Vísir - 07.03.1932, Page 3

V I S I R
gangui' höf. mcð blíðu Ólafar, að
hún sýni þá hreinu, fögru og ósín-
gjörnu elsku, sem Þórir hefir frá
-gér hrundiö, en tryllingsköst hemi-
ar sýni hverju brigðlyndi hans
befir valdi'ö, svo aö berlega komi
ifram, hversu fráleitt þaö atferli
diafi veriö, sem höf. liggur Þóri
:á hálsi fyrir. Þetta kemur sára
dauflega fram, og verður þaö aö.
vera fult eins mikiö á ábyrgð leið-
Þeiningarinnar, eins og leikkon-
•unnar. Blæbrigði (nuaiicering) öll
í leik hennar virðast verða of
snögg, og á blíðari köflunum of
liíil, en það hefði einnig átt að
rnega laga með leiðbeiningu. Geta
(talent) Ingibjargar virðist vera ó-
-venjumikil, en skorta nokkuð á um
þjálfun. Haraldur Björnssón léikur
.Þóri bónda, og hefir honum tekist
.að búa sér einkargott gerfi, og hinn
að vísu skýri, en annars mjög óþjáli
jnálrómur hans, nýtur sin á köflum
vel. Framburðar- og hreyfingar-
•kækir hans eru þó hinir sömu og
vant er, og ber núna sérstáklega
jnikið á þvi um hreyfingarnar; það
er einstaklega óviðfeldið, að sjá
jfiann, hvernig sem á stendur, þrýsta
^annari eða báðum höndum að
•hjartastað. Það kann að. vísu að
vera erfitt að venja sig af sliku,
en i þessu efni mætti Haraldur læra
:af Val Gíslasyni, sem fyrir nokkr-
:um árurn talaði árgasta Nesjamál,
„en nú er búinn að venja sig af því;
ætti Haraldi ekki að vera vandara
.um en honum. Haraldur glímir ekki
íétt og lipurt við hlutverk sitt, held-
„ur keyrir hann það niður með helj -
artökum. Það bólar ekki á öðru hjá
Þóri bónda í meðferð Haraldar. en
Iirottaskapnum, kuldanum og fyrir-
Jitningunni fyrir því, sem er öðru
vísi en hann vill vera láta. En hinn
mildi, göfugi strengur, sem er fal-
inn bak við hryssingsskapinn hjá
Þóri, og sem á að skýra alt fas
'hans og afsaka, hljómar aldrei hjá
Haraldi. Þórir er ekki illur maður,
;hann er orðinn að nátttrölli í brekku
úrelts hugsunarháttar. Hann elskar
heitt og innilega jörðina, þar sem
hann er fæddur, þar sem forfeður
hans hafa lifað og streitst pld eftir
„öld, og í þessum tilfinningum birt-
ast allir mannkostir hans. Svona er
það um flesta, að kostir þeirra og
ókostir dreifast til tveggja skauta
<og alt annað í fari þeirra verður
að lúta undir það. Elska hins gamla
bónda á jörðinni er göfug tilfinn-
ing, það er-ekki annað að henni en
-að hún er hjáróma yið samtíðina,
og langt og varanlegt tjón getur hún
ækki gert, þvi að hún mun brátt
,deyja nieð honum. En þe'gar Þórir
þóndi talar um jörðina sína og’ fcll-
„ið sitt, þá gerir hann það i munni
Haralds með sama hryssingsskap
æins og hann atyrðir son sinn eða
dóttur. Þau blæbrigði, sem þ.urfa
;að vera, til þess að gamli maðurinn
skiljist, koma alls ekki fram, og
Þórir verður fyrir bragðið i hönd
um Haralds að hugsjónalausum og
■geðillum nöldursegg. í elskunni til
jarðarinnar á einmitt að birtast öll
■sú blíða, sem alt annað fer á mis
