Vísir - 08.09.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
Fengrum með e.s. „Selfossi“:
HVEITI, „Cream of Manitoba4
FLÓRSYKUR, belgiskan.
Nýkomið:
's-
Kjólatau, Peysup, Alpahúfur,
Silki, Rumbahúfur.
Með næstu skipum koma: Vetrarkápur og margt fleira.
Verslnnin Bjðrn Kristjánsson.
Jðn Bjfirnsson & Go.
/
Símskeyti
Briissel, 7. sept.
United Press. - FB.
Koladeilan í Belgíu.
Nefnd, sem skipuð var báðuni
aðiljum i kolanámudeilunni,
ivefir fallist á 1% launalækkun
frá og með 1. okt. að telja. Er
því búist við, að kolanámudeil-
an, sem nú hefir staðið i (i vik-
ur, sé brátt úr sögunni.
Khöfn, 7. sept.
United Press. - FB.
Innanríkislán í Danmörku.
Frumvarp til laga um heini-
ild til þess að hjóða út nýtt inn-
anríkislán, var lagt fyrir þing-
ið i dag. Gert er ráð fyrir að
gefin verði út ríkisskuldabréf
að upphæð 60 miljónir króna
með 5% vöxtum. — Kvatt var
til aukafundar vegna fnnn-
varps þcssa.
London, 7. sept.
United Press. - FB.
Alheimsviðskiftin.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum, hefst alheimsvið-
skiftamálaráðstefnan um mið-
bik janúarmánaðar og stendur
sennilega yfir alllangt fram í
janúar.
Berlin, 7. sept.
United Press. - FB.
Kröfur Þjóðverja í hernaðar-
málunum.
Utanríkismálaráðuneytið
þýska hefir nú birt kröfur þær
um hernaðarlegt jafnrétti, er
bornar voru fram við frakk-
tiesku stjómina þ. 28. ágúst s.
1. Jafnframt hefir von Neu-
rath skýrt frá því í viðtali, að
Þjóðverjar geti ekki tekið frek-
ari þátt í afvópnunarráðstefn-
unni, fyrr en samkomulag hafi
náðst í grundvallaratriðum um
hernaðarlegt jafnrétti Þjóðverja
við önnur -veldi.
Madrid 8. sept.
United Press. - FB.
Frá Spáni.
Fullnaðaratkvæðagreiðsla fer
fram í þjóðþinginu á morgun,
um stöðu Kataloníu í liinu
spánverska lýðveldi og við-
reisn landbúnaðarins, en þessi
mál eru talin hin mikilvægustu
af þeim, sem nú eru til um-
ra^ðu í þjóðþinginu. Iiafa þau
verið til umræðu á þingi, frá
þvi í mai. Að atkvæðagreiðslu
lokinni, tekur þingið sér frí, í
fvrsta sinni frá því að það kom
saman, þ. 14. júlí 1931.
Landsjiingskosningar
í Ðanmfirks.
-40-—
Samkvæmt tilkvnningu frá
sendiherra Dana var mikil
þátttaka um land alt í kosning-
unum. F'ullnaðarúrslit eru ekki
kunn, en sennilega leiða kosn-
ingarnar ekki af sér miklar
breytingar á skipun þingsins.
íhaldsmenn munu hafa bætt
við sig allmiklum atkvæða-
fjölda.
Flng HatcMnson's.
—O---
Julianehaab, 7. sejjt.
United Press. - FB.
Hutchinson iiefir lent liér
heilu og höldnu. Hann lagði af
stað frá Godthaab kl. t) árdegis.
Tilkvnning liefir komið frá
sendiherra Dana, um Hutcliin-
son’s-flugið. Scgir i lienni:
„Ameríski flugmaðurinn Hut-
cliinson, sem flaug leyfislaust
til Grænlands, með konu sína
og börn, hefir verið sektaður
uin 1000 kr., fyrir brot á reglu-
gerð um aðkomuleyfi til Græn-
lands. Hutchinson kveðst liafa
misskilið ákvæðin, og telur
landfógetinn frásögn iians um
þetta borna fram af hrein-
skilni. Vill Grænlandsstjórn
þvi ekki koma í veg fyrir, að
hann Jialdi áfram fluginu suð-
urmeð ströndum Vestur-Græn-
lands og því næst norður á
bóginn, meðfram ströndum
Austur-Grænlands. Fr flug-
maðurinn og yfirvöldin i Græn-
landi þeirrar skoðunar, að sú
leio sé öruggari en leiðin þvert
yfir Grænland. — Danmerk-
urstjórn tekur það fram, að
liún taki ekki á sig neina á-
Jjyrgð af flugi Hutchinson’s í
Grænlandi. í flugvél Hutcliin-
sonls eru 8 menn alls. F'ær
hann nú væntanlega nægilegt
ljensín lil þess að lialda áfram
flugi sínu viðstöðulaust.“
Rommnnistahreiðnr
í sveitunum.
