Vísir - 20.08.1932, Blaðsíða 2

V 1 S I R
Nýkomið:
Þakjárn,
Slétt járn.
Ottawaráðstefnimni
var slitið i morgun. Árangurinn talinn góður og horfur á sam
komuiagi í viðskiftadeilum íra og Breta.
Mollison lendir
heilu og höldnu vestra. Hann hættir við að fljúga
um hæl til Bretlands aftur.
Ottawa 19. ágúst.
United Press. - FB.
Bresku fulltrúarnir liafa lagt
endurskoðað tilboð fyrir ean-
adisku fulltrúana um, að Can-
adamenn sæti sérstökum kjör-
um að þvi er snerti innflutning
á hveitimjöli, kopar, mjólkur-
afurðum, fleski og timbri. Bret-
ar liafa farið fram á, að Can-
adamenn bjóði Bretum að-
gengilegri kjör en til þessa, ella
afturkalli þeir tilboð sitt. —
Búist er við, að gengið verði
til fullnustu frá samkomulagi
milla Canadamanna og Breta
Sig. Eggerz, á frídegi verslunar-
manna, 2. ág. á Akranesi.
rituð eftir minni.
Verslunarstéttin 'fjölmennir hér
í dag.
Hún er elcki að fylkja liði til or-
ustu, hún er að leita að sólunni
og sumrinu.
En svona er það nú samt, það
er rétt, svo að við sjáum Skagann
með fallegu, grænu blettunum.
Akrafjallið stendur hér rétt fyrir
ofan oss í regnhjúpi. Vér vitum
af fjallahringnum í fjarska. f vestr-
inu er Snæfellsjökull með hvíta
skallann. En sólin vili ekki í dag
afhjúpa þessa minnisvarða íslenskr-
ar fegurðar. Og ekki dugir að deila
við dómarann. En úr því að sólin
ekki vill, — eigum vér þá ekki, þó
að vér megnurn ekki að draga þoku-
hjúpinn af fjöllunum, að lyfta upp
tjaldi fortíðarinnar, og líta eitt
augnablik inn yfir 16. og 17. öld-
ina.
Væri ekki fróðlegt, að bera versl-
unarstéttina þá, saman við verslun-
arstéttiny. nú? Hvílíka hrygðar-
mynd ber fyrir augu vor inn í for-
tíðinni.
Aldönsk verslunarstétt, sem gerði
þjóðina að mjólkurkú fyrir erlenda
hagsmuni.
Hegning lá við, að versla við
aðra en þá dönsku.
í spór einokunarverslunarinnar
læddist hungúr, vesaldómur og
hvers konar óhamingja.
Fyrst árið 1854 verður verslun-
in algerlega frjáls. Hvílik hrygðar-
saga, að þjóðin skyldi vera dæmd
til að sitja svo lengi í svartamyrkri
erlendrar kúgunar.
Hræðsla Dana um það, að vér
myndum lenda á flæðislceri, et'
vCrslunin yrði frjáls, hefir ekki átt
við rök að styðjast. Saga hinnar
íslensku verslunarstéttar sýnir dá-
lítið annað. Og það væri gott að
muna eftir þeirri sögu, og í saman-
burðinum athuga, hvort þjóðinni
muni reynast betur að ráða sínum
eigin ráðum eða fela þau öðrum,
Það væri oflangt mál, að segja
hér söguna um framþróun íslensku
verslunarstéttarinnar, en sú fram-
þróun er merkileg og á þeirri fram-
þróun má mæla hina vaxandi menn-
ittgu þjóðarinnar.
uni deiluatriðin í dag (föstu-
dag).
Ottawa, 20. ágúst.
United Press. - FB.
Ráðstefnunni verður slitið kl.
10 árdegis í dag og er alment
álit manna liér, að talsverður
árangm- hafi náðst á ráðstefn-
unni. Eitt af því þýðingarmesta
er, að fundist hefir grundvöllur
til samkomulags í deilumálum
fra og Breta, og er talið víst,
að viðskiftadeilumál þeirra
verði til lykta leidd, þegar full-
trúarnir eru komnir aftur til
London.
