Vísir - 09.03.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
HeildsðluMrgðir af ágætnm ensknm
tvinna, svðrtnm og hvítom,
f öllnm algengum nnmernm.
Stðrkostleg verðhækknn sterlingspands.
Gengi sterlingspunds hækkaði í gær úr
$3.538/4 upp í $3.71Fjármálasérfræd-
ingar biiast vid enn meiri hækkun.
Um aðdragandann að luckk-
London 8. niars.
United Press. - FB.
Verðhækkun sterlingspunds
var merkasti viðburður dags-
ins i dag. Þegar viðskifti hóf-
ust var gengi pundsins, miðað
við dollar, 3.53%, en kl. 5 síð-
degis yar gengið 3.C7/4.
Sumir fjármálasérfræðingar
ætla, að puiulið mundi bráð-
lega komast upp i $ 3.80.
London 9. mars: Gengi ster-
lingspunds, miðað við dollar,
er viðskifti hófust 3.35%, en
3.71 V2 er viðskiftum lauk.
New York: Gengi sterlings-
punds •$ 3.61 -3.70%,
Kol og koks
Kolasalan 8(f.
Sími: 1514.
Símskeyti
—o—
Hopewell 9. mars.
United Press. - FB.
Barnsstuldurinn.
Á heimili Lindberghs. gera
menn sér nú cinhverjar vonir
uin að barninu verði skilað
aftur. Fjölskyldan gætir þess
vandlega, að gefa engar upp-
lýsingar um á hverjit þessar
vonir byggjast. En vinur fjöl-
skyldunnar og ráðgjafi, Henry
Breckenbridge lierdeildárfor-
ingi, kom þangað úr ferðalagi
i gær, og var því haldið leyndu,
hvaðan hann kom og hverra
erinda hann hafði ferðast. Sá
orðrómur leikur á, að hann
hafi komist í samband við bóf-
ana, sem stálu harninu. Breck-
enbridge fór aftur frá heimili
Lindberghs kl. 10.45 e. h. og
var kona í ferð með honum, að
sögn Mrs. Morrow (ekkja
Dwight Morrow sendiherra, en
kona Lindberghs er dóttir
þeirra). Ótal flugufregnir
liafa gosið upp um það, að
barnið sé fundið, en þær eru
allar óstaðfestar.
Tokio 9. mars.
United Press. - FB.
Ófriðurinn í Asíu.
Rikisstjórnin hefir falið Shige
Mitsu að gera tilraun til þess.
fyrir milligöngu hlutlausra
þjóða, að koma á vopnahléi
milli .lapana og Kínverja.
Berlín, 8. mars.
United Press. - FB.
Forvaxtalækkun.
Ríkisbankinn hefir lækkað
forvexli um 1%, í 6%.
uninni er það að segja, að mik-
il kaup á sterlingspundum
hafa að undanförnu l'arið fram
i París og Amsterdam. Kaup
þessi eru viðtæk og gerð með
framtíðarviðskifti og gróða
fyrir augum. Ennfremur hel'ir
mikið fé verið flutt til Lon-
don að undanförnu, til þess að
verða aðnjótandi hárra vaxta-
kjara, og afleiðingin varð sú,
að gullflutningar frá Englandi
bættu snögglega.
Frá Alþingi
í gær.
—o—
Efri deild.
1. Frv. til I. um forkaupsrétl
kaupstaða og kauptúna á hafn-
armannvirkjum o. fl. 2. umr.
Frv. var samþ. og því visað til
3. umr.
2. Frv. til 1. um viðauka við
I. nr. 79, 14. nóv. 1917 um sam-
þyktir um lokunartíma sölu-
búða í kaupstöðum. 2. umr.
Frv. var samþ. og málinu vísað
til 3. umr.
3. Frv. til 1. um breyting á fá-
tækralögum nr. 43, 1927. 1.
umr. Flutningsm.: Magnús
Torfason, Jón Jónsson og Ing-
var Pálmason.