—o—
Jónas Jónsson, andlegur leið-
togi kommúnista á landi liér, er
nýlega lieim kominn, að sögn,
úr löngu og erfiðu ferðalagi um
sveitir landsins, en ferð þessa
fór liann, eins og alþjóð er
kunnugt, lil þess að liressa upp
á Júkandi og vilandi persónu-
lega fylgismenn sína, þvi að
maðurinn er orðinn skelkaður
mjög við, að hann eigi sér ekki
lengur uppreisnar von. Beið
þessi grímuklæddi kommúnisti
lierfilegan ósigur, á Alþingi í
vetur sem leið, er honum vitr-
ari, samvinnuþýðari og gætnari
menn voru til þess valdir af
lians eigin flokki, að bæta úr
þeim hroðalegu afglöpum, sem
orðið ltöfðu á undanförnum ár-
um í stjórn landsins, er liann
sat við völd, með Tryggva og
Einar á Eyrarlandi við ldið sér.
Þótti hinurn afsetta einvalds-
lierra mikils við þurfa, að kanna
nú lið sitt og huglireysta, und-
ir þá orustu, sem liann býst við
að verði liáð á komandi þingi
— um völdin. Er eigi óliklegt,
að innan langs tima fari að rofa
i lofti, viðskifti fari batnandi og
ríkissjóður fari að eflast á ný,
og mun þá Jónas, jafnaðarliðið
alt og kommúnistar vera reiðu-
búið til þess að „bjarga föður-
landinu“ og eyða öllu jafnótt
og inn kcmur, eins og reyndin
varð, er kommúnistinn Jónas
Jónsson var einráður í landinu
og FTamsóknarflokknum, en
gætnir bændur í flokknum, og
aðrir, sem gera sér ljóst að
stjórnmálamenn liafa þó nokk-
urum skyldum að gæta gagn-
vart þjóðarlieildinni, fengu við
ekkerl ráðið.
Vitanlegt er öllum, að öll
þjóðin varð þvi sárfegin, er svo
réðist úr erfiðleikunum á síð-
asta þingi, að Jónas og Tryggvi
hrökluðust frá og gætnari og
samviskusamari menn en þeir
tóku við völdum. Þetla hefir
Jónas Jónsson að sögn nú fyrst
sannfært sig um i ferðalagi því
hinu mikla, er liann liefir verið
á nú í siunar. Og honum er orð-
ið ljóst og jafnaðarmönnum og
kommúnistum, að nú verði að
finna eitthvað upp lil þess að
safna gamla l'iðinu saman. Nú
á að leiða það í halarófu á
eftir sínuin fallna, hrelda og lit-
ilsvirta foringja. Bændur eru
skuldunum vafðir, og eiga i alla
staði hið erfiðasta og má að
nokkuru kenna það óstjórn
Jónasar Jónssonar. Nú stendur
lil að nota sér erfiðleika bænda,
þótt þannig sé til komnir, til
þess að sveigja ]>á til fvlgis við
Iiina „nýju hugsjón“ Hriflu-
liöfðingjans. Þiessi nýja hug-
sjón, scm raunar er nú gömul,
jafngömul að minsta kosti óg
aðrar kommúnistiskar hugsjón-
ir, er sú, að koma eigi i veg fvr-
ir flótta unga fólksins úr sveit-
unum, með svonefndri „sam-
fæslu bygðanna“. Og það er
ekki farið dult með ])að, hvert
stefnl er. Timinn segir: „Sú
nýja bvgð, sem óhjákvæmilega
þarf að inynda í sveitunum til
að lcoma í veg fyrir flótta ungu
kynsióðai'innar, verður að vera
skipulögð eins og í öðrum
löndum (Rússlandi?) til ]iess
að gera mönnum kleift á sem
ódýrastan hátt að njóta ]>ess
hagræðis i samgöngum og véla-
notkun og öðrum slikum um-
bólum, sem almenningur gerir
kröfu til nú á tímum.“
Itér boðar þá Tímalið Jónas-
ar þá stefnubreytingu, sem við
mátti búast, eftir að honum
tókst að setja á stofn „aðal-
stöðvarnar" á heitu stöðunum.
Hrifluhöfðingjar og hans nótar
beiridu „umbótum“ sínum fvr-
ir landbúnaðinn alla þeirra
stjórnartið í nokkuð aðra átt.
„F'ramfarirnar“ voru miðaðar
við dreifbýli, en ekki samfærslu
bygðir. Stórliýsi hafa verið reist
á afdalakotum og öðrum af-
skeklum býlum, vegirnir hafa
verið teygðir um allar áttir, og
skólar, dýrir og stundum fyrir
illa fengið fé, hafa verið reistir
á stöðum, sem voru þannig
valdir, að engu var likara en
forðast ætti að stofna tii sam-
færslubúskapar eða myndun
jjorpa á Islandi. Var að því vik-
ið nýlega i Lögréltu, þvílík fá-
sinna ]>að hefði verið að reisa
skóla á Laugarvatni, afskekt-
um stað, fjarri miðdepli þeirra
liéraða, sem liann var bygður
fyrir, og var því þar spáð, að
hann yrði lagður niður á Laug-
arvatni og fluttur að Ölfusá,
vegna þess, að þar ætti héraðs-
skóli fyrir austursveitirnar að
vera. Nú er það alls ekki Tíma-
liðið, sem ber fvrst að rúða um
stofnun þorpa, sem eitllwert
bjargráð til að viðhalda sveita-
menningunni, en sjá sér nú lcik
á borði, af því þeir halda, að
menn muni gley]ia við þessu
þorpshjali. Tímaliðið mænir
vonaraugum til Rússl. og vill
apa eftir RúSsum i sem flestu.