Verslunarstéttin hefir nú kastað
af sér erlendu viðjunum. Dönsku
umlxjðsmennirnir fylgdu verslun-
arstéttinni lengi vel eins og skugg-
ar úr fortíðinni. íslendingamir
höfðu smásölúna í sínum höndum,
en Danir gerðu innkaupin á heims-
markaðinum, voru milliliðir milli
vor og veraldarinnar, eins og þeir
eru nú milliliðir í utanríkismálun-
um. Og eins og sumir menn þá
héldu, að þessir milliliðir væru
nauðsynlegir fyrir oss, eins eru eun
til menn, þótt fáir séu, sem trúa
á, að nauðsynlegt sé að hafa Dani
fyrir milliliði í utanríkismálunum.
Sjá ekki allir muninn á því, að hafa
danska verslunarstétt, sent kúgaði
oss á alla vegu, saug merg úr oss
og að eiga innlenda verslunarstétt,
sem leitar út á heimsmarkaðinn og
reynir að ná sem hagfeldustum kjör
um, svo þeir geti staðið hver gegn
öðrum í samkepninni, en vér náð
sem bestri niðurstöðu.
Vér þurfutn ekki að hórfa lengi
inn í aldirnar til þess að sjá,
hve mikla þýðingu það hefir, að
verslunin sé í sem bestum höndum.
En oss nægir, að horfa í nútím-
ann. til að skilja. hve miklu það
skiftir, að vel sé farið méð versl-
unina og viðskifti þjóðarinnar.
Ýmsir segja, að hin frjálsa sam-
kepni sé að syngja sitt síðasta vers.
En þeir hinir sömu skilja ekki tim-
ana, sem yfir standa. I heiminum
er nú háð viðskiftastríð. Tollmúr-
arnir rísa hærra og hærra. Höft og
annað líkt illþýði er í blóma.
En einmitt af þvi, að lögmál
hinnar frjálsu verslunar er rofið
svo mjög, þá er viðskiftalífið i hinu
mesta öngþveiti. — Og þetta svarta
ástand í veröldinni hrójrar alt á
frjálsa verslun.
Bretinn hefir nú álrikissamkomu
í Ottawa, til þess að ræða um versl-
unarmál ríkisins. Ýmsar raddir
voru um það, að breska ríkið gæti
lifað sínu eigin viðskiftalífi og reist
tollmúra á milli sín og annara
þjóða. En áður en Ottawa-ráð-
stefnan byrjað, var ráðandi
mönnum í Stóra Bretlandi þaðljóst,
að þetta væri óhugsandi. 70% af
verslun ríkisins var við aðrar
þjóðir.
Iausanne-fundurinn, þar sem
lagður var grundvöllur að }>ví að
Þjóðverjar fengi stríðsskuldir
sínar að mestu eftirgefnar, var auð-
vitað að vinna að því marki. að
verslunarviðskiftin milli þjóðanna
vrðu tekin upp á heilbrigðum
grundvelli. Viðskiftastríðið í heim-
inum hefir rofið hið heilbrigða lög-
mál frjálsrar verslunar. En sjúk-
leikurinn í vjðski ftunuln læknast
ekki fvr en þetta lögntál er aftur
orðið ráðandi í viðskiftunum.
Framfarir íslensku verslunarstétt-
arinnar mótast af aukinni menn-
ingu innan stéttariunar. Þá meiin-
ingu sækja menn hér heima, og }>á
menningu sækj a menn í stöðugum
ferðum erlendis.
Af öllum skólum er einn mestur.
1 þann skóla íörum vér öll. Strax
og barnið gægist inn í veröldina,
er }>að komið í þann skóla. Þessi
skóli er lífsins og reynslunnar mikli
skóli. Fyrir börnunum er veröldin
fyrst hinn mikli leyndardómur. sem
þáð ekkert skilur í. Smátt og smátt
sér það meira, reynir meira. Draum-
ar æskunnar verða til, deyja, en
nýir fæðast. Reynslan lækkar flug
æskumannsins, en veitir honum
meiri fótfestu í raunveruleikanum.
Menn }>ykjast vera reyndir. Svo
kemur ný reynsla og kollvarpar
gömlu reynslúnni. En altaf er sama
dularfulla móðan fyrir framan.
En þrátt fyrir alt, — alt það, sem
mestu skiftir, lærist í þessum skóla.
