Vísir - 20.02.1932, Side 2

VISIR
Girðingarefni.
Girðingarnet
mjög vel galv.
Girðingarstólpar
úr járni.
Sdkn Japana hafin
með priggja standa fallbyssuskothríð.
Kinverjar verjast vel.
London, 1 í). febr.
United Press. FB.
Slianghai: Kínverjar liafa
liafnað kröfum Japana. —
Úyenda liefir tilkynt, að Japan-
ar séu reiðubúnir að hefja sókn
sína á hendur Kínverjum og
verði hún liafin árla morguns
á laugardag, hafi Kínverjar þá
ekki hörfað úr fvrstu varnar-
linu sinni.
Genf: Framkvæmdarráð
Þjóðabandalagsins hefir kallað
þing bandalagsins saman til
funda þ. 3. mars, vegna Shang-
liaiófriðarins. *
London, 19. febr.
United Press. FB.
Genf: Boncour liefir farið
fram á það við japönsku ríkis-
stjórnina, að fresta sókninni
gegn Kínverjum til þess að liægt
yrði að gera enn eina tilraun til
að miðla málum. Kvað Bon-
cour svo að orði, að ef Japanar
léti að þessari ósk sinni, rnundu
þjóðirnar enn um stund leitast
við að glata ekki þeirri trú, að
hægt verði að miðla málum.
Allir meðlimir framkvæmdar-
ráðsins stóðu á bak við Boncour
um þessa orðsendingu. Sato til-
kynti, að hann mundi koma
henni áleiðis til ríkisstjórnar-
innar. Fundum framkvæmdar-
ráðsins lauk kl. 9 e. h.
Frá Alþingi
í gær.
—0—
Efri deild.
Tvö mál voru á dagskrá í
efri deild i gær.
1.. Frumvarp til laga iim úl-
flulning hrossa.
í athugasemdum við frum-
varp þetta segir svo: „Akvæði
eldrj laga um útflutning hrossa
eru að sumu leyti ekki lengur
viðeigandi. Fyrirmælum lag-
anna um úthúnað skipanna og
að hestarnir skuli vera allir
bandvanir og tamdir, hefir
sjaldnast verið hægt að full-
nægja. Bannað hefir einnig
verið að flytja út liesta frá 1.
nóvember til 1. júní. Er hvort-
tveggja, að lílii eða engin
ástæða er nú lil þess að hanna
útflutning Iiesta á þessum
tíma, siðan farið var að nola
stærri og betri skip til útflutn-
ingsins, og að einungis eru
fluttir út fáir hestar í senn, og
eins hitt, að ákvæði þetta hef-
ir komið sér svo illa, að stund-
um Iiefir orðið að fara á snið
London, 20. febr.
United Press. FB.
Fregnir frá Shanghai herma,
að sókn Japana gegn Iíínverj-
um liafi byrjað kl. 7,20 í morg-
un. Kínverjar hafa hafið fall-
byssuskothríð á sóknarlið Jap-
ana.
Siðari fregn frá Shanghai:
Aðalsókn Japana er i nánd við
Kiangwan-þorpið. Stórskotalið
Japana hélt uppi skothríð þrjár
kl.-stundir á varnarlínur Kín-
verja, áður en aðalsóknin hófst.
Japanar tóku Kiangwan, en Ivin-
verjar tóku þorpið aftur litlu
síðar, er þeir höfðu brotið á bak
aftur skriðdrekaárás Japana.
Höfðu Kínverjar komjð fyrir
fallbyssum, þar sem Jaj)ana
síst grunaði, og skutu á skrið-
drekana úr þeim er árásin með
þeim hófst. Óttuðust Japanar,
að allir skriðdrekarnir mundu
eyðileggjast í bardögunum og
fyrirskipuðu að halda undan
með þá.
Flugvélar úr japanska flotan-
um hafa skotið á Chapei og
Kiangwai, og fara bardagarnir
þar harðnandi. Japanar til-
kynna, að þeim miði áfram í
sókn sinni, en erlendir fréttarit-
arar ségja, að Kinverjar hafi
ekki hörfað undan neinsstaðar,
nema þar sem þeir hafi aftur
sótt fram og tekið það, sem þeir
hafi mist, eins og í Kiangv,'ai
Róma þeir vörn Kinverja.
við það.“ — Með frumvarpi
þessu, ef að lögum verður, eru
úr lögum numin eldri lög, er
snerta þetta efni.