í frv. segir svo:
„Eftir 16 ára aldur vinnur
liver sá, sem hefir íslenskan rík-
isborgararétt, sér framfærslu-
rétt i þeirri sveit, er hann hefir
dvalist í 2 ár samfleytj búandi,
vistfastur eða haft löglegl
heimilisfang, enda haí'i hann
ckki þegið endurkræfan sveitar-
styrk á þeim misserum.“
Frv. var visað til 2. umr. og
allshn.
Neðri deild.
Þar voru 9 mál á dagskrá, en
að eins .T þeirra komu til um-
ræðu.
1. Frv. til 1. um ljósmæðra- og
hjúkrunarkvennaskóla íslands,
3. umr.
Breytingartill. kom fram frá
Pétri Ottesen þess efnis, að yfir-
læknum Landspitalans skuli
skylt að annast kensluna i skól-
anum án sérstakrar aukaþókn-
unar, eftir nánari ákvæðum
heilbrigðisstjórnarinnar.
Önnur brlt. kom fram frá
Lárusi Helgasyni um, að Jand-
lækni skuli heimilt, ef sveitar-
stjórn óskar og héraðslæknir
mælir með, að gefa efnilegum
stúlkum kost á að ljúka náminu
á 9 mánuðum i stað árs. Frv.
var samþykt með þessum brtt.
og sent efri deild.
2. Frv. til 1. um geldingu
hesta og nauta, 2. umr.
Málinu var umræðulaust vis-
ao til 3. umr.
3. Frv. til 1. um breyting á 1.
nr. 58, 1931 um einkasölu rík-
isins á tóbaki, 1. umr.
Flm.: Ásgeir Ásgeirsson.
Samkvæmt frv. skal tóbaks-
einkasalan leggja frá 10—50 af
hundraði á tóbak, eftir því sem
henta þykir fyrir liverja teg-
' und. Álagningu þessa skal miða
við verð vörunnar kominnar i
hús hér á landi, að meðtöldum
tolli. Tóbak til sauðf járböðunar
sélst þó án bagnaðar.
Málinu var vísað lil 2. umr.
og fjárhagsnefndar.
4. Frv. til 1. um ríkisskatta-
nefnd, 2. umr.
Breytingartill. við frv. komu
frá meiri hluta fjárhagsn. þess
efnis, að þeir menn, sem rílcis-
skattanefnd kynni að kvcða sér
til aðstoðar um störf, skuli
sömu skyldum háðir um dreng-
skaparvottorð og þagnarskyldu
sem skattanefndamenn, og að
kostnaðurinn, sem nefndin bak-
ar rikissjóði, skuli ákveðinn í
fjárlögum.
Frv. var samþ. með þessum
breytingum og því vísað til 3.
umr.
5. Frv. til 1. um breyting á 1.
nr. 36, 19. maí 1930, um vigt á
síld, 2. umr.
Sjávarútvegsnefnd, sem hefir
haft mál þetta til meðferðar,
klofnaði i málinu.
Meiri hluti nefndarinnar
(Sveinn Ólafsson, Bjarni Ás-
geirsson og Bergur Jónsson)
leggur til, að frv. verði samþ.
með þeirri breytingu, að sektar-
ákvæðin verði færð úr 200—
20,000 kr. niður i 100 10,000
kr., en minni hl. (Guðbrandur
ísberg og Jóhann Jósefsson) líl-
ur svo á, að óheppilegt' og ó-
þarft sé að setja strangari á-
lcvæði um vigt á síld en gert er
i núgildandi lögum.
Þeir telja, að vigtun bræðslu-
sildar t. d., eins og hún nú er
framkvæmd, sé mikil aí’-
greiðslutöf og seljandanum oft
til stórskaða.
Umr. urðu nokkurar um
þetta mál og var þeim ekki lok-
ið, er fundi var slitið.
Málinu var vísað til fram-
lialdsumræðu, og verður nánara
sagt frá umr. í blaðinu á morg-
un.
Kjördæmamálið.
—o—
Þau miklu tíðindi hafa nú
gerst í þessu landi, að tveir
sljórnmálaflokkanna í landinu,
sem standa á öndverðum meiði
i flestum þjóðmálum, bafa sam-
einast í einu máli, mikilvæg-
asta þjóðmálinu, sem fyrir ligg-
ur að leiða til farsællegra lykta.