Aldurinn hefir fært mig upp í eldri
bekk í þessum skóla. Eitt hefi eg
lært, að fyrir einstaklinginn og
þjóðfélagið, sem ekki er annað en
samsafn aí einstakliirgum, skiftir
það mestu, að l>úið sé sem best
um sjálfstæði einstaklingsins; með
því skapast fleiri tnöguleikar fyrir
því, að hinir góðu, meðfæddu hæfi-
leikar einstaklingsins geti náð sem
mestum }>roska.
Frelsið er lífvörðurinn um
}>roskamöguleika einstaklingsins.
Flarðstjómin í öllum myndum er
eins ægileg fvrir fram}>róun ein-
staklingsins, eins og norðangarður-
inu með frostunuin er hættulegur
fvrir nýgræðinginn.
Vér sjáum, hve mikla þýðingu
verslunarfrelsið hefir haft fyrir
þjóðina. Bestu ménn veraldarinn-
ar hafa háð baráttu gegn heimsk-
unni, hleypidónuinum, har'ðstjóm-
inni, með frelsinu.
í. þeirri baráttu hefir margur
stækkað.
Fyrir litla þjóð er það einhver
hiu mesta hanúngja, að eiga rnikla
ínenn. Hve mikla ]>ýðingu hefir
ekki Jón Sigurðsson haft fyrir vora
þjóð. Verslunarstéttin átti ]>ar
stærsta forgöngumanninn fyrir
versíunarfrelsinu. Forvigismann.
sem einnig á því sviði vann stór-
sigur fyrir þjóðina.
Verslunarfrelsið er dýrgripur,
sem reynst hefir þjóðinni giftu-
drjúgur. Þennan dýrgrip á versl-
unarstéttin að bera við hjarta sér.
Því mun fylgja gifta. Tollmúr-
arnir munu hrynja. Endurfæðing
viðskiftalífsins í veröldinni verður
á grundvelli frjálsra viðskifta.
Annar grundvöllur verður ekki
lagður.
Standið fast á þeim grundvelli.
Verslunarstéttin lifi.
tltan af landi.
Siglufirði 19. ágúst. FB.
Síldveiði hefir verið mikil
þessa viku, bæði i nót og rek-
net, og veður allgott þangað
til i dag. Nú vestlægur strekk-
ingur og mikil rigning i nótt.
Mestur liluti þeirrar síldar, sem
veiðst hefir upp á síðkastið,
liefir verið sérverkaður.
Fjögur tunnuskip hafa kom-
ið siðustu dagana, en áður var
tunnuskortur.
Veiði utan landhelgi er sögð
sáralitil upp á siðkastið.
Halifax 19. ágúst.
United Press. - FB
Fregnir liafa borist um það
hingað, að sést bafi til Molli-
son’s (frá Newfoundland?).
Penfield Ridge, New Bruns-
wick, 19. ág. Mótt. 20.
Mollison lenti bér kl. 12.50
Breski bo t n v ö r p u ngu r i 11 n
„Imperialist" strandaði í fyrri-
nótt við Seley, út af Reyðar-
firði. Veður var gott, en mikil
þoka.
Þorsteinn Þorsteinsson, for-
maður Slysavarnafélags Is-
lands, leitaði aðstoðar varð-
skipsins Óðins, en skipið komst
á flot á flóðinu i gær, án að-
stoðar annara skipa.
Þorskafli góður. Fengu bát-
ar upp i 15.000 pd. í gær, en
fiskurinn fremur smár.
Jón Ivristjánsson, verkamað-
ur í ríkisbræðslunni, slasaðist
nýlega, og misti framan af
þremur vinstri handar fingr-
um.
Maður slasaðist í gær við út-
skipun bjá Halldóiú Guð-
mundssyni. Var verið að draga
upp fjórar sildartunnur og sló-
ust þær á bann. Varð liann
milli þeirra og lestarkarmsins
og meiddist mikið.
Nýja kirkjan verður vigð af
biskupi þ. 28. þ. m.
Messur á morgun.
í dómkirkjunni: Kl. 10, sira
Friðrik Hallgrímsson.
í þjóðkirkjunni í Hafnarfirði:
Kl. 1 V2, síra Garðar Þorsteins-
son.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 8 stig, Isafirði
8, Akureyri 6, Seyðisfirði 6, Vest-
mannaeyjum 7. Stykkishólmi 9.
