Vísir - 19.12.1932, Blaðsíða 3

• VlSIR
...... —---------...............-------------------------------------- ■
líkur til þess, aS frekari rannsókn á þessum atriÖum mundi koma aÖ
haldi, enda eru þessi atriÖi ekki stórvægileg. ÞaÖ verÖur samkvæmt því,
er nú var sagt, ekki taliÖ sannað, aÖ ákærÖi hafi meÖ greiÖslum þessum
gert sig sekan í refsiverÖum vcrknaÖL
Það er upplýst í málinu hér fyrir dómi, að álcærði tók í desbr.
1929 út úr sparisjóðsbók þeirri, er i hinum áfrýjaða dómi getur, kr.
2500,00, og afganginn að undanskildum 2 krónum, i janúar 1930. Það
er ekki upplýst x málinu, hvort ákærði hefir notað þessa fjárhæð til
greiðslu á vörum eða verslunarkostnaði, eða til einkaneyslu, og verður
hann þegar af þessari ástæðu ekki dæmdur til refsingar sakir þessa
atriðis.
Eins og teldð er fram í hinum áfrýjaða dórni, er það ekki sann-
að, að ákærði hafi komið eignum sínum undan gjaldþrotaskiftum. Og
einnig verður að fallast á það, að bókhald ákærða hafi ekki verið þann-
ig, að hann verði dæmdur til hegningar þess vegna.
Þá verður ákærði loks ekki látinn sæta refsingu eftir ákvæðum
hegningarlaganna fyrir það, að hann sneri sér til málflutningsmanns
síns, eftir að hann sá, hvernig komið var, með beiðni um það, að mál-
flutningsmaðurinn reyndi að komast að samningum íyrir hans hönd
við lánardrotna hans, í stað þess að íramselja bú sitt þegar til gjald-
þrotaskifta, með þvi að ekki er sannað, að ákærði hafi gert þetta í
sviksamlegum tilgangi, enda var hverjum lánardrotna hans að lögum
jafnheimilt að krefjast gjaldþrdotameðferðir á búi hans eftir sem áður.
II. Ákærði Magnús Guðmtmdsson.
Eins og áðm- segir, leitaði Behrens til ákærða, Magnúsar Guð-
ínundssonar, sér til ráðuneytis og aðstoðar við samningana við Tofte
i október og nóvember 1929. Taldi álcærði verk sitt fólgið i því, að
leiðbeina Behrens, draga úr lcröfum Tofte, svo sem xmt væri, og færa
samninginn i stilinn. En það tók ákærði skýlaust fram, að svo yrði
að ganga frá þvi máli, að Behrens hleypti sér ekki i neitt, sem talist
gæti óheiðarlegt eða refsivert. Ákærði hefir kannast við það, að hann
hafi ráðið Behrens til þess að ganga að samningnum 7. nóv. 1929, eins
og hann varð að lokum, enda hafi hann eftir skýrslum Behrens og því,
sem fyrir honum lá, talið Behrens eiga fyrir skuldum eftir eignayfir-
færsluna 7. nóv. 1929, þegar ekki væri tillit tekið tii ættingjaskuld-
anna, en það verður ekki talið ákærða til áfellis, þótt hann tæki þær
frá, samkvæmt því, sem áður er sagt í 1. kafla.
Efnahagur Behrens, eftir því, sem ákærði mátti lita á hann 28. okt.
1929, var þannig:
Eignir samtals ................... kr. 93379,31
Skuldir samtals ...............................kr. 119147,92
— ættingjaskuldum................. kr. 23489,93
Óreikn. greiddum ísl. kr. •_____ — 6085,00 — 29574,93
kr. 89572,99
Ve'rða eignir þá reikningslega meiri
en skuldir .................. kr. 3806,32
mátti standa og svo var til komin sem fyrr segir, og að ákærði mátti
ætla, eftir því, sem fram var komið, að lítið af öðrum kröfum á Behrens
væri þá fallið i gjalddaga, þá verður ekki álitið, aÖ ákærði hafi með mati
sinu á efnahag Behrens og ráðleggingu sinni til hans gert sig sekan i
aokkrum refsiverðum verknaði, enda verður engan veginn álitið, að
ákærði hafi þá, eftir þvi sem fyrir honum lá, séð eða hlotið að sjá yfir-
vofandi gjaldþrot hjá Behrens.
Það verður þvi að sýkna ákærða, Magnús Guðmundsson, af kæru
um hlutdeild i brotum samkvæmt 263. gr. hegningarlaganna i sambandi
við samningagerðina 7. nóv. 1929.
