Vísir - 28.05.1933, Blaðsíða 2

VlSIR
íOlLSíEINiffll
Útpýmiö flugunum með m n . ■ x
Aeroxoiniagi Sími — einn — tveir - aaveionruffl. Heildsölubipgðir. - þrír - fjörir.
Bifreiðastöi ð íslands.
Hafaarstræti 21. Sími 1540.
CarbarandDm-ljábrýnm
frá U. C. E. W. Co. eru hér sem
annars staðar reynd að því að
vera hin bestu. — Verðið er
þess utan hið lægsta fáanlega.
Heild- og smásala í
VERSL. B. H. BJARNASON.
Ljábrjnin þjóðfrægu
Utan af landi.
Siglufirði 27. maí. FB.
Skipstrand og bruni.
Frakkneskt fiskiskip, „Fleur
de France“, strandaði í niða-
þoku við Sauðanes kl. um 7 í
morgun. Eldur kom upp í skip-
inu um leið og það strandaði
og brann það á skammri
stundu. Skipverjar, 36 talsins,
björguðust á 13 doríum, og
komu þeir liingað lieilu og
höldnu um kl. 1. Skipshundur-
inn fórst í eldinum. Skipverjar
telja, að skipið hafi gerbrunn-
ið. Björguðu þeir aðeins fatn-
aði sínum og fáu öðru. Bátur
er að fara á strandstáðinn.Nán-
ara siðar.
Frá Alþingi
í g æ r.
Neðri deild.
Fjárlögin voru til einnar um-
ræðu. Ing. Bj. hafði framsögu
fyrir liönd fjárveitinganefnd-
ar. Sagði hann að frv. hefði
tekið ærnum breytingum frá
því, sem það hefði verið í
fyrstu. Þá liefði tekjuafgangur-
inn verið áætlaður um 350 þús.
kr. En nú hefði því verið breytt
þannig i Ed., að tekjuhalli væri
477 þús. kr. Þess hæri þó að
geta í því sainbandi, að í Ed.
hefði tekjuáætlunin verið
lækkuð um 370 þús. kr., og væri
því tekjuhallinn sem næst því
að nema þeirri útgjaldaaukn-
ingu, sem gerð hefði verið.
Nefndin liefði frá hyrjun verið
þeirrar skoðunar, að brýna
nauðsyn hæri til þess að draga
eins mikið úr útgj. frv. og fram-
ast væri unt. Að þessu hcfði
nefndin einnig stefnt i gerðum
sínum, og hefði liún að nokk-
uru leyti fengið aðstoð deikl-
arinnar í þvi efni. Afgreiðsla
frv. frá deildinni hefði þó ver-
ið „stórum lakari“ en nefndin
Iiefði á kosið. Efri deild hefði
þó gert stórfeldustu hreytingar
á frv. og aukið tekjuhallann
stórkostlega. Það virtist því
svo, að þiiigm. þeirrar deildar
litn bjartari augúrn á framtíð-
ina heldur en þm. neðri deild-
ar, og álitu ekki jafnmikla
nauðsyn á að gæta sparnaðar.
Þá henti ræðumaður á það,
að við 2. umr. í Nd. hefðu út-
gjöld verið lækkuð um 80 þús.
kr., en við 3. umr. hefðu þau
verið hækkuð um 140 þús. kr.,
svo að munurinn hefði orðið
um 60 þús. kr.
í efri deild liefðu útgj. verið
lia'kkuð 17 þús. kr. við 2. umr.
og um 383 þús. við 3. umr., eða
alls um 430 þús. kr. í því sam-
handi væri rétt að taka það
fram, að Ed. hefði lekið inn
í frv. 300 þúSí kr. til atvinnu-
hóta. Væri það allmikið fé,
enda þótt einstökum þm. kynni
að þvkja það of lítið. En hins
vegar hefði verið nauðsynlegt
að gera einhverjar ráðstafanir
til þeirra liluta.