Forsætisráðherra fylgdi fr\r.
úr lilaði með nokkurum orð-
um, og var því síðan visað til
2. umræðu og nefndar.
Annað málið, sem lá fvrir
dcildinni var frumvarp til
laga nm shiftameðferð á ibiii
Sildareínkasölu íslands. Frum-
varp þetta er í samræmi við
bráðahirgðarlög þau, sem' rík-
isstjórnin gaf út um þetta efni
í desember 1931: — Samkvæmt
því skal bú Síldareinkasölu ís-
lands tekið til skiftameðferð-
ar. Skiftin framkvæmir skila-
nefnd tveggja manna, sem at-
vinnu- og samgöngumálaráð-
lierra skipar. Skilanefnd kem-
ur i stað stjórnar einkasölunn-
ar, og hefir samskonar vald og
skyldur að því leyti sem við á.
Umræður urðu nokkurar um
þetta mál, og benti Jakob Möll-
er á, að reynslan væri nú búin
að sanna dóm þann, er Sjálf-
stæðismenn hefðu kveðið úpp
yfir einkasölunni þegar i upp-
hafi. Að umræðuni loknum
var málinu visað til 2. umræðu
og nefndar.
Neðri deild.
í neðri deild voru fjögur mál
á dagskrá til 1. umræðu.
1. Frumvarp tít laga um
fimtardóm. Frumvarp þetta
hefir legið fyrir þinginu áður
og talsvert verið um það rætt.
Dómsmálaráðherra fór um
frumvarpið nokkurum orðum,
en er liann hafði lokið máli
sínu kvaddi sér hljóðs Magnús
Guðmnndsson (2. þingmaður
Skagfirðinga).
IJann kvað að sinum dómi
þessa breytingu, sem hér ætti
að gera á æðsta dómi þjóðar-
innar, til liins verra. Kvaðst
hann líta á frumvarpið sem
einn lið í lierferð dómsmála-
ráðherra gegn dómurunum i
Hæstarétti. Þeir hafi undan-
farið orðið fyrir stöðugu
hnútukasti og árásum frá ráð-
lierranum, og jafnvel svo
langt gengið, að liann hafi-
leyft sér að brigsla þeim um
glæpi. Þess vegna vildi ráð-
herrann Hæstarétt feigan. —
Nafnið kvað hann og illa til
fundið, því að sá gamli fimtar-
dómur liefði liaft alt annað
lilutverk en það, sem þessum
dómi væri ætlað að hafa. Þá
mintist ræðumaður á hrottför
Lárusar H. Bjarnason úr Hæsta-
rétti. Hefði ráðherra látið
hann fara frá að ástæðulausu,
og þannig lag^ á ríkissjóð 10
þúsund króna hagga á ári.
Drap ræðumaður á margt
fleira i samhandi við mál þetta
og framferði ráðherrans og
verður það ekki rakið hér.
Af Sjálfstæðismönnum tóku
til máls, auk Magnúsar Guð-
mundssonar, þeir Jóhann Jós-
efsson, þingmaður Vestmanna-
evja, Guðbrandur Isherg, þing-
maður Akureyrar, Jón A. Jóns-
son, þingmaður Norður-ísa-
fjarðarsýslu, og Ölafur Thors,
þigm. Gullbr. og Kjósarsýslu,
og linigu ræður þeirra allra i
sömu átt um frumvarpið. Misti
þjóðin Hæstarétt fengi liún
„Hriflurétt44 í staðinn, sem
menn ættu að vera orð.nir svo
kunnugir á undanförnum ár-
um, að þeir gengi ekki blind-
andi út í slíkt. Að umræðum
loknum var málinu vísað til 2.
umr. og allsherjarnefndar.
2. Frumv. tii laga um próf
leikfimi- og íþróttakennara. —
Friunvarpi þessu var visað
umræðulaust til 2. umræðu og
menlamálanefndar.
3. Frumv. til laga um bók-
hald, flutt af Jónasi Þorhergs-
syni, sömuleiðis vísað umræðu-
laust til 2. umræðu og nefndar.
— Frumvarp þetta liefir tvisv-
ar áður legið fyrir þinginu, en
ekki náð fram að ganga.
