Vísir - 11.09.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
Nýkomið:
Flórsykur.
Hveiti
„Cream of Manitoba*4.
Friðrik Klemensson
fyrv. póstmaður.
—o—
Hann andaðist að lieimili sinn
hér í baenum 5. þ. m., eftir lang-
vinnan sjþkleik.
Friðrik Ásgrímur Klemens-
son var fæddur 21. apríl 1885,
Skagfirðingur að ætt. Hann
gekk ungur í Möðruvallaskóla
og mun liafa veriðNþar nem-
andi er skólahúsið hrann, laust
eftir aldamótin. Siðar gckk
hann i Hólaskóla, og siðast i
Kennaraskólann, en ekki er liöf-
undi jæssara orða kunnugt,
hvort hann muni hafa lokið
burtfararprófi í skólum J>ess-
um, en hyggur þó, að svo hafi
ekki verið.
Fr. Ivl. var greindur maður
og vel að sér, lista-skrifari og
hverjum manni vandvirkari.
Hann var um eitt skeið skrif-
ari lijá Páli heitnum V. Bjarna-
syni, sýslumanni Skagfirðinga,
en er Páll sýslumaður flúttist til
Stykkishólms, fór Friðrik til
Hafnarfjarðar og stundaði
barnakenslu um lirið. Skömmu
eftir komu sína til Hafnarfjarð-
ar var hann skipaður póstaf-
greiðslumaður þar svðra. Þótti
hann gegna því starfi með svo
miklum ágætum, að honum
mun jafnvel liafa verið hoðin
staða í póststofunni í Rcykja-
vik. Fluttist hann þá hingað til
hæjarins og gegndi póstaf-
greiðslustörfum óslitið, uns
hann misti heilsuna snögglega
á öndverðu ári 1923. - Fékk
liann snert af heilablæðingu og
var talið í fyrstu, að ekki mundi
vonlaust um, að liann kæmist
til sæmilegrar heilsu. En reynd-
in varð önnur. Hann hrestist að
vísu nokkuð, en hlaut aldrei
verulegan bata. Fótavist mun
liaim þó hafa haft oftast nær,
en var löngum þjáður með ýms-
um hætti, svo sem að líkum
lætur. Hann fékk heilablæðingu
af nýju síðastliðinn mánudag
og andaðist samdægurs.
Friðrik Ivlemensson var ágæt-
ur starfsmaður — ekki sérlega
fljótvirkur, en kappsamur í
besta lagi, áreiðanlegur og svo
góðvirkur, að átt mun hafa fáa
sína líka. Síðustu árin í póst-
húsinu gegndi hann mjög á-
byrgðarmiklu starfi og' örðugu.
Var starfsdagur hans J)á oft ær-
ið langur, eins og annara póst-
inanna, og vafalaust liefir liann
iðulega géngið þreyttur til
hvíldar.
Það varð hlutskifti Fr. Kl., að
missa hcilsuna á besta aldri. —
Þeim, sem línur Jjessar ritar, er
ekki kunnugt til lilítar, liversu
hann tók því mikla áfalli, en
hitt þyrfti engan að undra, Jió
að gleðin va*ri ekki stöðugur
gestur þeirra manna, sem örlög-
in leika svo grátt.
Friðrik Klemensson var frið-
ur maður sýnum og vel á sig
kominn, bjartur yfirlilum. liið
mesta prúðmenni i allri fram-
komu. Hæglátur í daglegri um-
gengni, duldi skap sitt, ef hon-
um hkaði miður, fáskiftinn
löngum og fáorður.
Hann kvæntist 1918 ungfrú
Mariu Jónsdóttur, kenslukonu,
systur Hallgríms Jónssonar,
kennara. Þeim varð þriggja
liarna auðið og eru þau öll fvr-
ir innan fermingaraldur, hið
elsta 13 ára.
Símskeyti
Stokkhólmi í sept.
United Press. - FB.
Flugferðir.
Flugferðir milli Svijijóðar og
Finnlands liafa aukist um 60%
það sem af er Jiessu ári, miðað
við sama tímabil í fyiTa. Flug-
ferð milli höfuðborga Sví-
þjóðar og Fínnlands stendur nú
að eins yfir tvær stundir, en fyr-
ir sex árum 4 klst. — Flugferð
frá Málmey til Parisarborgar
stendur nú að eins yfir i 7 klst.,
en áður fyrr 11 klst. A næsta
ári er búist við, að menn geti
íerðast loftleiðis milli Málm-
evjar og Parísarborgar á 5 klst.
