Vísir - 05.01.1933, Blaðsíða 2

V I S I R
Fyrirliggjandi:
UMBÚÐAPAPPÍR og POKAR.
UMBÚÐAG ARN, einlitt og mislitt.
Sími: einn - tveir - þrfr - fjörir.
Nýkomnar
allskonar áteikna'ðar vönir t. d.
kaffidúkar, ljósadúkar, eldhús-
handldæði o. fl. Ennfremur ,alls-
konar gam og blúndur.
Litla hannyrðabúðin.
Vatnsstíg 4.
Sími: 4285.
fmskeyti
—-O—
Cherbourg 4. jan.
United Press. - FIi.
Farþegaskipið L’Atlantique
brennur í hafi.
I dag kviknaði í frakkneska
eimskipinu L’Atlautique, sem
er eitt af stórskipum heims-
ins,42.000 smál, nálægt Guerns-
ey, í Ermarsundi. Eldurinn
lék um alt skipið, þegar síðast
fréttist, og húast eigendur þcss
við, að það gereyðileggist. Á
skipinu voru eugir farþegar, en
áhöfninni, 200 manns, hefir
verið bjargað. Skijiið var á
leiðinni til Bordeaux, til eftir-
litsskoðunar og viðgerðar.
Cherbourg 5. jan.
United Press. - FB.
Schoofs skipstjóri á L’Atlan-
íique er Jiingað kominn með
127 meun af skipshöfninni.
Skipsmenn segja að 15 menn
hafi druknað, er verið var að
setja niður einn björgunarbát-
inn. Slilnuðu taugarnar og
steyptust þeir í sjóinn, er í
hátnuni voru. — Ýms skip liafa
tekið við skipbrotsmönnum og
eru þeir, sem. ókomnir eru,
væntanlegir þá og þcgar. Sam-
kværnt seinustu fregnum voru
229 menn á skipinu, en þar af
hefir 211 verið bjargað. —
Skipstjórinn segir, að eldurinn
liafi komið upp á fyrsta far-
rýíni skipsins. Búist er við, að
L’Atlantique sökkvi þá og þeg-
ar.
Berlin 4. jan.
United Press. - FB.
Frá Þýskalandi.
l>ýska ríkisþingið keinur
saman þ. 21. janúar.
Dublin 5. jan.
United Press. - FB.
Verklýðsflokkurinn írski styður
De Valera áfram.
Á fundi verlcalýðsflokksins i
gærkveldi var ákveðið að
styðja De Valera í kosniugun-
um, sem stauda fyrir dyrum.
Er þvi lýst yfir, að viðliorf
flokksins til De Valera og
stjórnar hans sé óbreytt.
London 5. jan.
United Press. - FB.
MacDonald og f jármála-
ráðstcfnan.
MacDonald forsætisráðherra
er að gera tilraunir til þess að
hraða þvi, að allieims við-
skiftamálaráðstefnan verði
haldin sem fyrst. Gerir hann
sér vonir um, að ráðstefnan
geti byrjað í aprílmánuði, án
þess, að kallaðir verði saman
undirhúningsfúndir.
Hinn vangláti
dómari.
Eitt atriði var það i sambandi
við dóm liajstaréttar, sem al-
inenningur skildi ekki, og það
var, livernig Stæði á því, að rétt-
urinn skyldi ekki vita undir-
dómarann liarðlegar en raun
varð á. Þessi skoðun almenn-
ings^er að vísu mjög skiljanleg,
en cr þó reist á misskilningi
og ókunnugleik á venjum dóm-
stólanna. 1 raun og veru er
dómur hæstaréttar einhver
liarðasta ádeila á undirdómar-
ann. Hæstiréllur telur forsend-
ur undirdómarans fyrir niður-
stöðunni svo fráleitar, að hann
sér sér ekki annað fært, en að
semja nýjar mjög rækilegar
forsendup; þar sem ekki er að
undirdómaranum vildð, nema
til að benda á, að hann hafi
átakanlega vanrækt rannsókn
um sum atriði málsins. I>eir,
sem kunnugir eru venjum dóm-
stólánna vita, að slík aðferð er
ekki viðhöfð, nema þegar for-
sendur unchrdómara eru mjög
lélegar eða beint villandi.