4. Frumv. lil laga um opin-
bera greinargerð starfsmanna
ríkisins, flntt af Jónasi Þor-
bergssyni. — Samkvæmt frum-
varpi þessu skal emhættis-
mönnum landsins og öðrum
sýslunarmönnum skylt að
flytja árlega í útvarp rikisins
án endurgjalds að minsta kosti
tvö-fræðandi erindi, um stofn-
un þá eða starfsgrein, er þeir
veita forstöðu. — Eigi urðu
neinar teljandi umræður um
frumvarpið, og var því vísað
til 2. umræðu og nefndar.
Frumvarp, svo að segja sam-
Idjóða þessu, var borið fram á
velrarþinginu i fyrra af þeim
Ingvari Pálmasyni og Erlingi
Friðjönssyni. ,
Stefonbrejting
á Bretlanfli.
Breska þingið kom aftur
saman í fyrstu viku febrúar-
mánaðar. Var þetta i annað
sinn, sem þingið kom saman frá
því er þjóðstjórnin var mýnd-
uð í liaust sem leið. Mikilvæg
mál liggja fyrir þinginu, enn
mikilvægari en oftast áður, mál,
sem valdið liafa miklum deil-
um áratugum saman, eins og
tollmálin. Sú barátta liefir nú
leitt til þess, að 10% verðtollur
á ýmsum innflutningsvörum
hefir verið lögleiddur, m. ö. o.
Bretar hafa horfið frá fríversl-
uninni, sem þeir hafa lcngst
allra þjóða lialdið uppi. Nokk-
urn vott frjálslyndis Breta i
stjórnmálum her það, að þeir
ráðlierranna, sem eigi gátu fall-
ist á lögleiðingu verðtollsins,
'gátu haldið embættum sinum.
Innan stjórnarinnar var eining
um öll önnur mál og beið al-
menningur í Bretlandi með ó-
þreyju eftir yfirlýsingu stjónt-
arinqar viðvíkjandi jæssu mik-
ilvæga máli, verðtollsmálinu.
Fjármálaráðheyrann, Mr. Ne-
ville Chamberlain, tilkynti i
þinginu þ. 4. fehrúar, að eftir
miklar athuganir og bollalegg-
ingar liefði stjórnin ákveðið að
bera fram frumvarp um verð-
toll, aðallega með hliðsjón af
því, hvernig ástatt er um við-
skiftajöfnuðinn. Meiri liluti
ríkisstjórnarinnar lagði til, að
lögleiddur væri 10% verðtollur
á allar innflutningsvörur, að
undanteknum nokkurum mat-
vörufegundum og innflutnings-
vörum frá breskum nýlendum.
Ennfremur kvað hann stjórnina
mundu fara fram á heimild til
að leggja alt að 100% toll á inn-
flutningsvörur frá löndum, sem
hefði lagt óréttlátan innflutn-
ingstoll á vörur frá Bretlandi.
— Baráttan um fríverslun og
verndartolla hefir staðið i Bret-
landi um þrjá tugi ára. Frí-
verslunarstefnan hefir mátt sín
meira, alt fil þess að stjórnin nú
lagði fram frumvarp um 10%
verðtoll, og mún mega rekja þá
stefnubreytingu, sem orðið lief-
ir í þessum efnum, að mestu til
þess óvanalega ástands, sem
ríkjandi er í heiminum.
I ræðu sinni varð' Chamher-
lain tíðrætt um fjárliag ríkisins
og ráðstafanir og tilraunir rík-
isstjórnarinnar til þess að jafna
tekjuhalla fjárlaganna, og yfir-
leitt að stvrkja liina fjárliags-
legu aðstöðu ríkisins. Ivvað hann
allar aðstæður betri nú en i
nóvember í liaust.
Fjármálaráðherrann kvað
greiðslur tekjuskatts hafa geng-
ið svo greiðlega i janúarmán-
úði, að liið mesta ánægjuefni
væri öllum, sem bæri velferð
ríkisins fyrir hrjósti. Alls hefði
tekjuskattsgreiðslurnar i þess-
um mánuði numið 105 miljón-
um sterlingspunda, en i sama
mánuði 1931 að eins 60 miljón-
um sterlingspunda. Kvað hann
þetta hafa vakið almenna undi’-
un og aðdáun erlendis og ef svo
liéldi áfram í febrúar og mars,
þyrfti eigi að kvíða hvernig á-
statt yrði í lok fjárliagsársins,
en það endar þ. 31. mars næst-
. kómandi. Fjármálaráðherrann
kvað ennfremur kaupmátt sterl-
ingspunds vera óbreyttan inn-
anlaúds. Dýrlíðin hefði ekki
aukist í landinu, lieldur væri
hún sex stigum (points) lægri
en á sama tíma í fyrra. Horfur
væri á stöðugra sterlinggengi.