Það er ekki nákvæmlega upplýst í málinu, hvenær Behrens kom til
ákærða með beiðni um aðstoð hans við samningagerðir við lánardrotna
Behrens. Verjandi ákærða hélt þvi eindregið fram fyrir hæstarétti, að
ákærði hefði þegar i stað látið Behrens vita, að ekkert yrði gert i þessu
efni fyrr en efnahagsreikningur væri fenginn, og yrði Behrens þá aö
útvega hann. En efnahagsreikningurinn kom ekki frá endurskoðunarskrif-
stofunni fyrr en 21. mai 1930. Þótt þvi svo kynni að vera, að Behrens
hafi komið til ákærða áður en riftingarfrestur á ráðstöfuninnni 7. nóv.
1929 var liðinn, þá eru engar sönnur komnar fram unx það, að ákærði
hafi orðið þess valdur, að efnahagsreikningurinn kom ekki fyrr en aö
þeirn fresti liðnum. Og ekki er það heldur sannað, að ákærði hafi á-
nokkurn hátt varnað lánardrotnum Behrens að krefjast gjaldþrotameð-
ferðar á búi Behrens, meðan þessi írestur var að liða. Það ber þvi og
þegar af þessum ástæðum að sýkna ákærðan, Magnús Guðmundsson, af
kæru réttvísinnar út af þessu atriði.
Eftir þessum úrslitum verður að sýkna báða hina ákærðu af greiðslu
sakarkostnaðar, og verður þvi að greiða hann úr ríkissjóði, þar á meðal
málflutningslaun til skipaðs sækjanda fyrir hæstarétti, 400 kr., og til verj-
enda hinna ákærðu, 300 kr. til hvors.
Rannsókn málsins er i einstökum atriðum ábótavant, og er þess getið
hér að framan, þar sem ástæða hefir þótt til, og mn sum atriði hafa kom-
ið fram nokkrar nýjar upplýsingar af hendi málflytjenda.
Héraðsdómarinn hefir gert grein fyrir drætti þeim, sem orðið hefir
á rannsókn málsins hjá honum, svo að ekki þykir hann þess vegna átölu-
verður.
Því dæmistrétt vera:
Hinir ákærðu, Carsten Behrens og Magnús Guðmundsson eiga
að vera sýknir af kærum réttvísinnar í máli þessu. Sakarkostnað-
ur allur, bæði í héraði og fyrir hæstarétti, greiðist úr rikissjóði,
þar með talin málflutningslaun sækjanda fyrir hæstarétti, Lárus-
ar Fjeldsted hæstaréttarmálflutningsmanns, kr. 400,00, og ver jenda
hinna ákærðu, hæstaréttarmálflutningsmannanna Péturs Magnús-
sonar og Jóns Ásbjörnssonar, kr. 300,00 til hvors.
Ákærða var ókunnugt um skuld Behrens við bæjarsjóð Reykjavíkur
og Det kongel. oktr. Brándassurancekompagni, svo og um lifsábyrgð Beh-
rens. Og koma þessar upphæðir því ekki til greina hér. Ákærða var þar
á móti kunnugt um makaskiftasamninginn um húseignimar, en það skift-
ir hér ekki máli, fremur en um Behrens. Um útistandandi skuldir Behrens
segir ákærði, að Behrens hafi sagt, að ekki mætti líta á þær sem venju-
legar Verslunarskuldir, þar sem versltm hans væri svo ung. Þær væru
betri. En þenna eignalið segist ákærði ekki hafa rannsakað sérstaklega.
Er ekkert fram komið, er hnekki þessari skýrslu ákærða.
Eftir eignayfirfærsluna 7. nóv. 1929 lítur efnahagur Behems þannig
út, bygt á efnahagsreikningnum 28. okt. 1929, og með breytingum, sem
á urðu 7. nóv. 1929:
Eignir samtals ................. kr. 93379,31
-t- framseldum vörum og skuldum . — 47000,68
kr. 46378,63
Skuldir:
1. Hoepfner, þar í reiknuð afföll á
hinum afhentu kröfum, og við-
bættum vöxtum og ferðakostnaði
Tofte ..'........................kr. 14083,19
2. Aðrir lánardrotnar .............— 27209,10
3. Mismunur á umboðsreikningi ... — 300,70
kr. 4i592.99
og verða þá eignir reikningslega
hærri en skuldir................... kr. 4785,64
Sendingarkostnaður varanna, sem Behrens átti að greiða, er þó ekki
hér talinn, vegna þess, að hann getur ekki hafa verið ákveðinn þegar 7.
nóv. 1929, en þessi liður gat ekki frá sjónarmiði ákærða gert nokkurn
úrslitamun í þessu sambandi. En ef sendingarkostnaðurinn er meðtalinn,
þá verða eignir frarn yfir skuldir reikningslega kr. 3245,64.