En auk þessa sýnir saman-
hurður á héraðsdóminum og
hæstaréttardóminum, að sá fvr-
néfndi er rangur svo að scgja í
liverju einasta atriði. Saman-
burður þessi er raunar ckkert
skemtiverk, en með því að hann
sýnir glögglega hiria hraklegu
aðferð Hermauns Jónassonar i
Jæssu máli og jafnframt, að at-
ferli H. J. er jafnvel enn alvar-
legra en mÖnnum er nú ljóst,
þá vill Vísir gera samanburðinn
og lcggja fyrir lesendur sína.
I>að, sem menn reka fyrsl
augun i, er þeir lesa þessa tvo
dóma, er það, hve liæstiréttur
setur riiál 'sitt fram á ljósan
hátl, en um Iqið með svo mikil-
vægum rökum, að sérhver skyni
borinn maður lilýlur að sarin-
færast, þar sem dómur H. J.
er á Irinn bóginn svo flókinn
og óskýr, að mikla vinnu þarf
að leggja í að átta sig á, uin
livað sé að ræða. M þessari
flækju H. J. lciðir, að saman-
burður dómanna verður enn
erfiðari en ella. Hér verður liöfð
sú aðferð, að rekja dóm H. J.
lið fyrir lið og benl á, hver at-
riða hans sé röng, skv. liæsta-
réttardóminuin og þvi, scm
upplýst er í málinu.
1. H. J. segir livað eftir ann-
að, að verslun Behrens liafi ætíð
gengið illa, fjárhagur hans sí-
felt farið versnandí og liann
stöðugt tapað. Þó að þetta at-
riði skifti nú’ ekki miklu máli,
er saint eftirtektarvert, að H. J.
skýrir ckki rétt frá því. Hæsti-
réttur sýnir sem sé fram á, að
verslun Belirens hafi a.m.k. eitt
árið gengið fremur vel.Aukþess
var sýndur rekslurságóði fyrir
1929 á efnahagsreikningnum
28. okt. 1929, og prentar H. J.
þann reikning orðréttan í dómi
sinum, án þess að gera grcin
fyrir, hvernig á þessu ósam-
ræmi við hans eigin frásögn
slendur.
2. H. J. getur ekki um það,
sem fram keinur lijá hæstarétti,
að auk innheimtunnar fjæir
Hoepfner liafði Belirens einnig
með höndum umsjón og sölu
fasteigna Höepfners. Getur það
aukna ómak, sem af þessu
leiddi, þó skift nokkiai máli,
Jx:gar athuga skal viðskifti
þeirra Behrens og Höepfners í
heild.
3. Umsögn H. .1. um 5000
kr. danskar, sem Behrens hafði
greilt Höepfner, en ekki var
gert ráð fyrir á efnahagsreikn-
ingnum frá 28. okt., er að
tvennu leyti röng. í fyrsta lagi
hljóta menn að skilja ummæli
H. J. svo, sem þeim Behrens
og M. G. liafi verið ókunnugt
um þessa peninga. En sannleik-
urmn er sá, eins og fram kem-
ur hjá hæstarétti, að kvittun
fyrir greiðslunni hafði glatast
og þcss vegna var hennar elcki
getið á efnahagsreikningnum,
þar sem Belirens á liinn bóg-
inn sagði M. G. þegar í stað,
að peningarnir lilytu að vera til.
1 öðru lagi getur H. J. þess ekki,
að hér var um danskar krónur
að ræða, lieldur lætur beinlinis
skiljast svo, sem um íslenskar
hafi verið að gera. Þessi litt
skiljanlega missögn Ii. .1. gerir
að verkum, að hann talar uni
kr. 5000.00 i stað kr. 6085.00
íslenskra, eins og hæstiréttur
gerir.
4. H. J. minnist engu orði á
lífsábyrgð Behrens. Iiennar var
raunar livergi getið i bókurii
hans, og gerði þess vegna hag-
inn betri sem þeirri upphæð
nam, er verðmæti hennar
reyndist. Nú varð það kr.
3100.00 og cr óafsakanlegt, en
því miður ekki dæmalaust í
þessum einsíæða dómi, að H. J.
skuli ckki skýra frá jafn vem-
legri fjárliæð. En all verður
skiljanlegra, þegar þess er gætt,
að hún bætti hag Behrens.