Ennfremur gat ráðherrann
þess, að tekjur af póstrekstri
yrði 9 miljónir sterlingspunda
umfram gjöld, og að rikissjóð-
ur mundi í ágúst næstkomandi
greiða að fullu þær 80 miljón-
ir sterlingspunda, sem teknar
voru að láni í fyrra. Erfiðleik-
arnir framundan, sagði ráð-
herrann að lokum, eru miklir,
en þjóðin og ríkisstjórnin
mundi af æðruleysi og stefnu-
festu vinna bug á þeim.
Hrossakynbætnr.
—o—•
Altaf finst mér það koma úr
hörðustu átt, þá er eg heyri
hændur koma með aðra eins
fjarstæðu og þá, að hestar muni
hér’á landi nálega leggjast nið-
ur; telja að bílar og önnur véla-
tæki muni að mestu levti koma
í þeirra stað.
Að sjálfsögðu eykst hér á
landi vélanotkun og á að gera
það, en hitt er vist, að vélar út-
rýma aldrei með öllu hestun-
um; en satt er það, að hændur
geta sér að skaðlausu fækkað
þeim frá því sem nú er, og ekki
síst ef erlendur markaður lok-
ast fyrir þá, sem alt útlit er fyr-
ir að verði bráðlega, ef bændur
hafast ekkert að með breytingu
á þeim fáu hestum, sem þeir
flytja út.
En þótt öll sund lokist og
enginn hestur verði fluttur út
héðan, þá er víst um það, að Is-
lendingar hafa einatt þörf fyr-
ir marga liesta heima fyrir, og
riður þeim á, að bæta þá eftir
föngum, svo þeir verði æ fær-
ari og færari til að vinna þau
störf, sem bændur og aðrir
landsmenn þarfnast þeirra til.
Eg geri ráð fvrir, að það eigi
langt i land hér, að liver bóndi
\erði þess megnugur að eign-
ast bíl, en liinsvegar tel eg
mörgum bændum kleift, að
eignast léttivagn, sem komið
gæti i stað bílanna, sem þeir
notuðu fyrir sig og' skvldulið
sitt, þá er þeir færu til kirkju,
nærliggjandi kauptúna og til
innanhéraðs samkom ustaða.
Það sparaði þeim éitgjöld og
væri ólikt þjóðlegra að sjá þá
í þeim farartækjum, með hnar-
reista brokkara fyrir, lieldur en
sjá þá og' þeirra nánustu skrölta
ofan á óhreinum brettum, á upp
og ofan bíltrogum, sem því
miður sýnist nú vera að komast
í móð. En vonandi er það nýja-
brum, sem bráðlega hverfur og
ahnenningur fer aftur að setja
metnað sinn í að eignast góða
hesta og vera vel ríðandi.
Fjarri fer því, að eg ætlist til,
að reiðliestar leggist niðnr, þótt
hændur tækju upp akstur í létti-
vögnuin, nci, reiðhestar eiga að
vera á hverjum bæ, og fleiri og
berti en þeir nú eru. — Bænd-
ur eiga að setja metnað sinn í
að eiga viljuga, vel tamda gæð-
inga, hætta að berja fótastokk-
inn á letingjum — þeir kosla í
fóðri eins mikið og' góðheslur-
inn. En til þess að allir þeir ís-
lendingar, sem á annað borð
fara á hestbak, geti talist vel ríð-
andi, verða þeir að sameinast í
því, að fegra og bæta hrossa-
kynið með káklausum kynbót-
um á því, og mun eg í eftirfar-
andi linum leitast við frá mínu
leikmanns sjónarmiði að koma
með nokkurar hendingar, sem
eg liygg, að til hóta megi tcljast.
Eftir undangenginni. reynslu
í lirossakynbótastarfseminni
liér á landi er það sýnilegt, að
sannar kynbætur nást ekkí,