Eftir ráðstöfunina 7. nóv. 1929 átti Behrens útistandandi skuldir að
uafnverði kr. 23097,17. Ekki :mátti gera ráð fyrir þeirn affallalausum,
enda hafði Hoepfner yfirleitt fengið góðar kröfur, en eigi hafði ákærði
ákveðið þær, þótt hann sæi lista yfir þær, heldur Behrens sjálfur með
Tofte. Það er auðvitað álitamál, hversu mikið hafi verið hæfilegt að gera
fyrir afföllum á skuldum þessum, þegar meta skyldi efnahag Behrens, en
eftir framannefndri útkomu átti hann nægilegt til afskriftar 14% af þeim.
Einnig fékk Hoepfner yfirleitt góðar vörur hjá Behrens, en ekki
hafði ákærði afskifti af því, hvaða vörur voru teknar frá í þessu skyni.
En allar voru vörur Behrens taldar með kostnaðarverði í efnahagsreikn-
ingnum, svo að ákærði gat naumast búist við miklum afföllum á þeim
vörum, sem eftir urðu, ef þær yrðu seldar með venjulegum hætti, en
ákærði hafði þá ekki ástæðu til að gera ráð fyrir öðru.
Þá hafði ákærði ástæðu til að ætla, að Behrens mundi losna við
greiðslu 5805,69 króna skuldabréfskröfunnar til Hoepfners, og að efna-
Iiagur hans gæti þvi batnað sem þessari upphæð næmi. *
Þegar nú alls þessa er gætt og ennfremur þeirra upplýsinga, sem
Behrens gaf ákærða um verslunarsambönd sín og framtíðarfyrirætlanir,
og að Behrens lo.snaði með samningnum 7. nóv. 1929 við skuld, sem ekki
Sknldagr eið slumálið
og Frakkar.
Eins og kunnugt er af skeyt-
um frá United Press hefir mik-
ill meiri hluti þeirra Evrópu-
rikja, sem greiða áttu afborgan-
ir og vexti af ófriðarskuldum
sínum við Bandarikin, staðið
við skuldbinuingar sínar, eða
10 riki af 15. í flokki þeirra
ríkja, sem stóðu við skuldbind-
ingar sínar, er — eins og vænta
mátti — Bretland, en það er
langsamlega stærsti skuldu-
nauturinn. í hinum flokkinum,
flokki þeirra rikja, sem ekki
stóðu í skilum, er Frakldand,
annar stærsti skuldunauturinn.
Það er nú ennfremur kunnugt.
að öll þessi 15 ríki, sem skulda
Bandarikjunum frá þvi á ófrið-
arárunum, lita svo á, að gera
eigi nýja samninga um þessar
skuldir eða endurnýia þá
gömlu. Þegar skuldagreiðslu-
frestur Hoovers kom til sög-
unnar var í rauninni fyrirsjá-
anlegt, að taka yrði þessi mál
til rækilegrar endurskoðunar,
ekki sist þar sem þá mátti telja
ófriðarskaðbæturnar úr sög-
unni. Frakkar hafa altaf lialdið
þvi fram. að það væri órétt-
mætt að krefja þá um greiðslu
á meira fé en Þjóðverjar
greiddi þeim, auk þess sem
réttmætt væri að Bandarikin
gæfi eftir eitthvað af þessum
lánum eða öll, sem noklcurs
konar framlag til þess að vinna
striðið, vegna þess hve seint
þeir tóku virkan þátt i þvi.
Frakkland, Belgía og Bretland
og fleiri riki hefði lengi barist
og lagt alt í sölurnar til þess að
vinna sigur á Þjóðverjum, en á
meðan hefði Bandaríkin rakað
saman stórfé. Ein höfuðástæða
Bandaríkjanna hefir hinsvegar
verið, að viðurkendum, gildum
samningum sé ekki hægt að
rifta eða breyta án gagnkvæms
samkomulags og auk þess geti
Evrópuríkin borgað, eins og
sjá megi af þvi hve miklu fé
þau verji til vígbúnaðar. Hvað
sem segja má um skoðanir
þær, sem uppi eru um þessi
mál mun nú mega telja víst, að
samningarnir verði endurskoð-
aðir, og Bandaríkin verði fyrr
eða síðar að slaka til. En jafn-
víst er hitt, að aðstaðan var að
ýmsu leyti erfið fyrir Bandarík-
in til þess nú í liaust, að taka
til greina kröfur um endur-
skoðun, eins og ástatt er, þar
sem kosningar eru nýafstaðnar,
en nýja þjóðþingið og nýi for-
selinn taka eigi við völdum fyrr
en á næsta ári. Heppilegast var
því án efa fyrir þau ríki, sem
gátu greitt þ. 15. des., að gera
það, að því tilskildu að endur-
skoðun væri lofað á samning-
unum þegar á næsta ári. Sú
varð lika raunin á, að % skuldu-
nautanna stóðu við skulabind-
ingar sínar. Um Breta er það að
segja, að þeir sýndu enn sem
fyrri hve áreiðanleg og traust
þjóð þeir eru i viðskiftum, því
að þeir tóku það bert fram, að
þeir meðfram vildu standa við
skuldbindingar sínar, þar eð
ella kynni afleiðingin að verða,
að viðskiftatraustið spiltist
þjóða milli. Og hvort sem menn
hafa samúð með Bandaríkja-
mönnum, Bretum eða Frökk-
um, þá verða menn að viður-
kenna, að illa fer, ef á að líta á
millírikjasamninga sem papp-
írslappa, er ekki þurfi að taka
neitt tillit til, ef svo ber undir.
