Vísir - 11.06.1932, Síða 2

V 1 S I R
Fyrirliggjandi:
Nýtt pressuger.
London, 10. júní.
United Press. - FB.
Lundúnaför De Valera
árangurslaus.
Opinberlega tilkynt, að sam-
komulagstilraunirirnar milli De
Valera og bresku ráðherranna
hafi farið út um þúfur. Deilu-
atriðin voru rædd ítarlega, en
ógerlegt reyndist að ná sam-
lcomulagi. — De Valera er lagð-
ur af stað heimleiðis um Liver-
pool.
Rómaborg, 11. júní.
United Press. - FB.
Flugferðaráðagerðir ítala.
Talið er víst, að italski flug-
málaráðlierrann Balco, áformi
að senda flugvélaflota til heim-
sóknar í Bandarikjunum. Flug-
vélarnar verða tuttugu og fjór-
ar alls og Balco verður höfuð-
maður leiðangursins. Ráðgert
er að fljúga um Bristolsundið
til íslands, Grænlands, Labra-
dor, Quebec og þaðan til Chi-
cago, en þar á að halda alþjóða
flugmannaþing. Áreiðanlegar
fregnir eru ekki fyrir hendi mn
þessi áform, en tahð, að þau
verði eigi framkvæmd fyrr en
í maímánuði næstkomandi.
Berlín, 10. júní.
United Press. - FB.
Frá Þýskalandi.
von Gayl innanríkismálaráð-
herra liefir haldið ræðu og neit-
að þvi, að von Papen stjórnin
áformi að endurreisa keisara-
veldið i landinu. Hins vegar
kvað von Gayl svo að orði, að
eins og legu Þýskalands væri
háttað, væri einveldi heppileg-
asta stjórnarfyrirkomulagið.
Chicago, i júní.
United Press. - FB.
Bifreiðaslys aukast.
Bifreiðaslys jukust um 12%
í Bandaríkjunum á fyrstu tveim
mánuðum yfirstandanda árs,
miðað við sama tímabil i fyrra.
Alls biðu 4,800 manns bana af
völdum bifreiðaslysa í landinu
í janúar og febrúar í ár, en
4,300 i fyrra.
Berlín, í júni.
United Press. - FB.
Leiðangur til Peru.
Leiðangur þýskra fjahgöngu-
manna og visindamanna fer
innan skamms til Perú til ým-
islegra rannsókna og athugana
í þeim hluta Andesfjalla, sem
kallast Cordillera Blanca. Höf-
uðmaður leiðangursins verður
dr. P. H. Borchers, en hann tók
þátt í leiðangrinum, sem farinn
var til Tíbet árið 1928. Leiðang-
ursmennirnir hafa með hönd-
um véðurathuganir, jarðfræði-
legar og landfræðilegar athug-
anir. Þegar þessum störfum er
lokið er gert ráð fyrir, að leið-
angursmennirnir taki að sér
samskonar athuganir í fjöllun-
um í Chile og Argentínu. Dr.
Theodor Herzog frá háskólan-
um í Jena hefir með höndum
landfærði- og grasafræði-athug-
anirnar, dr. Hans Kinzl frá há-
skólanum í Heidelberg rann-
sóknir á jöklum, en Hermann
Hörlin frá Baden, frægur fjall-
göngumaður og ljósmyndari,
annast myndatökur o. fl. Hör-
lin tók þátt í þýska Himalaýa-
leiðangrinum 1930. Annar
frægur fjallgöngumaður, Erwin
Schneider frá Tyrol ætlar að
gera tilraun til þess að komast
upp á Huasacaran-tind, sem er
talinn 6,760 metra hár, en eng-
inn hefir, svo menn viti, gengið
á tind þennan.
Utan af landL
Akureyri, 10. júní. — FB.
