nægilega
orku, þar setn er fossaafliö. Því
verSttr að breyta svo fljótt og frek-
ast má veröa, í ódýrt rafmagn. Og
mun þess þá skamt að bíða, að al-
tnennur áhugi vakni fyrir iðnaði i
landinu. Því er þess að vænta, að
ekki líoi enn langur tími, þar til
hafist verðttr handa ttm að virkja
1' d. Sogsfossana, en þegar því er
lolcið, þá verðum vér að verða við-
Itúnir til að nota hreyfiaflið í iön-
aðarins þarfir.
Á tneöan þessu fer fram, ættu
áhugasamir tingir menn að fara
tttan og nema til hlítár vissar iðn-
greinar, hver hjá ])eirri þjóð, er
fremst stendur í Evrópu í hinum
einstétku iðngreinum. NauSsyn-
legt er og sjálfsagt, að alþingi
bregðist vel við málaleitunum
slíkra manna um utanfararstyrki,
cg aö það áætli riflega á fjárlög-
um í þessu skyni.
Að því skyldu uitgir menn
hyggja, aS miklir atvinnumögu-
leikar liggja ótvírætt á sviöi iSn-
aSarins hér á landi í framtíðinni.
Svo mætti enn lengi halda áfram
að ræöa um iönaSarmálin, ef tæki-
færi leyfði. Þess ber aö geta, að
skylt er að taka vel hverjum þeim
nýjttm visi til iönaðar, er fratn
kemttr hjá þjóðinni, og rétt er að
minnast þeirra manna, er hafa hug,
]iegar óvænlegast horfir, til ])ess
að marka nýtt spor á iSnaSarbraut-
inni.
AS lokum er þess aö óska, að
sttndrungin, ]>essi ólánsfylgja ís-
lensku þjóöarinnar, nái ekki að
hindra eðlilegan framgang iönaö-
armálanna, heldur megi nú þjóð-
inni auðnast að vinna sameinuð að
jiessu takmarki: Að framfylgja
svo þessunt hagsmunamáium, að
blessun fyrir land og lýð megi af
hljótast, og frelsi vortt og sjálf-
stæöi í efnalegn tilliti verSi þar
með tryggur grundvöllur búinn.
*>;:
í heimsökn hjá páfa
—o—
Frh.
Eg haföi aðalaðsetur mitt i
klaustri systra hinnar rauna-
mæddtt móður (Suore clell Addo-
lorata) i Borgo San 'Spirito, enda
þótt eg svæfi á Piazza Rusticucci.
Nvikkriini dögttm síðar kom prest-
ttr klaustursins, Dr. Makarofí,
persueskur maður, til mín meðau
ég var að borða og sagði mér. að
tveir þjónar páfa spyrðtt eftír
mér. Eg fór þegar til dyra, og
vortt ]>ar tveir ])jónar nieö bréf tii
min, þar sem mér var skipað a'ð-
koma á páíagarð 9. september á
Iiádegi, og skyldi eg vera veislu-
búinn. Eg vildi vikja einhverju a'ð
hlaupurunum (couriers) eins og
alment er siður ])egar svona stend-
ur á, en þeir bentu mér á homið d
ttmslaginu, og stóð þar a'ð þjón-
unum væri bannað að þiggja
glaðning'. Fóru ])eir bersýnilega
eftir þvi, enda þótt ítalskir væru.
Var mér sagt að eg ætti að gefa
tnig frant við „maestro di camera
dell Sua Santita“, setn væri æðsti
kammerherra hins heilaga föður“.
Hinn 9. september, 15 minútum
fvrir hádegi, gekk eg yfir Péturs-
torgi'ð áleiðis til Vatíkansins. Þeg-
;t eg kom að hinti mikla eirhliðí
í sunnanverðum súlnagöngum
Berninis komu á móti mér tveir
menu úr hinum svissneska líf-
verði páfa og spurðu mig hvert
eg ætlaði. Sýndi eg þeitn skipttn-
ina ttm að eg skyldi koma og vis-
uðu þeir mér ])á að ganga upp
marmararið tnikið, setn kallað er
„scala regia“, konungsriðið, og
er girt súlmn með korinthu-
gerð beggja vegna. Voru lífverðir
þessir á 15. aldar búningum óg
báru hjálm, og ekkert annað vopna
cn atgeir. Er eg var kominn upp
t'iðið, var þar fyrir heljarmikið
hlið, og við ])að stóðu nokkrir
hermenn úr hallarverði páfa
.(gúardia palatina), og voru þeir
búnir eins og gerist og gengtir ttm
hérmenn nú á dögum. Spurðu þeir
tnig um g'ögn mín fyrir því, að
korna i höllina, og er ])eir höf'ðu
séð Jtatt, fylgdtt ])eir mér yfir hall-
argárð mikinn, og voru öðruxn
megin hans hinar svonefndu sval-
ir (loggia) Raffaels, sem svo eru
nefndar vegna ])ess, að hann ltefir
prýtt þær hiniim dýrlegustu tnál-
verkum. Er yfir hallargarðinn
var kotnið, var eg kominn að
ltliðinu á íbúðarhöll páfa, og þar
tóku við ntér tveir lögregluþjónar
páfaríkisins, setn mér þótti það
merkilegast mn, að þeir voru á
þvi fati, sem við mundum kalla
kjól, og með þristrendan hatt á
höfði, setn ])eir báru um ])vert
eins og Napóleon mikli. Þeir
l. röfðust og skilrtkja minna, og er
jieir höfðú séð ])'au, vísu'öu þeir
mér upþ stiga mikinn, sem eg ekki
l:ann aö nefna, og kom eg ])á i
mikinn sal og prýðilegan, með
tnálverkum um alla veggi. Komtt
]>ar á móti mér menn á stuttbux-
um og á fjólubláum kufluni, með
opnutn lafandi ermutn (huisiers),
og tóku ])eir við yfirhöfn minni og
heimtu af mér inngönguheimild
mína, setn þeir ekki afhentu mér
nftur. Leiddu ])eir mig síðan tmi
nokkra sali mjög prýðilega, sent
eg að vístt þekti, en kann ]x>
ekki að nefna nenia einn þeirra:
..Sala Clementina“; er þar nuiluð