við hjá Þóri, nema það sem vill
lifa í hans hugarhring. Meðan liann
■heldur að dóttir sín geri .það, elsk-
ar hann og liana, og hann gerir það
raunar altaf samkvæpit föðuréðli
sinu, en ástin til hennar verður að
lúta í lægra haldi fýrir ástiuni til
jarðarinnar. Þegar Þórir kjassar
dóttur sína, gerir hann það með svo
einkennilegum hætti, að maður veit
ekki ltvaðan á mann stendur veðrið
Hann grípur um axlir hennar með
þendinni og kreistir þær eða slepp
ir tökunum á vixl. Þetta er svo feg
urðarsnautt og beinlínis ljótt, að
furðu gegnir. En það bólar hvergi
á þeirri mildi eða því skjóli, sem
atlot föður eða móður altaf bjc
barninu. Blæbrigðaleysið hjá Har
aldi veldur því, að jiegar ,á leikinn
líður,. verður stígandinn enginn, af
>vi að af engii er að taka, og verk-
un endalokanna fellur þvi og að
nokkru um þetta. Hvort þessar mis-
fellur eru vöntun á liðleik (flexi-
biliteti) leikarans að kenna, eða
öðru, skal ósagt. Jón Aðils lék 'Sí-
mon son Þóris þokkalega, og Sol-
veig Eyjólfsdóttir hélt vandræða-
aust á hlutverki Sigríðar dóttur
hans.
Áhorfendur tóku þessum leik
ekki illa, en auðfundið var, að það
var fyrri leikurinn, sem bar uppi
kvöldið.
I þýðingu siðara leikritsins koma
fyrir nokkur orðatiltæki, sem ekki
voru sem heppilegust. Það tíðkast
ekld að segja að maður ætli að
,gera eitthvað honum til hæfis“,
heldur honurn til geðs, að flytja
„bæn fvrir þig og þina“ mun eiga
að vera „fyrir þér og þínum“, ekki
er helclur sagt „að sverja sig sam-
an“, heldur að gera samsæri. Enda
þótt það skildist, lét ]iað nokkuð
skringilega í eyrum, þegar Þórir
bóndi var látinn segja að fólkið í
fyrri daga „hefði skifst í tvent“
fyrir í tvo flokka. Sumir setningar
virtust og falla illa i munni. Þýð-
ingarnar á fyrirfarandi leikritum,
sem leikfélagið hefir farið með,
gætu gefið tilefni til þess, að spurt
væri um það, hvers vegna skólarn-
ir. sem leggja svo mikla áherslu á
að kenna nemendum að rita það,
sem þeim þykir vera gott mál, skuli
ekki leggja jafnmikla áherslu á að
kenna þeim að tala íslensku lipurt
og fallega.
GuSbr. Jónsson.
««{E
□ Edda 5932387. — Fyrirl.
Veðrið í morgun.
Frost um land alt. í Reykjavík
3 stig, ísafirði 4, Akureyri 7, Seyð-
isfirði 2, \restmannaeyjum 4, Stykk-
ishólmi 2, Blönduósi 3, Hólum í
Hornafirði 4, Grinclavík 3. Færeyj
um -7- 2. Jan Mayen 1, Fljaltlandi
3,.Tynemouth 1 stig. (Skeyti vant-
ar frá Julianehaab, Angmagsalik og
Kaupmannahöfn. — Mestur hiti í
Reykjavík í gær -h- 2 st., minstur
-t- 6. Sólskin 4,3 stundir. — Yfirlít
Lægðin fyrir austan land er kyrstæð
og fer minkandi. Fregnir vanta frá
Grænlandi. — Horfur: Suðvestur-
land, Faxaflói, Breiðaf jörðnr:
Stinningskaldi á norðan. Úrkomu-
laust að mestu. Vestfirðir, Norður-
land, norðausturland, Austfirðir:
Stinningskaldi á norðan. Hríðar-
veður. Suðausturland: Norðahgola.
Bjartviðri.
Ivjördæmaskipunin
og' undirskriftirngr.