Madríd, í sept.
United Press. - FB.
Viðreisnarstarf í Madrid.
Verkamannafélögin i Madríd
hafa borið fram kröfur um Jiað,
að lögð verði áliersja á að koma
byggingarmálum borgarinnar í
gott liorf meðfram i þeim til-
gangi að bæta úr atvinnuleysi
borgarbúa. Madríd er ekki iðn-
aðarborg, og' vinna við húsa-
gerð er ein af helstu atvinnu-
greinum borgarbúa, á venju-
legum tímum. Frá Jivi er krep]>-
an skall á, liefir stöðugt dregið
úr liúsabyggingum. Hinsvegar
er félagsskapur verkamanna
vel skipulagður og má þakka
Jiað því, að Jieir liafa ekki hðið
mikla neyð í Madríd enn sem
komið er. Horfurnar liafa Jió
versnað, enda vetur i nánd, og
hafa Jivi verkamannafélögin
borið fram fyrrnefndar kröfur,
og snúið sér til ríkisstjórnarinn-
ar, Jiar eð einstaklingar og fé-
lög liafa dregið mjög úr fram-
kvæmdum sem þeim, er hér
er um að ræða.
Barcelona og Valelicia, miklu
eldri borgir en Madrid, sem vart
verður um sagt, að hún liafi
komið til sögunnar sem borg
fyrr en á 16. öld, — hafa yerið
endurbygðar að mestu á undan-
förnum árum. Madrid er langt
á eftir tímanmn, að J>vi er snert-
ir götulagningar, flutningakerfi
og lýsingar-fyrirkomulag. Þó
varð mikil bót að þvi, er árið
1929 var lokið við að gera götu
mikla (Gran Via, ]). e. Breið-
götu) gegnum miðhluta horgar-
innar. Voru Jiá rífin fjölda
mörg gömul hús, en ný versl-
unarhús, mörg Jieirra stór og
fögur, risu upp í staðinn. Eru
flest húsin við Jiessa nýju götu
átta hæðir.
Manuel Muino er maður
nefndur. Hann var áður fyrr
dyravörður, en er nú þjóðjiings-
maður orðinn, bæjarfulltrúi i
Madrid og aðalfulltriii Casa del
Pueblo éða aljiýðuhússins í Ma-
drid, sem verkamannafélögin
liafa aðalbækistöð sina i. Mui-
ono hefir nýlega komið fram
með uppástungu, sem hefir
fengið góðan byr, og er hún á
J>á lcið, að Gran \’ia verði Iengd
að miklum mun til beggja enda,
og með J>ví sett í samband við
nýjar götur í suður og norður-
liluta borgarinnar. Til þess að
koma þessari uppástungu í
framkvæmd, þarf að rífa fjölda
gamalla húsa. Annar Jjjóðkunn-
ur maður, Pedro Rico borgar-
stjóri, hefir stungið upp á, að
rífa byggingu Jiá, sem innanrik-
ismálaráðuneytið liefir aðsetur
sitl í, og reisa nýtt stórhýsi fyr-
ir Jiað í öðrum Iduta borgar-
innar. — Forsætisráðherrann,
Manúel Az;ana, hefir haft J)ess-
ar tillögur og fleiri til atliug-
unar, og hefir lýst Jiví yfir, að
lýðveldisstjórnin viðurkenni
nauðsynina á því, að ráðist verði
í miklar byggingaframkvæmdir
á næstu árum.
tJtan af landi
Vestmannaeyjum, 10. scpt. FB.
Skipstjórinn á þýska hotn-
vörpungnum, Dr. A. Straube,
hlaut 10,900 pappirskróna sekt,
en afli og veiðarfæri var gert
upptækK (Fylla tók J)ennan
botnvörpung að landhelgisveið-
um fyrir skömmu og einnig
botnv. Hans Joachim, en skip-
stjórinn á honum var sektaður
um 16,900 kr. í gær, og alli og
vciðarfæri gert upptækt).
Norskar
loflskejtafregnir.
Osíó, 10. sept. NRP. — FB.
Deilur Norðmanna og Dana
um Grænland.
Danski Nanok-leiðangurinn
er kominn til Danmerkur frá
Grænlandi. Jennow leiðangurs-
stjóri hefir tilkynt, að á suður-
hluta Godtfreds Hansens eyju
liafi leiðangursmenn fundið
mikinn gróður og gnægð veiði.