Tíminn víkur að þvi, að geysi-
leg verðmæti i byggingum og
mannvirkjum mundu fara for-
görðum, ef leggja ælti niður
allan jiorra núverandi býla.
Mikið var, að menn skyldu
koma auga á þetta. Og er það
ekki alveg dásamlegt, að söinu
mennirnir, sem hafa hvatl til
þessara framkvæmda á út-
kjálkunum og bygðum, sem
ekki eru vel falluar til sam-
færslubúskapar, hvatt til jarð-
ræktarframkvæmda, hvall til
þess að bændur legði mikið i
kostnað við stórfeldar húsabæt-
ur, legði stórfé í girðingar o. m.
fh, skuli nú tala um það eins og
um eitthverl smáræði, að marg-
ir bændur séu að visu antlvígir
því, sem kallað er „samfærsla
bygðanna", af þvi að svo miklu
sé búið að kosta lil fram-
kvæmda á öðrum slöðum.
En hvað gerir það til, þó all
það fé, sem varið hefir verið til
framkvæmda um hinar dreifðu
bygðir landsins, fari forgörð-
um, ef hægt er að stofna hér
þorjiabúskap i rússneskum stíl,
þar sem upp alast ósjálfstæðir
menn og konur, fólk, sem liefir
fengið á sig merki kommúnist-
isks liópþroska, lýður, sem
fylkir sér æpandi undir bylt-
inarfánann rauða, skeytandi
engu um raunverulega velferð
þjóðarinnar, skríll, sem samein-
ast undir merki þeirra maiina,
sem boða jafnvel börnum trú-
leysiskenningar og mannhalurs.
Og klykt er út með að kalla
þctta merkilegt viðfangscfni,
framkvæmd þessara koinmún-
istisku hugsjóna, sem er ekki
annað en breyting á upphaflegu
plani höfuðmannsins, af því að
hann heldur, að hann með þessu
geti enn á ný blekl menn til
fylgis við sig — og vil.1 enn
starfa að sínu aðaláhugamáli:
framgangi sósíalismans á ís-
landi.
Það er auðséð Iivernig á að
fara að krefjast nýrra og
nýrra fjárútláta, til þess að
koma á samfærslu bygðanna,
ásaka alla, sem vilja efla holla
bændamenningu í landinu,
sjálfseignarbúskapinn, um íhald
og alt ilt. Samfærsla bygðanna
væri niðurdrep fyrir sveita-
menninguna i landinu, en hún
gæti orðið upphaf Hriflu-
menningar, kommúnistiskrar
ómenningar með öðrum orðum.
En framkvæmd þessara hug-
sjóna um samfærslu bygðanna
myndi, þótt framkvæmd væri,
verða landinu svo dýr, að hér
vrði alt í hruni áfram, og er
það kannske að óskiun komin-
únisla, einn liðurinn í undirbún-
ingnum undir byltinguna. Nú
er þá stefna Timaliðsins þessi,
að færa saman bygðirnar,
leggja niður búskap í dreifbýl-
inu, þar sem íslensk menning
liefir verið öflugust og þjóðinni
hollust, án tillits til óhjákvæmi-
legrar eyðileggingar mikilla
verðmæta, án tillitst til þess, að
þá færi þjóðin á mis við andleg
verðmæti sem fylgja U])peldis-
áhrifum hins einangraða sveila-
lífs, en í sveitaþorpunum
mundi fljótt leiða til spillingar,
sem íslenskar sveitir fil þessa
liafa ekki að ráði haft af að
segja. Þá sveitamenningu, sem
er holl og íslensk, á að dreþa,
en stofna til nýrrar menningar,
þorpsmenningar, að rússneskri
fyrirmynd, þeirrar menningar,
sem vísir er myndaður til með
stofnun liinna svo kölluðu lieitu
skóla, seiri sennilega verða
frægastir fyrir það er thnar
líða, að hafa drepið af sér aðra
skója í sveitunum, sem gagnleg-
ir voru í alla staði, bændaskól-
ana gömlu.
Hér er verið að efna til ])óli-
tisks undirróðurs i stórfeldum
stíl, ])ótt lítið beri á enn, að
undirlagi Jónasar Jónssonar.
Þorpamenning og- leiguábúð.
Nýkomíð:
Mikið úrval af ódýrum
kápuefnum frá kr. 3.50
])r. meter.
/tMaœaxJbaascm