Það má teljast ósénnilegt, að
nokkur kjósandi hér í bæ sé svo
innrættur, að hann vilji ekki að all-
ir landsmenn hafi jafnan kosning-
arrétt, þeir er þann rétt hafa að
löguni. Samt er eklci loku fyrir það
skotið, að þvílíkir aumingjar kunni
að finnast. Sumir kunna að vera
svo hræddir við stjórnina, að þeir
þori ekki a'Ö skrifa undir, en aðrir
svo illa-haldnir að vitsmunum, ,að
þeir skilji ekki muninn á réttu og
röngu. — Eg vildi nú leyfa mér að
mælast til þess, að dagblöðin birti
nöfn þeirra kjósanda, sem néita að
skrifa undir áskorun til Alþingis um
það, að „breyta stjórnarskrá og
kosningalögum þannig, að Alþingi
verði skipað i fullu samræmi við
skoðanir kjósanda í landinu".
Mér skilst að gágnlegt getið verið,
að fá að sjá nöfn þessara kjósanda
á prenti (e£ einhverjir eru), þVí að
neitun þeirra í þessu máli gefur
mikilvægar upplýsingar um andlegt
ástancl Jieirra og ást á réttlætinu.
Eg mælist fastlega til þess, að
blöðin birti nöfn allra þeirra, sem
ncita að skrifa undir. Borgari.
Undirskriftasöfnunin
hefir gengið mjög greiðlega, og
mörg þúsúnd kjósendur þegar skrif-
að undir. En ekki tókst að ná til
allra í gær, því að.sumir Voru ckki
heima, þegar komið var með list-
ana á heimili þeirra. Eru þeir, sem
ekki hafa skrifað unclir, vinsamleg
ast beðnir að gefa sig fram á skrif-
stofu sjálfstæðisflokksins i Varðar-
húsinu, eða láta skrifstofuna vita,
ef þeir kjósa heldur, að sent sé
heim til þeirra með undirskrifta-
lista. Skrifstofan er opin allan dag-
inn.
Eimskipafélagsskipin.
Gullfoss fer í kveld héðan á-
leiðis beint til Kaupmannahafn-
ar. Brúarfoss fer í liringferð
annað kveld austur um. Detti-
foss fer í liraðferð vestur og'
norður annað kveld. Lagarfoss
var á Hólmavík í morgun.
Goðafoss er á útleið. Selfoss hér.
Strandferðaskipin.
Súðin fór frá Seyðisfirði á
laugardaginn á liádegi, áleiðis
til Noregs. Esja er í liringferð.
Var á Hornafirði i dag á austur-
leið.
Frá höfninni.
Kolaskiji, sem kom hingað
fyrir nokkuru siðan til Kveld-
úlfs, fór liéðan i gær. Fisktöku-
skip frá Ivveldúlfi fór í gær á-
leiðis til Sjiánar.
E.s. Nova
kom að vestan og norðan í
morgun.
E.s. Lyra
er væntanleg í fyrramálið.
M.s. Dronning Alexandrine
fór frá Kaupmannahöfn kl. 10
| i gærmorgun. Kemur við í
Leith.
Gengið í dag.
Sterlingspund........ kr. 22,15
Dollar .............. — 6,33J4
100 ríkismörk .........— 150,45
— fr. frankar .... — 25,07
— belgur ......... — 88,12
— sv. frankar .... — 122,34
— lirur............ — 32,99
— pesetar...........— 48,79
— gyllini ....... . — 254,61
—- tékkósl. kr......— 18,97
— sænskar kr......— 122,03
— norskar kr......* — 121,00.
— danskar kr......— 121,97
Gullverð
ísl krónu 58,93.
Aðalfundur
Dýraverndunarfélag íslands var
halclinn föstud. 4. þ. m. Formaður
mintist látins félaga, Baldurs
Sveinssonar, blaðamalms, sem um
eitt skeið var formaður félagsins,
og báð fundarmenn að heiðra
minningu hans með þvi að standa
upp. — Reikningar félagsins og
Tryggvasjóðs og Dýraverndarans
voru lesnir upp og samþyktir. For-
maður gaf skýrslu um starf félags-
ins árið sem leið og ennfremur um
'verndarstöðina . í Tungu. Höfðu
þar verið hýstar skepnur á árinu
sem hér segir: Hestar 4009, kýr
409, sauðkindur 1803, svín 60,
hundar 80, kettir 90, alifuglar 217.