Voru J)ar sjö vetrarsetuskýli
Skrælingja.í einni ferðinni liittu
leiðangursmenn Johan Giævers
og menn hans. Mótmæltu Dan-
ir Jiví, að þeir reistu veiðikofa i
Peterbulcta. Jennow segir, að
Jiað sé engum efa undirorpið,
að Norðmenn, þ. e. a. s. menn
J. Giævers, hafi ætlað að lielga
Noregi J)riðja landsvæðið. —
Út af J>essum tilk. Jennows hef-
ir Hoel docent lýst því yfir, að
vetrarskýlin, sem Jennow svo
nefnir, hljóti að vera gamlar
kofarústir frá gamalli Skræl-
ingjabygð. — Hundseid forsæt-
isráðherra hefir áður neitað J>ví
fastlega, að Norðmenn hafi ætl-
að að helga sér J>riðja land-
svæðið í Grænlandi.
Norskt skip strandar.
Eimskipið Cedric frá Osló,
sem strandaði nýlega, hefir
skemst svo, að engin tiltök
verða að gera við J>að, en reynt
verður að hjarga farminum.
Sprenging í New York.
Sprenging varð í ferju við
New York í gær og biðu 42
menn bana, en enn fleiri mcidd-
ust.

° LVu.11
mótor-lampar
eru traustir og ábyggilegir. -
Notið þá eingöngu.
Umboðsmenn:
Þörðnr Sveinssoa
Co.
Korneinkasala.
Viðskiftavelta kornverslunar
ríkisins nam á seinasla starfs-
ári liðl. 70 milj. króna. Verslun-
arhagnaður um 2 milj. kr.
Gengi í Osló í dag: London
19,92. Hamborg 136,25. Paris
22,45. Amsterdam 230,00 New
York 5,72. Stokkhóhnur 102,35.
Kaupmannahöfn 103,50.
BæjarstaSarskðgnr.
—-o—
1 242. tbl. Vísis, 6. sept., er grein
’um Bæjarstaðarskóg undirritu'ð
„Austanfari".
Sú grein hvetur mig til þess að
segja frá kafla úr sögu þessa skóg-
ar.
Eg sá hann í fyrsta skifti á ferð
minni í kringum landið 1909, og
kom þangað í ágústmánuði. Sam-
kvæmt því, sem eg var búinn að
sjá annaísstaðar, hafði eg ekki gert
mér von um að finna hér á landi
skógargróður, sem væri óskemdur
af mannavöldum. En hér fánn eg
samt skóg sem hafði fengið að
vaxa í friði og ná þeim Jtroska, sent
náttúruskilyrðin ein ákveða. MeÖal-
hæÖ trjánna var um 18 fet og ald-
urinn um 40 ár. Þá hafði enn J)á
enginn tekið við i Jtessum skógi.
Hann var mjög þéttur, en samt var
hægt að ganga rnilli stofna, J>vi að
skógargróður sem vex í friði, verð-
ur með árunutn æ gisnari vegna
þess, að trén keppa uni ljósið og
drepa hvert annað. Lauíþakið var
]>étt og sumstaðar var hálfdimt i
skóginum, J)ó að heiðskírt væri.
Margir stofnar voru þráðbeinir og
greinalausir nokkuð langt upp.
Vegna hins sterka skugga var Iítið
um gras í skógartorfunni, sem var
mjúk, og auðséð, að ]>ar var engin
umferð, hvorki' af skepnum né
mönnum. Skógurinn er í brattri
hlíð og girtur (þ. e. íyrir skepn-
ur) af náttúrunni sjálfri, að vest-
an af Skeiðará, en að austan af
Morsá, sem rennur í Skeiðará.
Flatarmálið eru tæpir 20 hektarar,
Sá, setn ])á var prestur á Sandfelli,
sira Jón N. Jóhannessen, sagði mér
frá ])ví. að fyrir 40 árum hefði
veriö búið að berhöggva ])etta skóg-
lendi, og um það leyti var orðið
svo gí'óðursnautt þar í grend, að
bændur hættu að fara með sauðíé
yfir Morsá, til þess að beita því á
skógartorfunni og í grend við hana.
Þannig var þessi staður friðaður
um 40 ára skeið, og á þvi tímabili
myndaðist skóglendi J>að, sem nú
er kallað Bæjarstaðarskógur.