Auk þess hefðu verið teknar
upp úlgjaldaheimildir og á-
bvrgðir, og myndi tæjiast hafa
verið gengið eins langt í þvi
efni áður. Væri þar svo langt
gengið, að það væri „einna lík-
ast skáldsögu“ að lesa það. Það
væri þó vön nefndarinnar, að
heimildir þessar yrðu ekki not-
aðar nema að einhverju levti.
Loks lýsti hann þvi yfir, að
nefndin væri mjög óánægð ineð
frv.eins og það kom frá Ed., og
teldi rétt að fella niður ýmsa
útgjaldaliði og ábyrgðir. En þar
sem reynslan hefði sýnt, áð út-
gjöldin hefðu jafnan aukist við
hverja umr.,. og ekki tekist að
lækka þau, þrátt fyrir itrekað-
ar tilraunir, sæi hún sér ekki
fært að hera fram hrtt. af ótta
við að frv. kvnni enn að versna.
Væri það og' skoðun stjórnar-
innar. Kvaðst hann þvi fyrir
liönd nefndarinnar leggja til að
frv. yrði samþykt óhreytt.
Hannes Jónsson sagðist ckki
fá annað séð, cn að deildin
hefði „allgóða matarlyst“, ef
hún gæti „gleypt við“ frv. eins
og það nú lægi fyrir. Það ætti
að vera aðalverkefni ríkis-
stjórnarinnar, að sjá fjárhag
þjciðarinnar sem hest far-
horða, en það væri ekki Iiægt
að sjá, að hún væri á þeirri
leið, ef hún vildi samþykkja
frv. eins og það nú væri. Heim-
ildir þær og ábyrgðir, sem bætt
hefði verið inn í frv. sköpuðu
mjög varhugavert fordæmi,
sem nauðsynlegt væri að koma
í veg fyrir.
Þá mæltist hann til þess að
málið jrrði tekið út af dagskrá
að þessu sinni, til þess að deild-
armenn fengi tækifæri til þess
að atliuga það hetur. Sveinhj.
Högnason tók i sama streng, og
fór forseti að ósk þeirra.
Framlenging á gildi laga um
verðtoll og gengisviðauka fóru
þegjandi og hljóðalaust til 2.
umr.
Á frv. um viðbóiar- lekju- og
eignarskatt var samþ. hrtt. frá
H. .1. um að lækka eignarskatt-
inn úr 150% niður í 100%. Brtt.
jafnaðannanna var feld.
Nokkrar umræður urðu um
meS B.H.B.-stimplinum og fíls-
merkinu, eru reynd að því að
vera allra blaða best.
Hverfisteinar, Dengingarsteðj-
ar, Ljáklöppur, Ljábakka og
Hnoð — fá menn, eins og flest
annað, best og ódýrast í
VERSL. B. H. BJARNASON.
Símskeyti
Osló 7. maí. NRP. FB.
Viðskifti Norðmanna og Rússa.
Samkomulag hefir nú náðst
við viðskiftafulltrúa ráðstjórn-
arríkjasambandsins, m. a. um
sölu á 150.000 tn. af saltaðri
stórsíld og vorsíld með verði,
sem saltendur hafa fallist á,
ennfremur um sölu á 1500 smá-
lestuin af saltfiski, verkuðum
fyrir markaðinn í ráðstjórnar-
rikjunum, með skilyrðum, sem
hlutaðeigandi útgerðarmenn,
sjómenn og sölufélög í Norður-
Noregi liafa fallist á:
s
Stjórnmálahorfur í Noregi.
Umræður um yfirlýsingu Mo-
winckels og fjárlagafrumvarp-
ið, hefjast í Stórþinginu siðari
hluta dags á mánudag. Búist
er við, að umræður standi yfir
tvo daga. Enn verður engu spáð
um hvort meirihluti þingsins
felst á fyrirætlanir stjórnarinn-
ar og tillögur. Veltur á miklu
hver afstaða verkalýðsflokks-
ins verður. Bæði liægriflokkur-
inn og bændaflokkurinn liafa
lýst sig mótfallna fjánpála-
stefnu stjórnarinnar.