Krossanesverksmiðjan verður
að líkindum ekki starfrækt í
sumar. Hefir framkvæmdar-
stjórinn, Holdö stórkaupmaður,
gefið til kynna, að sökum
þungra skatta og álaga á verk-
smiðjureksturinn oghárrakaup-
greiðfelna teldu eigendur verk-
smiðjunnar ,sér ekki fært að
starfrækja liana, á meðan verð-
ið á afurðum hennar væri jafn
lágt og nú.
Fundur var haldinn hér i gær
af fulltrúum Glæsibæjarhrepps,
Akureyrarkaupstaðar og út-
gerðarmanna og verklýðsfélags-
ins í Glerárþorpi, til þess að
reyna að fá því til lciðar kom-
ið, að verksmiðjan yrði starf-
rækt í sumar. Var kosin fimm
manna nefnd til þess að vinna
að þessu. Símaði hún þegar at-
vinnumálaráðlierra og baðst
fulltingis ríkisstjórnarinnar.
Stjórn verkakvennafélagsins
liefir fengið þá breytingu á
fiskverkunartaxtaniun, að á-
kvæðisvinnuákvæðið um fisk-
þvott er felt burtu og gildir því
sama kaupgjald um fiskþvott
og aðra fiskvinnu.
Hríðarveður i nótt og snjóaði
niður í f jallsrætur.
Nýja-Sjálaad
os ástandið þar.
—o—
Óeirðir liafa verið tíðar i
Nýja-Sjálandi á undanförnum
mánuðum. I einu uppþotinu
söfnuðust 4000 manna saman
fyrir utan þinghúsið í Welling-
ton og hófu grjótkast inn um
glugga þess. Að þvi búnu æddi
lið þetta um borgina, braust
inn í búðir og gerði þar mikil
spjöll. Upp|x)t þetta léiddi af
kröfugöngu, sem haldin var í
mótmælaskyni út. af því, að
styrkurinn til atvinnuleysingj-
anna hafði verið lækkaður að
tilhlutan ríkisstjómarinnar og
samþyktar ráðstafanir um að
menn yrði að láta vinnu í té
fyrir fjárgreiðslur. ríkisins. —
Samskonar uppþot urðu nýlega
i Dunedin og Auckland.
Af eyðslusemi og óhófs-
stefnu þeirra, sem ineð völdin
hafa farið í landinu, hefir leitt,
að óeirðir eru í landinu, tíð
uppþot og jafnvel blóðsútliell-
flnskvaroa Vapettfabriks AB.
þessi heimsfræga sænska verksmiðja framleiðir:
Ofna og eldavélar, gasvélar,
ofnrör, ýmsar steypuvörur, svo
sem potta, þakglugga og úti-
bekki, pönnur, pressujárn,
straujárn (rafm.), kjötkvarnir,
ísvélar, kaffikvarnir, brauð-
hnífa o. fl. o. fl.
Umboðsmenn:
Þdrðnr Sveinsson & Go.

Grímsá í Borgarfirði
með liúsum og öllu tilheyrandi, til leigu til 20. júni. — Upp-
lýsingar í sima 1001.
ingar. Þeir, sem með völdin
fóru, töldu þjóðinni trú um,
að engin takmörk væri fyrir
því, hve stór og dýr lán mætti
taka til opinberra framkvæmda
og til þess að greiða mönnum
fé fyrir að sitja í iðjuleysi. Og
nú sýpur þjóðin seyðið af þess-
ari óviturlegu stefnu. Viðskifta-
lífið í landinu hefir aldrei verið
í verra ásigkomulagi en nú.
Svo freklega hefir verið gengið
að skattgreiðendunum, að geta
þeirra er sló rlega lömuð. Mikill
hluti. tekju- og eignarskatts
gengur til Jpess að greiða at-
vinnuleysiss tyrki, en jafnframt
verður stöðugt meiri skortur
fjár til þess að halda uppi at-
vinnufyrirbækjunum i landinu.
I engin ný fyrirtæki er ráðist,
rikistek j lU'nar fara minkandi
og atviruiuleysið eykst. Þetta
eru afleiðingar ólióflegrar
eyðslu og óhyggilegrar fjár-
málastefnu, þ. e. að taka lán á
lán ofan og skattleggja borgar-
ana til þess að \ geta haldið
áfram fjáraustri til þess, sem
engan arð gefur þjóðinni.