Voru allar þessar skepnur úr hin-
um ýmsu sýslum landsins. —
Stjórnin var öll endurkosin: For-
maður Þorl. Gunnarsson, bók-
bandsmeistari, gjaklkeri Leifur
Þorleifsson kaupm., ritari Hjörtur
Hansson, heildsali, og meðstjórn-
endur: Samúel Ólafsson, fátækra-
fulltrúi, og Sigurður Gíslason, lög-
regluþjónn. — Þá fóru frarn al-
mennar umræður um áhugamál og'
starfsemi félagsins. Voru umræð-
ur fjörugar og tóku margir til máls,
þar á meðal Daníel Daníelsson,
stjórnarráðsdyrav., Einar Sæmund-
sen ritstjóri, Þorl. Gunnarsson,
Jóhann Ögm. Oddsson, Ingunn
Einarsdóttir, Hjörtur Hansson o.
m. fl. Var mjög á orði haft hve
blaðið Dýraverndarinn væri vel rit-
að og skemtilegur aflestrar.—Fund-
urinn fór skipulega fram og var
venju fremur vel sóttur.
Kvæðakveld
Gísla Ólafssonar og Jóseps
Húnfjörðs 6. niars 1932. (Hring-
hend sléttubönd).
Njótið þjóðar hylli hér,
Iiögu óðar vinir.
Mótið góða orðspakt er,
Islands góðu synir..
Reykjavík, 6. mars 1932.
Ól. B. Ól.
Leiðrétting.
í minningarörðum um Magnús
Th. S. Blöndahl, sem birtust i blað-
inu í gær, hefir láðst að geta eins
systkina hans. Er það frú Sigríður
Sigíúsdóttir, ekkja Ingmundar heit-
ins Jakobssonar og móðir Péturs
slökkviliðsstjóra.
Gamla IÍíó
sýnir heimsfræga kvikmynd,
„Grock“, þessi kvöklin. Tvær auka
myndir eru sýndar.
Trésmiðafélag Reykjavíkur
hélt aðalfund sinn föstudag-
inn 26. febr. 1932. Stjórn félags
ins var öll endurkosín. Stjórn-
ina skipa: Form. Björn Rögn-
valdsson húsasm., Bergstaðastr.
78. Ritari Guðm. R. Guðmunds-
són lnisgagnasm., Bræðraborg-
arstíg 21B. Meðstjórnendur
Páll Pálsson skipasm., Solvhóls-
götu 12 og Markús Sigurðsson
húsasm., Ingólfsstræti 7. í vara-
stjórn voru kosnir: Guðm. Ei-
riksson form., Guðjón Ó. Jóns-
son gjaldk., Magnús Jónsson rit-
ari, Kristinn Guðmundsson og
Magnús Vigfússon. Gjaldkeri
fyrir byggingarsjóðinn var end-
urkosinn Brynjólfur N. Jónsson
trésm. Endurskoðendur voru
kosnir þeir Gísli Halldórsson
trésm. og Torfi Hermannsson
trésrn. — A árinu var starfrækt
atvinnuskrifstofa fyrir félagið
og veitti Ragnar Þórarinsson
trésm. henni forstöðu. Las liann
upp ó fundinum skýrslu um
starf skrifstofunnar. Fundurinn
samþykti einróma að halda
skrifstofunni áfram næsta ár.
Trésmíðafélagið er eitt fjöl-
mennasta stéltarfélag iðnaðar-
manna í Reykjavík, .og starfar
það nú að undirbúningi margra
þeirra mála, er i framtíðinni
koma til að tryggja öryggi stétt-
armanna. Er það þvi auðsær
hagnaður allra þeirra trésmiða,
er enn slanda fyrir utan félagið,
að ganga í það nú þegar.