5. II. .1. tekur réttilega fram,
að hagur Behrens versnaði frá
því, sem efnaliagsreikningurinn
frá 28. olct. sýndi, sem þeim
tveimur skuldarupphæðum
nemur, er bækurnar nefndu
ekki og þess vegna var ekki
getið á réikn. Þessar upphæðir
námu samtals kr. 5966,75, skv.
frásögn liæstaréttar. Litið dreg-
ur vesalann og H. J. segir þessa
samtölu „all að“ kr. 6000,00.
En j)ó umsögn H. J. sé hér að
mestu rétt, að því er Belirens
snertir, þá tckur Hæstiréttur,
sannleikanum samkvæmt fram,
að M. G. var ekki kunnugt um
Jiessar upphæðir, og verða þær
þess vegna ekki taldar með,
þegar gera skal grein fyrir af-
stöðu M. G. til samninganna í
nóv. 1929. Ummæli H. J. hcr
því a. m. k. að liálfp leyti röng.
6. H. J. tekur upp ummæli
Berlemes kaupmanns um fyrir-
sjáanleg gjaldþrot Behrens, til
þess að reyna að gera mcnn
strax í upphafi sannfærða um
sekt Belirens og M. G. Orð Ber-
lemes skifta í raun réttri litlu
máli, en sanna þó frekar liið
gagustæða við það, sem H. .1.
vill vera lála. Af þvi að þctta
eru einu ummæli skuldheimtu-
manns um gjaldþrot Behrens á
jiessum tíma, sem H. J. getur
tilfært, má óhætt draga þá á-
lyktun, að aðrir en þessi eini
skuldheimtumaður, en það var
einmitt Hoepfner, hafi ekki haft
slíkt í huga um þær mundir.
N ótastykki.
Þeir sem þurfa að láta gera við sildamætur sínar og
kaupa i þær ný nótastykki, æftu að leita tilboða hja
um boðsmönnum
ÞörDur Sveinsson & Co.
sem jafnan geta gefið yður upp lægsta verð og skilmála.
Vönduð vinna og fljót afgreiðsla.
Johan Hansens Senner,
Fagerheims Fabriker.
Kemur þanmg þegar hér með
ályktun af frásögn H. J. sjálfs,
að því, sem nánar verður vikið
að síðar, að Höepfner var sá
eini, seni Behrens liafði að ótl-
ast liaustið 1929, og gæti hann
komist að löglegum samning-
um við Höepfner, var honum
því óhælt þá.
7. Mjög eftirtektarvert er, að
H. J. getur þess hvergi, að efna-
hagsreikningurinn frá 28. okt.
1929 var gerður að tilhlutan
M. G. Eins og liæstiréttur tek-
ur fram, var þó svo, og vitan-
lega af þeirri ástæðu, að M. G.
sýndi alveg sérstaka varúð i
þessu máli við gæslu þess, að
alt færi fram með löglegum
liætti.
8. H. J. getur þess hvergi, að
Tofte umboðsmaður Höepfners
sló, áður en samningar komust
á, af hinum upphaflegu kröf-
um sinum, cn liæstiréttur get-
ur þessa, enda skiftir það tölu-
verðu máli.
9. Kemur það einkum lil
greina, er atliuga skal afstöðu
Manschers til jiessara samn-
iuga. Behrens liafði í fyrstu
skýrt svo frá, fyrir rétti, að
Manscher hefði eindregið lagt
til, að eignayfirfærslan lil Höep-
fners færi fram. Manscher
sagði hins vegar, að liann ’hefði
lagt á móti samningnum. Beli-
rens viðurkendi þann framhurð
réttan, en ekki sá H. J. j>á
ástæðu til að spyrja Belirens
nánara hvernig á þessu ósam-
ræmi i framburði hans stæði,
og hvíldi þó bein skylda á dóm-
aranum að upplýsa þetta til
fulls. En liæstiréttur bendir á,
að í réttaríialdi 1. okt. 1932 liafi
Manscher sjálfur skýrt svo frá,
að hann hafi raunar talið
óheimilt að lögum, að ganga
að fyrstu kröfum Tofte, en hins
vegar hafi hann talið samning-
inn, eins og hann var að lok-
um, ekki skaða aðra skuld-
heimtumenn, og þar af leiðir,
að hann hefir talið lokasamn-
inginn 7. nóv. löglegan.