Lánstraust ríkisins er þori'ið og
almenningur hefir drukkið í
sig þær skoðanir, að rikið eigi
að sjá fyrir öllum borgurum
landsins. Menn sjá eigi lengur
sóma sinn í því, að sjá fyrir
sér sjálfir. Sama liefir reynslan
orðið í Englandi, Ástraliu, New-
foundlandi og í Nýja-Sjálandi.
Það er Iiin dýrkeypta reynsla
á frainkvæmd socialistiskra
hugmynda. Það, sem læra má
af þessari reynslu er það, að ef
eyðsla rikisstjómanna heldur
áfram að vaxa þangað til þjóð-
arauðurinn er að þrotum kom-
inn, þá er stefnt i beinan voða
og hrun fyrir ríkið og einstak-
lingana og þjóðar-vansæmd.
(Úr amerísku blaði).
Illur leikur.
Það er vist alment viðurkent
meðal siðaðra manna, að þeir,
sem dánir eru, eigi að fá að
hvíla i friði og óáreittir. Sagan
varðveitir nöfn þcirra, sem stað-
ið hafa i fylkingiarbrjósti, t. d.
á liinum pólitískai vígvelli, eða
getið sér orðstír c»g frægð með
öðrum hætti. En allur þorri
manna gleymist, og flestir mjög
bráðlega.
Síðustu árin hefir sá liáttur
verið upp tekinn af ákveðnuin
flokki manna, að ráðast á
mannorð og minningu þeirra,
sem dánir eru, ef liaganlegt hef-
ir þótt eða líklegt til einlivers
árangurs. Þetta hefir yfirleitt
verið fordæmt og ekki talið
sæmilegt neinmn heiðarlegum
manni.
En hitt er þó lítið hetra, að
hlaða oflofi á dána menn, Ijúga
upp á þá afreksverkum, sem
allir vita, að þeir hafa hvergi
nærri komið. Slíkt oflof er ekk-
ert annað en háð og spott og
verður auðvitað skilíð svo, sem
verið sé að draga dár að minn-
ingu hins framJiðna. En það er
illur leikur og óþarfur og get-
ur valdið sársauka, þar sem síst
skyldi.
Enginn kunnugur maður ef-
ast um það, að Sigiurður heit-
inn Jónsson frá Ysta-Felli hafi
verið valinkunnur maður. Hann
var það áreiðanlega. En þann
kom gamall og slitinn á þing
og naut sín, þar aldrei þau fáu
ár, sem liann átti þar sæti. Hitt
er víst, að hann vildi láta gott
af sér leiða. Þless er ekki að
vænta, að gamall' og lúinn
bóndi, sem lætur leiðast til þess,
ókunnugur öllum stjórnarstörf-
um, að takast á hendur ráð-
herraembætti á vandræðatím-
um, geti á svipstundu glöggvað
sig á umsvifamiklum og flókn-
um störfum og ráðið fram úr
vandamálum lieillar þjóðar.
Það er sitt livað, að gegna bú-
sýslustörfum uppi í sveit, eða
að annast búskap heillar þjóð-
ar. Það er létt verk að rabba
við bændur og búalið um kaup-
félög og þess liáttar. Hitt er erf-
iðara, að semja við framandi
þjóðir á ófriðartímum. — Og
eg geri fastlega ráð fyrir, að Is-
lendingar eigi yfirleitt bágt með
að skilja, hvernig það megi vera,
að íslenskur bóndi eða hver
annar islenskur borgari, geti
ráðið yfir vöruverðinu á lieims-
markaðinmn. — En þvi er
lialdið fram í „Tímanum“ síð-
ast, að þetta hafi Sigurður heit-
inn Jónsson frá Yzta-Felli gert.