Hringurinn.
Fundur þriðjud. 8. mars lijá
frú Tlieódóru Sveinsdóttur,
Kirkjutorg 4. Sjá aúgl.
U. M. P. Velvakandi
heldur fund á Laugaveg 1 kl. 9
annað kvöld, á Laugaveg 1. Sjá
augl.
Útvarpið í dag.
10,15 Veðurfregnir.
12.10 Tilkynningar. Tónleikar.
■ Fréttir.
12,35 Þingfréttir.
16.10 Veðurfregnir.
19,05 Þýzka, 1. flokkur.
19,30 Veðurfregnir.
19,35 Enska, 1. flokkur.
20,00 Klukkusláttur.
Erindi: Lífþróun, I. (Dr.
Björg Þorláksson).
20,30 Fréttir.
21,00 Tónleikar (Útvarpskvar-
tettinn).
Celló-sóló (Þórh. Árna-
son). Lög eftir Schu-
mann: Abendlied, An-
dante úr Celló-konsert,
Op. 129, Du bist wie eine
Blume, Schlummerlied.
Grammófón: Óperu-dú-
ettár: Geraldine Farrar
og Martinelli syngja: Je
t’aime encore og Si tu
m’aimes úr „Carmen“,
eftir Bizet. — Lucretia
Bori og Tito Scipa
syngja: Dauðasenuna úr
„Bohéme“, eftir Puccini.
Hafísinn,
ís er nú sagður allmikill fyrir
Vestfjörðum og Norðurlandi.
Sambandslaust er við Vestfirði
i dag, en nánari fregnir væntan-
legar að norðan siðar i dag. —
Skipstjórinn á Novu kvað segja,
að eigi verði nú siglt nema í
björtu fyrir Vestfjörðum og
Norðurlandi, vegna iss. Óráðið
mun, þegar þetta er skrifað,
hvort Nova fer vestur og norð-
ur um, eins og ætlast var til.
Hitt og þetta.
Kreppuráðstafanir í BelgíU'.
Samkvæmt símskéyti frá
Brússel þ. 8. febrúar, áformar
stjórnin í Belgiu að lækka laun
allra opinberra starfsmanna um
10% og hækka skatta og inn-
flutningstolla.
Hvað varð um þær?
Árið sem leið hurfu 20.000
konur í Bretlandi. Lögreglan og
velferðarfélög höfðu upp á
mörgum þeirra, en menn vita
ekkert hvað orðið liefir af meg-
inþorra þeirra. Vitað er, að ár-
lega fer fjöldi fólks á brott frá
heimilum sínum, án þess að
gefa til kynna livert það fer og
án þess að láta frá sér lieyra
aftur, og eru ýnnsar ástæður
taldar fyrir slíkri breytni
manna, t. d. óhamingjusamt
lieimilislif, ungt fóllc fer i (')leyfi
að heiman til að koma sér á-
fram annarstaðar o. s. frv. En
mikill hluti þeirra kvenna, sem
ekki hefir tekist að hafa upp á,
eru ungar stúlkur. Og lögregl-
an og velferðarfélögin hafa
miklar áliyggjur út af hvarfi
þeirra. Vafalítið er talið, að
fjöldi ungra stúlkna i Bretlandi
og mörgum öðrum löndum álf-
unnar lendi i höndum „hvítra
þrælasala“.
Gjadþrot í Bretlandi 1931.
Þrátt fyrir heimskreppuna og
alla erfiðleikana, sem henni eru
samfara, voru gjaldþrot htlu
fleiri i landinu árið sem leið én
1930. Árið 1931 urðu 4.655
kaupsýslumenn og kaupsýslu-
fyrirtæki gjaldþrota i Bretlandi
og Iríandi, en 4.568 árið áður,
og var þó það árið talið mikið
betra viðsldftaár. I Skotlandi og
írlandi voru gjaldþrot færri
1931 en 1930. — Bretum er oft
fundið það til foráttu, að þeir
séu of íhaldssamir, jafnt í kaup-