Þessir tveir flokkar, Sjálfslæðis-
flokkurinn og Alþýðuflokkur-
iun, scm hafa til samans að baki
sér nærri þvi tvo þriðju hluta
kjósanda í landinu, hafa komið
sér saman um að berjast fyrir
því, að koma fram breytingu á
stjórnarskrárini, sem leiðir af
sér réttláta kjördæmaskipun.
Þessir tveir flokkar standa enn
á öndverðum meiði i flestum
öðrum deilumálum og sam-
vinnulíkur yfirleitl litlar í
deilumálum milli þessara
tveggja flokka. Alþýðuflokkur-
inn hefir, eins og kunnugt er,
áður verið stuðningsflokkur nú-
verandi ríkisstjórnar, ]x>tt ann-
ar þykist bera bagsmuni hænda
Hestamannafél. Fákur.
FramhaldS'
aðtlíundur
föstudaginn 11. mars kl. 8%
siðd. i Varðarliúsinu.
Stjórnin.
F. U. M
A. D. fundur annað kveltl
kl. 8'/2.
Úrval Y. D. annast fundarefni
Allir karlmenn velkomnir.
fyrir bi’jósti, en hinn eigi alt
sitt fylgi meðal þeirra verka-
manna, sem liafa með sér
skipulagsbundinn félagsskap.
Framsóknarflokkurinn hefir
langtum fleiri fulltrúa á þirigi,
en honum ber, en Sjálf-
stæðisflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn bera í þeim efnum
mjög skarðan hlut frá borði.
Framsóknarflokkurinn vill
halda i óréttlátt skipulag vegna
stundarhagsmunanna, en hinir
flokkarnir tveir vilja koma á
réttlátri kjördæmaskipun. Þeir
halda þvi fram, að réttur kjós-
andanna til að liafa áhrif á
þjóðmálin eigi að vera jafn,
hvar á landinu sem kjósandinn
er búsettur. Þeir vilja ekki una
lengur því óréttlæti, að einn
kjósandi i afskektu sveitarkjör-
dæmi sé jnfngildur að álirifum
á lirslil þjóðmála og margir
kjósendur í sumum öðrum
kjördæmum. Þeir viíja þvo
þann ómenningarblett af þjóð-
inni, að % kjósandanna í land-
inu traðki á rétti allra hinna.
Þcim er ljóst liver voði framtið
þjóðarinnar er búinn, ef rétt-
látar kröfur i þessu máli ná
ekki fram að ganga. Rétllát
kjördæmaskipun er i þeirra
augum svo mikils virði, að þrátt
fyrir það djúp, sem annars er
staðfest milli jæssara flokka,
bafa Jieir getað sameinast í
þessu eina máli, jjessu stórmáli,
sem er jiannig vaxið, að éf
minni blutinn þrjóskast við að
taka til greina sanngjarnar
kröfur meiri hlutans getur af-
leiðingin hæglega orðið sú, að
l'riðurinn spillist í landinu þég-
ar mest riður á að hann haldist.
Framsóknarflokkurinn hefir
engin frambærileg rök komið
með í þessu máli. Leiðtogar
þess flokks Iiafa enga viðleilni
sýnl í jiá átt. Viðleitnin hefir
öll farið i þá átt að draga málið
á langinn, án jiess að liugleiða
hver liætta er í því .fólgin.
Stjórnmálajiroski leiðtoga þess
flokks hefir eltki reynst meiri
en jjað, að setja flokkshags-
muni ofar öllu, hagsmuni, sem
])ó geta að eins verið stundar-
hagsmunir. Samvinna hinna
flokkanna í kjördæmamálinu
l)er hinsvegar vitni um stjórn-
mála]>roska og framsýni.
Þess er að vænta, að friðsam-
leg samvinna jjessara tveggja
flokka í kjördæmamálinu haí'i
tilætluð áhrif, j)að hafist fram,
áð Jcjördæmamálið verði leyst
þarinig, að öllum stjórnmála-
flokkum, öllum kjósöndum i
landinu verði gert jafnhátt und-
ir höfði. Annað er ósæmandi
mentaðri j)jóð og sigurinn er
vís, qí' meiíi hluti kjósandanna
heldur fast á rétti sinum.