—o—-
Efri deild.
Þar voru á dagskrá 2 kreppu-
frumvörp, frv. um kreppulána-
sjóð (3. umr.) og frv. um lieim-
ildir til ýmissa ráðstafana vegna
fjárkreppunnar (2. umr.). Jón-
as Jónsson hafði borið fram 2
brtt. við frv. um kreppulána-
sjóð, um all að einnar miljón-
ar kr. styrk til lánardrottna
bænda, sem mikil töp kynnu að
bíða af skuldaeftirgjöfum skv.
frv., og um að stjórn kreppu-
lánasjóðs skuli skipuð 5 mönn-
um i stað 3. Jakob Möller bar
fram þá till., að skuldahréf
sjóðsins skyldu vera gjaldgeng
með nafnverði upp í eigin
skuldir þeirra manna, sem lán
fengi úr kreppulánasjóði, í stað
þess, að frv. mælir svo fj'rir,
að sama gildi um allar skuld-
ir. Allar þessar hreytingartill.
voru feldar og var frv. síðan
samþykt og endursent neðri
deild. Hinu frv. var vísað til 3.
umræðu.
Einnig var samþ. frv. um
veitingaskatt (10%), en till.
meiri hluta nefndarinnar (I. P.
og J. J.) um hækkun upp í 15%
feld. Aðrar brtt. nefndarinnar
munu liafa verið samþyktar,
en mjög tafsöm var atlcvæða-
greiðslan, því að flestum þing-
deildarmönnum mun liafa virst
það vafasamt, að frv. væri þess
vert, að það yrði gert að lögum.
Enn fremur voru afgreidd
frv. um skrifstofufé sýslumanna
(til n. d.), um mentaskólann á
Akureyri (til 3. umr.), um at-
vinnu við vélgæslu á gufuskip-
um (til 3. umr.) og frv. um
dragnótaveiði til 2. unir. og
j sjávarútvegsnefndar.
Sílda^nætiu*
og nótastykki úvegum við frá
Johan Hansens Sönner.
Fagerheims Fabriker.
BERGEN.
Viðurkendar vörur frá viðurkendri verksmiðju. Verð
livergi lægra, hagkvæmir greiðsluskilmálar. Talið við
okkur nú þegar. Öllum fyrirspurnum svarað sam-
stundis.
Þópöup Sveinsson & Co.
CTi
jnillHIIIIIIUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllillllllllllllIlllllljg
| Dragnætur |
fyrir ýsu, kola og' þorsk og alt, er tilheyrir
þeim veiðiskap.
| Veiöarfæraversí. Geysir. |
iiiEiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiðEiiiiiiiiiiiiiiiiiiBismiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
málið. M. Jónsson, P. Halld. og
Jóh. Jós. töluðu á móti því, en
Á. A. barðist fvrir framgangi
þess af miklu kappi. Að umr.
loknum var málið afgr. til 3.
umr. með atkv. framsóknar- og
jafnaðarmanna á móti atkv.
sjálfstæðismanna.
Víxit- og tékkalögin voru af-
greidd til Ed.
Sorphreinsun
og rottueyðing í Reykjavík.
—o—
Nýlega birlist i blöðunum til-
kynning frá lieilbrigðisfulltrú-
anum um almenna rottueilrun
i bænum, og eru bæjarbúar
hvattir á að segja til um rottu-
gang. Eitrunin er orðin fastur
liður í athöfnum bæjarvald-
anna. Þetta er umstangsmikið
verk, og kostar bæjarsjóð
nokkurt fé. Engum dettur í
liug, að unt sé að útrýma rott-
unni með öllu, enda vantar
enn löggjöf um rottueyðing hér
á landi. Er þó mikil þörf á
slíkri lagasetning, og væri ósk-
andi, að alþingismenn Rvíkur
— eða þá ríkisstjórnin — vildi
sinna þessu máli. Rottueyðing-
in i Rvík er eingöhgu ráðstöf-
un bæjarstjórnarinnar. í Scl-
tjarnarneshreppi eða í Hafnar-
firði og öðrum kauptúnum
landsins fer ekki fram nein eitr-
un, nema þá kannske hjá prívat-
mönnum, og má því gela nærri,
að baráttan í Reykjavík kemur
ekki að tilætluðum notiim. Lög-
gjafar, sem vilja sinna þessu
máli, geta tekið sér Dani til
fyrirmyndar. Þeir liafa sett lög
um rottueyðing um gervalt
land sitt.