Blaðið segir, að árið 1917,
þegar S. J. varð ráðherra, liafi
hann þurft „að leysa“ tvö mál
sérstaklega. „Annað var versl-
unin með erlenda nauðsynja-
vöru, liitt var ástand Lands-
bankans“. — Og því er haldið
fram, að S. J. hafi tekist að
„tryggja landsmönnum nægi-
lega matvöru ineð sanngjörnu
verði“, þó að alt vöruverð væri
þá ósanngjarnt og hátt. - Þetta
er furðuleg staðhæfing. Dettur
nokkurum manni i hug, að S. J.
hafi getað ráðið einhverju um
verðlag á útlendum vörum —
verðlag á heimsmarkaðinum ?
— Mér þykir það ósennilegt.
Sannleikurinn er sá, eins og all-
ir vita, að íslendingar urðu að
sætta sig við það verð, sem
heimtað var á hverjum tíma
fyrir erlendar vörur, eins og all-
ar aðrar þjóðir, og það verð
var breytilegt nokkuð, en æfin-
lega liátt þessi árin. Vitanlega
var það á einskis manns færi
hér, að ráða neinu um það verð-
lag, en flutningurinn á vörun-
um hingað til lands inun stund-
um hafa orðið óþarflega dýr,
aðallega vegna þess ,að fákunn-
andi menn yoru að basla við
þau störf, sem þeir réðu ekki
við. Skakkaföllin frá þeim ár-
um (1917—192(/) eru alkunn og
ekki fallin í gleymsku. Eg ef-
ast ekki um, að Sigurður Jóns-
son, sem þá gegndi ráðherra-
störfum, liafi reynt að stjórna
verslunarmálunum svo vel, sem
honum var auðið, en mistökin
og skakkaföllin voru mörg og
Bæjar-
girdingin
verður smöluð á morgun.
Óskað, að menn fjöhnenni og
smalamenskan geti byrjað ekki
siðar en kl. 10.
Fjáreigendafél. Reykjavíkur.
stór, Annars sé eg ekki ástæðu
til, að fara að rekja það mál
liér. ^En þegar því er haldið
fram, að ráðherra framsóknar
hafi gert eitthvert kraftaverk í
lækkun vöruverðs á heims-
markaðinuin 1917 eða síðar, þá
verður það ekki skoðað öðru
vísi en sem beint skop og háð
og tilraun til þess, pð yarpa
skringiljósi yfir minningu þess
framliðna ráðherra, sem hér á
hlut að máli.
Þá er liitt málið. Greinarhöf-
undurinn segir, að Sigurður
heitinn Jónsson hafi breytt
„Landsbankanum úr kliku-
banka i þjóðbanka.“ Mér þykir
hætt við, að ahnenningur eigi
bágt með að átta sig á þessum
visdómi. Það er nefnilega alls
ekki kunnugt, að Sigurður heit-
inn Jónsson liafi breytt Lands-
bankanum hið allra minsta.
Þær breytingar, sem orðið hafa
á fyrirkomulagi bankans, eru
áreiðanlega ekki verk neins ein-
staks manns og er það mál svo
kunnugt, að ekki þarf um að
ræða. S. J. mun liafa verið horf-
inn úr ráðherrasessi og af þingi
fyrir löngu, er þær breytingar
gerðust á fyrirkomulagi bank-
ans, sem greinarhöfundurinn
virðist eiga við. Landsbankinn
varð ekki þjóðbanki, fyrr en
honum var fenginn í liendur
seðlaútgáfurétturinn. Þetta veit
höf. mætavel, en hann kann
bara betur við, að fara rangt
með þetta, eins og annað.
Það er vitanlega ekki mitt
verk, að bera liönd fyrir höfuð
látinna framsóknarmanna. En
eg kann því mjög illa, að ver-
ið sé að gera gys að þeim, sem
lagstir eru til liinstu hvíldar og
geta ekki borið liönd fyrir höf-
uð sér. — Menn verða að gæta
þess, að oflof er sama sem háð
og sómir sér litlu betur en arg-
asta níð.
Kaupsýslumaður.