1 maí 1915 kom eg i skóginn í
annað sinn. Eg hafði gert ráð fyr-
ir ])ví að sjá um að hann yrði grisj-
aður. Varð eg fyrir tniklum von-
brigðum er eg sá skóginn aftur.
Hann hafði verið, grisjaður, sýni-
lega skömmu eftir 1909, en á öf-
ugan hátt, þvi að menn höfðu
höggvið bestu stofnana og skilið
hina lakari eftir. og auk þess hafði
verið höggvið of mikið. Skógurinn
var orðinn gisinn, en skógartorfan
grasivaxin, þétt, jafnvel hörð, því
að nú var farið að beita skepnum
])ar óspart. Moldarlagið undir skóg-
inum er mjög þykt, 2—3 metrar.
Að ofanverðu og austanverðu var
nú byrjaður magnaður uppblástur.
Eg sýndi mönnum úr Öræfasveit,
sem með mér voru, hvemig ætti
að stöðva uppblásturinn i moldar-
rofunum, en vissi vel, að það mundi
ekki duga- mörg ár, þar eð skóg-
urinn var nú orðinn að beitilandi,
])ví að stöðvun uppblásturs hér á
landi er aðallega fólgin ,i því áð
friða. Bændur vildu ekki játa, að
mikið væri að því gert, að beita
landið, og fullyrtu, að sauðfé færi
stundum sjálfrátt yfir Morsá. Eg
gat ekki trúað því eftir útlitinu að
dæma og samkvæmt þvi. sem eg
hafði heyrt og séð 1909. A leið til
Svínafells mætti eg síra Gisla
Kjartanssyni presti að Sándfelli,
og fór eg að tala við hann tun á-
standið i Bæjarstaðarskógi. Sagði
hann mér þá frá því, að bændur
færi á haustin með 500 fjár yfir
Morsá og léti ])að vera þar fram
að jólum. Þá væri ]>að tekið heim,
en aftur farið með það yfir Morsá
um miðjan marsmánuð og því slept
þar.
1 júní 1921 kom cg aftur í Bæj-
arstaðarskóg. Hæstu trén voru þá
8—9 metrar. Eg ætlaði að beita
mér fyrir því, að skógurinn yrði
girtur. Fór eg til Skaftafells og
talaði við bændur um ]>aÖ. Þeir
virtust taka því heldur vel, og lof-
uðti að skrifa mér því viðvíkjandi.
í bréfi sinu til min. dags. 15. ágúst
1921, lýstu hinir þrír eigendur
Skaftaíells yíir þvi. að þeir vildu
ekki láta girða Bæjarstaðarskóg, og
komust svo að orði: „Við viljum
alls ekki leigja skóginn, með því að
við teljum okkur ])áð óbætanlegt
tjón, einkum sökum beitar að vor-
lagi, þegar gróður- og skýlislítið cr
annarsstaðar. Hitt erum við ásátt-
ir um, að selja laudinu skóginn fyr-
ir kr. 15000, sem við* teljum sann-
gjarnt verð, enda takandi tillit til
þess, að ])etta mun einhver hinn
fegúrsti staður landsins, ef honum
væri sómi sýndur, og fyrir and-
virðið teldum við líkur á, að bæta
mætti jörðinni nokkuð missi gras-
lendisins í skóginum.“
Þeir hafa ])ví ekki metið beitina
í Bæjarstaðarskógi mjög lágt. Til-
boði þeirra um kaup á skóginujn
var svarað þann veg, að ekki gætf
komið til mála að kaupa svona lítið
skóglendi i afskektri sveit með því-
verði. Hefði skógurinn fengið leyfi
til að þroskast ósnertur af manna-
höndum fram að 1921, eða verið
friðaður fram að þeim tíma og
grisjaður á réttan hátt 1915, ]>á
hefði eg fyrir mitt leyrti mælt með
því að kaupa hann með téðu verði,
en eg er þess fullviss, að landstjórn-
in hefði hafnað sliku boði.
Síðan hefir því máli ekki verið
breyft.
Af þvi, sem hér hefir verið skýrt
frá, getur almenningur dæint um,
hverjum það var að kenna, að skóg-
ur þessi varð áð olnbogabami.
Bæjarstaðarskógur er samt verð-
mætt -skógleridi eins og hann er.
Það má safna í honunt fræi, sem
er lietra en annarsstaðar frá, af