Blönduósi 6, Hólum í Homafirði
7, Grindavík 7, Færeyjum 9, Juli-
anehaab 8, Jan 'Mayen 2, Angmag-
salik 5. (Skeyti vantar frá Raufar-
höfn, Hjaltlandi og Tynemouth).
— Mestur hiti hér í gær 12 stig,
minstur 2 stig. Sólskin í gær 12,7
stundir. — Yfirlit: liæð yfir At-
lantshafi og norður yíir Island.
Grunn lægð yfir Grænlandi, á
hreyfingu austur eftir. ->— Horfúr:
Suðvesturland. Faxaflói, Breiða-
íjörður og Vestfirðir: Stilt og
bjart veður i dag, cn þykknar
sennilega upp með suðvestan eða
sunnan átt í nótt. Norðurland,
norðausturland, Austfirðir og suð-
austurland: Stilt og lijart veður.
Slys.
Maður slasaðist með þeim
bætti í morgun, að reiðbjól, sem
bann fór á niður Bankastræti,
brotnaði. Meiddist maðurinn
allmikið i fallinu og var fluttur
á sjúkrahús.
e. b. Hafði nægilegt bensín til
þess að halda áfram flugferð-
inni, en var sjálfur úrvinda af
þreytu. Hann heldur áfram til
New York á morguu (laugar-
dag), en flýgur sennilega ekkí
heim til Englands aftur fvrr en
í næstu viku.
Botnvörpungurinn kom til
Eskifjarðar í gærkveldi. Er
hann talsvert lekur, og verður
sennilega að senda kafara
austur til þess að aðstoða við
bráðabirgðaviðgerð þá, sem
verður fram að fara á skipinu,
áður en því verður siglt til
Bretlands til fullnaðarviðgerð-
ar.
Kveldúlfs-botnvörpungarnir
hafa albr komið inn nýlega.
Afb 700 til 2100 mál á skip.
Aflinn er nú tiltölulega jafn-
mikill og í fyrra, miðað við þá
tímalengd, sem skipin hafa ver-
ið að veiðum. — Til þessa liafa
skipin aflað sem bér segir: Gull-
loppur 11.100 mál, Þórólfur 10.-
700, Snorri goði 10.550, Skalla-
grímur 10.250, Gyllir 10.100,
Arinbjöm hersir 9.900 og Egiil
Skallagrímsson 7.700 mál. Alls
70.3(K) mál.
E.s. Brúarfoss
fór héðan i gærkveldi áleiðis
til Breiðafjarðar og Vestljarða,
með nálægt þvi 40 farþega.
M.s. Dronning Alexandrine
fer héðan i kveld kl. 8 áleið-
is til útlanda.
G.s. ísland
fór frá Kaupmannaböfn í
morgun kl. 10.
Sigurður Jónsson
verkfræðingur hefir vefið ráðinn
framkvæmdarstjóri Sli]>j>félagsins í
Reýkjavík, h.f.
Fimtugsafmæli.
Fimtug er í dag frú Þórunn
Þorsteinsdóttir, Bjarnarstíg 4,
kona Friðriks Welding.
Handavinnunámskeið.
Handavinmmámskeið ]>að. sem
auglýst var á kennaraþinginu,
verður haldið i Nýja barnaskólanr
um, og hefst 1. september. — Kcnn-
arirtn er ]>ýsk stúlka, ungfrú Wei-
nem. Hún kendi við gagnfræða-
skólann á Isafirði s.l. vetur, og hélt
sumarsýningu í Austurbæjarskól-
anum á verkum nemenda sinna.
Sýning }>essi vakti mikla athygli,
og bar vott um núkla fjölbreytni i
vinnuaðferðum, sem ]>ó sérstaklega
virðist við hæfi ungra barna. Mun
verða lögð áhersla á ]>að á nám-
skeiði þessu, að kenna vinnubrögð,
sem algeng eru í bamaskólum er-
lendis, og einkum eru talin við
hæfi barna frá 6—12 ára. — Um-
sækjendur tilkynni þátttöku sína
sem fyrst skólastjóra Austurbæjar-
skólans, sími 2328.
Sogsvirkjunin, h.f.
Samkvæmt tilk. til hlutafélaga-
skrár Reykjavíkur, dags. 27. júií
Breskor botnvðrpa&gnr strandar.
Skipið komst á flot aftur af eigin ramleik og fór til Eski-
fjarðar, þar sem bráðabirgðaviðgerð fer fram.