Rottugangur er vitanlega
mesta andstygð, og skemdirnar
nema stórfé á ári hverju. Rott-
an getur auk þess flutt sjúk-
dóma og pestir.
Slagurinn við rottuna er
erfiður, vegna þess að eitrunin
ein megnar ekki að útrýma
henni. Samstarf milli bæjar-
búa og heilbrigðisfulltrúa er
nauðsynlegt til þess að lierferð-
in heri tilætlaðan árangur. Það
sem húsráðendur þurfa að gera,
er að hafa allan matarúrgang og
ætilegt sorp í heilum járnílát-
um með loki, og sjá um, að
rottur nái hvergi i æli, í liúsun-
um eða við þau. Menn verða að
hafa hugfast, að rottur ganga
eins og flugur upp eftir tréílál-
um, en festa ekki fætur á járni.
Þess vegna eru járnilát nauð-
synleg.
Þótt komist sé svo að orði
um rottuna, að hún sé alæta,
í þarf hún samt sömu matarefn-
in sér til lifsviðurværis sem
mennirnir (fitu, mjölefni,
eggjahvítuefni og steinefni), og
fjörefna getur hún alls ekki án
verið. Af þessu leiðir það, að
rottan hverfur, þar sem hún
nær ekki í æti.
Hvernig er nú ástatl í þcssu
efni, að liúsabaki, i höfuð-
staðnum? Það er fjarri því, að
yfirleitt sé svo um búið, að rott-
an hafi ekki eittlivað í sig, og
er þetta atriði, sem óhjá-
kvæmilegl er að laga, til þess að
rottueitrunin beri tilætlaðan
árangur. Heilbrigðisfulltrúinn
þyrfti að ganga ríkl cftir því,
að luisráðendur hafi rotluheld
ilát við liús sín, fyrir hverskon-
ar sorp og úrgang frá liúsun-
um. Hreinsunarmennirnir geta
sagt lil um, hvar því er á-
| fátt. Hér er við ramman reip að
i draga. Lóðir manna eru að
vísu víða snvrtilega umgengn-
ar hér í bæ, en höfuðstaðarbúar
eru þó yfirleitl minni hirðu-
menn utanstafs en innan. En
miklu af fé því, sem varið er úr
bæjarsjóði til rottueyðingar, er
á glæ kaslað, meðan ekki er
gengið eftir þvi að sorpílát
borgarbúa séu viðunanleg.
Próf. N. P. Dungal liefir ný-
lega ritað fróðlcga grein í
Læknablaðið um roltueyðing
erlendis, og reynslu útlendra
lækna um hana. I hafnarborg-
um ytra, þaðan sem skipagöng-
ur eru við fjarlægar heimsálf-
ur, liafa læknar vakandi auga á
rottunum, vegna þcss að þær
bera svarta dauða landa og
manna á milli. Það eru reyndar
ekki rotturnar sjálfar, sem bera
jiessa hræðilegu sótt, heldur
flær, sem á þeim lifa. Er því
fengin margskonar þekking er-
lendis um þessar skaðscmda
skepnur, og' ráðin til eyðingar
þeim. Alstaðar er revnslan sú,
að öruggasta ráðið (jafnframt
eitrun) er, að koma í veg fyrir
að rottan nái í æti. Hún hverf-
ur þar sem ekkert er henni til
lífsviðurværis.
Mikið vantar því á, að her-
ferðinni gegn rottunni sé skyn-
samlega liagað af hálí'u bæjar-
valdanna í Reykjavík. Það er
alkunna, að sorp er mjög kæru-
levsislega geymt viða i bænum.