Sú varð nú raunin á í Frakk-
landi, að Herriot forsætisráð-
herra, sem vildi, að Frakkland
stæði við skuldbindingar sínar,
varð að fara frá. Hann stendur
fast við skoðun sína í þvi máli
-'“‘-‘-T—1-n ÉIIIHÍB—II—I 11—11 ■! IJ IIJJ UJ 1;IILUI
og þegar þetta er skrifað er
óvíst, að nokkurum öðrum en
honum takist að mynda stjórn
á ný, með öðrum orðum eru
líkurnar þær, að Frakkar neyð-
ist til að fara að ráðum Herri-
ot í þessu efni. En það er síður
en svo, að mætir frakkneskir
stjórnmálamenn aðrir en Hcrri-
ot og kunnustu fjármálamenn
Frakka sjái ekki hve liættulegt
Frökkum getur orðið, að standa
ekki í skilum. Tvö helstu fjár-
málablöð Frakka, Capital og
Information hafa einmitt lagt
mikla áherslu á, að Frakkland
eigi á hættu að einangrast, ef
það skeri sig úr og fylgi ekki
sömu stefnu í þessu máli og
Bretland. Þessi blöð leggja enn-
fremur áherslu á, að Frakk-
landi sé nauðsynlegt að eiga
vingott við Bandaríkin á þess-
um tímum, er f jöldi vandamála,
er varða framtíð þjóðanna, biða
úrlausnar. Undir þessa skoðun
tók blað róttækra jafnaðar-
manna, Ere Novelle —, en
hinsvegar er rétt að taka fram,
að flest önnur blöð voru
greiðslu mótfallin til skamms
tíma. Blaðið Information bend-
ir á, að þær þjóðir, sem standi i
sldlum, hafi miklu betri að-
stöðu til þess að fá betri kjör,
þegar til endurskoðunar komi.
Þær þjóðir, sem ekki standi í
skilum geti einkis vænst nema
erfiðleika. „Þær skulda áfram
alla súpuna. Þær munu mæta
liatri og litilli virðingu i fram-
tíðinni.” Blaðið benti ennfrem-
ur á, að Bandarikin myndi
benda Frakklandi á, að það
hefði undirskrifað samning og
þvi næst rifið hann í tætlur, en
enginn stjórnmálamaður, sem
væri þess verður að bera stjórn-
málamannsnafn, gæti tekið á
sig þá ábyrgð að stuðla að því,
að Frakkland sviki loforð sín.
Og blaðið mælir fastlega með
því, að Frakkar fari að dæmi
Breta.
— Nú er eftir að vita hvað
verður ofan á í Frakklandi. En
það er ekki að vita, þótt Herri-
ot sé fallinu, nema hann eigi
fviir sér av vuða forsætisráð-
herra al'tur íxæstu daga. Mun þá
óhætt trð spá því að honu.oi
auðnist að k >ma þvi fram, ac'
Fiakkland standi við skuJdhind-
ingar sinar, og frekari árangcr
af síarfi hans verði sá, að
Fralcklaud sem onnur Evrópu-
riki megi, vjð væntanJega eud-
urðskoðun sanuiinganna, losna
að miklu leyli við þessar gífur
Iegu byrðar, vitaniega er
réttmætt að vuði af þeini l«'t .
ef ekki að'ölhi, a. m. k. að m; t ■
leyti. a.
Ath. Nú hafa fregnir borist
um, að Boncour hermálaráð-
herra hafi myndað stjórn i
Frakklandi, en fregnir ókomn-
ar um liverja afstöðu stjórn
hans tekur i skuldagreiðslu-
málinu.
Útvarpsfréttir
Berlín kl. iil/2 í dag. F.Ú.
Þýsku ríkisjárnbrautirnar hafa
látiö byggja nýjan eimvagn, sem
á aö halda uppi umferö milli Ber-
línar og Hamborgar, og var hann
reyndur á þeirri leiö í morgun. —
Náöi hann alt aö 150 kílómetra
hraSa á klukkustund og er nú
hraöskreiöasti eimvagn i heimin-
um, því a'S enska hraðlestin Flying
Scotsman, sem hingaS til hefir
haft met í hraða, fer a'S jafna'Si
aöeins 123 kilómetra á klukku-
stund.