Uianrikisr^ðlierrafonður
Norðurlanda í Kaupmannaliöfn.
Enginn umboðsmaður íslands
á fundinum.
—o—
U tanríkisráðherrar Norður-
landa í þrengri slcilningi, ráð-
herrar, Svía, Norðmanna og
Dana, komu saman á fund í
Kaupmannaliöfn 6. janúar. Það
var fullkunnugt áður, að Bret-
ar átlu mikinn j)átt í því, að
fundurinn yrði haldinn, þvi að
eili aðalhlutverk hans og ef til
vill einkahlutverk, var að at-
luiga tillögur, sem komið höfðu
fram i enskum blöðuni, og
varla gátu verið nema frá
bresku stjórninni runnar. Höfðu
tillögur J)essar aðallega komið
fram i Finaneial Times, sem
taldi J)að nauðsynlegt, að Norð-
urlönd kæmu á samræmi um
verslunar- og gengispólitík sína,
en j)að myndi siðan leiða til
samvinnu við bresku stjómina
um þetta, og yrði afstaða ])ess-
ara landa til gullinnlausnar upp
úr þvi hin sama og afstaða Bret-
lands. Væri j)ar með myndaður
nokkuð traustur félagsskapur til
eflingar á gengisfcstu millí
jjjóða, sem ekki hafa gullinn-
lausn. Það yrði svo að fela Bret-
landi foruslu málsins, og Norð-
urlönd yrðu j)á að vera við því
búin, að styðja áform Breta.
Það þýðir ekki að neita j)ví,
að J)að hefir orðið til ekki litils
álitshnekkis fyrir enska pundið,
að Bretar hurfu frá gullinn-
lausn, sem j)ó myndi draga mik-
ið úr við j)að, ef aðrir hvrfu
t'asl að sama ráði. Bretar hcfðu
auðvitað getað reynt að láta alt
brcska' ríkið, eins og J)að legg-
ur sig, taka upp söniu stefnu,
og hnýtt peningagengi alls rík-
isins aftan í enska gengið. Eu
J)að gerðu J)cir ekki. Það liefði
ef til vill hcldur ekki verið svo
auðvelt að konia Jjcssu i verk,
eins og sýnst gæti. Kanada verð-
úr að mörgu að liegða sér eftír
Bandarikjunum, og' Suður-Af-
ríka og Indland gæta mjög vel
sjálfstæðis síns gagnvart Bret-
um. Frá bresku sjónarmiði hlýt-
ur það J)ví að vera tilvalið, ef
Norðurlönd vildu taka að sér
það hlutverk, sem þeir ekki
þora að leggja á breska ríkið.
Að liér liafi verið alvara á ferð-
um, sést best á því, að einn
merkasti hagfræðingur Breta,
Gregory prófessor, ritaði grein
um J)etta skipulag í dönsk blöð
meðan ráðherrafundurinn stóð
yfir.
Það var ekki nema eðlilegt,
að Danir gripu ákafir við þess-
um ensku tillögum, því ekki var
síður þeirra Jxegðin en Breta,
nema frekar væri. Enda J)ótt
það vrði nolckur vegsauki fyrir
enska pundið, að Norðurlanda-
gengið fylgdi því, myndi það
þó ekki styðjawerslunaraðstöðu
Englands gagnvart Frakklandi
og Bandarikjunum að ráði. Hins
vegar virðist afkoma Dana að
miklu leyti vera undir Jiessu
komin, J)vi að landið kaupir
ekki af Bretum fyrir meira lield-
ur en 10 miljónir punda, en sel-
ur J)eim fyrir 54 miljónir puuda
á ári. Yæri nú sterlingspundið
mikið lægra lieldur en danska
krónan, myndi afleiðingin af
J)vi vera sú, að danskar vörur
mvndu stíga á Englandi, enda
Jjótt J)ær stæðu í stað heima fyr-
ir, og þvi verða svo dýrar, að
Englendingar gætu ekki keypt
þær. Færi hins vegar svo, að
danska krónan yrði að mun
lægri heldur en enska pundið,