H. J. fer nú svo með þenna
framburð, að hann margendur-
tekur, að Manscher hafi talið
Jiessa eignayfirfærslu (ílöglega,
]>ó að Manscher hafi sjálfur lýst
J>vi yfir fýrir IL .1. í réttarhaldi,
skömmu áður en dómur var
upp kveðinn, að hann liafi tal-
ið hana löglega, eins og hún
varð að lokum. Lengra en H. J.
hefir hér far-ið, sýnist vart verða
komist í blekltingum og um-
snúning sannleikans.
10. H. J. segir, að Belirens
liafi gefið út 5500 kr. skulda-
bréf lil Ilöepfners fyrir eftir-
stöðvum skuldarinnar (auk
víxilkrafna), e.r samningurinn
7. nóv. hafði verið gerður. Frá-
sögn H. J. af Jiessu er röng,
ófullnægjandi og villandi. —
Iiæstiréttur segir, að upplýst sé,
að uppliæð bréfsins hafi vcrið
kr. 5805,69, svo að H. J. getur
ekki einu sinni farið rétt með
upphæðina. I>á getur liæstirétt-
ur Jæss, að lánið var veitt mcð
sérstakiega góðum kjörum og
að svo var um samið, að Belir-
ens J)vrfti yfirhöfuð ekki að
borga það, nema hann gæti,
enda greiddi hann vixilkröfur
J>ær, sem Höepfner J>á hafði á
hann á gjalddaga. Um ekkert
af J>essu getur li. J. — Loks er
J)ess að minnast, að H. J. van-
rækti að afla bréfsins til af-
nota i niálinu, og getur ha>sti-
réttur Jæirrar vanrækslu.
11. H. J. hagar svo orðuni
sínum, að menn skyldu halda,
að skylda hefði hvílt á Behrens
til að tilkynna öðrum kröfu-
liöfum sinum og skulduruiM
eignayfirfærslima til Höepfners.
Yitanlega hvíldi engin slík
skylda ó lionum, en orðalag
H. J. er einstakíega vel valið tii
að gera Behrens og M. G. tor-
tryggilega, án J>ess að beint sé
liægt að hafa hendur i hári róg-
berans.
Frli.
Atfimmleysi —
ÁtfionabætDr.
Rökræður og tillögur.
—o—
Svo nefnist bæklingur eiun,
sem Maggi Júl. Maguúis
læknir hefir saman tekið og
gefið út nú nýlega. Er ef»
hæklingsins að stofni til fyrir-
lestur, 'sem höf. hélt hér í bæ»-
um síðastliðinn vetur, en á
slöku stað hefir liann breytt tiá,
cftir nánari ihugun og ranu-
sókn. Iiöf. er mjög áliugasam-
ur um J>jóðmál, búmaður góft-
ur og hefir mikið liugsað uon
ýmisleg vandamál Jjjóðarrimar.
í „forsx>jalLi“ kemst höf.
þannig að orði: „fig hefi ráðist
i að gefa hann (J>. e. bækling-
inn) út af því, að eg lít svo á,
að ■ atvinnuleysið sé svo alvar-
legt mál, að ekkert sé ofgert tít
J>ess, að vekja menn til umhugs-
unar um það og eg vona, að hé«-
sé drepið á ýntislegt, sem veri
sé athugunar. Gætu þessar rök-
ræður og tillögur orðið grimd-
völlur að nýjuin umræðum og
nýjum sjónarmiðum á lauaa
atvinnuleysisinálsins, J>á va»i
tilganginum náð.“
Höf. slciftir umræðuefni síbw
í sérstaka kafla og eru fyrir-
sagnirnar sem hér segir: —
„Aðdragandi". — „Fóllrsfjölg-
unin“. —• „Atvinnubætur og al-
vinnumöguleikar“. — „Ými»-
legur atvinnurekstur.“
„Verslun“. — „Sjávarútvegur“.
„Landbúnaðurinn“ og „Eft-
irmáli“.
Eins og sjá má af J>c8su,
keinur höf. viða við. Bæðfir
hann máliu stillilega, en búasit
má við" að skiftar verði skoðan-
ir um sumar tillögur bans.
Þær eru á Jæssa leið og einSt-
um miðaðar við Reykjavik:
1. Reykjavík búi í hagítMt